Morgunblaðið - 29.10.1987, Blaðsíða 56

56
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 29. OKTÓBER 1987
Minning:
Harpa María
Björnsdóttir
Fædd 29. nóvember 1922
Dáin 21. október 1987
Föðursystir okkar, Harpa María
Bjömsdóttir, eða Harpa frænka,
eins og við systkinin kölluðum hana
alltaf, er látin eftir erfiða sjúkdóms-
baráttu í tæp tvö ár.
Harpa var fædd 29. nóvember
1922, og var dóttir Bjöms
Grímssonar og Vilborgar Soffíu
Lilliendahl. Hún giftist Ásbimi
Magnússyni, og bjuggu þau á Akur-
eyri fram til ársins 1962. í augum
okkar systkinanna var Harpa
frænka alveg einstök manneskja,
svo góð og gestrisin. Alla tíð var
svo gott að koma til hennar og
Ása. Við eldri systkinin gleymum
því aldrei þegar við fengum að vera
hjá þeim hjónum og afa og ömmu
hluta úr sumri, og svo ævintýra-
ljómanum þegar þau komu í
heimsókn suður, að ógleymdum
jólasendingunum að norðan. Sam-
gangurinn var ekki mikill þegar
Harpa og Ási bjuggu á Akureyri,
en hlýr og traustur. Það var okkur
því mikið gleðiefni þegar þau,
ásamt afa og ömmu, fluttu suður.
Fyrstu árin bjuggu þau öll saman
þar til afi og amma fluttu á Hrafn-
istu. í okkar augum hefur Harpa
verið einskonar sameiningartákn
flölskyldunnar þ.e.a.s. milli afa og
ömmu, systkina sinna og þeirra
Qöldskyldna. Alltaf bauð Harpa til
veislu á afmælum afa og ömmu.
Þegar afí dó í mars 1986 hélt hún
erfídrykkju þó hún væri sjálf orðin
veik. Veisluna varð hún að halda,
annað kom ekki til greina.
Fjölskyldur okkar urðu þeirrar
gæfíi aðnjótandi að kynnast Hörpu
frænku. Síðustu árin höfum við öll
átt góðar samverustundir með þeim
Hörpu, Ása og Lenu Sigrúnu. Jóla-
boðin sem þau hafa haldið okkur
og foreldrum okkar, Huldu og
Karli, síðustu árin verða okkur lengi
minnisstæð.
Þrátt fyrir veikindiHörpu sumar-
ið 1986 fóru hún, Ási og Lena í
ferðalag til Kaupmannahafnar og
Lundar í heimsókn til Emils og fjöl-
skyldu. Það hitti svo skemmtilega
á að við systkinin og foreldrar okk-
ar vorum á sama tima og þau þama
úti. Eins og venjulega áttum við
góðar stundir öll saman.
Það sem helst einkenndi Hörpu
frænku var hve kát hún var alltaf,
gestrisin og gamansöm. Kom það
jafnvel fram alveg undir það síðasta
þegar hún lá banaleguna.
Gott samband_ var á milli þeirra
hjóna Hörpu og Ása gegnum tíðina,
Kom það best í ljós í veikindum
Hörpu hve einstaklega vel hann
annaðist hana.
Það var ekki hægt annað en að
láta sér þykja vænt um Hörpu
frænku, og er þá starfsfólk á deild
2A á Landakotsspítala ekki undan-
skilið. Á það bestu þakkir fyrir
frábæra umönnun þann tíma er á
sjúkrahúslegu hennar stóð.
Með þessum orðum viljum við og
fjölskyldur okkar kveðja elsku
fíænku okkar sem er horfin héðan
langt um aldur fram svo lífsglöð
og kát. Minningin um góða frænku
lifír alltaf.
Elsku Ási, Lena, Kolla og Lillý,
okkar innilegustu samúðarkveðjur
vottum við ykkur. Minningin um
góða eiginkonu og móður lifír um
ókomna tíð.
Ásta, Emil, Harpa, Björn
og Soffía Karlsbörn.
Nú um þetta leyti eru hinir fögru
litir haustsins að hverfa og með
þeim kveður elskuleg vinkona okk-
ar, Harpa Bjömsdóttir. Hún var
árum saman ein af aðaldriffjöðrum
Eyfírðingafélagsins í Reykjavík.
Alltaf var hún boðin og búin til alls
í þágu þess. Margar ánægjustundir
áttum við saman við að útbúa muni
á basara, æfa skemmtiatriði fyrir
árshátíðir, búa til laufabrauðið og
ýmislegt annað. Þar var hún alltaf
hrókur alls fagnaðar. Harpa var
alveg einstaklega góð manneskja í
þess orðs fyllstu merkingu. Það eru
margir sem eiga henni mikið að
þakka, bæði böm og fullorðnir. Hún
var mjög trúuð kona og fyrirbænir
hennar og stuðningur við mig í
sambandi við ástvinamissi var mér
mjög mikils virði og gleymist ekki.
Í hennar langvarandi veikindum
sýndi hún mikinn kjark og var svo
þakklát fyrir allt sem fyrir hana
var gert. Á þessum tíma höfum við
fundið hvað mikið hefur vantað í
hópinn okkar og verður það skarð
vandfyllt. En þó okkar söknuður
sé mikill er þó söknuður ástvina
hennar svo miklu meiri. Við biðjum
góðan Guð að gefa þeim styrk og
huggun og blessa Hörpu.
Hafí hún þökk fyrir allt.
F.h. Kvennadeildar
Eyfirðingafélagsins,
Gunnlaug Kristjánsdóttir.
„Þótt ég talaði tungum manna og engla
en hefði ekki kærleika,
yrði ég hljómandi málmur
eða hvellandi bjalla.
Og þótt ég hefði spádómsgáfu
og vissi alla leyndardóma
og ætti alla þekking,
og þó ég hefði svo takmarkalausa
trú, að færa mætti fjöll úr stað
en hefði ekki kærleika,
væri ég ekki neitt."
(L Kor. 13.)
Rétt fyrir árstíðaskiptin í síðustu
viku kom veturinn yfir Landakots-
túnið með köldum rigningarhrag-
landa og myrkrið skall á. Norður
við Eyjafjörð kvaddi sumarið með
sterkum laufvindum, veturinn gekk
í garð við hinn milda fjörð eftir
mörg norðanveður og kalsasamt
haust — en friður færðist yfír.
Eins og árstíðimar, kuldi eða
hlýja, er lífsganga okkar mann-
fólksins margvísleg og ekki ætíð
eins og ráð var fyrir gert. Kynni
okkar af samferðafólkinu em jafn
breytileg og á stundum er eins og
nokkur örlög ráði. Tengsl og vin-
átta bindast og breytast — ýmis
kynni hverfa sem sjónhending en
önnur meitlast inn í lífíð og skína
sem perlur. Vinátta skapast og þeg-
ar óvæntum örlögum er mætt
verður slík vinátta sem bjarg, sem
ekkert fær haggað — eins og
stjama sem skín — einnig í hinu
dimma myrkri.
Þannig mun geymast minningin
um Hörpu Bjömsdóttur, sem í dag
er kvödd af vihum og samferðafólki
og er sárt saknað. Lífí hennar lauk
eftir þrautmikla baráttu skömmu
fyrir vetrarkomuna, þegar hver
dagur verður öðrum styttri hér á
norðurslóðum og myrkur og kuldi
sækja á.
Til kynna var stofnað á síðari
hluta hinnar sameiginlegu
lífsgöngu, þó að áttahagamir hafi
verið þeir sömu norður á Akureyri.
Og það var ef til vill frumrótin lfkt
og Ibsen segir í þýðingu séra Matt-
híasar um átthagana:
„En ættbyggð manns ætla að sé
hans eðlisstöð sem rótin tré.“
Nokkrar eyfírzkar liljur vallarins
mynduðu fljótt kjamann í virku
átthagafélagi. Rótin var virðing og
rækt við átthaga þeirra og upp-
mna, hið sameiginlega bemskuum-
hverfí og ekki sízt tjáning á vináttu
og virðingu gagnvart öllu því fólki
í bænum við fjörðinn og eyfirzkum
dölum. Það var þegar orðinn hluti
af þeim sjálfum, einn ríkasti þáttur
í hugum þeirra ásamt mökum og
fjölskyldum, sem öðluðust þá gæfu
að eiga hlutdeild í þessu starfí.
Þessi æskuvinátta og átthaga-
tengsl snemst fljótt í gagnkvæma
vináttu, sem geislaði í þessum glaða
hópi, þar sem horft var björtum
augum til framtíðarinnar í starfí
og leik.
Markmiðið var að láta eitthvað
gott af sér leiða, létta undir með
öðmm og njóta um leið félagsskap-
ar með vinum með sameiginlega
arfleifð. Mörg var stundin eftir-
minnileg og kær. Þá var stofnað
til þess vinfengis og tryggðar sem
aldrei rofnaði og á engan skal hall-
að þegar mælt er, að á þessu
lífshlaupi ævinnar, þegar gleðin
ríkti og birtan lýsti, vom þessi hlýju
hjón, Harpa og Ásbjöm, sjálfkjörin
til forystu og þau hrifu aðra með
sér. En framtíðin var jafn óræð og
áður og lífsgangan var bæði blíð
og stríð — hjá okkur öllum. Þessar
glöðu stundir hverfa aldrei úr minni
og seint verður full þökkuð sú
tryggð og bjargfasta vinátta og
umhyggja, sem geislaði frá Hörpu
á hinum stríðu stundum. Þessi
skaphöfn var aðalsmerki hennar.
Harpa ræddi ekki kærleika —
hún lét hann í té af þeirri auðmýkt
og djúpa innileik, sem hún bjó yfír
í ríkum mæli. Hún ræddi ekki fóm-
fysi eða samhjálp — hún sýndi það
í verki, að ógleymanlegt er. Hún
kunni þá list að sameina vel gleði
og alvöru og hreif aðra með sér.
Þannig var hún samferðamönnun-
um — það þekkjum við vel — og
þannig hefur hún verið sínum nán-
ustu. Það hefur verið mikil gæfa
að eignast þær minningar. Þær
varðveitast þrátt fyrir hverfulleika
lífsins.
Harpa var ekki til að sýnast. Hún
var ætíð hún sjálf. ískaldir vetrar-
stormar lífsins högguðu henni ekki.
Oft blésu þeir lengi og án afláts —
en hún var söm og jöfn. Jafnvel
þegar svo var komið, að sjúk-
dómurinn hafði miskunnarlaust náð
jrfírtökum, gaf hún sér góðan tíma
til að fylgjast með líðan annarra.
Ég hef engri ótengdri manneslqu
kynnzt, sem hefur átt þessa eigin-
leika í jafn ríkum mæli. Fyrir allt
þetta er þakkað og verður þessi
reynsla fögur og hlý í minningunni.
í mynd Hörpu varðveitist fögur
lífssaga. Hún er mótuð af tryggð
við uppruna sinn og átthaga og
alla þá, sem voru svo lánsamir að
eignast hlutdeild í þeirri sögu.
Þannig munum við geyma minn-
ingu þessarar góðu konu, en sú
vissa er huggun harmi gegn, að
þeir sem hafa átt þá dýrmætu skap-
höfn að varðveita kærleiksperluna
í brothættu lífí hér á jörðu, hlýtur
að vera veitt enn æðra hlutskipti í
hinum óræða heimi handan lífs og
dauða. í öllum þeim raunum, sorg
og myrkri, sem á aðstandendur er
lagt, hlýtur það að lýsa í myrkrinu,
að handan hinnar miklu þrautar
bíður líknin og handan líknar frá
þraut eru þær æðri brautir, sem
þeim hlotnast sem eiga vammlaust
líf, þar sem menn án kærleika væru
sem „hljómandi málmur eða hvell-
andi bjalla". Á þeim brautum ríkir
birta á ný og það vor, sem þeim
hlýtur að hlotnast sem bera það
ætíð í bijósti sér.
Megi minningin um fagurt lif
hinnar látnu milda þá sorg, sem
hvílir yfir fjölskyldu hennar, eigin-
manni hennar, Ásbimi, bömum
þeirra og öllum vinum þeirra.
Sólin og birtan mun skfna yfír
liljur vallarins og það bjarmar á ný
yfír byggðum Eyjafjarðar.
Heimir Hannesson
Með fáum orðum viljum við
minnast Hörpu, móðursystur okkar,
sem lést 21. október langt um aldur
fram.
Meðal fyrstu minninga bemsk-
unnar eru heimsóknir til ömmu
okkar og afa á Akureyri og dvöldum
við þá oft jöfnum höndum á heim-
ili Hörpu og Ása, þar sem okkur
var ætíð tekið opnum örmum, enda
voru þau bæði einstaklega bamgóð.
Seinna, er þau höfðu flutt heim-
ili sitt hingað suður, varð þar
miðstöð frændfólksins á merkis-
stundum, sem ánægjulegt er að
minnast. Þama voru líka amma og
afi, sem höfðu flutt með Hörpu og
Ása suður, áttu heimili sitt hjá þeim
árum saman og nutu þar umhyggju
og nærgætni. Hvar sem heimili
þeirra stóð var það með miklum
glæsibrag og gestrisnin einstök.
Harpa frænka átti mörg áhuga-
mál. Hún var listræn og skapandi,
málaði talsvert í frístundum sínum
og myndimar hennar bera vott um
sjálfstæði, lausar við eftiröpun.
Hæfileikinn var fyrir hendi. Garðinn
þeirra í Kópavoginum skipulagði
hún sjálf og lagði í hann ómælda
vinnu, jurtir og mnnar blómstruðu
alls staðar, þar sem hún átti heima.
Þegar veikindi hennar gerðu vart
við sig tók hún því með bjartsýni
og var flarri henni að láta bugast.
Þá naut hún ekki síst hjálpar eigin-
mannsins og dætranna, sem veittu
henni ást og umhyggju unz yfír
lauk.
Kæri Ási, við og fjölskyldur okk-
ar vottum þér, dætmnum og
bamabömunum innilega samúð
okkar. Við minnumst Hörpu lífs-
glaðrar og fijálslegrar í fasi og
þökkum fyrir að hafa notið hjarta-
hlýju hennar.
Hulda og Soffía Snorradætur
Það húmar að kveldi hjá árgangi
’22. Einn af öðmm vina- og kunn-
ingjahópnum býður góða nótt og
gengur til hvflu. Sumir hafa jafnvel
kvatt fyrir áratugum.
í dag kveður Harpa og sár harm-
ur er kveðinn að vinum hennar og
vandamönnum vegna hinnar ótíma-
bæm brottkvaðningar.
Harpa María Bjömsdóttir fædd-
ist á Akureyri 29. nóvember 1922.
Hún var fimmta í röðinni af átta
Fædd 8. febrúar 1924
Dáin 22. október 1987
í dag verður jarðsungin frá Dóm-
kirkjunni í Reykjavík Hulda
Tryggvadóttir. Hulda hefur átt við
illkynjaðan sjúkdóm að sttíða í tvö
ár og barist við hann af þvflíkri
hörku og dugnaði að með eindæmum
er. Það er alltaf jafn ótrúlegt þegar
einhver nákominn fellur frá og jafns-
árt. Hulda var alla tíð mikil dugnað-
arkona og hin dæmigerða
myndarlega húsmóðir. Það kom því
eins og reiðarslag yfír alla í fjölskyld-
unni er við fréttum fyrir tveimur
ámm að hún væri haldin þessum
illræmda sjúkdómi. Þessi dugmikla
kona sem alla tíð hefur verið hraust
og lifað heilbrigðu lífi.
Hulda var mikil íþróttakona. Hún
iðkaði mikið útilíf, fór á skíðum,
synti mikið og fór í gönguferðir. Auk
þess fóm hún og maður hennar,
Hörður Þorleifsson, augnlæknir, í
danstíma einu sinni í viku. Þau hjón-
in höfðu sömu áhugamál og stun-
duðu þau af miklu kappi. Einnig
höfðu þau yndi af ferðalögum og
hafa ferðast vítt og breytt um alla
heimsálfuna. Það er því sár söknuð-
ur fyrir bróður okkar og svila nú
bömum hjónanna Soffíu Lilliendahl
og Bjöms Grímssonar, verslunar-
stjóra.
7 bamanna komust til fullorðins-
ára og urðu öll hið mannvænlegasta
fólk. En Soffía og Bjöm urðu fyrir
þeirri sám sorg að missa dóttur
sína, Þóm, fædda 1921, á fyrsta
ári. Sex systkinanna lifa Hörpu.
Eldri em: Ásta, hjúkmnarfræðing-
ur, Reykjavík; Gerður, húsmóðir,
Reykjavík og Matthías, kennari,
Reykjavík. Yngri em: Grimur, tann-
læknir, Reykjavík; Jakobína,
húsmóðir, Reykjavík og Karl, kenn-
ari, Reykjavík.
Við Harpa kynntumst veturinn
’38—’39. Ég var þá í skóla á Akur-
eyri og hafði mér og annarri
skólastúlku verið útvegað fæði og
húsnæði í Aðalstræti 17 hjá heið-
urshjónunum Soffíu og Bimi. Það
munaði ekki um tvo í viðbót á því
góða og fjölmenna heimili. Hin
skólastúlkan hét Ásrún Erla Valde-
marsdóttir og var dóttir æskuvin-
konu Soffíu, Guðfínnu Þorsteins-
dóttur „Erlu“.
Bróðir Ásrúnar Erlu var Þor-
steinn Valdemarsson skáld, sem
látinn er fyrir nokkmm ámm og
var mikill vinur Hörpu og Ásbjam-
ar.
Við Harpa urðum fljótlega góðar
vinkonur og ekkert hefur nokkm
sinni varpað minnsta skugga á þá
vináttu síðan.
Nafnið var táknrænt. Harpa var
eins og vorið sjálft: Björt, hlý, glett-
in, geislandi af lífsgleði og ævinlega
full fyrirheita um eitthvað ævintýr-
arikt og spennandi.
15. maí 1946 giftist Harpa eftir-
lifandi eiginmanni sínum Ásbimi
Magnússyni, nú innkaupastjóra hjá
Landakotsspítala. Þau vom glæsi-
leg hjón og samhent í öllu er þau
tóku sér fyrir hendur. Þau vom fljót
að koma sér upp fallegu og hlýlegu
heimili, sem veitti ömggt skjól þeim
og dætmnum þremur. Þær em:
Kolbrún, fædd 7. apríl 1945; gift
og býr í Garði, á 4 böm. Ásdís,
fædd 8. janúar 1948, gift og býr í
Garðabæ, á 1 son. Lena, fædd 17.
nóvember 1963, ógefín í föðurgarði.
Ég sá þau hjónin síðast saman
er ég heimsótti Hörpu á Landa-
kotsspítala í júní síðastliðnum, og
þá datt mér í hug að ókunnugir
mundu álíta þau nýtrúlofuð en ekki
eiga 41 árs hjónaband að baki.
Lokið er nú tveggja ára hetju-
legri baráttu Hörpu við grimman
sjúkdóm. Eins og við hin vissi hún
fyrir, að hún hlaut að bíða ósigur.
Og hún tók örlögum sínum möglun-
arlaust. Hetjulund hennar var
aðdáunarverð og hún hélt andlegu
jafnvægi sínu og fullri reisn fram
er hann kveður eiginkou sína sem
jafnframt hefur verið honum sem
besti vinur.
Þó að Hulda væri haldin þessum
sjúkdómi þá lét hún það ekki aftra
sér frá því að stunda áhugamálin.
Þrek hennar og kraftur allan þennan
tíma hefur verið með ólíkindum. Oft
varð okkur á orði þvflík kjamakona
hún væri og dugnaður hennar allt
fram á síðustu stund þannig að við
dáðumst að.
Hulda helgaði sig nær eingöngu
eiginmanni ogþremur sonum, Hjalta
og tvíburunum Agli og Kjartani.
Hulda var ekki mannblendin en hún
var trú sínu fólki. Sérstaklega var
hún hrifín af bamabömunum sínum
flórum. Elst þeirra er Hulda, nafnan
litla, sem heimsótti ömmu daglega
og létti henni síðustu stundimar í
lífinu. Hulda kunni sannarlega að
meta hjálpsemi litlu nöfnu sinnar.
Hulda Tryggvadóttir var fædd 8.
febrúar 1924. Foreldrar hennar voru
Lovísa Guðmundsdóttir og Tryggvi
Gunnarsson. Þau bjuggu á bænum
Gijóti í Garðabæ, þar sem Hulda
ólst upp. Lovísa lést fyrir allmörgum
árum en Tryggvi þarf nú að sjá á
eftir einkadóttur sinni.
Mesta gæfa Huldu í lífinu var
Hulda Tryggva-
dóttir - Minning