Alþýðublaðið - 10.06.1932, Page 3

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
9
„Valur4*
norðanlands.
Siglufirðá, 9. júní. FB. II. flokk-
ur knattspymuféiagsins. Va'.ur
leotn hinga& á Gullfossi og kepti
hér í morgun við Stglfirðinga.
Ledksúrslit urðu jöfn, — 5:5,
SMIyrði voru óhagstæð. Steypi-
»egn og leikvöl lurinn votur og
gljúpur. — Valsimenn héldu álfram
lerð sinni á Gullfoss tii Akurt-
eyxar.
SiglufirÖá, FB. 9. júní. Keptum
við úrval úr I. fl. Siglfirðinga.
Jafntefli. Förum kl. 1 í dag til
Akureyrar. Kveðjur. Velliðan.
Hvað varð aœ mál
mátanna?
Fyrir að eins 4 viikum (5. maí)
kom í Morgunblaðinu grein —
ein af mörgum — um „mál mál-
a.nna“, sem blaöið kallaði svo,
— stjórnarskrána.
Þar spyr blaðið: „Ætlar ajtim-
haldid að snúa frá vMlu sím vog-
ar á pessu á r r) og sampgkkja
jainrótU kjósendanna?“
Líklega er pað gleymsku Morg-
unbl aðsritstjór.ann a að kenna, að
aldrei hefir koimið greinilegt svar
'■— í dálfcum pesis — við þessari
spurningu. En svarið er: Nei.
Framsióknar-íhaldið snéri ekki frá
villu síns vegar á jsessu áiri, það
xneira að segja lætur digurharka-
lega um, að óvist. sé að pað geri
það á næsita ári. En pað gerði
annað. Það fékk Sjálfstæðisihald-
iö til, fíiims oig einn sveitakarlinn
orðaði pað, „að hlaupa burtu með
lafandi rófuna“. Hlaupa inn í hliy-
ptadin í „hreiiðri Framsóknar", en
'skilja „mál málamna" eftir úti á
öræfunum.
I pessari sömu grein segiir enn
fremur: , ,Sjálfstœöisjlokkurm n
hefir lýst pví gfir . . . dð pdð sé
skglda flokksins að, gem pað, sem
i hans valdi stendm, að fjárráðin
verði tekin af afturhaldinu o.g að
þjóðin verði sem fyrst spurð wn
pdð, huort hún vill jafnrétti ís-
lenzkra alpmgiskjósenda.“
Já, það er göfugt að gegna
skyldunni. Stundum ex það líka
sigurvænlegt. En þrátt fyrir alta
skylduræktarharáttu íhaldsins, þá
fer nú sami maður og
sami flokkur með fjárráð-
sn í dag og gerði þ,að þegar
greinin var sikrilfuð, og ekkert út-
lit fyrir að þjóðiin verði í biiáðima
spurð um jafnrétti kjósendanna.
Og a.lveg víst að F rains óknar-aft -
urhaldið snýr ekki frá villu síms
vegar á þessu ári.
En íhaldsfliokkur var að gegna
skyldu sinni. Fyrstu og æðlstu
skylidu allra íhaldsflokka: Að
varðveifca og tryggja stundarhag
fárra sérgæðiniga. Að svíkja rétt-
lætismál fjöldans. Að þyngja
tollabyr'ðina á berðum alþý&unn-
*) Leturhr. hér.
ar og að Wða raniglætið, svák-
semina og lítilmenskuma tii sæt-
is í æðistu Ktöiunum.
Já, íhaldið brást ékki sky.ldum
sínum.
Því lór sem fór.
L.
Bifreiðaskattorinii
m.
Eitt af síðustu verku'm „Fram-
sóknar" og íhaldsmanna á alþingi
var lögtekning á bifreiðaskattin-
um nýja. Gamli skatturinn, sam-
kvæmt lögum frá 1921, var ein-
göngu bestorkugjald: 8 kr. á ári
af hestorku mannfl'utningahifreió-
ar (eða bifhjóls), 2 kr. af hest-
orku vörufliutningabifreiðar. Nú
‘er í stað hestorkugjaklsins lagð-
ur á þrefáldur bifreiðaskattur,
svo sem nú skal greina:
a) Innflutningstollur á benzin,
sem notað er til bifreiða og bif-
hjóla, 4 aurar á lítra. b) Gúnuni-
skattur: Innflutningstollur á
hjólabarða og gúmmíslöngur
á bifreiðar (og' hifhjól), króna
af hverju kílögrammi. —
c) Þungaskattur af mannflutn-
ingabifreiðum. Af leigubifreið er
hann 6 kr. á ári af hverjum (full-
um.) 100 kg. af þunga bifreiðar-
innar, af einkahifreiðum 12 kr. af
100 kg. — Árlegt gjald af Mfhjiól-
um (sem svarar til þtingagjalds af
mannflutningabifTeiðum) 20 kr.,
án tillits til þess, hvort bifhjól er
einnar eða átta hestafla eða þar
í milli.
Til þess að fá sem glöggust
skil á því, hver skatthæðin verði í
.reyndinni og hver munur er á
þessuim sfcatti og hestorkugjald-
inu, sem verið hefir, þá hefir
Alþýðublaðið leitað sér upplýs-
inga hjá nokkrum mönnum, sem
sökum reynslu og kunnugleika á
rekstri bifreiða hafa góða að-
stöðu til að áætla meðaleyðslu á
benzíni og gúmmii, og samkvæmt
því er skattgreiðslian áætluð í
dæmum þeim, sem nú verða rak-
in. (Þess skal getið, að sumir
tölídu meðaleyðslu á henzíni og
sömuleiðis á hjölagúmmii 5 manua
fólksbiíreiða og vörubifreiða nteirii
en hér er gert, og mun því óhætt
að fullyrða, að áætlununum sé
stilt í hóf.)
1. dæmi.
7 nrnnna bifreið.
36—39 hestafla (Buiok — Stu-
debakier). Hestorkugjaldið var áö-
ur: Af 36 hestafla Mfreið (36x8
fcr.) 288 kr. Af 39 hestafla bifreið
(39x8 kr.) 312 kr.
Þ. e. : 288—312 kr.
Nýi skatturinn, þegar gert er
ráð fyrir 50 þús. km. afestri á ári:
a) Benzínskattur. Benzín-
eyðsla 25 I. á 100 km.
12500 1. á ári. Skattur 4
aurar á lítra. 500 kr.
b) Gúmmískattur. 3
giangar af hjölahörðum og
slöngum, 80 feg. hver. Sam-
tals 240 kg. Skattur 1 kr.
á kg. 240 —
c) Þungaskattur. Þyngd
bifreiðarinnar 2 þús. kg.
Scattur 6 kr. á 100 kg. 120 —
Sfeatturinn samtals á ári 860 kr.
2. dæmi.
5 rrmnna bifreið, 22 hestaíla
(meðalafl). Hestorkugjaldið var
áðux (22x8 kr.) 176 kr.
Nýi skatturinn, þegar gert er
ráð fyrir 30 þús. fcm. akstri á
ári:
a) Benzínsfeattur. Benzín-
eyðsla 20 1. á 100 fem.
6000 1. á ári. Skattur 4
au. á lítra. 240 kr.
h) Gúmmískattur. Hjól-
barðar 48 kg., slöngur 6
'kg., samtals 54 kg. gang-
urinn. l'/s gangur á ári.
Alis 97Ys kg. Skattur 1
kr. á kg. 97,20
c) Þungaskattur af 1200
kg. bifxeið, 6 kr. á 100 kg. 72 kr.
Skatturinn samíals á ári kr. 409,20.
3. dæmi.
Vörubifrm), H/s smáliesta að
burðarmagni (venjuleg vörubif-
reið), 25 hestafla (meðalafl). Hest-
orkugjaldið var áður af silíkri Mf-
reið (25x2 kr.) 50 kr.
Nýi skatturinn, þegar gert er
ráð fyrir 20 þús. km. akstri á
ári:
a) Benzínskattur. Benzín-
eyðsla 22 1. á 100 km.
4400 1. á ári. Skattur 4
au. á lítra. 176 kr.
b) Gúmmískattur. Slit á
ári Þ/5 gangur (talið hæf>
lega áætlað með 20 þús.
km. akstri). Þyngd gangs-
ins 110 kg. Saimtals 132
kg. Skattur 1 kr. á kg. 132 —
Skatturinn saimtals á ári 308 kr.
(Ath. 1 b)-lið þessa dæmis er
gert fyrir að þyngdin i gúmimí-
ganginum sé þannig: Aftuxhjól-
barðar 70 kg„ framhjólharðar 30
kg„ slöngur 10 kg. MeÖaltal tek-
ið af venjulegri stærð og „yfir-
stærð“. Enn frefnur er gert ráð
fyrir því, að siangan endist á
við 11/2 hjólbarða.)
f dæmum þessum er alls staðar
miðað við meðaltalsupphæðir,
samkvæmt þeim upplýsingum,
sem blaðið hefir getaÖ aflað sér.
Þá er einn liður ótáliinn, senn
er afleiðing þess, að miilúll hluti
skattsins er innflutniingstollar.
Það er verzlunarákigmng á toll•
inn, bæði af benzíná ag gúmnni,
En þar eð blaðið veit ekk,i að
svo stöddu hve miikil hún muni
verða, er ekki hægt að birta út-
reikninga þar um.
Eins og sést af dæmunum, sem
hér eru sett, er skatthækkunin
hlutfallslega langmest á vörubif-
reiðum. 3. dæmið sýntr, að þar
er skattimnn meirn en sexfald-
nður frá því, sem áður hefir
veiið.
Það mun vera á þenna hátt,
sem þinglið „Framsóknar“ og í-
halds eða mestur hlut iþess ætlar
sér að greiða fyrir nanðsynjavöru-
flutningum á landi(!) —
Að lokum kemur þó sú spurn-
ing, hvort fyrir skattféð fái/st ekki
þeim mun betri vegiir, að ending
bifreiðanna verði miklu meiri eftir
og viðhaldskostnaðurinn mimni af
þeim sökum.
Ekki er sérlega mikiiið útlit á
því. Lögin ákveöa, að að eins 7*
hluta skattsins skuli varið til að
„malbika þjóðvegaliafla eða gera
slitlag úr öðru varanlegu efni, þar
sem mest er umferð bifrei’öa", og
af þeim sarna 7s hluta á að taka
viðhaldsfcostnað á þessum vega-
köflum. Hinn hluti skattisilns skift-
ist þannig, að 65 0/0 skattsiins alls
sé variö tíl viðhalds og umböla
akfærum þjóðvegum, en 15o/o má
verja tíl akfærra sýsluvega 0g
ræfctunarvegarins í Vestmannaeyj-
um, en afgangi af þeim hluta má
og verja til viðhalds jjjóðvegum.
Þ. e.:
Lcmgmestur hlnti skattsins fer
til pess að létta vegaviohaldinu af
ríkissjóði, en ekki til nýrra fram-
kvœmda, sem geri vegina betri
en verið hefir eða el-la hefðái orðið.
Það, að sett var í lögin, að þau
skuli gilda tál ársloka 1933, mun
að eins hafa verið gert til þessv
að Jóni Þorlákssyni gengi betur
að renna frá athugasemdum, sem
hann gerði við frumvarpið, áð-
ur en stjórnarhræðinigurinn var
gerður, enda féll hanm alveg frá
tillögu sinni um að vísa málinu
til s-tjórnarinnar ttl betri undir-
búnings.
Ætli hanm fáist ekki til þess
að framilengja þessi lög ób-reytt
á næsta þingi, eiins o-g verðtollinn
nú?
Fjármál Bandaríkjanna.
— 1«
Washington, 9. júní. U. P. FB.
Öldungadeildin hefir -samþykt
frumvarp til laga um ýmsar
sparnaðarráðstafanir vegna krepp-
unnar. Áætlað er, að ríkisútgjöld-
in mánki um 150 miljónir dollara
vegna þes-sara ráðstafana, en fjáT-
málaráðuneytið hafði farið fram
á, að ríkis-útgjöldin væri minkuð
um 238 miljónir d-o-llara. Vildi
de-ildm ekki fallast á að lækka
s-tyrkveitingar til uppgjafaher-
manna um 48 miljónir, né heldur
lækka laun starfsmanina rikisáns
um 37 miljónir dollara, en félst
h-ims- vegar á þ-að, að starfsmönin-
um ríkisins væxú ekki greidd latm
þann tíma, sem þeir fá sumax-
leyfi.
Togamrnir,. Bragi kom af veið-
)um í gær. Otur kom af veiðum
um há-degi í gær.