Alþýðublaðið - 07.06.1932, Blaðsíða 3

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
9
þar um sé ©kki gerð. Þeirrii fyr-
irispurn svaraði Ásgeir játandi og
vitnaði- til 17. greinar stjórnar-
S'krárinrmr, þar sem svo segíiT:
„KonunguT [þ. e. stjórnin í nafni
hans] gerir samníinga við önnur
ríki.“
„Get ekki orða bnndist”
Svar til ihaldskona frá verka-
konu.
„Get ekki orða bundist,“ svo
hieitir grein, sietn Þórunn ljósmöð-
ir sendir frá sér í MotnguiniMað-
inu 31. maí. Mér finst nú engiinu
vafi á því, að betra væri fyrir
gömlu konuna að hún heföi haft
þá stillingu tiil að bera, að hún
hefði „getað orða bundist". Því
ég hugsa að það sé sjaldgæft —
jafnvel í MorgunbilaÖinu — að sjá
greinar, sem bera jafnrátakauiliega
vitni um þekkiingar- og skilinings-
leysi höfundarins eins og einmitt
þes'si grein. Viitleysumar, fjax-
stæðurnar, hleypidióímarniir og of-
stæMð veður svo uppi, að hverj-
um heilskygiium manni hlýtur að
ofbjóða. Þó að þesisi grein gömlu
konunnar fálli því um sjálfa sig,
langar mig til að svara henni
nokkrum orðum.
Þórunn byrjar grein sína á að
fullyrða, að alls staðar stafi böl
og vandræði af þeirri stefnu, sem
hún kallar „bolsasíefnu eða jáfn-
aðarstefnu“, og lætur í Ijós undr-
un sína yfir því, að þ-eir ódmngir
séu til, sem vilja að Islen-dángar
aðhyllist þessa stefnu, og að þeir
hafi sýnt það hér ekki síður e,n
annars sta-ðar, hvað miklu illu
stefna þ-eirra geti komið til v-eg-
ar.
Nú langar mág til að spyrja
Þórunni nokkurxa spurninga í
þessu sambandl.
Er það að vera ódrengur að
Jrilja afmema ranglætið, kúgunina
og harðmeskjuna í viðskiftum
manna og skipun þjóðfélagsims?
Er það að vera ódrengur og
fooma illu af stað, að vilja af-
merna hima viðbjóðslegu og viti
firtu svokölluðu frjálsu sa-m-
kepni?
Er það að auka böl og vand-
ræði, að vilja aimá stéttaþjóðfé-
lagið og koma að fullu og öllu
í veg fyrir stéttastrið og stétta-
baráttu? Er það að vera ódreng-
ur, að vilja höggv-a fyrir rætux
þess skipulaigs, sem skapar ann-
ars vegar úrkynjaða óhófsseggi
og iðjulieysingja, ©n hins vegar
örbjarga, alslausan verkalýð?
Er það að veria ódrengur að
b-erjast g-egn fátæktinni, örhirgð-
inni og eymdiinni, sem í sann-
leika drepa alt það bezta í sál-
um mannanna, og sem eru á-
samt hieimskunini mæður allra
lasta og allrar þieirrar eymidar,
sem þjáir mennina?
_ Er það að auka böl og vand-
ræði, að berjast á móti því sfcipu-
lagi, þ,ar sem hveitinu og kaffinu
|er br-ent í skipsförmum, bómull-
ariakrarnir eyði-lagðir og mj-ólkux-
Kýrnar drepnar, meðan miiljónir
manina hafa ekki málungi matar
og farast úr nungri og kulida og
miUjónir og aftur milljónir bairna
deyja eða verð-a adilangrr aum-
ingiar vegna mjól-kur-skorts ?
Er það að vera ódrengur, að
vilja leggj-a fram kiafta sín-a, vit
sitt og vilja til að reyna að frami-
kvæma eina feguxstu og jafnframt
skynsamlegustu h-ugsjón mann-
kynsins, jafnaðarstefnuna ?
Sennilega svarar Þórunn öllum
þ-essum spurnimgum játandi.
Þá má spyrja mn fleira.
Hv-erjir hafa manna fyrstir og
manna mest barist gegn þræikun
barna- og kvenna? Hverjir hafa
ik-omið í veg fyrir að þúsundum
og aftur þúsunduim af böxnum
yröi ofboðið og þau bein-línis
drepin mieð oflangri og of-eriiiðiri
vinnu? Er það þetta, sem Þórunn,
siem tekur svo sárt ti-1 litlu barn-
anna, kallar böl og vandræði?
Vioxu þeir að fcoma af sitað böli
og vandræðum, jafnaðarmennirnir
hér h-eimia, þegar þeir komu á
togaravökulögunum, sem hafa
1-engt líf og bætt Iíðan fleiri s;jó-
manna en hægt er upp að te-lja?
Er það ódriengsbapur að berjiast
gegn hinni heilsuspillandi nætur-
vinnu, sem b-einlínis hefir drepið
margan verkamaninin-n ?
Kannske það séu vandræði og
böl að berjast fyrir aukniuu
slysatrygigingum og fullkominni
tiyggingariöggjöf?
Hvort beldur ljósimóðirin og
barnavinurinn að sængurkommi
mun-i liða betur í sólríku og fal-
legu íbúðunuim í verikam.an-nabú-
stöðunum, sem jafna'ðarmenn hafa
barist fyrir aÖ reistar yrðu, eða í
röku, dimmu og köldu kjallara-
kompunum eða þrön-gu og loftillu
súðarherb-ergjunum, sem þær hafa
-orðið — og' v-erða enn alt of
margar — að hýrast í?
En jafnaðarmien-n hafa barisit
fyrir fleiru en þessu. Þeiix
hafa og það einir allra flokka
tekið upp baxáttu gegn versta ó-
vini verkalýðsins: atvinnuleijsinu.
Jafnaðarmenn líta siv-o á, að ekk-
ert bþl sé þymgra og engi-n vand-
ræði stærri en atvinnuleysið, ekk-
ert eyðileggi eins heimi'in, fram-
tlð og velferð bamanna, enginn af
fylgifi'skuim auðvaldsþjóbiskjpu-
1-agsins sé eáins hræðMeg-ur eins
og atviimuleysið. Þei-r sjá ekkert
vit í þvi að láta þúsundir vel-
vinnandi manna og kvenna ganga
atvinnuliausar -og líða af sfcorti. i
landi, þar sem jafn-mikiíð er ó-
unnið ein-s og á íslandi Þ-eim
finst það hvorki skynsamlegt né
mannúðliegt, að neyða fólk í slt'óx-
hópum til að segja sig ti-1 siveitar,
í stað þ-ess að gera því fcleyft að
vinraa fyrir sér. Þ-eir ekki einungis
trúa, hieldur lifca vita, að það er
liægt ab fá ölíum landsins böra-
úm nægan starfa um ófyrirsjáan-
liega langan tímu, .... i..á ef
skipulag jafnaðaxmannanua er við
haft. Það ér víst þ-essi skoðun og
baráttan fyrir hennd, sem er „böl
og vandræðd*' og ekki sæTmilleg
nema „ódren-gjum", að dómi Þót-
un-nar.
Þá er það áfemgið. Mér firast nú
satt að segja, að manneskja, sein
ber velferð baxna og unglinga
jafnmikið fynii’ brjósti og Þór-
unm, ætti að þykjast ofgó-ð til aó
láta nafn sitt sjást í öðru eins
bríennivínsblaði og MorgunbJaÖ-
inu, sem borgar manmi fyrix að
týna upp úr útiendum blöðu.-i
lognar frétt-ir, sem það heldur að
geti orðið baninmáliiinu til tjóns;
— en hún um það.
En ég lit svo á, og það genum
við jafnabarmenn víst flestir, að
fáar hættur séu m-eiri fyrir verka-
lýðinn en einmitt áfengið, og eklri
v-eit ég hvað það er, sem „sviftir
börnin því bezta og heilagasta yen
gróðursetur eftir illgxesi, eigin-
girni og lesti í hug fþ-ess og
hjarta", ei-ns -og einmitt áfengið.
Og ef Þórun-n vill vita sannleik-
ann, hl'ýtur hún að vita, að
mar-gir b-eztu menn bindindis og
b-annmálisins hafa ver-ið oig eru
jafnaðarmenn og Alþýðuflokks-
menn. Við lítum svo á, að einn af
stærstu þröskuldunum á vegi so-
síalismams oig eitt af beztu vopn-
um auðvaldsins og íhaldsins sé
einmiitt áfengúð, Og við álítum,
að það sé skyl-da okkar sem jafn-
aðarmanna að berjast á mióti því.
Það er ef til vill eiitt af „skaðræð-
isverkunum" oig ódrengskapinum,
s-em Þórunn tal-ar um.
(Meira á morgun.)
Jóhaima Egilsdóttir.
Sosialistastjóm?
Santiago 6. júní. UP.-FB.
Socialistastjórn hefiir verið sett
á stofn í Chi-le, og hefir það aldr-
ei k-omið fyrifr áður í sögu lianids-
ins. St j órnarby I-tingum í Chile
fylgja van-alega blóðsútheHingar
miklar, en að þessu sinni var
það eigi svo, því að eins þrír
menn biðu bana, en sextí-u og þrír
særðlust. — Stofnað hefir v-erið
ráð (junta) til þess að s-tjór-na
landinu, o-g er P.uga hershöfðingi
forseti ráðsins. í því eiga siæti En-
rique Matte og Carlos Avilla, fyr-
verandi sendiherra í Washálngton.
Mun ha-nn hafa átt mestian þátt í
að undirbúa stjórnarbyltinguna.
Kvað hann svo að orði, að ríkis-
stjórnin áf-ormaði að framkvæma
hugsjónir jafnaðaimanna en efckx
kommúnista. Hvorki eiignir inn-
liendra né erlendra manna kvað
hann verða g-erðar upptækar.
Samnin-gar við erlend félög ogríik-
isstjórnir verða haldnir. Fyrsta
hlutverk hininar nýju rikisstjórnax
verður að láta lausa alla pólitíska
fanigia og greiða fyrir öllum, s-em
geta eigi greiitt húsaleigu. Loks
liefir ríkisstjórn-iin fyrirskipað, að
taka skuli tii íbúðar öll óleigð
hús.
Siðar: Ráðstjórnin h-efir rofið
þingið. — Alt með kymun kjör-
í landinu.
Átti að drepa Mnssolíni?
Rómaborg, 5. júní. UP.-FB.
S-einni hluta dags í gær kom
lögreglan í veg fyrir, að fram-
kvænxt væri áforrn um að drepa,
Mussolini. Lögreglan handtók
m-ann nokkurn í nánd við emb-
ættisbústað Mussolini. Maður
þessi hafði skammbyssu og tvær
sprengjur í fórum sínum. Hann
hefir játað, að bann hafi ætlað að
drepa Musisolini. — Maðurinn var
með falsað vegabréf. Ha-nn kveðst
heita Angielo S. Bardéletto og
hafa komið frá Svissilandi.
Irar og Bretar.
Lundúnum, 7. júní. U. P. FB.
Ráðherrarnir J. H. Thomas og
Hailsham lávarður lögöu af stað
til Dublin á mánudag, að boði
De Valera, til þ-es-s að ræða um
eríiðleika þá, sem komnir eru í
ljó-s og standa í sambandi við
væntanlega þátttöku fra á alrík-
isráðstefnunni í Ottawa. Vafalaust
verður hollustueiðurinn einnig
ræddur. Ráðherrarnir koma aftur
til Lun-dúna í dag, en De Valera
f-er til Lundúna á föstudag til
þess að halda viðræðunum áfram.
Alpingi slitiO.
Alþingi var slitið í gær að á-
liðnum degi. Hafði það þá staðið
í 113 dag-a eða degi meira en 16
vikur. Er það lengstia þingið, sem
haldið hefir verið hér á 1-andi.
Þ-etta var 45. löggefandi alþingi
í nútímastil.
Ails voru haldnir 214 þingfund-
ir, þar af 99 x neðri deild, 98 í
efri deild o-g 17 í sameinuðu
þingi.
Á þinginu voru flutt samtals
í 61 lagafrumvörp -og 27 þings-
ályktunartiillögur. Auk þess var
b-orin fram ein fyrixspurn (um
Grænlandsmá]), sem ekki kom til
umræðu. SamtáLs voru þan-nig
lögð fyrir þin-giö 189 mál. Afgreidd
v-oru 74 lög og samþyktar 10
þingsályktanir.
Það er að vísu sv-o, að þ-etta þitjg
hefir afgreitt fleiri lög og á því
hafa verið haldnir flieiri fundir
en nokkru sinni hefix áður verið
á alþingi, enda ltomu fyrir það
fleiri mál en verið hefir n-okkru
sinni fyrr.
En með þessu er ekki mikið-
sagt. Hitt er aðalatribiið, að þingið
hefir s-kilaið við stærstu málin ó-
leyst: Stjórnai-skrármálið, alþýðu-
tryggin-garnar, réttarbætur fyrir
þá, sem verða að þiggja fram-
færslustyrk af alman-nafé, virkj-
un Sogsins o. s. frv. Verk-l'egar