Morgunblaðið - 20.10.1987, Blaðsíða 32

32
l
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 20. OKTÓBER 1987
33
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 20. OKTÓBER 1987
Útgefandi Árvakur, Reykjavík
Framkvæmdastjóri HaraldurSveinsson.
Ritstjórar Matthias Johannessen, Styrmir Gunnarsson.
Aöstoöarritstjóri Björn Bjarnason.
Fulltrúar ritstjóra Þorbjörn Guömundsson, Björn Jóhannsson, Árni Jörgensen.
Fréttastjórar Freysteinn Jóhannsson, Magnús Finnsson, Sigtryggur Sigtryggsson, Ágúst Ingi Jónsson.
Auglýsingastjóri Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar:
Aöalstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Kringlan 1, sími 83033.
Askriftargjald 600 kr. á mánuöi innanlands. I lausasölu 55 kr. eintakiö.
Átök í Alþýðu-
bandalagi
að er of snemmt að slá
nokkru föstu um það,
hver úrslit verða í formanns-
kjöri á landsfundi Alþýðu-
bandalagsins í nóvember. Hitt
er Ijóst, að þau öfl, sem ráðið
hafa Alþýðubandalaginu frá
því, að það var gert að form-
legum stjómmálaflokki 1968
eiga nú mjög í vök að verjast
og kunna að vera að missa
tökin. Alþýðubandalaginu hef-
ur í tæp tuttugu ár verið
stjómað af arftökum Einars
Olgeirssonar og Brynjólfs
Bjamasonar. Magnús Kjart-
ansson og Lúðvík Jósepsson
tóku að sér að ávaxta þann
arf og síðan Svavar Gestsson.
Þótt Lúðvík Jósepsson hafí
ekki verið í hópi nánustu sam-
starfsmanna gömlu kommún-
istaforingjanna gekk hann
aldrei gegn þeim. Þótt Svavar
Gestsson sé of ungur að árum
til þess að hafa hlotið pólitískt
uppeldi sitt hjá Einari Olgeirs-
syni fékk hann það hjá eftir-
mönnum Einars. Þess vegna
hafa tengslin á milli Alþýðu-
bandalagsins og forvera þess,
Sameiningarflokks alþýðu —
Sósíalistaflokks og Kommún-
istaflokks íslands jafnan verið
öllum Ijós.
Kosningamar á fundi Al-
þýðubandalagsfélagsins í
Reykjavík um fulltrúa á lands-
fund sýna hins vegar að nú
er mátturinn úr þessum gamla
valdahópi. Þótt úrslit kosning-
anna sýni verulegan styrk
Ólafs Ragnars Grímssonar og
stuðningsmanna hans, em þau
þó fyrst og fremst til marks
um, að Svavari Gestssjmi og
félögum hans, hefur ekki
tekizt að endumýja gamla
flokkslgamann. Að vísu er
hugsanlegt að atkvæðatölum-
ar segi ekki alla söguna.
Stundum er hægt að greiða
atkvæði á þann veg, að menn
fái ekki rétta mynd af styrk-
leikahlutföllum, t.d. ef annar
hópurinn kýs einungis sína
menn en hinn hópurinn kýs
fólk úr báðum örmum.
Ef Ólafur Ragnar Grímsson
verður kjörinn formaður Al-
þýðubandalagsins á lands-
fundi þess er ljóst, að
flokkurinn hefur breytt um
eðli. Hann verður ekki lengur
stjómmálaflokkur, sem er
sprottinn úr jarðvegi verka-
lýðshreyfíngar að hluta til
heldur verður Alþýðubanda-
lagið hagsmunasamtök vinstri
sinnaðra menntamanna og
opinberra starfsmanna. Skoð-
anakannanir hafa sýnt, að
flokkurinn sækir fylgi sitt
fyrst og fremst í þessa kjós-
endahópa en síður til verka-
fólks og almennra launa-
manna, eins og áður var. Að
því leyti má segja, að valda-
taka þessa hóps á landsfundi
endurspeglaði kjósendafylgi
flokksins.
En hver verða eftirmálin,
ef slík bylting verður á lands-
fundi Alþýðubandalagsins, að
gamli valdahópurinn missir
þar öll tök? í fyrsta lagi er
alls ekki útilokað, að Alþýðu-
bandalagið klofni í tvennt og
úr því verði tveir litlir áhrifa-
lausir vinstri flokkar. And-
stæðingar Alþýðubandalags-
ins ættu þó ekki að ganga út
frá því, sem vísu, að sú verði
niðurstaðan. í öðru lagi er sá
möguleiki fyrir hendi, að sigur
Ólafs Ragnars og félaga hans
á landsfundi leiði til margra
ára skæruhemaðar í Alþýðu-
bandalaginu líkt og gerðist,
þegar Hannibal Valdemarsson
var kjörinn formaður Alþýðu-
flokksins 1952. Þá var hann
kosinn gegn vilja þeirra, sem
réðu stofnunum og eignum
flokksins. Þeir beittu aðstöðu
sinni til að gera honum ókleift
að veita Alþýðuflokknum for-
ystu. Þótt mjög sé af núver-
andi ráðamönnum í
Alþýðubandalaginu dregið,
myndu þeir samt hafa styrlc
til þess að reka slíkan skæru-
hemað með áhrifaríkum
hætti.
Þriðji möguleikinn er auð-
vitað sá, að Ólafí Ragnari
Grímssyni og stuðningsmönn-
um hans takist að sætta
minnihlutann í flokknum við
hina nýju forystu og telja verð-
ur víst, að þeir mundu leggja
alla áherzlu á það. Klofningur
eða styijaldarástand í Al-
þýðubandalaginu hefur auð-
vitað víðtækar pólitískar
afleiðingar. Alþýðubandalagið
hefur lengi verið sterkasta
aflið á vinstri væng íslenzkra
sljómmála. Langvarandi átök
innan þess gætu skapað tóma-
rúm, sem aðrir mundu reyna
að notfæra sér. Þar mundu
bæði Alþýðuflokkur og
Kvennalisti koma við sögu.
Akæruréttarfar eða
rannsóknarréttarfar?
eftir Jónatan
Þórmundsson
Undanfama daga hafa birst
opinberlega staðhæfingar nokkurra
málsmetandi manna um grund-
vallareinkenni íslensks sakamála-
réttarfars. Ég vil ekki láta þessum
staðhæfingum ósvarað, þar sem
þær gefa að mínum dómi villandi
mynd af íslensku réttarfari, og
raunar neikvæðari en efni standa
til.
Verður hér á eftir fjallað um
þijú álitamál af þessu tilefni:
1) Hvers konar sakamálaréttarfar
ríkir hér á landi, ákæruréttarfar eða
rannsóknarréttarfar? 2) Fara saka-
dómarar með saksóknarvald? 3)
Var dómur Hæstaréttar í máli
Steingríms Njálssonar stórviðburð-
ur í íslensku sakamálaréttarfari?
1) Hugtök og veruleiki
Hugtökin ákæruréttarfar og
rannsóknarréttarfar hafa í umræð-
um að undanfömu verið notuð eins
og um væri að ræða annaðhvort
eða — og ekkert þar á milli. Talað
hefur verið um, að koma þurfi á
ákæruréttarfari í landinu og að hér
ríki rannsóknarréttarfar. Fyrst er
þar til að taka, að hugtökunum
ákæmréttarfari og rannsóknarrétt-
arfari er oft lýst í fræðiritum í
hreinræktaðri mynd sinni. Sann-
leikurinn er sá, að slíkt hreinræktað
réttarfar er óvíða til á jarðarkringl-
unni, ef nokkurs staðar!
Flest ríki búa við sakamálaréttar-
far einhvers staðar á bilinu milli
hreinræktaðs rannsóknarréttarfars
og hreinræktaðs ákæmréttarfars.
Almennt er ákæmréttarfar talið hið
sjálfsagða markmið með breyting-
um á réttarfarslöggjöf. Þegar
Islendingar fengu sín fyrstu heild-
stæðu lög um meðferð opinberra
mála á árinu 1951 (1. 27/1951),
bjuggu landsmenn við rannsóknar-
réttarfar. Svo hélst áfram en í
minna mæli eftir nýju lögunum frá
1951. Þessi lög hafa á þeim 36
ámm, sem liðin em, sætt mörgum
veigamiklum breytingum, sem hafa
stöðugt fært réttarfarið í landinu
nær hreinræktuðu ákæmréttarfari.
Þar má nefna stofnun ríkissaksókn-
araembættis 1961 og víðtækan
verkefnatilflutning 1976 með að-
skilnaði dómsvalds og rannsókna-
valds í Reykjavík og að hluta í
nágrannaumdæmum (stofnun
rannsóknarlögreglu ríkisins) og
ekki síst með flutningi rannsóknar-
fmmkvæðis og fmmrannsóknar frá
dómstólum til (rannsóknar)lög-
reglu. Það er því undarlegt, þegar
því er nú haldið fram, að hér á landi
sé ekki ákæmréttarfar, a.m.k. í
Reykjavík. Munurinn á réttarfarinu
í Reykjavík (og að vissu leyti í ná-
grannabyggðum) annars vegar og
utan Reykjavíkur hins vegar er mál
út af fyrir sig, sem drepið verður
á hér síðar.
Nú vakna tvær mikilvægar
spumingar: Hvað felst í hreinrækt-
uðu ákæmréttarfari? Er æskilegt
að stefna að því? Skal þess nú
freistað að svara þessum spuming-
um. I rannsóknarréttarfari er
dómari mjög virkur í rannsókn
máls, hefur fmmkvæði að henni og
allan veg og vanda að því að upp-
lýsa málið. Hann yfirheyrir kærða
og vitni og annast yfirleitt gagna-
öflun. í hreinræktuðu rannsóknar-
réttarfari fer dómari jafnvel með
ákæmvald og dæmir loks í málinu.
Sakbomingur er miklu fremur
rannsóknarandlag dómarans en
sakaraðili.
Akæruréttarfar gerir ráð fyrir
annarri hlutverkaskipan. Sérstakur
sækjandi og veijandi (eða vamarað-
ili sjálfur) leiða saman hesta sína
frammi fyrir óháðum og óhlut-
drægum úrskurðaraðila, dómara.
Hlutverk hvers um sig er skýrt
aðgreint frá hinum. Sækjandi, sem
að jafnaði er opinber ákærandi,
hefur sönnunarbyrðina um sekt
sökunauts og ber hitann og þung-
ann af gagnaöflun. Dómari hefur
sig lítt í frammi við meðferð máls
og tekur ekki afstöðu til sakarefnis
fyrr en við dómsuppsögn. í hrein-
ræktuðu ákæmréttarfari ber
ákæmvaldinu engin skylda til að
sýna ákveðna hlutlægni, eins og
gert er ráð fyrir í íslensku réttar-
fari, og það getur fært fram óvænt
sönnunargögn, sem vörninni er
ókunnugt um. Yfirleitt kemur þá
greiðsla tryggingar í stað gæslu-
varðhalds. Af þessu má sjá, að t.d.
bandarískt sakamálaréttarfar er
nær hreinræktuðu ákæmréttarfari
en hið íslenska.
En er þá æskilegt að taka upp
svipað sakamálaréttarfar og í
Bandaríkjunum? Ég held ekki, þótt
við getum ýmislegt af þeirri þjóð
lært. Rökin fyrirþessari niðurstöðu
em eftirfarandi: Islendingar búa við
evrópska og norræna réttarhefð,
sem ekki felur í sér jafnhreinræktað
ákæmréttarfar og hin ameríska
hefð. í annan stað hefur það ótví-
ræðan kost að halda ákæmvaldinu
á tiltölulega mildu og hlutlægu
stigi, svo sem hin norræna hefð
stendur til. Loks er eðli sakamála
nokkuð annað en einkamála og því
óheppilegt að reka þessi mál með
„Það fær ekki staðist
að telja þennan dóm
ósamrýmanlegan dómi
Hæstaréttar í máli Jóns
Kristinssonar, sem nú
er rekið fyrir Mann-
réttindanefnd Evrópu-
ráðsins. I fyrsta lagi er
réttarfar mismunandi í
landinu, þ.e. saman fer
rannsóknar- og dóms-
vald hjá bæjarfógetum
og sýslumönnum gagn-
stætt því sem er í
Reykjavík. í öðru lagi
snýst mál Jóns um rót-
gróið kerfi í íslenskum
rétti, sem dómstólar
hafa alla tíð byggt
dóma sína á. Það hefði
satt að segja verið und-
arlegt, ef Hæstiréttur
hefði allt í einu, að
óbreyttum lögum, farið
að víkja frá fyrri fram-
kvæmd!“
allt of líku sniði. í sakamálum ligg-
ur áherslan á að leita sannleikans,
þess sem raunverulega gerðist.
Nokkur trygging fyrir því, að það
heppnist, er virkara eftirlit dómara
með gangi máls en í einkamálum,
þar sem mest er lagt upp úr kröf-
um, málsástæðum og yfirlýsingum
málsaðilja.
2) Fara sakadómarar
með saksóknarvald?
I saksóknarvaldi (ákæruvaldi)
felast eftirtaldar heimildir: a)
Rannsóknarvald, þ.e. vald til að
fyrirskipa lögreglurannsókn, hafa
yfírstjóm hennar og eftirlit, láta
hætta rannsókn eða óska fram-
haldsrannsóknar fyrir dómi, svo og
vald til að gera kröfu fyrir dómi
um gæsluvarðhald eða önnur þving-
unarúrræði. b) Málshöfðunarrétt-
ur, þ.e. vald til að höfða opinbert
mál með útgáfu ákæru eða ljúka
máli með öðrum hætti (niðurfelling
saksóknar, skilorðsbundin ákæru-
frestun, dómssáttarboð). c) Áfrýj-
unar- og kæruréttur, þ.e. vald til
að áfrýja málum, eða eftir atvikum
kæra þau til Hæstaréttar.
Jónatan Þórmundsson
Síðustu leifar af ákæruvaldi dóm-
ara voru afnumdar 1976. Á sama
ári var allt rannsóknarfrumkvæði
tekið úr höndum dómara og fengið
ákæruvaldi og lögreglu, og frum-
rannsókn mála var flutt frá
dómstólum til (rannsóknar)lög-
reglu. í reynd skipti þessi breyting
mestu máli í Reykjavík og að hluta
til einnig í nágrannaumdæmum (á
aðalstarfssvæði rannsóknarlög-
reglu ríkisins). Frumkvæði dómara
að rannsókn og atbeini að frum-
rannsókn mála var þar með úr
sögunni. Ennfremur voru ákvæði
fíkniefnalaganna þar að lútandi af-
numin 1986. Hið eina, sem eftir
stendur af öllum þeim saksóknar-
heimildum, sem að ofan greinir, eru
þær takmörkuðu rannsóknar-
skyldur, er felast í 75. gr. og 1.
mgr. 112. gr. 1. 74/1974. Allir vita,
sem vilja vita, að ákvæði þessi verð-
ur að lesa í samhengi við önnur
ákvæði laganna og þær réttarfars-
breytingar, sem gerðar voru 1976.
í reynd fela ákvæði þessi í sér tak-
markaðar rannsóknarskyldur fyrir
dómstóla, enda væri ógemingur að
endurtaka viðmikla rannsókn fyrir
dómi. Orðalag ákvæðanna er að
vísu óheppilegt og stafar af því, að
breytingamar 1976 féllu alls ekki
að textanum, sem fyrir var, og var
á sínum tíma rækilega að því fund-
ið. Ákvæði 75. gr. er dæmi um
reglu, sem enn miðast við eldra
ástand, meðan frumrannsókn mála
fór fram fyrir dómi.
Lokasvar mitt við spumingu 2
er því þetta: Þrátt fyrir þær tak-
mörkuðu rannsóknarskyldur, sem
Barnaskólinn á Selfossi
Urgur 1 foreldrum vegna hús-
næðisleysis og kennaraskorts
Selfossi.
FORELDRAR nemenda í Barna-
skólanum á Selfossi eru uggandi
vegna þess aðstöðuleysis sem
skólinn býr við. Ekki er unnt að
halda uppi lögboðinni kennslu
við skólann vegna húsnæðis- og
kennaraskorts. Skólinn er tvfset-
inn að fullu og húsnæði yngstu
deilda fjórsetið. Þetta kom m.a.
fram á aðalfundi foreldra og
kennarafélags skólans.
Á aðalfundinum héldu námstjór-
ar þrjú stutt framsöguerindi, Sigríð-
ur Jónsdóttir um byijendakennslu,
Þórir Sigurðsson um mynd- og
handmennt og Aðalheiður Auðuns-
dóttir um heimilisfræðikennslu.
Fundurinn var vel sóttur og góður
rómur gerður að erindunum.
Aðalfundur foreldrafélagsins var vel sóttur?Iorírunblaðið/Si,íurður •I6n880n
Sigríður Jónsdóttir námstjóri tal-
aði í sínu erindi um nauðsyn þess
að leggja áherslu á alhliða þroska
á fyrstu námsárunum og kvaðst
telja mikilvægt að leggja góða rækt
við tilfínningaþroska bama á þess-
um árum.
Þórir Sigurðsson sagði að mikill
munur væri á þeim skólum þar sem
öll aðstaða til kennslu í mynd- og
handmennt væri fyrir hendi og þeim
sem byggju við svipaðar aðstæður
og barnaskólinn á Selfossi þar sem
fella þyrfti kennslu niður í þessum
greinum vegna húsnæðis og kenn-
araskorts. Það væri ekki von að það
fengjust kennarar þegar aðstaða
væri ekki fyrir hendi. Hann kvaðst
vona að úr rættist í húsnæðismálum
skólans og við hann risu þær bygg-
ingar sem þyrftu fyrir sérgreinar
og þarfir skólans.
Aðalheiður Auðunsdóttir sagði
að heimilisfræðin gengdi nú lykil-
hlutverki við að venja þjóðina á
heilbrigt mataræði og venjur. Hún
leggði gmnn að samvinnu fjölskyld-
unar á heimili framtíðarinnar. í
máli hennar kom fram að bama-
skólinn þyrfti 32 stundir í viku í
dómstólar hafa samkvæmt gildandi
lögum, er það mjög villandi og jafn-
vel rangt að halda því fram, að
dómarar fari með saksóknarvald.
3) Dómur Hæstaréttar
í máli Steingríms
Njálssonar
Dómur þessi er að mínu áliti
enginn stórviðburður í sakamála-
réttarfari og markar raunar engin
tímamót. Hér var einfaldlega um
vanhæfi tiltekins dómara að ræða,
sem áður hafði gegnt störfum
ákæranda í sama máli. Samkvæmt
íslensku ákæruréttarfari eru þessi
hlutverk algerlega aðskilin í
Reykjavík og falin sjálfstæðum
embættum. Forsendur Hæstaréttar
í þessa veru eru líka fullkomlega
skýrar.
Það vær ekki staðist að telja
þennan dóm ósamrýmanlegan dómi
Hæstaréttar í máli Jóns Kristins-
sonar, sem nú er rekið fyrir
Mannréttindanefnd Evrópuráðsins.
I fyrsta lagi er réttarfar mismun-
andi í landinu, þ.e. saman fer
rannsóknar- og dómsvald hjá bæj-
arfógetum og sýslumönnum
gagnstætt því sem er í Reykjavík.
I öðru lagi snýst mál Jóns um rót-
gróið kerfi í íslenskum rétti, sem
dómstólar hafa alla tíð byggt dóma
sína á. Það hefði satt að segja ver-
ið undarlegt, ef Hæstiréttur hefði
allt í einu, að óbreyttum lögrim,
farið að víkja frá fyrri framkvæmd.!
4) Erþörf
endurskoðunar?
Það er vissulega mjög brýnt orð-
ið að ljúka endurskoðun laga um
meðferð opinberra mála, m.a. af
þessum ástæðum: a) Samhæfa þarf
öll lögin þeim breytingum, sem orð-
ið hafa á undanfömum árum og
gera úr þeim eina samfellda heild.
b) Sníða þarf af augljósa agnúa
eins og samkrull rannsóknar- og
dómsvalds utan Reykjavíkur og
koma á sams konar réttarfari um
land allt. c) Lögfesta þarf ýmis
ákvæði breyttra viðhorfa og gildis-
mats, t.d. um réttarstöðu brotaþola
(fómarlamba).
Nokkur endurskoðunarvinna hef-
ur farið fram, en ekki gengið svo
fljótt sem skyldi vegna aðstöðu- og
starfsmannaskorts. Um réttarstöðu
brotaþola í nauðgunarmálum og
skyldum málum er nú fjallað í
nauðgunarmálanefnd, og er að
vænta tillagna frá henni í byijun
árs 1988. Ég lagði það til við dóms-
málaráðuneytið fyrir nokkm, að
sérstök nefnd yrði skipuð til að
endurskoða lög um meðferð opin-
berra mála og henni fenginn starfs-
maður. Mér er kunnugt um, að
núverandi dómsmálaráðherra og
ríkisstjóm vilja taka á þessum mál-
um af myndarskap og vænti því
alls góðs úr þeirri átt.
Höfundur er forseti Iagadeildar
Háskóla íslands ogsérstakur
ríkissaksóknari í málum er tengj-
ast gjaldþroti Hafskips hf.
heimilisfræði til að fylla nám-
skrána. Það væri því mikil þörf á
að húsnæði fengist til þessarar
kennslu við skólann. Hún sagði að
búnaður í skólaeldhús miðað við 12
nemendur í námshóp í 1.-6. bekk
kostaði í kringum 407 þúsund krón-
ur. Hún lagði áherslu á að bömin
byggju lengi að því sem þau lærðu
og það væri erfítt að læra alla
þætti heimilishaldsins þegar á
hólminn væri komið og fólk byijað
að búa.
í umræðum á fundinum kom
fram að tónlistarkennsla er engin
við skólann, íþróttakennsla skert
vegna kennaraskorts, enginn sér-
stakur kennari er í myndmennt.
Einnig að með stækkun skólaeld-
húss gagnfræðaskólans fengju
nemendur bamaskólans þar nokkra
kennslu í heimilisfræði. Þeir for-
eldrar sem til máls tóku voru mjög
óhressir með þetta ástand og töldu
að bæjaryfírvöld hefðu ekki staðið
í stykki sínu varðandi húsnæðismál
skólans. Greinilegur urgur var í
foreldrum vegna þessa og þung orð
látin falla.
— Sig. Jóns.
Fundurinn var vel sóttur og voru fundarmenn hátt á þriðja hundrað.
Undirbúningsstofnfundur Eldeyjar hf
Morgunblaðið/Bjöm Blöndal
Suðumesjamenn hyggj-
ast snúa vörn í sókn
Hátt á þriðja hundrað manns samþykktu einróma stofnun félagsins
Keflavfk.
SAMÞYKKT var einróma á fjöl-
mennum undirbúningsstofnfundi
i Keflavík á sunnudaginn að
stofna nýtt öflugt útgerðarfélag
á Suðurnesjum. Vilyrði hafa nú
fengist fyrir um 30 milljóna
króna hlutafjárloforðum og er
talið að sú upphæð eigi eftir að
hækka á næstunni. Formlegan
stofnfund útgerðarfélagsins sem
á að heita Eldey h.f. skal halda
fyrir 1. desember nk. og á hlut-
afé að verða 100 milljónir króna.
Sigurður Garðarsson fiskverk-
andi i Vogum sem kosinn var til
að vinna að stofnun Eldeyjar hf.
og einn helsti talsmaður hópsins
sagði að nú væri komið grænt
ijós og ekki eftir neinu að bíða
með stofnun félagsins. „Við höf-
um verið á undanhaldi með
fjármagn, vinnuafl og kvóta að
undanförnu. Vonandi verður
þessi ákvörðun vendipunktur og
nú verði vörn snúið í sókn“, sagði
Sigurður ennfremur.
Hátt á þriðja hundrað manns
sóttu undirbúningsstofnfundinn og
kom fram í máli Eiríks Tómasson-
ar, um aðdraganda að stofnun
félagsins, að útgerð á svæðinu hefði
átt undir högg að sækja. Eftir
blómaár útgerðar á árunum 1960
til 1970 hefði komið hnignun við
hrun sfldarstofnsins. Á þessum
árum hefðu ný skip verið keypt á
hvetju ári en þegar byggðastefnan
hélt innreið sína í kjölfarið hefði
þessi þróun snúist við. Vinnuregla
þeirra sem mótuðu byggðastefnuna
var að nafn Suðumesja hefði verið
sama og nei. Nú hefðu mörg skip
verið seld burtu af svæðinu og eitt
skipanna sem menn hefðu haft
augastað á í umræðunum um stofn-
un útgerðarfélagsins væri nú 3
vikum seinna með heimahöfn á
Höfn í Homafírði.
Ólafur B. Ólafsson útgerðarmað-
ur ræddi um þróun sjávarútvegs á
Suðumesjum undanfarin ár og
sagði að hann og fleiri hefðu verið
kallaðir „grátkór Suðumesja" í við-
leitni sinni við að skýra frá ástand-
inu í sjávarútvegi á svæðinu.
Hnignunin leyndi sér ekki því menn
hefðu að undanfömu mátt horfa
uppá uppboð og gjaldþrot fisk-
vinnslustöðvanna - og sölu stór-
virkra skipa af svæðinu. í máli Ólafs
kom fram að hlutur Suðumesja í
fiskvinnslunni hefði dregist veru-
lega saman og saltfiskverkun og
frysting væri nú aðeins um helm-
ingur af því sem var á árunum um
1970.
Ólafur G. Einarsson alþingismað-
ur flutti ávarp fyrir hönd þing-
manna Reykjaneskjördæmis og hét
stuðningi við málið, en þingmenn
hefðu enga sjóði sem hægt væri
að ausa fé úr til þessara mála. Ólaf-
Ólafur G. Einarsson alþingismað-
ur talaði fyrir hönd þingmanna
kjördæmisins og hét stuðningi
við málið.
Ólafur B. Ólafsson ræddi um
þróunina í sjávarútvegi á Suður-
nesjum undanfarin ár.
ur sagði að þessi dagur kynni að
marka tímamót í atvinnumálum
Suðumesja og stofnun félagsins
væru rétt viðbrögð heimamanna við
þeim vanda sem við blasti.
Að loknum fijálsum umræðum
um þessi mál, þar sem til máls tóku
Jón Norðfjörð, Logi Þormóðsson,
Benóný Benediktsson, Páll Axels-
son og Kristján Ingibergsson var
samþykkt einróma að halda áfram
og stofna útgerðarfélagið Eldey hf.
Sjö aðilar, Eiríkur Tómasson, Birg-
ir Guðnasson, Sigurbjöm Bjömss-
son, Logi Þormóðsson, Jón
Norðfjörð, Sigurður Garðarsson og
Karl Njálsson vom kosnir til að
halda starfinu áfram en þeir áttu
allir sæti í undirbúningsnefnd.
Fundarstjóri var Ellert Eiríksson
sveitarstjóri í Garði.
Einnig var eftirfarandi ályktun
samþykkt: Almennur fundur um
stofnun útgerðarfélags á Suður-
nesjum, haldin í Glaumbergi
sunnudagirm IS.október 1987, lýsir
Sigurður Garðarsson einn af
upphafsmönnunum að stofnun
útgerðarfélagsins i ræðustól.
Eiríkur Tómasson frá Grindavik
lýsti aðdragandanum að stofnun
félagsins.
einróma samstöðu um nauðsyn
þess, að allir íbúar Suðumesjasvaeð-
isins og velunnarar þess, taki
höndum saman í átaki til endur-
reisnar sjávarútvegs með virkri
þátttöku í stofnun útgerðarfélags-
ins Eldeyjar h/f. Það er öllum
kunnugt, sem fylgst hafa með þró-
un útgerðar á Suðumesjum á
undanfömum ámm, að enginn stað-
ur á landsbyggðinni hefur orðið eins
illa úti hvað þessi mál varðar. Fund-
urinn heitir á alla okkar sveitar-
stjómarmenn og alþingismenn að
styðja þetta átak með öllum þeim
ráðum og öllu því afli sem þeir eiga.
Með stofnun útgerðarfélagsins
Eldeyjar h/f, snúum við vöm í sókn.
Með sameiginlegu og öflugu
átaki getur okkur tekist að byggja
upp útgerð hér á Suðumesjum á
þeim rústum sem hún stendur á í
dag, okkur, svæðinu og komandi
kynslóðum til heilla og farsældar.
Hagsmunir allra hér á Suðumesjum
em í veði. gg
I