Morgunblaðið - 09.01.1988, Blaðsíða 15

15
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 9. JANÚAR 1988
aukna umferð um Tjamargötu,
jafnvel þótt hún verði gerð að ein-
stefnuakstursgötu. Það hefur vakið
athygli, að þótt ýmsar myndir hafí
verið birtar af ráðhúsinu undanfar-
ið, hefur þessi innkeyrsla hvergi
verið sýnd. Það hlýtur þó að fara
töluvert fýrir henni, þar sem hún
er a.m.k. ein akrein inn og önnur
út. Hvar á þetta að vera? Úti í Tjöm-
inni væntanlega. Verður þetta enn
eitt atriðið sem gerir Tjamarbakk-
ann óaðgengilegan fyrir gangandi
vegfarendur? Ég held að menn geri
sér ekki grein fyrir því, að þessi
bygging lokar alveg útsýn yfír og
aðgöngu að norðvesturhluta Tjam-
arinnar. Það er hvergi stétt með-
fram húsinu út að vatninu, þar sem
fólk gæti notið sólar í skjóli við
ráðhúsvegginn, eins og það getur
undir veggnum á Iðnó. Nei, þessi
snjalla teikning gerir ráð fyrir að
„húsið rísi eins og sef beint upp
úr friðsælu vatninu" og að menn
geti notið vatnsins bak við gler, því
suðurhlið hússins er lokaður gler-
veggur, en ekki opin eins og margir
virðast halda. Hins vegar verður
lítil stétt við þróna hinum megin
við húsin, opin fyrir norðanáttinni
og með engri útsýn yfír Tjömina.
Hún ber þess vitni að ráðhúsið er
teiknað í útlöndum.
Svo ég vitni nú aftur í arkitekt-
ana skáldlegu, þá mun steinbrúin,
sem tengir ráðhúsið við bakkann
hjá Iðnó „læðast um fuglalíf Ijam-
arinnar inn í mannlíf ráðhússins".
Ég hef aldrei séð mannvirki læðast,
en gaman væri að sjá þessa brú
læðast burt og taka ráðhúsið með
sér.
Eins og ég gat um hér að ofan
hefur ekkert verið sýnt, svart á
hvítu, um það hvemig menn hyggj-
ast mæta umferðarvandanum.
Lauslegar tillögur umferðardeiidar
stangast á við viljayfirlýsingar og
bókanir borgarfulltrúa. Þeir sem
búa í þessu gamalgróna hverfí, eða
eiga þar hagsmuna að gæta, hljóta
að eiga rétt á því að gengið verði
frá tillögum um skipulag umferðar
og þær kynntar, áður en ákvarðan-
ir em teknar um byggingu opin-
berra stofnana, sem munu stuðla
að aukinni umferð um þennan bæj-
arhluta. Þetta er ekki aðeins
hagsmunamál eigendanna, heldur
okkar allra. Um er að ræða hjarta
miðbæjarins og götur, sem fólk vill
geta gengið um óhult, en ekki bara
ekið. Samkvæmt skipulagstillögum
verða gangstéttir ijarlægðar í Von-
arstræti til þess að bílamir rúmist
betur. Er.það þetta sem við viljum?
Viljum við auka bílaumferð kring-
um Tjömina? Bygging ráðhússins
verður spor í þá átt.
Ævintýri um skipu
lagsstjórn
Vinnubrögð við afgreiðslu Kvos-
arskipulagsins hafa víða verið
Guðrún Pétursdóttir
„Bæði skipulagsstjórn
ríkisins og formaður
skipulagsstjórnar hafa
tekið undir það, að ráð-
húsið hefur ekki verið
kynnt sem skyldi, og að
eðlilegt væri að kynna
deiliskipulag Kvosar-
innar að nýju, nú þegar
teikningar liggja fyrir
í grófum dráttum. Til-
laga um það hefur
einnig verið borin fram
í borgarstjórn, en verið
felld, því Davíð Odds-
son og lið hans mega
ekki heyra á það
minnst. Hvers vegna
ekki? Það hlýtur að
vera hræðsla við vilja
borgarbúa, sem aftrar
þeim. En hún er engin
afsökun. Þeim ber að
fara að landslögum.“
furðuleg. Sem dæmi má nefna fund-
inn, þegar Kvosarskipulagið var
samþykkt í skipulagsstjóm fyrir
stuttu. Á dagskrá voru ýmis mál,
sem vörðuðu Kvosarskipulagið
beint, svo sem álit umferðardeildar
borgarverkfræðings og umsögn
skipulagsstjóra ríkisins þar sem
hann bendir á ýmsa annmarka í
skipulaginu, sem leiðrétta verði
áður en það verði samþykkt. En
skv. kjörorðinu „Ákveða fyrst,
hugsa svo“, var byrjað á því að
samþykkja Kvosarskipulagið, og
síðan vom flest þessara mála látin
niður falla, — enda of seint að gera
nokkuð, því skipulagið var þegar
afgreitt. Bakkabræður væm full-
sæmdir af þessum vinnubrögðum.
í skipulagslögum segir að á upp-
dráttum skuli merkja sérstaklega
þau mannvirki, sem vert er talið
að varðveita. Skipulagsstjóm leitaði
því álits húsfriðunarnefndar og
þjóðminjavarðar varðandi varð-
veislu húsa í Kvosinni. Nefndin taldi
að eindregið bæri að vemda ákveð-
in hús og rökstuddi það ítarlega.
Þetta álit húsfriðunamefndar var
hins vegar aldrei lagt fyrir og aldr-
ei rætt í skipulagsstjóm.
Friðun húsa var einnig meðal
atriða í umsögn skipulagsstjóra sem
aldrei var rædd. Hann bendir á það
undarlega misræmi, að borgaryfír-
völd hafa lýst yfír að þau hyggjast
stuðla að vemdun ákveðinna húsa
í Kvosinni, en á Kvosarskipulagi em
þessi hús horfín og nýbyggingar
komnar í þeirra stað. Skipulags-
stjóri leggur til að staðfestingu
skipulags á þessum lóðum verði
frestað þar til niðurstöður viðræðna
við eigendur þeirra liggja fyrir.
Meirihluti skipulagsstjórnar virti
þetta að vettugi eins og annað.
Ég get ekki stillt mig um að taka
annað dæmi um vinnubrögð í skipu-
lagsstjóm. Eins og fram kom í
fréttum, sendi félagsmálaráðherra
skipulagsstjóm greinargerð Guð-
rúnar Jónsdóttur og fór fram á
ítarlega umsögn stjómarinnar. Þre-
menningarnir Garðar Halldórsson,
Sigurgeir Sigurðsson og Snæbjörn
Jónasson biðu ekki eftir stjómar-
fundi, heldur örkuðu tveimur
dögum fyrir hann með eigið svar
til ráðherra. Á stjómarfundi átti
síðan að láta samþykkja þetta svar
sem formlega afgreiðslu skipulags-
stjómar. Það tókst ekki, og Garðar
og Sigurgeir greiddu einir atkvæði
með því. Enn hefðu Bakkabræður
tekið ofan, en öðrum er það kannski
áhyggjuefni, að menn, sem trúað
er fyrir svona mikilvægum málum,
skuli ekki bera betra skynbragð á
rétta afgreiðslu mála en þetta ævin-
týri gefur til kynna.
I ökkla eða eyra
í skipulagstögum segir, að skipu-
lagsstjórn skuli ganga endanlega
frá skipulagsuppdrætti áður en
hann sé sendur ráðherra til stað-
festingar. Mig langar að nefna tvö
dæmi enn um vankanta á Kvosar-
skipulaginu, sem styðja það að ekki
sé tímabært að staðfesta það. Ann-
ars vegar er um óvissuatriði eða
skort á skipulagi að ræða, og hins
vegar er ofskipulag á ferðinni.
Aður en skipulagsuppdrættir eru
afgreiddir ber að taka afstöðu til
þeirra athugasemda, sem komu
fram meðan þeir voru auglýsir. í
Kvosarskipulaginu er það víða gert
á afar óljósan hátt. Dæmi um það
eru væntanlegar nýbyggingar Há-
skóla íslands á milli Tjamargötu
og Suðurgötu. Háskólinn vill breyta
skipulaginu á þessari lóð og kemur
með 2 tillögur, A og B. Umsögn
arkitekta Kvosarskipulagsins hljóð-
ar svo: „Höfundar hafa kynnt sér
tillögu A og B, og eru jákvæðir
gagnvart báðum kostum." Á skipu-
laginu eins og það er nú, er hins
vegar hvorug þessara, heldur þriðja
tillagan. Segjum nú svo, að íbúar
í nágrenninu hafí ekki séð ástæðu
til að andmæla byggingu á þessum
lóðum eins og þær voru sýndar á
auglýstum uppdrætti, en sam-
kvæmt annarri hvorri nýju tillagn-
anna sé byrgt útsýni hjá þeim, eða
hagsmunir þeirra skertir á einhvem
hátt. Væri lögmætt að framkvæma
þá tillögu án þess að auglýsa hana
og gefa nágrönnum kost á að tjá
sig um hana? Þetta er aðeins eitt
dæmi af mörgum.
Uppdrættimir, þar sem sýnd er
áætluð landnotkun, eru hins vegar
dæmi um ofskipulagningu. Þar er
búið að negla niður hvers konar
starfsemi eigi að fara fram á hverri
einustu hæð hverrar einustu bygg-
ingar í allri Kvosinni. Auðvitað er
sjálfsagt að gera áætlanir um hlut-
föll mismunandi starfsemi í
miðbænum, en fyrr má nú rota en
dauðrota. Samkvæmt þessu skipu-
lagi þyrfti að sækja um breytingu
á skipulagi Reykjavíkur ef breyta
ætti skrifstofu í hárgreiðslustofu.
Það gæti orðið erfítt að selja hús-
eignir í Kvosinni, ef þær kvaðir
fylgdu að nýi eigandinn yrði að
halda uppi sams konar starfsemi
og sá fyrri, og það á hverri einustu
hæð! Ef ekki er ætlast til að farið
verði eftir þessu er eins gott að
láta það vera. En þessi landnotkun-
arákvæði eru í skipulaginu sem
verið er að biðja ráðherra um að
staðfesta.
Af þessum dæmum ætti að véra
ljóst, að afgreiðsla ráðhússmálsins
og reyndar Kvosarskipulagsins alls
hefur verið fáránleg, og ég á bágt
með að trúa því að borgarfulltrúar
okkar hafí sjálfir kynnt sér mála-
vexti. Suma þeirra þekki ég af of
góðu til að trúa þvi að þeir telji
svona vinnubrögð sér samboðin. Ég
vona að þeir telji ekki að það sé
oft seint að kynna sér málin sjálfir,
og að þeir dragi eigin ályktanir.
í staðfestingu ráðherra á skipu-
lagsuppdrætti felst viðurkenning á
því, að lögformlegum skilyrðum
hafí verið fullnægt við gerð og af-
greiðslu skipulagsuppdráttarins.
Staðfesting félagsmálaráðherra
hefur enn ekki fengist.
Það er ekki of seint
að snúa við
Ég hef lesið það sem vinur minn
Katrín Fjeldsted skrifar í „Höfuð-
borgin“ sem er málgagn Sjálfstæð-
isflokksins í Reykjavík. Henni er
annt um gamla bæinn, en segist
sannfærð um að ráðhús í Tjöminni
muni ekki skaða hann. En það er
ekki bæði hægt að stuðla að auk-
inni umferð að þessu homi Tjamar-
innar og neita að breikka allar götur
sem þangað liggja. Það verður ekki
bæði sleppt og haldið. Nútímabygg-
ing í 'Ijöminni og vemdun hins
gamla svipmóts hennar fara ekki
saman. Umferðaræð með inn- og
útkeyrslu í stóra bílageymslu verður
bágborin vistgata. Katrín trúir því
að þetta gangi, en margir aðrir
gera það ekki og vilja ekki taka
áhættuna. Enda er óþarfí að taka
þessa áhættu. Það er nefnilega
önnur, frábær lóð fyrir ráðhús, að-
eins steinsnar frá Tjörninni. Ef
endilega þarf að byggja ráðhús, því
ekki að byggja það innan við Ing-
ólfsgarð, á stóm, auðu Hafskips-
lóðinni, sem bókstaflega bíður eftir
því að verða nýtt á glæsilegan hátt.
Á þessum stað myndi umferð til
hússins koma beint niður Skúlagötu
og aldrei íþyngja gamla bænum.
Utsýn er vart hægt að hugsa sér
fegurri en yfír sundin, flóann og
fjallahringinn. Húsið gæti legið nið-
ur að vatninu að hluta, haft eigin
bryggju og borgin átt bát sem á
mætti sigla með gesti út í nýupp-
gerða viðhafnarstofu í Viðey. Eg
held að svona ráðhús gæti orðið
með þeim glæsilegustu sem um
getur. Því ekki að leyfa ráðhúsi að
breiða út faðminn á móti þeirri
náttúru sem þama blasir við, í stað
þess að kúldrast óvelkomið í þröngu
'Ijamarhomi. í því homi væri miklu
gæfulegra að búa til garð, sem
minnti á Hljómskálagarðinn hinum
megin, með tijám sem fela „ljótu
húsin" og skýla fyrir norðanáttinni
og með óspilltri útsýn yfír vel hirta
en náttúrulega Tjömina. Því stein-
steypt Alstervötn er alls staðar að
fínna í borgum, en eðlileg tjörn í
hjarta höfuðborgar er gersemi.
Byijum upp á nýtt! Hafskipslóðin
er auð! Látum ekki gerð mistök
kalla á fleiri. Enn er tími til að sjá
að sér. Það er mikil þensla í bygg-
ingariðnaðinum eins og Gunnar S.
Bjömsson, formaður meistarasam-
bands byggingarmanna, hefur
nýlega bent á. Hann taldi óráðlegt
að byrja að byggja ráðhús, fyrr en
að a.m.k. hálfu öðru ári liðnu, þeg-
ar þenslan á almenna íbúðamarkað-
inum hefði minnkað. Hann ætti að
vitað hvað hann er að tala um.
Davíð! Þetta ráðhús getur orðið
flokknum dýrkeypt, og það hníga
mörg rök að því að bezt sé að flýta
sér hægt. Það liggur ekkert á.
Gefðu fólkinu möguleika á að segja
hug sinn og borgarfulltrúunum frið
til að íhuga sinn gang. Leyfðu svo
ráðríkishúsinu að „læðast" á betri
stað.
Höfundur er lektor við Háskóla
íslands.
10—12 ára og allir eldri
Tommie og Martin koma og
kenna við skólann með allt það
nýjasta í modern dansi, jazz
ballet, jazzdönsum, funck og
free-style.
Og enn meiri nýjungar. Allir
verða teknir upp á myndband
serovið skoðum saman til að
tryggja betri námsárangur.
Verið velkomin á nýju ári
Dansskólirm Dansnýjung Kollu
Skóli með reynslu - þjálfun - þekkingu. Skóli með dansnýjungar.
Innritun hafin milli kl„ 1 O—1 2 og 1 3—1 8 í síma 621 088 og í
kvöldsíma 46219 eftir kl. 20.00.
Fyrir börn:
Börnin verða að hafa gaman
af dansi. Því leitumst við að
fremsta megni að byggja upp
takt, hreyfigetu og umfram allt
tjáningarform.
Dansar:
Petro Petro — Andrés —
He-man — Rambo — Barbie
og Ken fara á ball
Eldri nemendur staðfesti
fyrri umsóknir.
Nýirnemendur
velkomnir.
Aldurshópar4—6 ára, 7—9
ára, 10—12 ára og allir ungl-
ingar. Sórtímar fyrir 20 ára
og eldri.
Afhending skírteina laugardaginn 16. janúar
frá kl. 13—18 á Hverfisgötu 46.
Visa, Euro
Kennsla hefst mánudaginn 18. janúar