Morgunblaðið - 20.10.1987, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 20. OKTÓBER 1987
Félagi Ólafur Ragnar
eftir Snorra S.
Konráðsson
Félagi Ólafur Ragnar. Þú ert
sagður lærdómsmaður. Þú hefur
mörg próf að baki. Og enginn frýr
þér vits. En samt ertu að falla á
inntökuprófí í félagsstarfi. Og þú
hefur fengið alla mögulega stuðn-
ingskennslu frá félögum þínum í
Alþýðubandalaginu, frá fólkinu í
verkalýðshreyfíngunni, frá þeim
sem hafa trúað að hægt væri að
koma þér til stjómmálamanns, gera
þig að samnefnara fólksins sem
trúir og treystir á mátt félags-
skaparins. Nú tærist þessi von
okkar innan frá.
Stjórnmálin skipta
ekkimáli
Sjáum hvemig vopn tæringarinn-
ar vinna á flokknum okkar. í
Kópavogi er einn auðmjúkur þjónn
látinn bera út nafnalista til útvaldra
félagsmanna. Þjónninn auðmjúki
var í uppstillingamefnd sem ágrein-
ingslaust náði samstöðu um fulltrúa
á landsfundinn. Á sama tíma og
nefndin starfaði er unnið að listan-
um. Nöfnin á honum vom „hinir
hreinu," þeir sem koma til með að
kjósa rétt á landsfundi flokksins.
Stjómmálin, reynsla og farsælt
starf skipta ekki máli. Tvo af reynd-
ustu og farsælustu sveitarstjóma-
mönnum Alþýðubandalagsins,
Bjöm Ólafsson og Loga Kristjáns-
son, mátti ekki kjósa til landsfund-
arsetu.
Eftir þetta verður minna að
marka það sem Alþýðubandalagið
lætur frá sér fara um sveitar-
stjómamál. Verða ályktanir lands-
fundarins ekki hjóm eitt þegar ráð
okkar reyndari félaga liggja hjá
borði vegna þess að þeir sitja heima?
Er flokkurinn svo ríkur af ráðum
að hann geti verið án þessara
flokksfélaga? Hvenær verður mál-
frelsið tekið af mönnum eftir að
þeir hafa tapað kosningaréttinum í
flokknum sínum?
Auðmjúki þjónn þessi hlaut trún-
að Alþýðubandalagsmanna í
Kópavogi til setu í bæjarstjóm. Nú
er sá trúnaður rofínn. Þjónn tæring-
arinnar er búinn að flytja okkur
skilaboð frá þér, Ólafur Ragnar.
Þau vom: Þar sem ykkur er ekki
treystandi til að kjósa mig sem
formann, þá verðið þið ekki með.
Þegar ÞÍJ býður
þig fram
Getur þú ætlast til þess, Ólafur
Ragnar, að við getum unnið með
þér síðar þegar þú ert búinn að
lítilsvirða okkur á þennan hátt?
Getum við unnið meira með bæjar-
fulltrúa sem lítilsvirðir reynda
félaga sína á þennan hátt? Nú dug-
ir ekki fýrir Valþór Hlöðversson
bæjarfulltrúa að biðjast afsökunar
á framferði sínu.
Er verið að styrkja stöðu Al-
þýðubandalagsins í bæjarmálum í
Kópavogi með því að tæra, með því
að sá tortryggni á þennan hátt
meðal trúnaðarmanna flokksins
„Það hriktir í flokks-
félögum víða um land
vegna þess að metnaður
fyrir pólitískri baráttu
er látinn víkja fyrir
leiðtogadraumi eins
manns. Það hriktir í
Alþýðubandalaginu
öllu af sömu ástæðum.“
þar? Er þetta leið þín, Ólafur Ragn-
ar, að leiðtogastöðu flokksins, stöðu
samnefnarans? Verður þú dreng-
lyndari þar en þú ert núna þegar
þú ert að velja þá „hreinu" úr.
Verðum við áfram að hlusta á fag-
urgala þinn um gildi samstöðunnar
í flokknum með brennimark hins
óhreina á enninu vegna þess að við
erum talin líkleg til að kjósa annan
en þig þegar þú býður þig fram?
Kannt ekki undir-
stöðuatriðin
Ólafur Ragnar, þú fellur á inn-
tökuprófínu í félagsstarfínu vegna
þess að þú kannt ekki undirstöðuat-
riðin í mannlegum samskiptum,
hvað þá allt stafrófið. Áður hefur
þú skilið stjómmálaflokk eftir í sár-
um. Nú ert þú með fjöregg miklu
mikilvægari flokks í höndunum.
Flokksins sem félagar þínir innan
verkalýðshreyfíngarinnar hafa talið
sóknaraðilann fyrir tryggari
lífskjörum á Alþingi.
Snorri S. Konráðsson
Nú ertu svo blindaður
Nú ertu svo blindaður af eigin
metnaði að þú lætur lítt þenkjandi
þjóna þína stimpla hugsanlega and-
stæðinga þína með merkinu
„óhreinn". Ohreinir menn þekkja
sinn vitjunartíma ekki síður en
hreinu faríseamir. Óhreinir menn
hafa aldrei í sögunni treyst á hina
hreinu sem bjargvætti sína. Ólafur
Ragnar, þú ert að segja okkur að
við séum óæskilegir. Við getum
heldur aldrei orðið traustir banda-
menn þínir, liggjandi flatir eftir
vinnubrögð þín. Við erum heldur
ekki sú manngerð sem lætur vel
að vera í hlutverki auðmjúkra þjóna.
Þannig er það alltaf með þá sem
hafa málstað.
Þig vantar
tilfinninguna
Það hriktir í flokksfélögum víða
um land vegna þess að metnaður
fyrir pólitískri baráttu er látinn
víkja fýrir leiðtogadraumi eins
manns. Það hriktir í Alþýðubanda-
laginu öllu af sömu ástæðum.
Ólafur Ragnar, er það ekki morgun-
ljóst að þú finnur það ekki þegar
þú gengur of nærri félögum þínum?
Og þegar þú þekkir ekki hvað þú
mátt ganga langt gagnvart fólkinu,
sem hefur unnið með þér í árarað-
ir, er þá ekki hætta á því að þú
farir að misbjóða landsmönnum
yfirleitt? Getur þú nokkum tímann
orðið sameiningartákn i stjóm-
málum þegar þú ræður ekki við
starf í einu flokksfélagi, í einum
stjómmálaflokki? Manstu eftir gelt-
inum Napoleon í sögunni eftir
George Orwell? Hvað kostaði
græðgi hans þá sem trúðu á jöfnuð-
inn, þurftu lífsnauðsynlega á
jöfnuði að halda? Sérðu ekki á
þessu, Ólafur Ragnar, hvað þú átt
eftir að læra mikið áður en þú reyn-
ir á ný við inntökuprófíð í félags-
starfí? Taktu þér tíma og lærðu
stafrófíð betur.
Höfundur er miðstfórimrmaður
í Alþýðubandalaginu.
Tónlistarverðlaun Norðurlandaráðs:
IBM og „Róm-
úlus mikli“
Þorsteinn Hauksson og
Áskell Másson tilnefndir
eftirÞóriKr.
Þórðarson
Þjóðleikhúsið hefur tölvuvæðst.
Aðgöngumiðar með nákvæmum
upplýsingum um verð, sæti, dag-
setningu, nafn leikrits og höfundar
eru „útprentaðir" í tölvu. IBM leik-
ur aðalhlutverkið, skv. auglýsingu
aftan á miðanum, en hvorki hefur
tekist betur né verr en svo, að tölvu-
væðingin hefur leitt til þess að
Þjóðleikhúsið kann ekki lengur að
skrifa nafn leikritshöfundar rétt.
Hann heitir ekki Durrenmatt, eins
og stendur á miðanum. Virðist of-
viða að fá ffarn þýskt ii á vélina.
Svona getur tæknin leikið menn
grátt.
Ekki bætir það skapið að verða
fyrir slíku. En viti menn: Frábær-
lega skemmtileg sýning þurrkaði
út ergelsið, það hvarf eins og dögg
fyrir sólu. Diirrenmatt sýnir fram á
í leiknum að heimurinn er eitt hrika-
legt ólán, og Brecht telur hann
raunar slys, segir í ágætri leikskrá
(kannski er hann hálfgert tölvu-
slys).
Þessi sýning er athyglisvert
framlag í umræðu um viðburði
samtímans. Diirrenmatt fer hér á
kostum, dregur fram persónur úr
sögu Rómaveldis og Germana, en
fer auðvitað að vild sinni með svo-
kallaðar staðreyndir sögunnar eins
og skáldum er skylt.
Óteljandi spurningar bijótast um
í huga áhorfandans um merkingu
leiksins, og getur hver og einn feng-
ið það út úr leikritinu sem hann eða
hún vill. En aðalatriðið er að njóta
bráðfyndinnar og skoplegrar at-
burðarásar, sem höfðar sterklega
til nútímans, og frábærlega velleik-
innar sýningar leikaranna, jafnt í
grínagtugum tilþrifum sem háal-
varlegum og harmrænum skírskot-
unum.
Leikur allra leikaranna er mjög
góðúr, en þó afburðasnjall hjá sum-
um, jafnvel svo að varpar skugga
á leik dótturinnar ungu. Nefni ég
nánast af handahófi leik Baldvins
Halldórssonar og Árna Tryggva-
sonar, herbergisþjónanna sem vart
mæla orð af vörum, en leika svo
undurfagran og bráðfyndinn lát-
bragðsleik að minnilegt verður! En
mestur er leikur Rúriks Haraldsson-
ar í hlutverki síðasta Rómarkeisar-
ans Rómúlúsar, og vinnur hann hér
stóran leiksigur. Enginn ætti að
láta þessa sýningu fram hjá sér
fara, þótt verkið geri miklar kröfur
til áhorfandans um skilning. Að-
spurðir felldu neikvæðan dóm um
leikinn í Mbl. 15. okt. sl. og er ég
mörgum þeirra sem þar tala al-
gerlega ósammála. Hér var hvergi
ofleikið, fannst mér. Rangt fínnst
mér að gera lítið úr leik annarra
en Rúriks, leikur Amar Jónssonar,
svo ég nefni aðeins eitt dæmi, var
með ágætum, og ekki spillir Flosi!
Það em blindir áhorfendur sem
hlær ekki hugur við að sjá fárán-
leikann blandast alvömnni í
samspili stórpólitískra augnablika
og eggjaframleiðslu.
Hitt er svo erfíara hlutverk sem
áhorfandanum er fengið að ráða í
merkingu hinna einstöku þátta leik-
ritsins. Þar getur hver túlkað að
vild sinni, og eiginlega er hver
áhorfandi gerður þátttakandi leiks-
ins. Samspil valds og mennsku
er kannski einn fmmþátturinn.
Hvemig völdin spilla þeim sem
þau hljóta er þeir íyllast hroka,
dulbúnum sem föðurlandsást.
Margar spumingar vakna um
merkingu leiksins, sem skemmtilegt
er að glíma við. Er Rómúlus á köfl-
um eins konar býsönsk kristsmynd,
Pantokrator, heimsdrottnarinn,
sem nauðugur viljugur verður að
ríkja í vondri veröld og verður því
eins konar trúður sannleikans?
Glettni höfundar kemur f veg fyrir
allar einfaldanir, en margt skýtur
upp kollinum. Þegar hinn klassíski
heimur mætir hinum villtu, blóð-
þyrstu Germönum býst hver áhorf-
Dr. Þórir Kr. Þórðarson
„En aðalatriðið er að
njóta bráðfyndinnar og
skoplegrar atburðarás-
ar, sem höfðar sterk-
lega til nútímans, og
frábærlega velleikinn-
ar sýningar leikaranna,
jafnt í grínagtugum til-
þrifum sem háalvarleg-
um og harmrænum
skírskotunum.“
andi við hinu versta (eins og
Rómúlus gerði sjálfur og fólk hans),
en atvikin verða allt önnur en búist
var við, og er því mikil spenna í
leiknum frá upphafi til enda, og
leikslokin koma á óvart. í lokasam-
tölum koma fyrir hrikalegar setn-
ingar sem benda kynnu til þess sem
síðar varð í þýskri sögu, en allt slíkt
er bundið mati hvers og eins.
Þessi sýning er með hinu
merkasta sem ég hefi séð (og
minnist ég „ Eðlisfræðinganna" hér
um árið). Þótt það hafí hent Þjóð-
leikhúsið að fara rangt með nafn
höfundarins ættu menn ekki að
svíkja sjálfa sig um afburða sýningu
sem er næg hugarfæða fýrir langar
samræður um það, hvert heimurinn
stefnir. En skemmtunin er hér í
sterkri blöndu við alvöruna. — Með
þakklæti til leikaranna fyrir
ógleymanlegt kvöld.
Höfundur erprófessor t guðfræði
við H&skóla fslands.
Á 36. ÞINGI Norðurlandaráðs
i Osló þann 8. mars nk. verða
tónlistarverðlaun Norðurland-
aráðs veitt, en þau eru veitt
annað hvert ár. Verðlaunaaf-
hendingin fer fram í konsert-
húsinu í Osló.
Verðlaunin voru 75.000 dan-
skar krónur árið 1986, en verða
væntanlega hækkuð í 125.000
danskar krónur 1988. Árið 1986
fékk Hafliði Hallgrímsson verð-
launin.
Tónverk eftir þessi tónskáld
hafa verið tilnefnd til tónlistar-
verðlaunanna 1988: Þorsteinn
Þorsteinn Hauksson
TAKTUR H.F., hljómdeild
Fálkans, hefur gefið út 4 geisla-
diska með íslenskri tónlist, en
þeir voru framleiddir hjá ICM
í Sviss.
Einn geisladiskanna heitir
Magnús Eiríksson - 20 bestu lögin
og inniheldur 20 af þekktustu lög-
um Magnúsar frá árunum
1975-86. Annar diskur nefnist
Reykjavíkurflugur og er úrval laga
Hauksson og Áskell Másson frá
Islandi, Gunnar Berg og Ib Nör-
holm frá Danmörku, Magnús
Lindberg og Einojuhani Rautava-
ara frá Finnlandi, Alfred Jansson
og Rolf Wallin frá Noregi, Anders
Eliasson og Miklos Maros frá
Svíþjóð.
Dómnefndin um tónlistarverð-
launin ákveður á fundi sínum 15.
janúar nk. hver muni hljóta verð-
launin.
í dómnefndinni sitja fyrir hönd
íslands Ragnar Bjömsson organ-
leikari og Þorgerður Ingólfsdóttir
kórstjóri.
Áskell Másson
af tveimur hljómplötum sem komu
út árið 1986 í tilefni af 200 ára
afmæli Reykjavíkurborgar. Þriðji
diskurinn heitir Borgarbragur
Gunnars Þórðarsonar plús 3 lög
af Himni og jörð. Fjórði diskurinn
nefnist íslensk alþýðulög og á
honum eru lög eins og Á Sprengis-
andi, Sofðu unga ástin mín, Hótel
Jörð, Suðumesjamenn, Vöggu-
kvæði úr Silfurtunglinu og íslenski
þjóðsöngurinn.
Fjórir geisla-
diskar gefnir út
4