Morgunblaðið - 31.10.1987, Page 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 31. OKTÓBER 1987
Reuter
Ronnie Wood opnar listsýningu
Ronnie Wood, gítarleikari rokkhljómsveitarinnar sálugxi Rolling
Stones, opnaði myndlistarsýningu i London á fimmtudag. A sýn-
ingunni eru meðal annars málverk af frægu fólki og sést á
myndinni hvar Wood stendur fyrir framan mynd af höfuðpaur
hljómsveitarinnar, hinum varamikla (og -sama?) Mick Jagger.
Ber sýningin nafnið Áratugir og þykir gárungum það réttnefni.
Ekki fer sögum af því hvort Wood er betri gítarleikari en mynd-
iistarmaður.
Einkavæðiiig' BP
heldur áfram
London, frá Valdimar Unnari Valdimarssyni,
NIGEL Lawson, fjármálaráð-
herra Bretlands, lýsti yfir því i
neðri málstofu brezka þingsins í
fyrrakvöld, að rikisstjórnin
hyggðist standa fast við sölu
hlutabréfa ríkisins í oliufélaginu
BP.
Langt er síðan brezka stjómin
ákvað að selja hlutabréf í BP að
verðmæti 7,2 milljarðar sterlings-
punda en um tíma leit út fyrir að
ástand á verðbréfamörkuðum að
undanförnu mundi setja strik í
reikninginn. Hlutabréf BP höfðu
hríðfallið í verði og eftirspum eftir
þeim var orðin hverfandi. Þær millj-
ónir manna sem þegar höfðu
ákveðið að kaupa hlutabréf máttu
naga sig í handarbakið en ljóst var
þó að verstur yrði skellurinn fyrir
þær fjármálastofnanir sem höfðu
skuldbundið sig með samningum
við nkisstjórnina til að kaupa öll
þau hlutabréf sem ekki tækist að
selja á almennum markaði.
Hialdsmenn leita að
nýju formannsefni
London, frá Valdidmar Unnarí Valdimrssyni, fréttaritara Morgunblaðsins.
SÚ ákvörðun Youngs lávarðar að gefa ekki koist á sér sem næsti
formaður brezka íhaldsflokksins þykir framar öðru bera nokkurn
vott um álitshnekki fyrir Margaret Thatcher, forsætisráðherra.
Eftir að Norman Tebbit, núver- flokksins en peningum er meðal
andi formaður íhaldsflokksins,
ákvað í sumar að láta af því starfi
varð fljótlega ljóst að líklegasti eft-
irmaður hans yrði Young lávarður,
sem nú er ráðherra iðnaðar- og
verzlunarmála. Ekki spillti það fyrir
Young að hann naut fulls stuðnings
Thatcher, sem leynt og ljóst vnan
að því að Young leysti Tebbit af
hólmi.
Margt fer öðru vísi en ætlað er.
Innan Ihaldsflokksins óx þeim öfl-
um sífellt ásmegin, sem töldu ýmsa
meinbugi á því að Young lávarður
tæki við formannsstarfinu. Gengu
þeir fram fyrir skjöldu Whitelaw
lávarður, formaður íhaldsmanna í
lávarðadeildinni, og John Waken-
ham, formaður þingflokks íhalds-
manna í neðri málstofunni. Þeir
tveir og ýmsir aðrir háttsettir
íhaldsmenn töldu fráleitt að for-
mennska í flokknum væri á hendi
þess manns, sem jafnframt væri
ráðherra iðnaðar- og verzlunar-
mála. Slíkir gætu hagsmunaá-
rekstramir orðið. Hefur til dæmis
verið bent á að formaður íhalds-
flokksins stjómar íjáröflunarstarfi
annars safnað hjá ýmsum þeirra
fyrirtæka, sem ráðherra iðnaðar-
og verzlunarmála hefur eðli sínu
samkvæmt margvísleg samskipti
við.
Að mati Whitelaws lávarðar og
ýmissa fleiri framámanna íhalds-
flokksins væri það vægast sagt
varhugavert af pólitískum ástæðum
a láta sama mann gegna þeim
tveimur embættum sem hér er um
að ræða. Er Whitelaw lávarður
sagður hafa varað Thatcher ein-
dregið við afleiðingum þess að láta
Young lávarði formannsstarfið eft-
ir. Thatcer lét sér segjast. Hún vildi
að vísu ekki gefa Young upp á
bátinn sem verðandi formann en
er sögð hafa farið þess á leit við
hann að hann léti þá öðrum eftir
þá hluta ráðherrastarfa sinna, sem
sneru að nánum samskiptum við
einstök stórfyrirtæki sem mörg
hafa stutt íhaldsflokkinn fjárhags-
lega. Á þetta vildi Young lávarður
hins vegar ekki fallast og var þá
ljóst að formennska í íhaldsflokkn-
um gæti ekki fallið honum í skaut.
Niðurstaða alls þessa þykir nokk-
ur álitshnekkir fyrir Margaret
Thatcher, forsætisráðherra, sem
ekki á því að venjast að hennar
vilji ní aekki fram að ganga innan
íhaldsflokksins. Er ljóst að íhalds-
menn þurfa enn um sinn að leita
að formannsefni til að leysa af hólmi
Norman Tebbit, sem undanfarin r
ahefur gegnt því embætti með góð-
um árangri. Tebbit hefur nú hins
vegar ákveðið að draga sig í hlé á
hinum pólitíska vettvangi um tíma
ekki sízt til að geta annast eigin-
konu sína sem lamaðist í spreng-
ingu hryðjuverkamanna í Brighton
árið 1983. Ýmsir telja þó að því
fari §arri að þessi harðskeytti
stjómmálamaður hafí sungið sitt
síðsta og eru margir íhaldsmenn
þeirrar skoðunar að Tebbit sé
manna hæfastur til að leiða flokk-
inn þegar Margaret Thatcher
ákveður að hennar hlutverki í því
efni sé lokið.
Normna Tebbit hélt á fund
Thatcher í gærmorgun til að gang
endanlega _ frá afsögn sinni sem
formaður íhaldsflokksins. Talið er
að hún muni leggja að Tebbit að
gegna formennskunni út næstu
viku. Það er því skammur tími sem
Thatcher hefur til að finna nýjan
formann.
, fréttaritara Morgfunbladsins.
Allt þetta setti brezku ríkisstjórn-
ina í bobba og enginn þeirra kosta
sem hún stóð frammi fyrir gat talizt
góður. Ljóst var að hefði stjórnin
ákveðið að hætta við sölu hlutabréf-
anna hefði sú stefna hennar beðið
mikinn hnekki sem miðar að einka-
væðingu á sem flestum sviðum hér
í landi. Hefði slíkt getað haft í för
með sér margvíslegar alvarlegar
pólitískar afleiðingar fyrir ríkis-
stjómina, sem gert hefur frekari
einkavæðingu að einu höfuðatriði
þeirrar stefnu sem fylgt skuli á
komandi kjörtímabili. Hinn kostur-
inn var þó heldur ekki góður að
halda sölu hlutabréfanna til streitu
eins og ekkert hefði í skorizt. Óttuð-
ust margir, ekki sízt þeir sem
kunnugir eru í fjármálaheiminum,
að slík ráðstöfun gerði aðeins illt
verra. Margir einstaklingar og
stofnanir töpuðu stórfé jafnframt
því sem ástand á verðbréfamörkuð-
um væri stefnt í enn meiri voða en
ella. Frekara verðhmn væri fyrir-
sjáanlegt.
Eins og vænta mátti var ákvörð-
unar fjármálaráðherra beðið með
eftirvæntingu og var þétt setinn
bekkurinn í þingsal neðri málstof-
unnar. Bmtust út_ fagnaðarlæti
meðal þingmanna íhaldsflokksins
er Nigel Lawson gerði heyrum
kunnugt að ríkisstjómin hygðist
ekki láta bilbug á sér finna í einka-
væðingaráformum sínum og sölu
hlutabréfa í BP yrði haldið áfram.
Það mnnu hins vegar tvær grímur
á ýmsa flokksbræður Lawsons er
hann gerði grein fyrir þeim hliðar-
ráðstöfunum sem stjómin hyggst
grípa til í þessu sambandi. Til að
koma í veg fyrir enn frekari ringul-
reið á verðbréfamarkaðinum hefur
ríkisstjómin nefnilega ákveðið að
Englandsbanki ábyrgist kaup þeirra
hlutabréfa sem ekki ganga út á
hinum almenna markaði. Er þetta
töluverður léttir fyrir þær fjármála-
stofnanir sem sjáífar höfðu ábyrgst
kaup þeirra bréfa á því verði sem
stjómin hafði upphaflega sett upp.
Englandsbanki mun þó ekki greiða
slík hlutabréf á hinu uppmnalega
verði og er ljóst að fjárhagslegt tjón
þeirra aðila sem þegar höfðu skuld-
bundið sig til að kaupa hlutabréfin
á því verði sem stjórnin setti upp
nemur að minnsta kosti einum millj-
arði punda samtals.
Þrátt fyrir allt þykir brezkum
fréttaskýrendum sem sú leið er
ríkisstjómin kaus að fara sé ill
skásti kosturinn fyrir stjómina,
bæði frá efnahagslegu og pólitísku
sjónarmiði. Með ráðstöfunum sínum
haldi stjómin nokkum veginn and-
litinu hvað varðar einkavæðingará-
form sín og tryggingin af hálfu
Englandsbanka komi í veg fyrir að
markaðnum sé stefnt í enn frekara
óefni. Þó er ljóst að þessi trygging
sem gefin er af hálfu Englands-
banka um kaup hlutabréfa felur í
sér tímabundið fráhvarf frá óheftri
markaðshyggju. Þetta hafa stjóm-
arandstæðingar óspart bent á og
sumir meira að segja lýst þeirri
skoðun að þessar síðustu aðgerðir
marki þáttaskil í stefnu ríkisstjórn-
arinnar. I ljósi þróunar undanfar-
inna vikna sé markaðurinn einn
ekki talinn fær um að tryggja viðun-
andi árangur í einkavæðingará-
formum ríkisstjórnarinnar.
John Smith, talsmaður Verka-
mannaflokksins í efnhagsmálum,
orðaði þetta svo að eins og komið
væri yrði einkavæðing BP sú fyrsta
sinnar tegundar sem fæli í raun sér
innbyggt afturhvarf til þjóðnýting-
ar.
Belgía;
Ráðherra sér að sér
Briissel, Reuter.
JOSEPH Michel, innanríkisráð-
herra Belgíu, bauðst i gær til að
biðja hvern þann mann afsökun-
ar sem tekið hefði ummæli sin
um útlendinga nærri sér.
Ummæli Michel birtust í viðtali,
sem tímaritið Exclusief, átti við
hann. Þar sagði hann: „Við erum í
sömu sporum og Rómverjar 'asínum
tíma, ^-eigum á hættu innrás bar-
bara. I þessu sambandi eru barbar-
amir Arabar, Marokkómenn, Tyrkir
og Júgóslavar. Það er ekki hægt
að kalla þ'a neitt annað því hér er
um mað ræða fólk sem kemur mjög
langt að og ekkert er sameiginlegt
með okkar menningu og þess".
Fulltrúar ýmissa erlendra ríkja
hafa kvartað jrfir ummælum Mic-
hels, sem er úr flokki frönsku-
mæltra kristilegra sósíalista,
minnsta flokknum, sem aðild 'að
samsteypustjóm Wilfried Martens.
í gær birti Michel síðan yfirlýsingu
þar sem hann sagðist harma það
ef einhver hefði móðgast og sagðist
tilbúinn að biðja viðkomandi afsök-
unar. Hann sagði Grikki og
Rómveija hafa til foma kallað alla
útlendinga barbara og hefði hann
notað orðið í sömu merkingu. Það
hefði ekki verið ætlun sín að móðga
eða særa neinn.
Reuter
Geislun í Bras-
ilíu er líkt
við Chernobyl
Mikill óhugur er nú meðal Bras-
ilíumanna vegna þess að fjórir
menn hafa látist af völdum geisl-
unar, sem slapp út í andrúmsloft-
ið í borginni Goiania í síðasta
mánuði. Umhverfísvemdar-
sinnar hafa ákaft mómælt
kjamorkuáætlun brasilískra
stjómvalda ákaft og á annarri
myndinni sést kona ein sitja und-
ir borða, sem á er letráð Goiano-
byl. Slysið átti sér stað með þeim
hætti að brotajámssali fann sérs-
takt tæki til geislameðferðar
fyrir utan yfirgefna læknamið-
stöð í Goiania og skrúfaði það í
sundur með því að geislavirkni
slapp út frá efninu sesíum 137.
Á hinni myndinni sést Brasilíu-
maðurinn Roberto Wagner Mota,
eitt 244 fómarlamba geisla-
virkninnar.