Morgunblaðið - 21.11.1987, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 21. NÓVEMBER 1987
19
Frá vinstri: Anna Guðný Guðmundsdóttir píanóleikari, Signrður I. Snorrason klarinettuleikari, Signý
Sæmundsdóttir sðngkona og dr. Weraer Schulze.
Ný plata — tónleika-
ferð til Austurríkis
tíu voru fyrir söngvara og einn
hljóðfæraleikara. Hver söngvari og
hljóðfæraleikari flutti annað verkið
heiman að frá sér og svo eitt erlent
verk. Þær Signý og Inga Rós æfðu
verk Þorsteins, sem heitir Psyc-
homacchia, við latneskan texta frá
4. öld og svo verk eftir norskt tón-
skáld, Anna Jastrzebska, pólskfædd
eins og nafnið bendir til. Kristinn
og Guðríður æfðu verk Karolínu,
Ljóðnámuland, við samnefndan
ljóðaflokk Sigurðar Pálssonar. Og
fínnskt verk eftir Vladimir Agopov,
landflótta Rússa, sem er seztur að
í Finnlandi. Á móti voru það svo
norskir flytjendur, söngkona og
sellóleikari, sem æfðu líka verk
Þorsteins og fínnskur söngvari og
píanóleikari sem æfðu verk Karo-
línu. Flokkurinn skiptist þannig í
fímm hópa, þar sem í hveijum hópi
voru tvö tónskáld og tvö pör af flytj-
endum, sem æfðu verk tónskáld-
anna. í lokin voru haldnir
óformlegir tónleikar, svo enginn
missti af neinu.
Það var vel búið í haginn fyrir
tónlistarfólkið. Fyrir flytjendur var
það óvenjulegt að fá tækifæri til
að loka sig af í þijá dag og æfa
eingöngu tvö verk. Og ekki var það
síður merkilegt fyrir tónskáldin að
hlusta stöðugt á verk sín í heila
þijá daga. Rejmdar eru tónskáld
hér vísast betur sett en starfs-
bræður á Norðurlöndum hvað
varðar samvinnu við flytjendur
verka sinna, því hér gerist slíkt
nánast á sömu þúfunni og oftast
þekkja tónskáldin flytjenduma vel.
Hins vegar er það okkar fólki dýr-
mætt að eiga kost á að hitta fyrir
fólk annars staðar að og það á jafnt
við um tónlistarfólk og aðra. Á
þátttakendunum var að heyra að
það er kannski það, sem gerði þessa
ferð svo notadrjúga.
Þama voru líka ýmsir gestir, sem
gengu á milli flytjenda og lögðu
eyrun við. Enska söngkonan Jane
Manning var fengin til að segja
söngvurunum til og tónskáldið
Anthony Payne var fenginn til að
rabba við tónskáldin um verk þeirra.
Auk þess vora þama tónlistamem-
endur, sem fylgdust með, sumir
styrktir frá skólunum, til að mæta.
Einnig kom sænskt útvarpsfólk og
tók upp tónlist og viðtöl við þátttak-
endur. Hugmyndin er svo að gera
heimildarþátt eða -þætti um þessa
tónlistarstefnu.
Ef peningar fást verður þessu
starfí haldið áfram og þá með nýju
fólki. Hér heyrist vonandi eitthvað
af þessum verkum á tónleikum
seinna í vetur.
— Signrður I. Snorra-
son klarinettuleikari
tekinn tali —
Þessa dagana er að koma á mark-
aðinn ný hljómplata með tveimur
íslenzkum einleikuram, þeim Önnu
Guðnýju Guðmundsdóttur og Sigurði
I. Snorrasyni. Þar er að fínna kon-
sert fyrir klarínett og hljómsveit sem
Páll P. Pálsson samdi fyrir Sigurð
og sem hann framflutti ásamt Sin-
fóníuhljómsveitinni á tónleikum í
janúar 1983, undir stjóm höfundur.
Jón Nordal samdi Ristur fyrir klarí-
nett og píanó handa Sigurði og Önnu
Guðnýju. Þau frumfluttu verkið í
maí 1985. Þriðja verkið er Steflaus
tilbrigði eftir Austurríkismanninn
Wemer Schulze. Meira um hann hér
á eftir. Sigurður og Anna Guðný
fóra í tónleikaferð til Austurríkis í
haust, ásamt Signýju Sæmundsdótt-
ur söngkonu. Era einhver tengsl
þama á milli?
„í haust eru liðin tuttugu ár frá
því ég fór í framhaldsnám til Vínar
og af því tilefni langaði mig að gera
eitthvað sérstakt. Þá kom þetta
tvennt til, platan og ferðin. Vorið
eftir að ég flutti konsert Páls var
gerð upptaka að honum fyrir ís-
lenzka tónverkamiðstöð, en upptak-
an fórst fyrir hjá útvarpinu og annað
verk var sett á plötuna. Þetta þótti
mér verra, vildi gjaman hafa verkið
á plötu. Jón Nordal skrifaði Ristur
fyrir okkur Önnu Guðnýju sam-
kvæmt pöntun frá Musica Nova, svo
þama vora komin tvö verk. Ég fékk
svo augastað á því þriðja, eftir
Schulze, sem hefur rejmst íslenzkum
tónlistarmönnum betri en enginn.
Þama var þá komið efni I plötu.
Fjárhagshliðin virðist líka ætla að
ganga upp. Við fengum dyggan
stuðning frá Menningarsjóði Sam-'
bands íslenzkra samvinnufélaga.
Starfsmannafélag Sinfóníunnar gaf
sinn rétt eftir. Ríkisútvarpið lagði
sitt fram, upptöku á konsertinum og
tækjakost til upptöku á hinum tveim-
ur verkunum. Páll og Schulze
tryggðu okkur að þeir keyptu hluta
upplagsins og Schulze hefur þegar
dreift plötunni í Austurríki.
Auk þess að vera tónskáld þá
kennir Schulze við Hans Keyser Inst-
itut. Þetta er vísindastofnun innan
tónlistarháskólans í Vín, þar er lögð
stund á fag, sem á þýzku heitir harm-
onikale Grandlageforschung, Music
of the Sphers á ensku, má kallast
hljómspeki á íslenzku. Rótin að þess-
ari grein er fom-grísk kenning sem
Pýþagóras og lærisveinar hans tóku
upp og settu fram, að sérhver reiki-
stjama hefði sinn sérstakan hljóm,
sem væri samhljóma hljómi annarra
stjama. Hljóminn væri hægt að sýna
fram á stærðfræðilega út frá ijar-
lægð stjömunnar frá jörðu og öðram
stærðfræðilegum þáttum. Og þetta
tengist ekki aðeins himingeimnum,
heldur að allir hlutir hafí sinn hljóm,
sem megi fínna hátt út, út frá stærð-
um þeirra. Þessar hugmjmdir hafa
veltzt milli manna um aldir og gera
enn, Goethe, Hesse, Hindemith og
fleiri hafa hugsað eftir þessum braut-
um. Keyser-stofnunin er ein örfárra
vísindastofnana á þessu sviði.
Schulze hefur mikinn áhuga á
norðurslóðum, hefur oft verið í Fær-
eyjum, kennt þar tónlist og útvegað
þangað kennara. Það var hann, sem
skipulagði tónleikafor Sinfóníunnar
til Austurríkis 1981, þegar hljóm-
sveitin lék í einum af beztu tónleika-
sölum heimsins, Musverein-salnum (
Vín. Schulze tók að sér að skipu-
leggja ferðina fyrir okkur Önnu
Guðnýju. Hann þekkti Signýju frá
Vín, þar sem hún hefur verið í námi,
og stakk upp á að við fengjum hana
í lið með okkur. Við héldum þrenna
tónleika, sem vora á vegum aust-
urrísk-íslenzka vinafélagsins í Vín.
Þar er Schulze ritari. Formaður þess
félags er sellóleikarinn dr. Helmut
Neumann, sem var áður í hljómsveit-
inni hér og er giftur íslenzkri konu,
Marínu Neumann.
Fyrstu tónleikamir vora í Vfn,
bæði á vegum vinafélagsins og aust-
urríska tónlistarfélagsins. Þar flutt-
um við Ristur Jóns, sönglög eftir
Árna Thorsteinsson, Sigfús Einars-
son og Jón Þórarinsson, Grand duo
eftir Weber fyrir klarínett og pfanó
og fímm ljóð og svo Hjarðsveininn á
klettunum eftir Schubert. Schulze
hélt smá erindi og kynnti plötuna.
Tónleikamir vora vel sóttir.
Síðan voram við með tvenna tón-
leika úti á landi. - Þeir fyrri vora í
Grafenegg-höll. í Austurríki tíðkast
mjög að halda tónlistar- og ljóða-
kvöld og þetta var slíkt kvöld. Þá
era lesin ljóð og spiluð tónlist.
Schallaburg er stór höll rétt hjá
Melk-klaustrinu, sem núorðið er bezt
þekkt úr Nafni rósarinnar. Þar era
tónleikar allt árið og tónleikar okkar
voru hluti af ársdagskrá þeirra.
Það var feiki ánægjulegt að halda
upp á námsafmælið með þessum
hætti. Haustið þama er jmdislegt,
svo það er tilvalið að heimsækja
Austurríki á þessum árstíma. Auk
þess er menningarlífíð í fullum gangi
þegar kemur fram á haustið.
Fyrir hljóðfæraleikara er ómetan-
legt að komast út í tónleikaferðir og
sannarlega óskandi að hjómsveitar-
meðlimir og aðrir ættu sem oftast
kost á því. Ferð sem þessi útheimtir
óhemjumiklar æfíngar, við voram
búin að halda tvenna tónleika hér
heima áður en við fóram út og það
segir sig sjálft að átakið hlýtur að
koma hljómsveitarvinnunni til
góða...
Þorsteinn Hauksson tónskáld skýrir verk sitt fyrir Signýju Sæmunds-
dóttir söngkonu og Ingu Rós Ingólfsdóttur sellóleikara.
:*
Kammersveit Háteigskirkju á æfingu, aftari röð frá vinstri: Anna Maguire, Elizabeth Dean og Jóhann
Georgsson. Fremri röð frá vinstri: Sean Bradley, Bryndís Björgvinsdóttir, Lovísa Fjeldsted, Mary Camp-
bell og Sigríður Hrafnkelsdóttir. Katarínu Óladóttur vantar á myndina.
sveit Háteigskirkju svo vetrartón-
leika sína, flytur verk eftir
Manfredini, Torelli, Pachelbel og
Bach, meðal annars h-moll- svítu
hans og sembalkonsert í f-moll, þar
sem Orthulf Prunner er einleikari.
Eins og áður er sagt er þetta
strengjasveit, en hugmyndin er að
kalla til einleikara og á þessum
tónleikum verður það flautuleikar-
inn Martial Nardeau. Á vortónleik-
unum verða flutt verk eftir Vivaldi,
Bach, Mozart og gítarkonsert eftir
Carulli. Símon Ivarsson verður ein-
leikari á þeim tónleikum.
Þetta er víst eina kammersveitin
sem er fastráðin hjá kirkju hér.
Víða í Evrópu, til dæmis í Þýzkal-
andi og í tónlistarlandinu Aust-
urríki, era kammersveitir starfandi
við stórar kirkjur. Á Englandi era
tvær þekktar kammersveitir kennd-
ar kirkjum, St. Paul Chamber
Orchestra og St. Martin-in-the-
Fields, sú síðastnefnda sannarlega
heimsfræg. Sú sveit var upphaflega
stofnuð af orgelleikara heilags Mar-
teins á Ökram. í Kammersveit
Háteigskirlqu er það líka orgelleik-
ari kirkjunnar, sem leiðir sveitina.
Sumsé enn einn silkiskúfurinn í
tónlistarlífi höfuðborgarinnar og
ánægjulegt að sjá hvað tónlistarlíf
kirknanna er orðið myndarlegt.
Þess eigum við ekki sízt eftir að
njóta á aðventunni...
Að loknum tónleikum i Schallaburg.