Morgunblaðið - 09.01.1988, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 9. JANÚAR 1988
RÁÐRIKISHÚSID
eftir Guðrúnu
Pétursdóttur
Hvað líður Reykjavík City, er
slagurinn um ráðhúsið tapaður?
Hann er ekki tapaður, en við
höfum háð hann á öðrum völlum
en áður, og það vill svo skemmti-
lega til, að þeir sem hafa lagt okkur
lið eru forsvarsmenn ráðhússins
sjálfir.
Að vísu virtist meirihluti borgar-.
stjómar ekki líklegur til að láta vilja
almennings hafa áhrif á sig. Við-
brögð borgarstjóra við úrslitum
skoðanakönnunar DV verða lengi í
minnum höfð. Um svipað leyti
fræddi hann mig á því að það væri
ekkert að marka skoðanakannanir,
menn skiptu svo ört um skoðun.
Þetta markaði hann af því, að hann
hafði látið kanna hug borgarbúa til
hundahalds og með stuttu millibili
hefðu 70% spurðra fyrst reynst
mjög á móti en síðan með hunda-
haldi. Þetta kom mér á óvart, þar
til ég innti hann eftir því hvemig
spumingamar hefðu verið orðaðar.
Þá kom í ljós að í fyrra skiptið var
spurt hvort menn væru fylgjandi
hundahaldi í borginni, en í hið síðara
var spurt hvort menn teldu að fram-
kvæmd núgildandi reglugerðar um
hundahald hefði tekizt vel. Þetta
eru gerólíkar spumingar, eins og
svarendur hafa séð. Það að borgar-
stjóri skuli ekki átta sig á muninum
á þeim bendir til þess að hann ætti
að bregða sér á byrjendanámskeið
í rökfræði. Það kynni að reynast
umbjóðendum hans heilladrýgra en
þau námskeið sem hann hefur sótt
um það hvemig á að kenna hundum
að hlýða, þótt þau virðist hafa kom-
ið honum ágætlega.
Þar sem virða átti vilja almenn-
ings að vettugi, leituðum við
annarra leiða, og kynntum okkur
ítarlega meðferð ráðhúsmálsins í
borgarkerfinu. Þar lögðust vopnin
sjálfkrafa upp í hendumar á okkur.
Þetta var ótrúleg lesning — hreinn
hrakfarabálkur — og þótt mér hlægi
hugur í bijósti, fannst mér hún líka
raunaleg. Hún bar vitni um vinnu-
brögð sem ekki eru samboðin
nokkrum manni, og sízt af öllu
þeim, sem fara með mál í umboði
annarra. Hún sýndi hvemig ein
mistök leiða önnur af sér, og hvem-
ig forsvarsmenn ráðhússins beita
gerræði vegna þess að þeim liggur
svo á að koma þessu máli í gegn,
að landslög eru höfð að engu, svo
ekki sé minnst á almennar siðaregl-
ur og fundarsköp, og hvað þá á
nauðsyn þess að kanna málavöxtu
áður en ákvarðanir eru teknar. Ég
skal rekja nokkur dæmi þessa.
Engin lögboðin
kynning
Lítum fyrst á kynningu ráðhúss-
ins og möguleika borgarbúa á að
koma formlegum athugasemdum á
framfæri. Borgarstjóri og Vilhjálm-
ur Þ. Vilhjálmsson hafa margendur-
tekið opinberlega, að ekkert
skipulagsmál hafi verið eins vel
kynnt og fyrirhuguð bygging ráð-
húss. í krafti slíkra yfirlýsinga
hefur meirihluti borgarstjórnar fellt
tillögu um að kynna áform um ráð-
hús eins og landslög bjóða. En
endurtekningin breytir engu um
sannleiksgildi þeirrar staðhæfingar,
að óþarft sé að halda formlega
kynningu á skipulagstillögum um
ráðhúsið. Það er nú einu sinni svo,
að í skipulagslögum segir, að kynna
skuli staðsetningu, hæð og stærð
bygginga, með auglýstri sýningu á
deiliskipulagi. Borgarbúum skuli
gefínn kostur á að gera athugsemd-
ir við skipulagið innan tiltekins
frests ( 11. og 17. og 18. grein
skipulagslaga nr. 19/1964). Ráð-
húsið hefur aldrei verið kynnt á
þennan hátt. Því er ætlað að rísa
á svæði, sem er hluti af Kvosinni.
Kvosarskipulagið var auglýst og
mönnum gafst kostur á að gera
athugasemdir við það frá 23. janúar
til 1. apríl 1987. Ráðhúsið var ekki
kynnt á þeim skipulagsuppdráttum
af þeirri einföldu ástæðu, að ekkert
var vitað um hæð, stærð eða lögun
áætlaðrar byggingar á þessum stað.
Dómnefnd í samkeppni um teikn-
ingu að ráðhúsi lauk ekki störfum
fyrr en 12. júní 1987. En þar með
var ekki ákveðið að byggja þetta
hús, því dómnefnd hafði ekki vald
til að ákveða byggingu ráðhúss.
Borgarstjóm samþykkti ekki bygg-
inguna fýrr en 1. október 1987, eða
6 mánuðum eftir að umsagnarfrest-
ur almennings rann út.
Síðar í sumar var haldin kynning
á tillögu að endurskoðuðu aðal-
skipulagi Reykjavíkur. Á slíkum
skipulagsuppdráttum er ekki fjallað
um einstakar byggingar, heldur
borgina í heild. Á þeim uppdráttum
er ekkert að sjá sem bendir til, að
ráðhús eigi að byggja út í Tjömina.
Þetta voru þeir uppdrættir sem
gera átti athugasemdir við, og þeir
geta því heldur ekki talist lögboðin
kynning á ráðhúsinu.
Ég leyfí mér að vitna í bréf borg-
arstjóra til skipulagsstjóra frá 7.
desember 1987. Minnst var á bréfa-
skipti þessi í hádegisútvarpi í
desember, þar sem þau urðu til
þess að skipulagsstjóm gaf út ein-
róma stuðningsyfirlýsingu við
skipulagsstjóra, eftir að borgar-
stjóri hafði vænt hann um pólitíska
misbeitingu í starfí. Orðbragð borg-
arstjóra og málflutningur í þessum
bréfum vekja þá spurningu; hvort
McCarthy sé endurborinn á Islandi.
Varðandi ráðhúsið segir þar m.a.:
„Ráðhúsið er inni á skipulagi, sem
hefur verið auglýst og notið meiri
kynningar en nokkurt skipulag ann-
að, eða verið í almennri kynningu
í 35 vikur hið minnsta, í staðinn
fyrir hina lögbundnu kynningu í 6
vikur.“ Þetta er orðað af kænsku.
Það er rétt að ráðhúsið var komið
inn á skipulag þegar þetta var skrif-
að. Það hafði ekki verið þar í 36
vikur, né í lögboðnar 6 vikur. Það
var fært inn á skipulag að sér-
stakri beiðni borgarstjóra sjálfs með
bréfí til skipulagsstjórnar. Bréf það
er dagsett 27. október 1987. Fram
að þeim tíma var ekkert á skipu-
lagsuppdráttunum, sem gaf
vísbendingu um stærð eða lögun
ráðhússins, né að það næði út í
Tjöm, því að á öllum uppdráttum
var vatnið málað blátt alveg upp
að núverandi landi. Beiðni borgar-
stjóra var aldrei lögð fyrir borgar-
stjóm eða skipulagsnefnd
borgarinnar, og hafði því ekki hlot-
ið lögboðna afgreiðslu, enda hafa
borgarstjómarmenn mótmælt þess-
ari málsmeðferð við ráðherra.
Hvaðan koma þá þessar 36 vikur?
Þær geta ekki átt við um ráðhúsið,
því þótt það hafí verið kynnt sam-
kvæmt lögum, sem það var ekki,
hvem einasta dag frá því að teikn-
ing af því kom fyrst fyrir almenn-
ings sjónir 12. júní 1987 og fram
á þennan dag, dygði það ekki til.
Enda er ekki verið að vísa í það.
Það er sennilega verið að tína til
alla þá daga, sem drög að Kvosar-
skipulagi hafa á einhvem hátt verið
til sýnis, út um hvippinn og hvapp-
inn, a.m.k. tvö ár aftur í tímann.
Eina fohnlega kynning á Kvosar-
skipulaginu, sem fram hefur farið,
var í ársbyijun 1987, og þá var
almenningi samkvæmt auglýsingu
gefínn stytzti frestur sem lög leyfa
til að gera athugasemdir. Að vísu
þurfti að auglýsa það tvisvar, vegna
þess að fyrsta auglýsingin var göll-
uð. Því hlaut Kvosarskipulagið
löglega kynningu frá 4. febrúar til
1. apríl 1987. Það eru 8 vikur, en
8 vikur frá birtingu auglýsingar eru
stytzti frestur sem lög leyfa (sjá
17. grein skipulagslaga nr.
19/1964).
Á Kvosarskipulaginu, sem aug-
lýst var, er reitur í norðvestur horni
Tjamarinnar merktur „samkeppni
um ráðhús, byggingarreitur". Ékk-
ert sagt um stærð eða lögun hússins
og hvergi kemur fram að það muni
ná út í vatnið. Þar sem kynnt er
hæð húsa, stendur ekkert um hæð
þessa húss. Á korti yfír nýbygging-
ar er hins vegar gefíð til kynna að
bygging muni rísa á Bárulóðinni.
Sýndur er lítill ferhyrningur, sem
ekki nær neins staðar út í Tjömina,
og gefur til kynna hús sem er
u.þ.b.þriðjungur af stærð þeirrar
byggingar sem nú er komin á skipu-
lagið. Eg tel það hættulegt fordæmi
ef borgaryfírvöld ætla nú að breyta
eins og ekkert sé athugavert við
að bygging reynist meira en helm-
ingi stærri en gefið var í skyn að
hún yrði þegar skipulag var auglýst.
Bæði skipulagsstjóm ríkisins og
formaður skipulagsstjómar hafa
tekið undir það, að ráðhúsið hefur
ekki verið kynnt sem skyldi, og að
eðlilegt væri að kynna deiliskipulag
Kvosarinnar að nýju, nú þegar
teikningar liggja fyrir í. grófum
dráttum. Tillaga um það hefur einn-
ig verið borin fram í borgarstjóm,
en verið felld, því Davíð Oddsson
og lið hans mega ekki heyra á það
minnst. Hvers vegna ekki? Það hlýt-
ur að vera hræðsla við vilja borg-
arbúa, sem aftrar þeim. En hún er
engin afsökun. Þeim ber að fara
að landslögum.
Það mun reynast þeim sjálfum
og Sjálfstæðisflokknum mun
hættulegra að þvinga þetta mál
fram með offorsi og lögbrotum, en
staldra við, og gefa fólki að minnsta
kosti tækifæri til að koma með at-
hugasemdir um þessa byggingu á
einhvem formlegan hátt, sem mark
verður tekið á.
Hálfunnið skipulag?
Eins og fram hefur komið í frétt-
um, hefur Guðrún Jónsdóttir arki-
tekt, sem sæti á í skipulagsstjóm,
farið þess á leit við félagsmálaráð-
herra, að hún samþykki ekki
Kvosarskipulagið að svo stöddu.
Beiðni sína rökstyður Guðrún með
ítarlegri greinargerð, þar sem hún
telur upp flölda atriða sem enn er
alvarlega ábótavant í þessu skipu-
lagi. Samkvæmt lögum skal skipu-
lagsstjóm ganga endanlega frá
skipulagsuppdrætti áður en hann
er sendur ráðherra til staðfesting-
ar. Of langt mál væri að telja öll
þau atriði sem Guðrún bendir á, en
mig langar að minnast á fáein
þeirra hér.
Troðfullt af bílum
Ráðhúsið mun sízt verða til þess
að draga úr bílaumferð um mið-
bæinn. Frá umferðarlegu sjónar-
miði á að byggja það á einhveijum
þeim óhentugasta stað sem hugsast
getur í Kvosinni. Borgarstjóri beitir
þeim rökum, að starfsemin sem
ráðhúsið mun hýsa, fari þegar fram
í miðbænum, og því muni þetta
ekki breyta neinu. Þetta er nú
hundalógikk. Varla á að rífa núver-
andi borgarskrifstofur. Auðvitað
verður einhver starfsemi áfram þar.
Ráðhúsið verður því viðbótar skrif-
stofuiými í miðbænum, og bílaum-
ferð um miðbæinn er þegar orðin
of mikil.
Þegar gögn um þetta mál eru
skoðuð, kemur í ljós, að því fer
fjarri að gengið hafi verið frá þvl,
hvemig mæta á aukinni umferð.
Þvert á móti virðist hver höndin
upp á móti annarri. Umferðardeild
Borgarverkfræðings bendir á, að
nauðsynlegt verði að breikka
Fríkirkjuveg og Sóleyjargötu I 4
akreinar, annars geti skapast mjög
erfitt ástand á þessum götum. A
gildandi aðalskipulagi eru þessar
götur sýndar sem 4 akreinar með
eyju á milli, og í tillögum að endur-
skoðun þess kemur ekki annað
fram. Meirihluti borgarstjómar hef-
ur hins vegar látið bóka að hann
muni ekki leyfa breikkun Fríkirkju-
vegar eða Sóleyjargötu. Þrátt fyrir
þessa viljayfírlýsingu vill hann ekki
láta fella þessa breikkun úr aðal-
skipulagi. Mér virðist vera þeim
mun meiri ástæða til að reka alla
vamagla gegn yfírvofandi breikkun
akbrautanna, sem þegar er búið að
vinna alla gmnnvinnu fyrir slíkri
breikkun. Eins og hver maður sér,
sem á leið meðfram Tjörninni hefur
Fríkirkjuvegur breikkað langt út í
Ijömina á undanfömum vikum. Ef
hugur fylgir máli um að þetta eigi
aðeins að vera gangstéttir, ætti
ekkert að vera því til fyrirstóou,
að láta taka það fram á plaggi, sem
lifír lengur, en bókun um vilja nú-
verandi meirihluta borgarstjómar.
Ég óttast, að þessi bókun sé aðeins
vottur um óskhyggju, sem þeir sjá
þegar, að fær ekki staðist.
I áliti umferðardeildar borgar-
verkfræðings segir, að fáist
Fríkirkjuvegur og Sóleyjargata ekki
breikkuð, muni umferð færast mjög
yfír á Suðurgötu. Sennilega verður
litið á Gamla kirkjugarðinn sem
^byggt svæði, eins og bent var á í
áramótaskaupi, enda hafa framliðn-
ir ekki kosningarétt, og við neðri
hluta Suðurgötu eru bara garðar
sem auðvelt verður að malbika yfír,
þótt það kosti eitthvað af elztu
tijám bæjarins.
Svo er það Tjamargatan. Nýj-
ustu fréttir herma að inn- og
útkeyrsla í bflageymslu ráðhússins
eigi að vera úr Tjarnargötu. Þama
verða stæði fyrir a.m.k. 200 bfla.
Þetta mun óhjákvæmilega skapa
umboðs- og módelskrifstofa, Hverfisgötu 46, Reykjavík, sími 621088 og kvöldsími 46219.
Innritun hafin frá kl. 10—12 og 13—18.
Stigl
Byrjendur: Framsögn, feimni, sýning, próf og
prófskjöl afhent.
Stig II
Snyrtifræðingur, hárgreiðslumeistari
þyngra stig.
Stig III
Lokastig: Tískuljósmyndari vinnur með módel-
unum, ljósmyndir fyrir auglýsingar.
Auglýsingaskrifstofur
Vanti ykkur módel leitið þá til Módelmyndar.
Módel frá 4 ára aldri.
Flokkaskipting
4—6ára.7—9ára. 10—12ára.
13—14ára. 15—20 ára. Eldri
Módelmynd er í samvinnu við franskar, þýskar og enskar módelskrifsiofur.
Vegna mikillar eftirspurnar eftir módelum, 30 ára ogeldri, eru sér módelnámskeið.
Öll módelin tekin upp á myndband fyrir auglýsingagerd.
Dansskólinn Dansnýjung Kollu
Skóli með nýjungar
Kennslustaðir:
Reykjavík: Hverfisgata 46 og KR-húsið v/Frostaskjól - Mosfellsbær: Hlégarður -
Selfoss: Nýja félagsmiðstöðín - Kópavogur: Æfingamiðstöðin Engihjalla 8