Morgunblaðið - 09.01.1988, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 9. JANÚAR 1988
19

Fossvogsbrautin:
Tillögu um viðræður
við Kópavog vísað frá
Á FUNDI borgarstjórnar var
tillögn Alfreðs Þorsteinssonar
vísað frá um sérstakar viðræð-
ur við bæjaryfirvöld i Kópavogi
til að kahna með hvaða hætti
Kópavogur gæti tekið hluta
þeirrar umferðar, sem fyrir-
huguð Fossvogsbraut annars
tæki, i þeim tilgangi að um-
ferðarlegir hagsmunir
Reykjavíkur verði síður fyrir
borð bomir, verði Fossvogs-
braut ekki lögð.
I greinaigerð með tillögu Al-
freðs segir að frá náttúrunnar
hendi sé Fossvogsdalur kjörið úti-
vistarsvæði á mörkum tveggja
stærstu sveitarfélaga landsins og
bjóði jafnframt upp á tengingu við
tvö önnur helstu útivistarsvæði
Reykvíkinga, Elliðarárdal og
Öskjuhlíð. Telur Alfreð skynsam-
legra að víkja hugmyndum um
Fossvogsbraut alfarið til hliðar,
en leita þess í stað raunhaæfari
leiða.
Meirihluti Sjálfstæðismanna
vísaði tillögu Alfreðs ftá með vísan
til þess að hún væri óþörf; viðræð-
ur væru að heijast um Fossvogs-
braut við bæjaryfírvöld í Kópavogi.
Mynd sem sýnir hveraig hið fyrirhugaða ráðhús Reykvíkinga mun lita út i þvi umhverfi, sem því er ætlað.
*
Alitsgerð Sigurðar Líndal, lagaprófessors:
Náttúruvemdarráð hefur ekki rétt
til afskipta af ráðhúsbyggingunni
Borgarstjórnar að meta hvort álits ráðsins gerist þörf
DAVÍÐ Oddsson borgarstjóri kynnti á fundi borgarstjórnar siðastlið-
inn fimmtudag álitsgerð, sem prófessor Sigurður Líndal samdi um
ráðhúsbygginguna og réttarstöðu Náttúruverndarráðs gagnvart
byggingu þessari. Sigurður kemst m.a. að þeirri niðurstöðu i álits-
gerð sinni, að Náttúruveradarráð hafi engan rétt til afskipta af
fyrirhugaðri ráðhúsbyggingu.
í upphafí álitsgerðarinnar, sem
er 10 síður að lengd, gefur Sigurð-
ur gaum að ákvæðum laga nr.
47/1971 um Náttúrvemdarráð, sem
lúta að friðlýsingu náttúruminja og
stofnun útivistarsvæða (22.-27.
gr.). Samkvæmt þessum lagaá-
kvæðum getur Náttúrvemdarráð
friðlýst eftirfarandi náttúruminjar
Náttúruvætti, ákveðnar tegundir
jurta og dýra og ákveðin landsvæði
(friðlönd, þjóðgarðar eða fólkvang-
ar) og lýsti Sigurður hverri tegund
friðlýsingar fyrir sig. Sigurður seg-
ir síðan: „Tjörnin og svæðið
umhverfís hana hefur ekki verið
friðlýst með neinum þeim hætti sem
hér hefur verið lýst, svo að framan-
greind ákvæði veita Náttúmvemd-
arráði ekki neinn rétt til afskipta
af fyrirhugaðri ráðhúsbyggingu."
Ráðið hefur ekki lögsögu
yfir náttúruminjum
Tjörnin og Vatnsmýrin hafa ver-
ið settar á náttúmminjaskrá og
segir í auglýsingu þar að lútandi
meðal annars að varast beri að
raska vatns- og næringarbúskap
Tjamarinnar með framkvæmdum á
vatnasviði hennar. Vemda beri
fuglalíf, m.a. með takmörkun á
umferð um Vatnsmýrina um varp-
tímann. Sigurður segir að með
hliðsjón af þessu og ákvæðum nátt-
úruvemdarlaga um framkvæmd
friðlýsingar og þar að lútandi grein-
argerð, sé ljóst að það veiti Náttúm-
vemdarráði enga lögsögu yfír
náttúruminjum, þó þær séu settar
á náttúmminjaskrá, heldur feli
skráin aðeins í sér tillögur um frið-
un, sem nánar er lýst í skránni.
Afskipti Náttúruvernd-
arráðs engu að síður
Því næst segir Sigurður það
koma til álita hvort Náttúmvernd-
arráð hafi rétt til afskipta af fyrir-
hugaðri ráðhúsbyggingu þótt engar
ráðstafanir hafi verið gerðar til frið-
unar umfram þær að setja Tjörnina
á náttúmminjaskrá. Kemur þar til
skoðunar 29. gr. laganna. f þeirri
grein er skylda til að leita álits
Náttúmvemdarráðs bundin eftir-
farandi skilyrðum:
1. Að hætta sé á að landið breyti
varanlega um svip.
2 Að hætta sé á að merkum nátt-
úmminjum verði spillt
3. Að hætta sé á mengun.
Um fyrsta skilyrðið segir Sigurð-
ur að það geti naumast átt við,
enda breyti land ekki um svip held-
ur yfirbragð byggðar við norður-
enda Tjamarinnar. Snerti slíkar
breytingar ekki náttúrvemd heldur
borgarskipulag.
Spillir ráðhúsið
Tjörninni?
Um annað skilyrðið segir Sigurð-
ur, að skoðunarefnið sé hvort
Tjöminni verði spillt með ráðhús-
byggingunni. Við túlkun á 29. gr.
lítur prófessor Sigurður á greinar-
gerð, þar sem segir að allar aðrar
framkvæmdir en efnisnám sem
„hugsanlega" geti valdið „vemleg-
um náttúmspjöllum“ falli undir
þessa grein. „Með því að slakað er
á því skilyrði að „hætta“ sé á nátt-
úruspjöllum, þar sem einungis er
gert ráð fyrir því að spjöllin séu
„hugsanleg", en á hinn bóginn hert
á þeim áskilnaði að hugsanleg spjöll
séu „veraleg", auka orð greinar-
gerðar engu við skilning á ákvæð-
inu,“ segir Sigurður Líndal.
Sigurður bendir einnig á að í
greinargerð sé gert ráð fyrir að
menntamálaráðherra setji reglu-
gerð um hvernig samvinnu Nátt-
úmvemdarráðs og yfírmanna
verklegra framkvæmda skuli hag-
að. „Þetta hefur ekki verið gert,
svo að lög leysa hér ekki úr.“
Borgarstjóm metí þörf á
áliti Náttúmvemdarráðs
Er það niðurstaða lagaprófess-
orsins samkvæmt þessu, að að svo
stöddu verði að telja það á valdi
þeirra sem að verklegum fram-
kvæmdum standa, að meta það
hvort framkvæmdir valdi svo mik-
illi röskun að álits Náttúrverndar-
ráðs beri að leita. í þessu tilviki sé
þetta í valdi borgarstjómar
Reykjavíkur og sé það hennar að
meta hverra gagna þurfi að afla til
að taka afstöðu.
Sigutður Lindal hugar síðan að
þvi i álitsgerð sinni hvort samþykki
borgarráðs um athugun á náttúm-
fari Tjamarinnar feti Í sér viður-
kenningu á að gögn skorti til að
meta hvort skylt sé að leita álits
Náttúrvemdarráðs. Með vísan til
þess, að í samþykktinni sé hvergi
vikið að því að ráðgerðar athuganir
séu þáttur í undirbúningi ráðhús-
byggingar né heldur sé þar tekið
fram að leitað veiði til Náttúru-
vemdarráðs, segir Sigurður að
tillagan verði ekki túlkuð sem viður-
kenning á skorti á gögnum og enn
síður talin jafhgilda viðurkenningu
borgarráðs á því að lögskylt sé að
leita álits Náttúmvemdarráðs.
Lögregluaðgerðir
Náttúrvemdarráðs
Sigurður bendir á að borgar-
stjóm hafí samþykkt að kynna
hugmyndir um byggingu ráðhúss
fyrir Náttúruvemdarráði og því þar
með gefinn kostur á að segja álit
sitt „Ef Náttúmvemdarráð telur
þetta ófúllnægjandi og er þeirrar
skoðunar að skylt sé að leita álits
þess, getur það krafist atbeina lög-
reglustjóra til að vama því að verk
verði hafið eða því fram haldið,
sbr. 2.mgr. 29.gr. Ákvæði þetta
verður þó að skilja svo að Náttúm-
vemdarráð grípi ekki til slíkra
aðgerða, nema bersýnileg hætta sé
talin á náttúraspjöllum þeim, sem
greind em í l.mgr.“
Um þriðja skilyrðið, segir Sigurð-
ur að ekki verði séð að hætta sé á
loftmengun; mengun lagar virðist
nærlægari, en um það megi vísa
til annars skilyrðisins.
í 37. gr. reglugerðar um náttúm-
vernd nr. 205/1973 er því skilyrði
bætt við að hætta sé á sérstökum
spjöllum á gróðri. Telur Sigurður
að ekki verði séð hvernig það geti
verið.
Að endingu tekur Sigurður
3.mgr. 29.gr. til umfjöllunar, en þar
segir að virkjanir, verksmiðjur og
önnur stór mannvirki skuli hönnuð
í samráði við Náttúrvemdarráð og
að sama gildi um vegalagningu til
slíkra mannvirkja. Akvæðið segir
Sigurður vera almennt orðað og
engar nánari leiðbeiningar um það
að fá í gögnum. Sigurður telur þó
ljóst að aðeins sé átt við meiri hátt-
ar mannvirkjabákn og því aðeins
beitt í undantekningartilvikum;
annað hlyti að vera ofvaxið ráðinu.
Eigi ákvæðið ekki við ráðhúsbygg-
inguna.
Fulltrúi Framsóknar
í borgarstjórn:
Tryggð
verði betri
aðkeyrsla að
Mjóddinni
ALFREÐ Þorsteinsson, fulltrúi
Framsóknarflokksins I borgar-
stjórn Reykjavíkur, lagði það til
á síðasta fundi borgarstjóraar,
að umferðardeild borgarinnar
yrði látin gera áætlun, sem miði
að því að aðkoma í þjónustu-
og verslanamiðstöðinni í Mjódd
verði aðgengilegri en nú er,
með því að opna aftur vinstri
beygju af Reykjanesbraut inn á
Álfabakka með umferðarljósum
eða með undirgöngnm undir
Reykjanesbraut.
I greinargerð með þessari til-
lögu, sem lögð var fram í tengslum
við fyrri umræðu um aðalskipulag,
sagði Alfreð að Mjóddin hefði að
undanfömu í vaxandi mæ1i skapað
sér stöðu sem verslunar- og þjón-
ustumiðstöð á borð við Kringluna.
„Hins vegar hefur ekki verið séð
nægjanlega vel fyrir aðkomuleið-
um að Mjóddinni og hafa þjónustu-
aðilar þar kvartað undan þvi og
beðið úrlausnar sinna rnála." Sam-
þykkt var samhljóða á fundinum
að vísa málinu til borgarráðs.
Mátti flytja tréð?
BORG ARFULLTRÚ AR deildu
um það á síðast fundi borgar-
stjórnar, hvort heimild hefði
verið til þess að fella tréð á ráð-
húshorai Tjarnarinnar á dögun-
um og hvort nú væri fyrir hendi
heimild til að flytja burt húsið á
horni Vonarstrætis og Tjarnar-
götu.
Fyrirspumir og athugasemdir
komU fram á síðasta fundi borgar-
Nýtt aðalskipulag Reykjavíkur:
Fyrri umræða í
borgarsljórn
FYRRI umræða um aðalskipuiag
Reykjavíkurborgar fór fram í
borgarstjórn síðastliðinn
fimmtudag. Hið nýja aðalskipu-
lag var samþykkt til síðari
umræðu.
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson,
formaður skipulagsnefndar, gerði
grein fyrir helstu atriðum skipu-
lagsins og greindi frá þeim nýjung-
um sem nú eru helstar, eins og
hverfaskipulag, Itann reifaði og
nokkrar athugasemdir sem við
skipulagið hafa komið og nokkrar
breytingartillögur.
Nokkrir aðrir. borgarfulltrúar
tóku til máls á fundinum um skipu-
lagið; höfðu þeir aðallega fram að
færa orðalagsbreytingar við grein-
argerð skipulagsins. Almennt vom
menn sammála um að skipulagið
væri vandlega unnið og vel að und-
irbúningi þess staðið. Þökkuðu
borgarftilltniar starfsfólki borgar-
skipulags og borgarverkfræðings
vel unnin störf.
stjórnar, frá fulltrúum minnihlut-
ans, hvenær það hefði verið
samþykkt í byggingamefnd að fella
tréð á ráðhúshominu og flytja burt
húsið þar á hominu. Töldu þeir svo
ekki vera og að þessar ráðstafanir
bæm vott um það að borgarstjóri
og meirhlutinn teldu sig yfír lög
hafna.
Varðandi flutning trésins sagði
Davíð Oddsson, borgarstjóri, að
þegar borgarstjórn hefði ákveðið
að ráðast í byggingu ráðhúss, hefði
strax verið ljóst, að tréð þyrfti að
fara og hefði ekki þurft neitt leyfi
byggingamefndar. Borgarstjóri
sagðist og vera þeirrar skoðunar,
að fáránlegt væri að hafa ákvæði
um það að ekki mætti fella tré af
tiltekinni hæð eða aldri í byggingar-
reglugerð, enda ætti slíkt heima á
verksviði Náttúmvemdarráðs.
„Þessi reglugerð styðst ekki við
nein lög og gaman væri ef ein-
hveijir fæm í mál við borgaryfírvöld
vegna þessa trés. Við myndum hafa
í fullu tré við þá!“
Varðandi fyrirhugaðan flutning
hússins á homi Tjarnargötu og
Vonarstrætis, sagði Hilmar Guð-
laugsson, formaður byggingar-
nefndar, að það yrði flutt á land
borgarinnar í Skeijafirði og geymt
þar, þar til ákvörðun hefði verið
tekin um endanlega staðsetningu.
„Byggingarnefnd hefur þegar
heimilad flutning hússins, og mun
wnta leyfi fyrir endanlegri staðsetn-
ingu hússins, þegar þar að kemur.“