Morgunblaðið - 30.10.1987, Page 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 30. OKTÓBER 1987
HVAÐ SEGJA ÞEIR UM FRESTUN SÖLUSKATTS Á MATVÖRU?
JÓN BALDVIN
HANNIB ALSSON:
Til að skapa
betri skilyrði
til samninga
„ÞAÐ er ekkert um þetta að
segja umfram það, sem í frétta-
tilkynningu ríkisstjórnarinnar
stendur. Þetta er ákvörðun
ríkisstjóraarinnar. Hún var
tekin einhuga, þegar þetta var
rætt á sinum tíma og án skil-
yrða. Hún er auðvitað tekin í
framhaldi af viðræðum við
ýmsa forystumenn á vinnu-
markaðnum og í launþega-
hreyfingunni. Hún er til þess
að skapa betri skilyrði fyrir
viðræðum í framhaldi þessa og
vonandi samningum um kaup
og kjör,“ sagði Jón Baldvin
Hannibalsson, fjármálaráð-
herra, i samtali við Morgun-
blaðið.
„Það var algjör einhugur um
þessa ákvörðun, þegar hún var
tekin upp innan ríkisstjómarinnar
í síðustu viku. Með því er tekin
áhætta, en að mínu mati er það
áhættunnar virði. Sé þetta tvennt
borið saman; annars vegar 75
milljóna króna tekjuöflum í fjár-
lögum upp á 60 milljarða og hins
vegar vonin um það um að samn-
ingar fyrir árið 1988 geti tekizt
innan þess heildarramma, sem
ríkisstjómin hefur markað, þó
þannig að kaupmáttaraukinn, sem
orðið hefur, varðveitist og það
svigrúm nýtist, sem var ætlað til
leiðréttingar á kjörum hinna verst
settu, er vonin um samninga mun
meira virði. í þeirri von og trausti
þess, að þetta geti tekizt, er þessi
ákvörðun tekin," sagði Jón Bald-
vin Hannibalsson.
ÞORSTEINN
PÁLSSON:
Skynsam-
legt að
fresta þessu
„VIÐ höfum átt óformlegar
viðræður við nokkra forystu-
menn verkalýðshreyfingarinn-
ar, en það hafa engir
samningar verið gerðir. Þessu
fylgja engar skuldbindingar
eða kvaðir. Það var ekki leitað
eftir því af okkar hálfu. Við
mátum hins vegar aðstæður
þannig, að það væri skynsam-
legt að slá þessu á frest til
áramóta vegna þeirra óska,
sem fram hafa komið. Því verð-
ur þá ekki um kennt að
umræður hafi orðið stirðari en
efni stóðu til,“ sagði Þorsteinn
Pálsson, forsætisráðherra.
„Við ítrekum það, að sé áhugi
fyrir hendi, er ríkisstjómin tilbúin
til viðræðna við aðila vinnumark-
aðsins. Þessi ákvörðun var tekin
samkvæmt tillögu formanna
stjómarflokkanna þriggja.
Um áramót á að koma til fram-
kvæmda, samkvæmt fyrri ákvörð-
un ríkisstjómarinnar, víðtæk
breyting á söluskattskerfinu með
ennfrekari fækkun undanþága,
lækkun skatthlutfallsins og í
þriðja lagi ýmsar hliðarráðstafan-
ir í formi bamabóta, skatta og
niðurgreiðslna," sagði Þosteinn
Pálsson.
KRISTJÁN
THORLACIUS:
Vonandi ekki
bara til
áramóta
„ÉG FAGNA því að ríkissljóm-
in skuli falla frá hækkun á
söluskatti á matvæli. Ég vona
að þetta standi ekki bara til
áramóta, heldur verði tekið til
alvarlegrar athugunar að
lækka frekari álögur á almenn-
ing og stuðla að stöðugu
verðlagi og þar með draga úr
áhættu á aukinni verðbólgu,"
sagði Kristján Thorlacius form-
aður Bandalags starfsmanna
rikis og bæja i samtali við
Morgunblaðið.
Kristján sagði að BSRB hefði
mótmælti söluskatti á matvæli
fyrir nokkmm dögum. Hann sagð-
ist telja það alranga stefnu að
leggja auknar álögur á almenn-
ing. Það byði upp á verðhækkanir
og skapaði hættu á aukinni verð-
bólgu.
„Um þá yfírlýsingur ríkisstjórn-
arinnar, að hún sé reiðubúin til
viðræðna við aðila vinnumarkað-
arins um kjaramál, vil ég segja
að ekki mun nú frekar en endra-
nær standa á BSRB að ræða við
ríkisstjómina um efnahagsmál.
Hinsvegar tel ég að það verði að
koma fram að allt of lítið mark
hefur reynst takandi á loforðum
ríkisstjómarinnar og því miður
skapar þetta mikið vantraust og
ber að harma það,“ sagði Kristján
að lokum.
ÁSMUNDUR
STEFÁNSSON:
Þessi
ákvörðun
var nauðsyn
„Það er ljóst að ef þessi skatt-
heimta hefði komist á, hefði
það orðið til þess að rýra enn
frekar traust á stjórnvöldum,
sem er þó væntanlega ærið rýrt
fyrir. Ég held að þessi ákvörð-
un hafi verið nauðsynleg,"
sagði Ásmundur Stefánsson,
forseti Alþýðusambands ís-
lands.
Hann sagði að matarskatturinn
kæmi auðvitað þyngst niður á
þeim sem væm tekjulægstir og
hefðu á þessu ári horft upp á
launaskrið til annarra. Þeir hefðu
því eflst til að sýna hörku og í
sjálfu sér hefði slík harka verið
óhjákvæmileg. “Ríkisstjómin hef-
ur ekki stillt þessu máli upp sem
skiptimynt. Hún ákvað að gera
þetta skuldbindingarlaust og ég
vil fyrir mitt leyti líta á þetta sem
fyrsta skref í þá átt að hætt verði
alfarið við matarskattinn," sagði
Ásmundur.
Hann sagði að hann teldi skatt-
heimtu á matvæli ekki réttu
leiðina og hann hefði takmarkaða
trú á þeim aðgerðum, sem hugs-
anlegu hefðu komið til greina til
þess að bæta úr skák. Til dæmis
væri reynslan af miklum niður-
greiðslum sú að þær giltu aðeins
tímabundið.
“Ég held að það hafí aldrei
staðið á verkalýðshreyfíngunni til
samningaviðræðna," sagði Ás-
mundur aðspurður um tilboð
stjómvalda. “Það er okkar gagn-
aðili sem hefur verið tregur til að
ganga til samningaviðræðna í
þeim samskiptum sem hafa verið
milli ýmissa aðila og vinnuveit-
enda. Ef okkar gagnaðili tekur á
málum af virí þá gæti komist
hreyfíng á. Ég held að það sé
fyrst og fremst háð því sem þar
gerist."
Hann endurtók það sem hann
sagði í ávarpi sínu við setningu
þings VMS“I í gærmorgun, að
sundrung innan verkalýðshreyf-
ingarinnar gæti haft mjög alvar-
legar afleiðingar fyrir samninga-
viðræður og þess vegna væri það
nauðsynlegt að menn gerðu sér
grein fyrir hvort þeir ætluðu sér
að vinna saman eða ekki. “Ég
held hins vegar að reyndin sé sú
að þama eigi tregða okkar gagn-
aðila stærstan hlut að máli og
skortur á vilja í þeim herbúðum
til þess að hreyfa sig í samninga-
viðræðum þannig að líklegt yrði
að niðurstaða gæti fengist. Það
reynir auðvitað á það núna. Það
er hins vegar alveg ljóst að árang-
ur verkalýðshreyfíngarinnar í
samningum hlýtur að vera mjög
háður því hvaða samstaða er í
hópnum. Það hlýtur að vera háð
því hversu vel það gengur að
ganga í takt og að þeir sem fara
fyrir samningum séu í góðu sam-
ræmdu göngulagi með þeim sem
eru úti á vinnustöðunum," sagði
Ásmundur Stefánsson.
GUÐMUNDUR J.
GUÐMUNDSSON:
Fagna þessari
ákvörðun
„EG FAGNA mjög þessari
ákvörðun. Við höfum mótmælt
þessum skatti og rætt við fjár-
mála- og forsætisráðherra.
Þeir hafa hlýtt á okkar rök,“
sagði Guðmundur J. Guð-
mundsson, formaður Verka-
mannasambands íslands.
Jóhanna Sigurðardóttir, fé-
lagsmálaráðherra, skýrði frá
þessari ákvörðun ríkisstjómar-
innar í ræðu sinni við setningu
13. þings VMSÍ í gærmorgun
og sagði að ákvörðunin væri
tekin án allra skilyrða og skuld-
bindinga.
„Við töldum þennan skatt spilla
mjög öllum möguleikum á samn-
ingum og gera þá torveldari. Um
þetta urðu nokkrar viðræður og
þeir sögðu að ákvörðun ríkis-
stjómarinnar varðandi skattlagn-
inguna myndi liggja fyrir í dag
og eins og kom fram í máli Jó-
hönnu að það væri án allra
skilyrða og skuldbindinga. Vitan-
lega er búist við að þetta bæti
andrúmsloftið, því er ekkert að
neita," sagði Guðmundur.
“Þetta er engin skiptimynt í
samningum og það hefíir heldur
ekki verið gerð krafa um það af
ráðherrunum. Ég fagna því að
forsætis- og fjármálaráðherra
skuli vilja leita okkar umsagnar
um skattlagninguna og hafa af-
stöðu okkar til hliðsjónar. Það
væri hins vegar rangt að segja
að við hefðum beygt þá í þessu
máli. Þetta er ekki þannig vaxið.
Ég tel að þeir hafí tekið tillit til
okkar sjónarmiða," sagði Guð-
mundur.
VÍGLUNDUR
ÞORSTEINSSON:
Vilji til að
stuðla að
raunhæfum
samningum
„Her er ekki talað um annað
en að frestað verður söluskatt-
sundanþágum á matvæli til
áramóta í þeim tilgangi að
ríkisstjórain komi með ein-
hveijum hætti inn í kjarasamn-
inga,“ sagði Víglundur
Þorsteinsson formaður Félags
islenskra iðnrekenda og stjórn-
armaður í framkvæmdastjórn
Vinnuveitendasmabands ís-
lands.
„Þetta er ákveðin viljayfírlýsing
af hálfu ríkisstjómarinnar um að
reynt verði að stuðla að raun-
hæfum kjarasamningum og
hlýtur að leiða til þess að verka-
lýðshreyfíng og vinnuveitendur
gangi til viðræðna við ríkisvald-
ið,“ sagði Víglundur.
„Mér sýnist hins vegar fljótt á
litið að himin og haf sé á milli
verkalýðshreyfíngarinnar og
vinnuveitenda í dag hvemig þeir
meta hvað séu raunhæfír kjara-
samningar. Við teljum að almenn-
ar launahækkanir á næsta ári
þýði aukna verðbólgu. Kaupmátt-
ur hefur aukist svo mikið á síðustu
tveimur ámm að það er ekki
hægt að ganga lengra. En rauns-
ætt mat á fastgengisstefnu ríkis-
stjómarinnar í kjarasamningum
væri launalækkun um 3 - 5%.
í okkar huga er alveg ljóst að
hlut þeirra hópa , sem eiga rök-
studdar kröfur til launabreytinga
til að ná jöfnuði við aðra hópa,
verður ekki unnt að leiðrétta ef
launþegahreyfíngar kreflast jafn-
framt almennra launabreytinga á
næsta ári.“
íslensku- og stærðfræðikennsla bágborin:
Skortur á góðu nams-
efni í grunnskólunum
-segir Ásgeir Guðmundsson námsgagnastjóri
ÍSLENSKU- og stærðfræðikennslu er ábótavant, bæði á grunn-
og framhaldsskólastigi, segir í úttekt menntamálaráðuneytisins
á kennslu í þessum greinum, eins og fram kom í frétt Morgun-
blaðsins í gær.
Þuríður Jóhannsdóttir, formaður
Samtaka móðurmálskennara,
sagði að væntanlega yrði fljótlega
boðað til fundar íslenskukennara
um niðurstöður úttektarinnar.
„Við tökum þessi mál mjög alvar-
íega. íslenskunámið í Háskólanum
þyrfti að vera þannig að það nýtt-
ist fólki betur í kennslu, til dæmis
er engin kennsla í ritgerðasmíði
þar“, sagði Þuríður.
Kristín Bjamadóttir, formaður
Félags raungreinakennara, sagði
að skortur væri á kennurum með
kennsluréttindi í stærðfræði, eðlis-
fræði og tölvufræði. „Einungis
örfáir útskrifast nú frá Háskólan-
um með BS próf í stærðfræði.
Þeir fara í framhaldsnám erlendis
en ekki í kennsluréttindanám í
Háskólanum og þaðan í kennslu í
framhaldsskólunum", sagði
Kristín.
Ásgeir Guðmundsson, náms-
gagnastjóri, sagðist vera sammála
höfundum úttektarinnar um að
skortur sé á góðu námsefni í
grunnskólunum, til dæmis vanti
gott námsefni í stafsetningu. „Það
þarf að taka betur á því máli“,
sagði Ásgeir. „Við höfum óskað
eftir meira fjármagni til útgáfu
námsefnis en samt sem áður hefur
Námsgagnastofnun gefíð heilmik-
ið út af námsefni fyrir grunnskól-
ana. Kröfur kennara og nemenda
um betyra námsefni eru hins veg-
ar alltaf að aukast vegna þess að
skólanna hafa breyst til hins betra.
Úttektin er hins vegar sérstaklega
samin um framhaldsskólana en
námsefni þeirra hefur ekki verið
samræmt", sagði Ásgeir.
Dr. Sigmundur Guðbjamason,
háskólarektor, sagði að það væri
full ástæða til að taka þau til-
mæli menntamálaráðuneytisins
alvarlega að Háskólinn leiti leiða
til að bæta kennsluréttindanám
það sem hann býður upp á. „Við
erum að gera úttekt á öllum deild-
um Háskólans þvi okkur er ljóst
að kröfumar eru alltaf að aukast
og stefnum því að úrbótum á öllum
sviðum", sagði Sigmundur.
Morgunblaðið/Júlíus
Benedikt Sveinsson og Valgeir Guðmundsson við hraðamælingar
á ómerktri bifreið i Grafarvogi í gær.
Hraðamælingar á ómerktri bifreið
LÖGREGLAN i Reykjavík vinnur nú að hraðamælingum vfðs vegar
um borgina og notar ómerktar bifreiðar við verkið. Sérstök áhersla
er lögð á mælingar i nágrenni skóla.
í gær var hraðinn mældur við Fjallkonuveg í Grafarvogi, skammt frá
Foldaskóla. Á einni klukkustund fóru um eitt hundrað bifreiðar þar um,
en flestir óku undir leyfilegum hraða, sem er 50 kflómetrar á klukku-
stund. Sá sem hraðast ók var á 66 kílómetra hraða. Sfðar flutti lögreglan
sig um set og mældi hraða við Gullinbrú og var ekið öllu hraðar þar.
Einn ökumaður .var tekinn á 77 kílómetra hraða.
í næsta mánuði ætlar lögreglan að kanna umferð vinnuvéla um göt-
ur Reykjavíkur.