Morgunblaðið - 30.10.1987, Blaðsíða 52

| ALHLIÐA PRENTPJÓNUSTA
S GuðjónÚLhf.
| /91-272 33 |
fltorgtiiilifitfeifr
NYTT SIMANUMER:
696000
FÖSTUDAGUR 30. OKTÓBER 1987
VERÐ í LAUSASÖLU 55 KR.
Ríkisstjórnin:
Söluskattí á matvæli
frestað til áramóta
Með 3 milljónir
á síðunni
Það er mikið sem kemst fyrir f
einni sQdarnót, meðal annars
þriggja milijóna króna virði af
síld, samtals um 500 tonn. Þurfð-
ur Halldórsdóttir fékk slfkt kast
á miðvikudag. Þurfður hafði
ekki þörf fyrir nema 70 tonn.
Skógey SF setti sUdardæluna
sfna f nótina og hafði 210 tonn
upp úr krafsinu, Hafnarvfk GK
fékk 140 tonn og Heiðrún EA
afganginn.
Gert til að greiða fyrir kjarasamningum
RÍKISSTJÓRNIN ákvað á fundi sinum i gærmorgun að fresta af-
námi undanþágu söluskatts á matvæli til áramóta. Ákvörðun þessi
er tekin eftir óformlegar viðræður við aðila vinnumarkaðsins og er
af hálfu rikisstjórnarinnar tekin án skilyrða eða skuldbindinga. Með
þessu er talið að greitt verði fyrir þvi, að viðunandi niðurstaða geti
náðst f komandi kjarasamningum. Forystumenn launþegahreyfingar-
innar fagna þessu og telja það munu greiða fyrir samningum, en
ákvörðunin verði þó ekki notuð sem skiptimynt í kjarasamningum.
í firétt frá ríkisstjóminni um þessa
ákvörðun segir svo: „Sýnt er að
kjarasamningar fyrir næsta ár geta
haft úrslitaáhrif á framvindu efna-
hagsmála. Miklu skiptir að niður-
stöður samninga stuðli að jafnvægi
í þjóðarbúskapnum. Langvarandi
óvissa í kjaramálum eykur á efna-
hagsvanda til tjóns fyrir launafólk
og atvinnulíf. Ákvörðun ríkisstjóm-
arinnar nú er ætlað að greiða fyrir
því, að samningsaðilar nái niður-
stöðu, sem viðunandi getur talizt.
Ríkisstjómin lýsir því jafnframt yfir
að hún er fyrir sitt leyti reiðubúin
til viðræðna við aðila vinnumarkaðs-
ins um þau mál er tengzt gætu gerð
kjarasamninga."
Snarræði kom í veg fyrir stórtjón
SNARRÆÐI starfsmanna Sóln-
ingar hf. við Smiðjuveg í
Kópavogi bjargaði fyrirtækinu
frá stórtjóni þegar eldur kom
upp í lokuðu loftræstikerfi á
10. timanum í gærkvöldi.
Starfsmenn, sem voru að vinna
í fyrirtækinu, settu strax af
stað slökkvikerfi og náðu að
hemja eldinn þar til slökkvilið
kom á vettvang og réði niður-
lögum eldsins.
Verið var að slípa hjólbarða
fyrir sólningu þegar neisti hljóp
úr slípivélinni inn í lokað loft-
ræstikerfí. Mikill viðbúnaður var
af hálfu lögreglu og slökkviliðs
þegar tilkynningin kom frá Sóln-
ingu og var Smiðjuveginum lokað
um tíma, en þegar til kom reynd-
ist auðvelt að ráða niðurlögum
eldsins.
Jón Baldvin Hannibalsson, fjár-
málaráðherra, segir að ákvörðun
þessari tengist áhætta, sem að mati
hans sé þess virði. Annars vegar
standi tekjuöflun upp á 75 milljónir
króna í 60 milljarða fjárlagafrum-
varpi og hins vegar möguleikinn á
því að samningar fyrir næsta ár
geti tekizt innan þess heildarramma,
sem ríkisstjómin hafi markað, þó
þannig að kaupmáttaraukningin
varðveitist og það svigrúm nýtist,
sem ætlað hafí verið til leiðréttingar
á kjörum hinna verst settu.
Þorsteinn Pálsson, forsætisráð-
herra, segir að ríkisstjómin hafí í
máli þessu metið aðstæður þannig
að skynsamlegt væri að slá á frest
ákvörðun um afnám söluskatts á
matvæli. Með því móti yrði því ekki
um kennt, að samningaviðræður
yrðu stirðari en ella.
Ásmundur Stefánsson, forseti Al-
þýðusambands Islands, segir að
ríkisstjómin geti ekki stillt þessari
ákvörðun upp sem skiptimynt. Hún
hafí ákveðið að gera þetta án skuld-
bindinga og hann vilji iíta á þetta
sem fyrsta skref í þá átt, að alfarið
verði hætt við söluskatt á matvæli.
Víglundur Þorsteinsson, formaður
FÍI og stjómarmaður í VSÍ, segir
þetta vera ákveðna viljayfirlýsingu
af hálfu ríkisstjómarinnar þess efnis
að rejmt verði að stuðla að raun-
hæfum kjarasamningum. Hún hljóti
að leiða til þess að verkalýðshreyf-
ingin og vinnuveitendur gangi til
viðræðna við ríkisvaldið.
Sjá ummæli forystumanna
launþega, atvinnurekenda og for-
sætisráðherra og fjármálaráð-
herra á bls. 2o
*
Islensk gengisskráning:
Morgunblaðið/Rafn Ólafsson
Gengi dollars ekki jafn lágt
skráð síðan í nóvember 1984
KAUPGENGI Bandaríkjadollars
var í gær skráð 37 krónur og 71
Búizt er við vax-
andi loðnuveiði
„NÚ er ég kominn í „loðnugall-
ann“, skyrtuna, gömlu skóna
og er með rétta bindið, svo
þetta hlýtur að fara að glæðast.
Eg var í þessum flikum, þegar
mest veiddist í fyrra og nú virð-
ist margt benda til að veiðin
fari að vaxa og fleiri bátar eru
komnir á miðin,“ sagði Ástráð-
ur Ingvarsson, starfsmaður
Loðnunefndar í samtali við
Morgunblaðið.
„Menn ero nú bjartsýnni en
áður um vaxandi loðnuveiði. Veð-
ur ero skapleg um þessar mundir
og loðnan virðist vera að færa sig
austur á bóginn úr straumnum á
Grænlandssundi. Rækjubátar
hafa orðið varir við eitthvað af
loðnu á Strandagronninu og það
lofar góðu,“ sagði Ástráður.
í fyrrakvöld tilkynntu tvö skip
um afla. Gullberg VE fór til Þórs-
hafnar með 620 tonn og Hrafn
GK til Grindavíkur með 650. Um
miðjan gærdaginn var Jón Kjart-
ansson SU á leið til EskiQarðar
með 1.100 tonn og Öm KE fór
til Krossaness með 750.
eyrir og hefur gengið ekki verið
jafn lágt skráð síðan 20 nóvem-
ber 1984. Dr. Sigurður B. Stef-
ánsson framkvæmdastjóri
Verðbréfamarkaðar Iðnaðar-
bankans segir að ef dollarinn
haldi áfram að lækka hljóti
stjórnvöld að þurfa að gera upp-
við sig hvort þau þurfi að grípa
til ráðstafana til að rétta við hag
þeirra fyrirtækja sem aðallega
selja fyrir dollara.
Gengi krónunnar var fellt um
12% 20. nóvember 1984, sem hafði
þau áhrif að dollar hækkaði úr
33,98 í 39,19 krónur. Til saman-
burðar má nefna að enskt pund var
eftir gengisfellinguna 1984 skráð á
48,958 krónur en er nú skráð á
65,012 krónur og vestur-þýskt
mark var skráð á 13,1 krónu 1984
en er nú skráð á 21,73.
í samtali við Morgunblaðið sagði
dr. Sigurður B. Stefánsson hag-
fræðingur að síðan dollarinn fór að
falla á alþjóðlegum markaði í febrú-
ar 1985 hefði hann helmingast í
verðgildi gagnvart þýska markinu.
Á Islandi hefði dollarinn lækkað um
6 krónur á þessum tíma en Evr-
ópumyntimar hefðu hækkað um
70% að meðaltali. Þetta stafaði af
þeirri aðferð sem notuð er til að
skrá gengi krónunnar; þegar reynt
væri að halda gengi krónunnar
föstu hækkaði gengi annarra við-
miðunarmynta þegar gengi dollar-
ans lækkaði.
Um 2/3 útflutnings íslendinga fer
til Evrópulanda og um 85% inn-
flutningsins kemur þaðan. Sigurður
sagði að raungengi krónunnar
gagnvart Evrópumyntunum hefði
haldist stöðugt á þessum tíma þann-
ig að verð á innfluttum vörum hefði
haldist svipað og verð á innlendri
framleiðslu og þær iðngreinar sem
selt hafa í Evrópumyntum stæðu
ágætlega en mjög er farið að herða
að hinum sem selja í dollurom. Sig-
urður sagði að ástæðan fyrir að
ekki væri farið að heyrast meiri
kvein frá sjávarútveginum væri sú
að fyrirtækin þar hefðu fært sig
svo mikið yfír á Evrópumarkaðinn
að það vegi upp tapið á dolluronum
auk þess sem verð í dollurom hefur
hækkað mjög mikið.
„Ef gengi dollarans heldur áfram
að lækka mikið næstu daga hljóta
þessar greinar þó að verða mjög
tæpt staddar. En Bandaríkjamark-
aður hefur verið mjög mikiivægur
gegnum tíðina og þegar til lengri
tíma er litið verður að halda þeim
viðskiptum áfram. Sú spuming
blasir við stjómvöldum, sem hafa
staðfastlega ítrekað að muni halda
fast við fastgengisstefnu, hvort þau
verða að grípa til einhverra ráðstaf-
ana annarra en almennrar gengis-
fellingar til að hjálpa þeim
fyrirtækjum sem selja fyrir dollara.
Krónan stendur ágætlega gagnvart
Evrópumyntum og því er engin
ástæða til breyta gengi hennar
þar,“ sagði Sigurður. B. Stefánsson.