Morgunblaðið - 09.01.1988, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 9. JANÚAR 1988
STUTTAR
ÞINGFRETTIR
MIKLAR annir hafa verið hjá
þingmönnum og þingnefndum
undanfamar vikur vegna af-
greiðslu á forgangsmálum
ríkisstjórnarinnar og hafa
nánast engin ný þingmanna-
mál verið lögð fram á þeim
tíma. Á fimmtudag voru þó
lagðar fram nokkrar fyrir-
spurnir til ráðherra.
Raf skautaverksmiðj a
við álverið
Hjörleifur Guttormsson (Abl/
Al) spyr iðnaðarráðherra með
hvaða hætti Alusuisse hafi staðið
við ákvæði bráðabirgðasamnings
við ríkisstjórn íslands frá 23.
september 1983 um að „gera
hagkvæmnisathuganir á því að
koma upp rafskautaverksmiðju á
bræðslulóðinni og á stækkun
steypuskála", sbr. einnig „bréf
um samkomulag" milli ríkis-
stjómarinnar og Alusuisse frá
5. nóvember 1984.
Einnig spyr Hjörleifur iðnað-
arráðherra hveijar séu horfur í
ullariðnaði á nýbyijuðu ári og til
hvaða aðgerða stjómvöld hyggj-
ast grípa til að bæta rekstrar-
stöðu hans.
Gjaldþrotamál
Svavar Gestsson (Abl/Rvk)
spyr dómsmálaráðherra hve
margir úrskurðir um gjaldþrota-
mál hafi verið kveðnir upp á ári
hverju frá 1982 til og með 1987.
Svavar biður um skriflegt svar.
Einnig spyr Svavar ráðherra
Hagstofu íslands hvað líði verð-
upptöku vegna nýs grundvallar
vísitölu framfærslukost'naðar.
Sjómenn og útgerðarmenn þurfa nú ekki lengur að velkjast f vafa um hvernig fyrirkomulagi fiskveiða skuli háttað, en þessir hópar hafa verið
fjölmennir á þingpöllum siðustu daga að fylgjast með framgangi mála. Helstu breytingamar, sem orðið hafa á kvótafrumvarpinu varða veiðar
smábáta, en banndögum þeirra hefur verið fækkað frá fyrstu frumvarpsdrögum og aflamarkið hækkað.
Kvótafrumvarpið að lögum
Karvel og Þorvaldur Garðar greiddu mótatkvæði í efri deild
Kvótafrumvarp ríkisstjórnarinnar varð að lögum klukkan hál-
feitt í fyrrinótt eftir langar umræður í efri deild Alþingis. Deildin
samþykkti frumvarpið óbreytt frá neðri deild, en allnokkrar
breytingar hafa orðið á því frá þvi að það var lagt fram fyrir
um mánuði, einkum um rýmkun veiðiheimilda smábáta. Tveir
stjórnarliðar greiddu atkvæði gegn frumvarpinu í efri deild, þeir
Karvel Pálmason (A/Vf), sem er formaður sjávarútvegsnefndar
deildarinnar, og Þorvaldur Garðar Kristjánsson (S/Vf)
Umræðumar í efri deild voru Karvels og hann svaraði athuga-
nokkuð hvassyrtar og fjörugar á semdunum fullum hálsi. Forseti
köflum. Er Karvel Pálmason talaði
í annað sinn, varð deildarforseti,
Karl Steinar Guðnason, að stilla
þingmenn með því að slá í bjöllu
sína. Sjálfstæðisþingmennirnir Guð-
mundur H. Garðarsson og Halldór
Blöndal kölluðu þá fram í ræðu
Ólafur Þ. Þórðarson:
Styð ekki sljórn-
ina ef vextir hækka
í UMRÆÐUM um lánsfjárlög í neðri deild Alþingis i gær lét Ólafur
Þ. Þórðarson (F/Vf) þau orð falla að hann styddi ekki lánsfjárlaga-
frumvarpið óbreytt og einnig myndi hann hætta stuðningi sínum
við ríkisstjórnina, yrði hávaxtastefna áfram við lýði.
Ólafur sagði sjöttu grein láns-
fjárlaga „ósvífni", vegna þess að
með henni væru Framkvæmda-
stofnun og Byggðasjóður lögð
niður, en Byggðastofnun kæmi í
staðinn. Sagðist hann ekki styðja
frumvarpið að greininni óbreyttri,
þar sem með þessu væri fólks-
straumurinn til Reykjavíkur enn
aukinn og „byggðunum vísað á inn-
lendan okurlánamarkað".
Þingmaðurinn gerði vaxtastefnu
ríkisstjómarinnar einnig að umtals-
efni og sagði að yrði sú stefna ofan
á, að leyfa áframhaldandi vaxta-
hækkanir og pína þannig niður
kaupgjald, styddi hann ríkisstjórn-
ina ekki lengur. Hann bætti því við
að eflaust væru fleiri en einn og
fleiri en tveir stjómarliðar, sem létu
viðhorfið til þessara mála ráða þvf,
hvort friður héldist á stjómarheimil-
inu eður ei.
Ólafur lét þess einnig getið að
hagur Ríkisútvarpsins væri illa
tryggður í lánsfjárlagafrumvarpinu
og tóku fleiri stjómarandstæðingar
í sama streng.
Halldór Ásgrímsson:
Ráðherra óþarfur?
HALLDÓR Ásgrímsson, sjávarútvegsráðherra, sagði við umræður
um kvótafrumvarpið í fyrradag að yrði samráðsnefnd um fiskveiðar
skipuð af Alþingi, eins og breytingartillaga Matthíasar Bjarnasonar
við frumvarpið gerir ráð fyrir, geti það gert sjávarútvegsráðherra
að einhveiju leyti óþarfan, er um stjórn fiskveiða væri fjallað.
„Hér er um að ræða afar veiga-
mikla breytingu og alls ekki einfalt
stjómarfárslegt ákvæði," sagði
Halldór. „Verði þetta samþykkt
gæti svo farið að ráðherra verði að
einhveiju leyti óþarfur."
Halldór lýsti þeirri skoðun sinni
að Alþingi ætti ekki að kjósa sér-
stakar, stjómskipaðar nefndir; það
væru óeðlileg afskipti löggjafans
af framkvæmdavaldinu. Hann sagði
það hlutverk Sjávarútvegsráðu-
neytisins að fjalla um fiskveiði-
stjómun og hingað til hefðu engar
athugasemdir verið gerðar við þá
tilhögun mála. Ráðherra sagði einn-
ig að yrði þessi tillaga að lögum, ^
yrði það fordæmi fyrir því að Al-
þingi færi inn á valdsvið annarra
ráðuneyta.
sagðist tilbúinn að fresta fundi til
þess að þingmennirnir gætu gert upp
mál sín frammi á gangi, og fékkst
þá hljóð í salinn.
Karvel deilir á
flokksf orystuna
Karvel var mjög harðorður í garð
forystu Alþýðuflokksins í máli sínu.
Hann sagði að kvótafrumvarpið
gengi þvert á stefnu Alþýðuflokksins
í sjávarútvegsmálum og væri einnig
í hrópandi ósamræmi við stjórnar-
sáttmálann. Karvel sagðist ekki
tilbúinn að gefa eftir og koma ti!
móts við markmið frumvarpsins,
enda gengi það þvert á meginskoð-
anir hans og stórs hluta alþýðu-
flokksmanna á Vestfjörðum. Karvel
sagði afstöðu flokksforystunnar ögr-
un við þetta fólk.
Skúli Alexandersson (Abl/Vl)
vitnaði í yfirlýsingar frambjóðenda
Alþýðuflokksins á Vestfjörðum fyrir
kosningar, þar sem deilt er á fyrir-
komulag fiskveiðistjórnarinnar.
Hann las einnig upp úr stjórnarsátt-
málanum, og sagði að þrátt fyrir
að þar væri að finna fögur fyrirheit
um lagfæringar á fiskveiðistjóm-
inni, hefði lítið orðið úr efndum, og
nefndin, sem sjávarútvegsráðherra
hefði skipað til endurskoðunar, hefði
unnið illa og ómarkvisst.
Skúli lét einnig í ljós þá skoðun,
að frumvarpið veitti sjávarútvegs-
ráðherra alltof mikið vald, og slíkt
væri vafasöm þróun í lýðræðisríki.
„Menn hafa svikið öll loforð, bæði
þau sem gefin voru fyrir kosningar
og eftir,“ sagði Skúli. „Þeir, sem
hugðust breyta fiskveiðistefnunni
hafa verið hafðir að flónum."
Danfríður Skarphéðinsdóttir
(Kvl/Vl) og Júlíus Sólnes (B/Rn)
urðu bæði til þess að gagnrýna
fréttaflutning ríkissjónvarpsins af
umræðum um kvótafrumvarpið á
miðvikudag. „Fréttamaðurinn lét líta
svo út sem stjómarandstaðan héldi
uppi málþófí og væri Borgaraflokk-
urinn þar sýnu verstur," sagði Júlíus.
Hann fór þess á leit að forsetar
þingsins fæm fram á afsökunar-
beiðni ríkissjónvarpsins við þingheim
og Alþingi, þar sem það hefði ekki
verið málþóf, sem átti sér stað, held-
ur málefnaleg og nauðsynleg
umræða.
Ekki hægt að ná
breiðari samstöðu
Eiður Guðnason, formaður
þingflokks Alþýðuflokksins, sagði
að eflaust kysu allir þingmenn að
sjá einhveijar frekari breytingar á
kvótafmmvarpinu. Hins vegar lægi
nú fyrir að ekki væri hægt að ná
breiðari samstöðu um neitt annað
fyrirkomulag, hvorki meðal hags-
munaaðila né þingmanna. Þess
vegna kæmu honum á óvart ræður
stuðningsmanna stjórnarinnar, sem
settu sig upp á móti fmmvarpinu.
„Það hlýtur að vera erfítt að vera
bæði í stjóm og stjórnarandstöðu,“
sagði Eiður. „Ég og allur minn flokk-
ur styðjum ríkisstjómina og það
vefst því ekkert fyrir mér að greiða
atkvæði með þessu frumvarpi."
Svavar Gestsson (Abl/Rv) sagði
það óvenjuleg tíðindi að Karvel
Pálmason skyldi setja sig upp á
móti fmmvarpinu. Hann sagðist ekki
muna eftir því, að stjómarþingmað-
ur hefði kveðið jafnhvasst að orði í
mótmælum við stefnu eigin manna.
„Karvel svíður eflaust sárt að sjá
félaga sína afvelta," sagði Svavar.
Svavar spurði hvort Sighvatur
Björgvinsson (A/Vf) og Karvel litu
svo á, að verið væri að reka þá úr
Alþýðuflokknum, þar sem ekkert til-
lit hefði verið tekið til tillagna þeirra,
hvorki í efri né neðri deild, og í neðri
deild hefði breytingartillaga Sig-
hvats verið felld, þótt hún væri
nánast beint upp úr stjómarsáttmál-
anum. „Ég hygg að það séu fá dæmi
um jafnsamviskulipra menn og suma
forystumenn Alþýðuflokksins,"
sagði Svavar. „Þeir em mjúkir og
sveigjanlegir.“
Svavar sagði að lokum að þótt
umræða um frumvarpið hefði tekið
nokkm lengri tíma en ætlað var,
hefði hún skilað sér í því, að nokkr-
ar breytingar væm orðnar til bóta
á fmmvarpinu, þótt þær gengju
skammt.
Guðmundur H. Garðarsson
(S/Rv) sagði að allar breytingar á
fmmvarpinu væm tilkomnar af
hálfu stjómarliða, en stjómarand-
staðan gæti ekki þakkað sér þær.
Mótmæli stjómarþingmanna við
frumvarpinu kallaði hann pólitíska
leiki og atkvæðaveiðar, sem lítt
væm þó fallnar til vinsælda. „Það
er nánast glæpsamlegt að standa
gegn kvótanum og ætla að eyða
fískistofnunum með stjómlausum
veiðum," sagði Guðmundur.
Karvel Pálmason svaraði fyrir
sig og sagðist ekki vera á neinum
atkvæðaveiðum, enda ætti afstaða
sín ekki að koma neinum á óvart.
Hins vegar undraðist hann það, að
Guðmundur H. Garðarsson styddi
nú kvótafmmvarpið, þar sem hann
hefði lagst gegn fiskveiðikvóta er
honum hefði verið komið á fyrir fjór-
um ámm. Karvel sagði að Guðmund-
ur hefði verið heilaþveginn af
félögum sínum í þessu máli.
„Það er skylda þingmanna sam-
kvæmt stjómarskránni að hlýða
samvisku sinni," sagði Karvel.
„Sumir skjóta sér hjá því, en aðrir
láta sig ekki, og auðvitað er það
erfítt."
Hægt að afnema eða
breyta lögnnum hve-
nær sem er
Eyjólfur Konráð Jónsson
(S/Rv) sagði að þótt gildistími lag-
anna væri tiltekinn til 31. desember
1990 í fmmvarpinu, væri ekki þar
með sagt að lögin yrðu að gilda all-
an þann tíma. „Það skilur það
auðvitað hver einasti lögfræðingur
að Alþingi getur breytt þessum lög-
um eða numið þau úr gildi hvenær
sem er, þess vegna á morgun,“ sagði
Eyjólfur Konráð. Hann sagði að
þetta þýddi það að ekki væri hægt
að selja kvóta til tveggja eða þriggja
ára, þingið gæti ógilt slíkt hvenær
sem væri. Skúli Alexanderssan tók
í sama streng og Eyjólfur Konráð.
Að lokinni umræðu vom greidd
atkvæði um fmmvarpið í heild, en
engar breytingar vom gerðar á því
í síðustu umræðu efri deildar. Fmm-
varpið var samþykkt með tólf
atkvæðum gegn níu. Allir stjómar-
andstæðingar í deildinni greiddu
atkvæði gegn fmmvarpinu og einnig
Vestfjarðaþingmennirnir Karvel
Pálmason (A) og Þorvaldur Garðar
Kristjánsson (S). Aðrir þingdeildar--
menn samþykktu fmmvarpið eins
og það kom frá neðri deild, en þar
var það samþykkt með 29 atkvæðum
gegn 15 í fyrradag.
Þingleyfi
ílok
næstu viku
STEFNT er að því að þingleyfi
hefjist í lok næstu viku og
standi fram að mánaðamótum.
Að sögn Þorvalds Garðars
Kristjánssonar, forseta samein-
aðs þings, er ætlunin að
afgreiða þijú stjórnarfrum-
vörp sem ríkisstjórnin leggur
áherslu á áður en leyfið getur
hafist.
Fmmvörpin þqú sem afgreiða
á fyrir þingleyfl em fmmvarp um
stjómun fískveiða, fmmvarp um
verkaskiptingu ríkis og sveitarfé-
laga og lánsfjárlög. Kvótafmm-
varpið á eftir eina umræðu í
hvorri deild, verkaskiptirigar-
fmmvarpið er enn í annarri
umræðu í neðri deild, sem er fyrri
deild, og lánsfjárlögin bíða fyrstu
umræðu í neðri deild, sem er
síðari deild.