Morgunblaðið - 20.10.1987, Blaðsíða 14
14
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 20. OKTÓBER 1987
Hver er
sjálfum sér
næstur
LeiklSst
Hávar Sigurjónsson
Þjóðleikhúsið — Litla sviðið
Bílaverkstæði Badda
Höfundur: Ólafur Haukur
Simonarson
Leikstjóri: Þórhallur Sigurðsson
Leikendur: Bessi Bjarnason, Jó-
hann Sigurðarson, Sigurður
Sigurjónsson, Guðlaug María
Bjarnadóttir, Arnar Jónsson,
Árni Tryggvason
Leikmynd og búningar: Grétar
Reynisson
Lýsing: Björn Bergsteinn Guð-
mundsson
Þjóðleikhúsið frumsýndi á
sunnudagskvöldið nýtt leikrit Ólafs
Hauks Símonarsonar á Litla svið-
inu; Bílaverkstæði Badda. Leikur-
inn gerist á bílaverkstæði í deyjandi
byggðarlagi sem lent hefur utan
þjóðbrautar. Þama býr Baddi
ásamt bömum sínum tveimur upp-
komnum, Haffa og Sissu, og flórði
heimilismaðurinn er Raggi, ungur
bifvélavirki sem haldist hefur um
kyrrt vegna ástar á Sissu. Ólafur
Haukur opnar hér lítinn og lokaðan
heim og fer æfðum höndum um
efnivið sinn. Hann spinnur saman
spennu og dramatísk átök og gæð-
ir þetta kaldranalegri gamansemi
svo úr verður afskaplega fagmann-
lega unnið verk. Misskilningur
væri þó að leggja of þunga og djúp-
stæða merkingu í þessa smáheims
lýsingu Ólafs og leita að yfirfærðri
túlkun á hinum stóra heimi. Verkið
gefur ekki tilefni til þess og kannski
var það aldrei tilgangurinn. Ólafur
stillir í upphafi verks upp Qórum
persónum, sem hver um sig er heil
og trúverðug, og allar gegna þær
hnitmiðuðu hlutverki í framvindu
leiksins. Það er enginn vafí að einn
af helstu kostum Ólafs sem leik-
skálds er kunnátta hans við að
skrifa raunsæisleg og eðlileg sam-
töl. Þau eru fimagóð og skemmti-
lega knöpp, þar sem hver setning
er aukinheldur leiðarmerking fyrir
leikarana að sjálfstæðri persónu-
túlkun; raunsæisleg og eðlileg í
þeim skilningi að samtölin eiga
heima í þessu umhverfi og varpa
jafnframt ljósi á persónumar. Gæti
hljómað sjálfsagt en er það alls
ekki.
Með slíkan efnivið í höndunum
fara góðir leikarar á kostum. Og
það gera þau sem hér eiga í hlut.
Bessi Bjamason er Baddi, hægur,
rólegur, sáttasemjarinn, vill allt
gera fyrir alla — halda friðinn.
Hann er „fínn“ einsog Raggi segir.
En ljúfmennskan á sér orsakir, með
henni gerir Baddi yfirbót fyrir for-
tíðina, reynir að öðlast fyrirgefn-
ingu kannski, fyrirgefa sjálfum
sér. Ljúfmennskan á sér þó aðra
hlið, hún er aðferð Badda til að
halda í horfínu, hún leyfir ekki frá-
vik, upprifjanir eða breytingar.
Dramatískur c útgangspunktur
verksins liggur síðan í þeirri röskun
sem verður á þessu falska logni sem
Baddi hefur skapað sér. Falska
logni, því strax í upphafi er ljóst
að kraumar undir niðri. Slíkur
skilningur á persónu lægi ekki fyr-
ir ef leikarinn risi ekki undir
hlutverki sínu. Bessi Bjamason nær
fullri hæð í þessari sýningu.
Jóhann Sigurðarson í hlutverki
Haffa hefur unnið hlutverk sitt
vel. Óánægja Haffa með hlutskipti
sitt, viðkvæmni ásamt undirtón
innbyrgðs ofbeldis skilar sér strax
í upphafi, skapar rétta spennu í
framvindunni og leiðir til þess að
verknaður hans í lokin er vel undir-
búinn og kemur ekki beinlínis á
óvart. Sigurði Sigurjónssyni tekst
blessunarlega að sneiða hjá fígúm-
leik í hlutverki Ragga — sem er
alls ekki sjálfsagður hlutur — því
einfeldningurinn Raggi gæti svo
auðveldlega gefíð tilefni til þess.
Hann er engu að síður fyndinn og
á köflum hlægilegur, en það á fuli-
an rétt á sér þegar mannleg reisn
persónunnar er ekki fyrir borð bor-
in. Þeirri reisn nær Sigurður og
um leið vekur hann samúð áhorf-
enda í garð Ragga.
Guðlaug María Bjamadóttir leik-
ur Sissu, konuna I þessum karla-
heimi, daufa, áhugalausa og
vonlausa. Erfitt hlutverk og í fyrstu
verður manni fyrir að líta á þessa
kvenlýsingu sem klisjukennda, sér-
staklega þegar gefið er sterklega
í skyn að ófullnægð ástarþrá og
kynhvöt séu helstu orsakirnar fyrir
dauflegu ástandi stúlkunnar. Hald-
betri sálfræðiiegar skýringar komu
þó á daginn, atburðir í fortíðinni
hafa sett mark sitt á hana og með
þetta veganesti nær Guðlaug Maria
tökum á hlutverki sínu.
Amar Jónsson leikur Pétur,
áhrifavaidinn í verkinu. Pétur hefur
snúið til baka eftir langa fjarvist,
hann tengist fortíðinni, vekur upp
óþægilegar spumingar, raskar
logninu hans Badda. Endurkoma
Péturs leiðir til átaka og áhrifamik-
ils uppgjörs. Þetta hlutverk persón-
unnar Péturs er alveg ljóst, en
persónan sjálf er öllu óljósari, hvað
Pétri gengur til, hvers vegna hann
snéri aftur og hvað hann ætlar
sér. Ólafur Haukur ýtir enn frekar
undir þetta með því að leggja Pétri
í munn skáldlegar einræður —
stuttar þó — sem brjóta bæði upp
hraða verksins og stinga í stúf við
það jarðbundna umhverfi sem áður
er lýst. Táknrænt gildi sögunnar
um riddarann og prinsessuna miss-
ir t.d. þunga sinn þar sem áhorf-
endur hafa á því stigi verksins
ekki fengið nægilegar upplýsingar
Hávar Sigurjónsson
hefur tekið að sér að
skrifa leiklistargagnrýni
fyrir Morgunblaðið, og
birtist hér fyrsta umfjöll-
un hans.
Hávar lauk MA-prófi í
leikhúsfræðum frá há-
skólanum / Leeds árið
1983. Hann hefur starfað
við leikstjórn og fjallað
um leikhús á vegum
Ríkisútvarpsins og DV á
undanförnum árum auk
annarra starfa.
T
Hávar Sigurjónsson
Bretland og Taiwan fara í
undanúrslit á HM1 brids
Martial Nardeau.
Martial Nardeau á fyrstu
háskólatónleikunum
_________Brids______________
GuðmundurSv. Hermannsson
TAIWAN og Bretland urðu (
tveimur efstu sætum undanúr-
slita heimsmeistaramótsins í
brids, sem nú fer fram á Jam-
aíka, en fyrir síðustu umferð
áttu tvær aðrar þjóðir til við-
bótar möguleika á undanúrslita-
sætum. I kvennaflokki komust
B-sveit Bandaríkjanna og ítalir
auðveldlega áfram í undanúrslit-
in sem hófust í gær.
Taiwan spilaði undankeppnina
af miklu öryggi, tók snemma for-
ustuna og hélt henni til loka. Það
kom nokkuð á óvart því þótt Taiw-
anmenn væru liðtækir bridsspilarar
fyrir tæpum tveimur áratugum þeg-
ar Precisionkerfið var að koma til
sögunnar, hafa þeir ekki gert mikl-
ar rósir síðustu ár. Liðsskipan
Taiwanliðsins hefur ekki borist
hingað til lands enn.
Bretar áttu mjög góðan enda-
sprett og unnu meðal annars fímm
síðustu ieiki sína f undankeppninni.
Þessi árangur breska liðsins hlýtur
að vera bridsáhugamönnum þar í
landi mikill léttir eftir frekar slæ-
lega frammistöðu breskra landsliða
á undanfömum árum. Bretar kom-
ust að vísu í heimsmeistarakeppn-
ina árið 1981 og þá leiddi breska
liðið eftir fyrri umferð undankeppn-
innar en í seinni umferðinni stóð
ekki steinn yfír steini og liðið end-
aði í 5. sæti. Liðið nú er óbreytt frá
Evrópuótinu í Brighton, skipað
Flint, Sheehan, Armstrong, Kirby,
Forrester og Brock.
Pakistan og Kanada áttu mögu-
leika á undanúrslitasætum fyrir
síðustu umferðina en bæði liðin töp-
uðu síðasta leiknum, Pakistan
13-17 fyrir Taiwan og Kanada með
sama mun fyrir Venezuela en Bret-
ar unnu Brasilíumenn 17-13.
Lokaröðin í opna flokknum varð
þessi: Taiwan 258, Bretland 249,
Pakistan, 239, Kanada 230V2,
Venezuela 225V2, Brasilfa 175,
Nýja Sjáland 170V2, Jamaíka
104V2. I kvennaflokki varð loka-
staðan þessi: Bandarikin B 285,
Ítalía 271, Ástralía 239, Kína 212,
Egyptaland 193, Argentína 174,
Venezuela 163, Jamaika 113.
Undanúrslitin byijuðu í gær en
þar eru spilaður 128 spila útsláttar-
leikir. í opna flokknum spila saman
Bretar og Svíar annarsvegar og
Bandaríkjamenn og Taiwanmenn
hinsvegar. Evrópumeistarar Svía
eru með óbreytt lið frá Brighton,
Sundelin, Flodqvist, Gullbert, Göt-
he, Lindqvist og Fallenius. Heims-
meistarar Bandarikjanna eru með
nær óbreytt lið frá heimsmeistara-
mótinu 1985, Martel, Stansby,
Hamman, Wolff og Ross. Peter
Pender átti að vera í liðinu en vegna
vanheilsu varð hann að halda sig
heima og Mike Lawrence kom í
staðinn.
í kvennaflokki mætast lið Banda-
ríkjanna í öðrum leiknum og
Frakkar og ítalir í hinum.
Mótið er spilað á flottasta hótel-
inu í Ocho Rios á Jamaíka, Mallards
Beach Hotel. Það dugði þó ekki
öllum sem þar eru til að fylgjast
með. Jamie Ortiz-Patio fyrrverandi
forseti Alþjóðabridssambandsins,
sem hefur grafið talsvert margar
milljónir úr tinnámum Bólivíu, leigði
til dæmis listisnekkju sem var áður
í eigu Henry Ford II, þar býr hann
og nokkrir útvaldir vinir hans, með-
an á mótinu stendur.
Háskólatónleikar hefjast að
nýju miðvikudaginn 21. október
nk. Þá leikur Martial Nardeau á
þverflautu Sex fantasíur eftir
Telemann.
Háskólatónleikamir em haldnir
vikulega og em fyrirhugaðir níu
tónleikar á haustmisseri. Verkin
sem verða flutt em frá ýmsum
tímum og flytjendur bæði innlendir
og erlendir.
Fyrstu tónleikamir em í Nor-
ræna húsinu og heíjast kl. 12.30.
Þeir standa í u.þ.b. hálftíma og em
öllum opnir. Tilvalið er að fá sér
hádegissnarl í kaffistofu hússins í
leiðinni, segir m.a. í frétt frá Tón-
leikanefnd Háskólans.