Morgunblaðið - 17.10.1987, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 17. OKTÓBER 1987
Heilsugæslu-
stöðin í Grindavík
eftir Kristmund
Herbertsson
Eftir að Heilsugæslustöð
Grindavíkur er búin að vera í bráða-
birgðahúsnæði í 13 ár hefur nú
verið ákveðið að byggja nýja stöð.
En það eru ekki aJlir á eitt sáttir,
hvemig að því skuli staðið.
Núverandi staða
Heilsugæslustöðin í Grindavík er
nokkurs konar útibú frá Heilsu-
gæslustöð Suðumesja í Keflavík.
Allar endanlegar ákvarðanir um
rekstur og byggingu eru teknar af
stjóm Heilsugæslustöð Suðumesja
í Keflavík, í samráði við bæjarstjóm
Grindavíkur.
Aðdragandi að núverandi stöðu
í þessu máli nær nokkur ár aftur í
tímann en þá var hafist handa við
byggingu verslunarmiðstöðvar á
Víkurbraut 62 með þátttöku nokk-
urra einstaklinga, Sparisjóðs
Keflavíkur og bæjarins, sem hyggst
hafa skrifstofur sínar á hluta af
annarri hæð. Jarðhæðin var reist
og tekin í notkun. Enn er ekkert
þak komið á bygginguna og reynd-
ar óljóst hvort byggingin á að vera
tvær eða þrjár hæðir. Með því að
koma heilsugæslustöðinni fyrir á
hluta annarrar hæðarinnar gefur
þessi möguleiki gullið tækifæri til
að ljúka við húsið þar eð ríkið greið-
ir 85% af byggingarkostnaði heiisu-
gæslustöðva.
Það er eindreginn vilji bæjar-
stjómarinnar að koma heilsugæsl-
unni fyrir á annarri hæð versiunar-
miðstöðvarinnar og væri auðvitað
kjörið ef heilsugæslustöðinni væri
þar eins vel komið fyrir og á jarð-
hæð.
Álit sérfróðra manna
Nú vaknar sú spuming hveijir
eru dómbærir á slíkt? Hefur bæjar-
stjómin þekkingu á því? Eða stjóm
Heilsugæslustöðvar Suðumesja í
Keflavík? Eða heilsugæslunefnd
Grindavíkur? Hér kemur álit nokk-
urra aðila sem ætla má að hafi vit
og þekkingu á þessu máli.
Úrdráttur úr álitsgerð heilsu-
gæslunefndar Grindavíkur
Eftir að nefndin hóf störf kynnti
hún sér rekstur og aðstöðu heilsu-
gæslustöðva í Hveragerði, Þor-
lákshöfn, Hellu og Hvolsvelli. I
viðtölum við lækna og starfsfólk
þessara stöðva kom í ljós að þar
sem heilsugæslustöð hafði verið
byggð í húsnæði, þar sem ekki
var gert ráð fyrir slíkri starfsemi
í upphafi, varð aðstaða óhentug
og húsnæðið mun dýrara en ella,
vegna mikilla breytinga sem gera
þarf á slíku húsnæði.
Lokaniðurstaða nefndarinnar er
sérhönnuð stöð á jarðhæð.
Á Akureyri hefur heilsugæslu-
stöðinni verið komið fyrir í húsnæði
sem upphaflega var ætlað sem
skrifstofiir og hafa stuðningsmenn
bæjarstjómarinnar í Grindavík iðu-
lega bent á það, máli sínu til
stuðnings.
Hjúkrunarforstjóri Heilsugæslu-
stöðvar Akureyrar.
Húsnæðið er ekki til fyrirmyndar.
Við erum alltaf að reka okkur á
ókosti þess að heilsugæslustöðinni
hefur verið komið fyrir í óhentugu
húsnæði. Ég ráðlegg öðmm, sem
ætla að reisa heilsugæslustöð, að
byggja hana alla á jarðhæð með
stækkunarmöguleikum.
Sá arkitekt sem hannað hefur
flestar heilsugæslustöðvar hér á
landi, bæði nýjar frá gmnni og einn-
ig innréttað slíkar stöðvar í húsum
sem reist vom fyrir aðra starfsemi
en heilsugæslu segir álit sitt um
væntanlega byggingu heilsugæslu-
stöðvar í verslunarmiðstöðinni:
1. Lögun húsnæðisins er ekki
heppileg fyrir heilsugæslustöð.
Nýting þess verður slæm og tals-
vert af herbergjum verður
gluggalaust.
2. Það er slæm aðkoma og erfitt
um vik ef sjúkrabfll kemur með
slasaðan eða slasaða, vegna
staðsetningar á annarri hæð.
3. Kostnaður yrði síst minni við
þessa byggingu en við nýja stöð
sem reist yrði frá gmnni með
lóðarkaupum.
4. Lyftan (eins og nú er gert ráð
fyrir) er í það allra minnsta, en
þrátt fyrir það mun ein slík kosta
frá 3 til 5 milljónum króna.
5. Vafi leikur á því hvort ríkið taki
nokkum þátt í kostnaði við lyftu,
þar eð hún er alls ekki þörf sé
stöðin reist á jarðhæð. Þessi
kostnaður einn mundi samsvara
hlut bæjarins f stöðinni.
6. Að hans mati og reynslu telur
hann að besti kosturinn sé stað-
setning við eða í námunda við
öldmnarheimili.
Því er við að bæta að eins og
teikningin er af húsinu er til
dæmis kaffistofan ólögleg og
mun aldrei fást samþykkt, þar
eð staðsetning hennar er bak við
fatageymslu starfsfólks í
gluggalausu herbergi.
Að öðm leyti vildi hann lítið tjá
sig um teikningu af innrétting-
unni vegna aðstöðu sinnar.
Reyndur byggingameistari, sem
starfað hefur sem umsjónarmaður
opinberra bygginga um nokkurt
árabil og hefur innt af hendi eftir-
lit með byggingu flestra heilsu-
gælsustöðva um land allt, segir:
1. Gmnnur einnar hæðar bygging-
ar í Grindavík er trúlega ódýr
og hagkvæmur, þar sem byggt
yrði á sléttu hrauni. Þetta gildir
einnig um bflastæði.
2. Breytingar á húsi, sem upphaf-
lega er hannað sem verslunar-
miðstöð og skrifstofur þar sem
neðsta hæð er þegar tekin f notk-
un, hljóta að kosta mikið og
vera ýmsum vandkvæðum
bundnar.
3. Ef heilsugæslustöð á að full-
nægja þeim kröfum sem í dag
em gerðar til slíkra bygginga
þarf að vera fyrir hendi fijáls
og óhindrað aðkoma sjúkrabfls,
sem aðeins er hægt að tryggja
með sérinngangi eingöngu not-
uðum f slíkum tilvikum.
4. Heilsugæslustöðin ein þarfnast
bflastæða fyrir um 20 bíla.
5. Það getur á engan hátt farið vel
að hafa heilsugæslustöð í sam-
býli við verslunarmiðstöð og
bæjarskrifstofur vegna allt of
mikillar umferðar.
Álit héraðslæknis Reykjanes-
héraðs:
1. Ljóst er að aðgengileiki er að
jafnaði betri ef stöðin er stað-
sett á jarðhæð.
2. Að byggja heilsugæslustöð á
jarðhæð samræmist betur áætl-
unum og hugmyndum heilbrigð-
isyfirvalda.
3. Það mæla engin sterk rök á
móti því að hún verði staðsett á
annarri hæð ef góðar og stórar
lyftur em í húsinu, góð bflastæð
og stórar dyr við inngang, sem
gætu að miklu leyti verið sér
fyrir heilsugæslustöðina, amk.
þegar um slys er að ræða.
Hvorki lyftan né inngangur upp-
fyllir þau skilyrði, sem héraðslækn-
irinn setur fram, á þeim teikningum
sem liggja frammi í dag.
Byggingarhraði
Bæjarstjórinn heldur fram að
hægt sé að koma heilsugæslustöð-
inni upp á tveim áram ofan á
verslunarmiðstöðinni en á fjóram
til sex áram ef byggð yrði stöð á
jarðhæð. Fram hefur komið að
Sparisjóður Keflavíkur hafi boðið
lánafyrirgreiðslu veiði heilsugæsl-
unni komið upp ofan á verslunar-
miðstöðinni. Það er vert að benda
á það, að Sparisjóður Keflavíkur
vill aðeins lána ef byggt verður
ofan á verslunarmiðstöðinni. Þetta
er undirrót þess þrýstings sem við-
hafður er til þess að þvinga þetta
mál í gegn á þennan hátt. Sparisjóð-
inn vantar þak yfir höfiiðið og
hætta er á því að það fari að leka
inn um loftið hjá honum ef ekkert
verður að gert fljótlega.
í 13 ár hefur Heilsugæsla
Grindavíkur verið í bráðabirgða-
húsnæði, svo að tvö ár til eða frá
geta varla skipt sköpum. Til stuðn-
ings því sjónarmiði gáfu læknir
heilsugæslustöðvarinnar, Krist-
mundur Ásmundsson, og hjúkmn-
arforstjóri stöðvarinnar, Ólafía
Sveinsdóttir, þá skriflegu yfirlýs-
ingu til heilsugæslunefndar
Grindavíkur, að þau væm reiðubúin
að starfa í núverandi húsnæði
Heilsugæslu Grindavíkur um ein-
hver ár ef tryggt yrði að hafín verði
nú þegar bygging nýrrar heilsu-
gæslustöðvar á jarðhæð, til fram-
búðar, fyrir Grindvíkinga.
Kristmundur Herbertsson
„Þjóðfélagið hefur al-
mennt viðurkennt í dag
nauðsyn þess að fatlað-
ir komist leiðar sinnar
hjálparlaust um allar
opinberar stofnanir.
Þær raddir sem eru
annars sinnis heyrast
nú orðið æ sjaldnar.
Það má segja óhugs-
andi í dag að reist sé
heilsugæslustöð þar
sem ekki er gert ráð
fyrir fötluðum, meira
að segja þykir það sjálf-
sagt að hafa sérstakt
salerni fyrir þá.“
Byggingar- og
rekstrarkostnaður
Gerð hefur verið kostnaðaráætl-
un til að Ijúka við byggingu 2.
hæðar í verslunarmiðstöðinni. í
henni er gert ráð fyrir að hlutur
heilsugæslunnar mundi verða rúm-
ar 22 millj. króna.
Sérfróðir menn á sviði bygginga
heilsugæslustöðva telja þessa áætl-
un stórlega vanreiknaða.
En þrátt fyrir þetta vantar að
geta þess í þessari kostnaðaráætlun
hvað heilsugæslan þarf að borga
fyrir það sem þegar er búið að gera
í þessari byggingu eins og t.d. lóðar-
verð, gatnagerðargjöld, hluti
sameignar á neðri hæð o.s.frv.
Þama má reikna með upphæð sem
nemur nokkmm millj. króna. Enn-
fremur bætist við vaxtarkostnaður
lána Sparisjóðs Keflavíkur sem
nemur einnig nokkram milljónum.
Raunhæft verð er því þessar van-
reiknuðu 22 milljónir auk hluta
sameignar sem þegar er fyrir hendi
og vaxtakostnaðar.
Lausleg áætlun sérfróðs manns
á sviði bygginga heilsugæslustöðva
gerir ráð fyrir að hlutur heilsu-
gæslustöðvarðinnar í verslunarmið-
stöðinni, mundi aldrei geta orðið
minni en 32 millj. króna.
Til samanburðar er núvirði stöðv-
arinnar á Þórshöfti (stærð um 500
fm) 29 millj. og stöðvarinnar á
Vopnafirði (stærð um 390 fm) er
22 millj. króna. Báðar fullbúnar
með lóðarkaupum.
Það er því augljóslega dýrara
kostur að koma heilsugæslunni fyr-
ir ofan á verslunarmiðstöðinni.
Rekstrarkostnaður heilsugæslu-
stöðvarinnar, verði henni komið
fyrir í verslunarmiðstöðinni, yrði
einnig augljóslega mun meiri en
ella. Má þar t.d. nefna rafmagns-
kostnað vegna þess að stór hluti
heilsugæslunnar yrði gluggalaus,
rafmagns- og hitunarkostnað á
sameign, ræstingakostnað á sam-
eign, viðhalds- og rekstrarkostnað
vegna lyftu o.fl.
Stærð heilsu-
gæslustöðvar
Til þess að gera sér nokkra grein
fyrir því hversu stór heilsugæslu-
stöðin þarf að vera er ekki úr vegi
að líta aðeins á þær stöðvar sem
nýlega hafa verið byggðar eða em
í byggingu. íbúatala er frá árinu
1985.
Borgames: H2 stöð, þjónar 3619
manns, flatarmál 980 fm. Talin
rúmgóð.
Ólafsvík: H2 stöð, þjónar 2029
manns, flatarmál 740 fm.
Búðardalur: H2 stöð, þjónar 1432
manns, flatarmái 430 fm.
Reykhólar: H stöð, þjónar 359
manns, flatarmál 120 ftn.
Bolungarvík: H1 stöð, þjónar
1285 manns, flatarmál 360 fm.
Hólmavík: H1 stöð, þjónar 974
manns, flatarmál 360 fm.
Ólafsfjörður: H1 stöð, þjónar
1157 manns, flatarmál 540 ftn auk
230 fm sem er sameign stöðvarinn-
ar og dvalarheimilsins.
Grindavík: H1 stöð, þjónar 1986
manns, flatarmál?
Staðsetning
heilsugæslustöðvar
Þegar öldmnarheimilið var hann-
að var einnig gert ráð fyrir heilsu-
gæslustöð á sömu lóð. Staðurinn
þar sem heilsugæslustöðin á að
vera er því fyrir hendi.
Á það hefur verið bent að staður-
inn sé ekki miðsvæðis í bænum og
að það verði nokkuð langt fyrir
suma að komast þangað. Þetta er
alveg rétt en á það má benda að
fjarlægðin frá verslunarmiðstöðinni
að öldmnarheimilinu er ekki nema
um 800 metrar. Þetta er því ekki
nein hindmn fyrir bæjarbúa.
Þjóðfélagið hefur almennt viður-
kennt í dag nauðsyn þess að fatlaðir
komist leiðar sinnar hjálparlaust um
allar opinberar stofnanir. Þær radd-
ir sem em annars sinnis heyrast
nú orðið æ sjaldnar. Það má segja
óhugsandi í dag að reist sé heilsu-
gæslustöð þar sem ekki er gert ráð
fyrir fötluðum, meira að segja þyk-
ir það sjálfsagt að hafa sérstakt
salemi fýrir þá.
Á heilsugæslustöðina koma ár-
lega milli 4 og 5 þúsund manns,
þar af em fatlaðir svo fáir að það
tekur því varla að nefna það. En
þrátt fyrir það er það siðferðileg
krafa í dag að allur aðbúnaður sé
með þeim hætti að þeir geti hjálpar-
laust komið og farið um heilsu-
gæslustöðina.
Í dag em aldraðir orðnir Qöl-

2 O V E R S
IM I R
Opið í dag frá kl. 1 0-1 6
LÆS