Morgunblaðið - 21.01.1988, Side 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 21. JANÚAR 1988
Fyrst og* fremst
skemmtileg
tónlist ...
Jazzkvartettinn Súld með frum-
samið efni á tónleikum í kvöld
Jazzkvartettinn Súld.
Orðið súld hljómar hálf drunga-
lega þegar það heyrist í veðurfrétt-
unum, en það er mun æsilegra að
heyra Súld nefnda í jazzfréttunum.
Þeir, sem fylgjast með síðamefndu
fréttunum, vita að Súld er nafnið á
jazzhljómsveit og það engri venju-
legri grúppu. Þeir láta nefnilega
ekki staðar numið við gömlu lumm-
umar í þeirri grein, heldur flytja
fmmsamið efni. í kvöld halda þeir
tónleika á Hótel Borg kl. 21.30.
Blúsbandið Centaur spilar á undan.
Súld er kvartett og þar er leikið
á fiðlu, hljómborð og flautu, tromm-
ur og bassa. Pólski fíðluleikarinn
Szymon Kuran stiýkur fiðluna en
annars spilar hann í Sinfóníuhljóm-
sveitinni okkar og fæst auk þess
við tónsmíðar. Szymon á að baki
hefðbundið tónlistamám, en jazzinn
hefur alltaf laðað hann og lokkað,
svo þessi tegund spilamennsku er
engin ný bóla hjá honum. Láms
H. Grímsson spilar á hljómborð og
flautu. Hann spilaði einu sinni með
hljómsveitinni Eik, sem geymist í
minni þeirra, er hafa áhuga á fram-
sækinni dægurlagatónlist. Sú
hljómsveit hraktist undan diskóinu
og leystist upp. Láms hélt í
tónsmíðanám til Hollands og er þar
enn með annan fótinn, gott að vera
tónskáld í því landi, en kemur heim
stöku sinnum, meðal annars til að
spila með Súld. Á Musica Nova tón-
leikum um daginn átti hann verk,
svo það nýfluttasta sé nefnt.
Trommuleikarinn er Steingrímur
Guðmundsson, saug trommukjuða
í stað snuðs, því faðir hans er Guð-
mundur Steingrímsson trommuleik-
ari, sem kenndi syni sínum í
upphafi, reyndi annars að koma
honum á önnur hljóðfæri, en allt
kom fyrir ekki. Trommur skyldu
það vera. Steingrímur var ekki alls
kostar ánægður með það sem var
að gerast í jazzheiminum hér, svo
hann ákvað að víkka hljómdeildar-
hringinn, var í fimm ár í Svíþjóð,
lærði meðal annars hjá Pétri Ost-
lund, vann þar, en fór svo til
Bandaríkjanna, eftir að hafa kynnst
indverskum tabla-trommuleikara,
sem kenndi á þær í San Fransisco.
í tvö ár spilaði Steingrímur ein-
göngu á slíkar trommur þar, en fór
svo til New York í það sem á ensku
kallast experimental free-style jazz,
lærði og vann þar i þijú ár, en kom
heim fyrir rúmu ári. Hann spilar í
danshljómsveitum, kennir og ekki
sízt, þá spilar hann með Súld.
Þegar heim kom vildi Steingrím-
ur gjaman koma saman jazzhljóm-
sveit, sem spilaði frumsamda
tónlist, hafði kynnst Szymoni áður
og vissi um jazzáhuga hans og
frétti svo af ungum og efnilegum
bassaleikara, nýkomnum úr námi í
Bandaríkjunum. Sá er Stefán Ing-
ólfsson, sem upphaflega ætlaði að
verða óskilgreind poppstjama, en
losaði sig svo við draumórana og
ákvað að læra á hljóðfæri af al-
vöru, var í tónlistarskóla FÍH hér
heima, en vildi komast í harðara
nám og fór þá til Bandarílganna.
Eftir því sem hann lærði meira
beindist metnaðurinn í aðrar áttir,
var svosem aldrei ýkja hrifínn af
poppinu hvort eð var .. .
Sagan segir að nafnið Súld hafi
komið til þegar þeir Steingrímur
og Stefán vom einu sinni að keyra
Skúlagötuna, hlustandi á veður-
fréttimar, sem auðvitað eru sjaldan
fluttar án þess að orðið súld komi
fyrir. .. svo Súld skyldi það vera.
En Skúlagatan varð um fleira af-
drifarík í ævi hljómsveitarinnar því
það var í Rozý við Skúlagötuna, sem
hljómsveitin kom fram fyrst. Tríóið
varð svo kvartett þegar Tryggvi
Hiibner bættist í hópinn, síðan kom
Lárus H. Grímsson en Tryggvi
hætti.
Hugmyndin að baki hljómsveit-
inni var strax að flytja fmmsamda
tónlist og Súld hefur haldið sig við
þá stefnu. Það liggur kannski beint
við að spyija hvort hér séu nægi-
lega margir, sem hafa áhuga á
siíkri tónlist, en það skiptir kannski
ekki öllu máli, því hljómsveitin spil-
ar víðar. Síðastliðið sumar tóku
þeir þátt í jazzhátíð í Montreal.
Ekki ónýtt að spila þar fyrir um
20 þúsund manns og fá dúndur við-
tökur. Utanlandsferð í sumar í
undirbúningi.
Súld kom fram í beinni útsend-
ingu sjónvarpsins frá tónleikum til
styrktar tónlistarhúsinu um daginn,
flutti þar lag eftir Szymon. Hvað
hefur hann að segja um lagið og
tilurð þess?
„Ég skrifa lögin mín fremur ná-
kvæmlega niður, utan einleikshlut-
ana, sem hver og einn spinnur fyrir
sig. Þemað og titillinn að því lagi
er fenginn úr pólskum þjóðlögum,
sem ég er nokkuð upptekinn af.
Hrynjandin í því er flókin, því hver
spilar í sínum takti, en taktur og
taktbreytingar er nokkuð sem mér
er hugleikið, því hann er mjög mikil-
vægur í pólskum þjóðlögum. Sama
er reyndar í íslenzkum þjóðlögum.
Svo vildi ég gera líflegt og kröft-
ugt lag, með mörgum litum, sem
við getum náð svo vel, þökk sé
hljómborðinu hans Lárusar."
Annars semja þeir allir fyrir
kvartettinn. Lárus á þó enn sem
komið er ekkert laga þeirra, en það
stendur til bóta. Kvartettinn er
hæstánægður með að hafa tæki-
færi til að spila þessa tegund
tónlistar. Stefán hefur orð á að það
sé gott að fá tækifæri til að spila
eitthvað annað en gamla jazzstand-
arda, þó svo að þeir standi alltaf
fyrir sínu.
Lárus bætir við að í Evrópu og
á Norðurlöndum sé allt morandi í
framúrstefnu jazzi. Annars standi
útvarpsstöðvamar góðum smekk
fyrir þrifum. Þar sé mest spilað
sama draslið daginn út og daginn
inn. Önnur tónlist heyrist í hæsta
lagi á fáránlegum tímum, þegar
örugglega er enginn að hlusta. Og
upp úr þessu taka þeir félagar smá
rispu um hagsmunapólitíkina í þeim
bransa, tengsl útgefanda og út-
varpsstöðva, enda rakið að mikið
spiluð plata er ókeypis auglýsing.
Og alltaf séu dæmi um að þeir sem
skrifi um plötur í blöðin séu tengd-
ir plötufyrirtækjum. Þessi vafa-
sömu tengsl þekkist bæði hér og
annars staðar.
Látum þessi mál liggja milli
hluta, hvað segja Súldarar um tón-
listina sína?
Stefán: „Ég hlusta mikið á jazz
og er því örugglega undir sterkum
áhrifum þaðan, en vil setja mitt
mark á tónlistina, svo ég læt ekki
staðar numið við spilamennskuna.
Nú, en við spilum á jazztónleikum,
svo það hlýtur að vera jazz, sem
við spilum.“
Szymon: „Ég held og vona að
það sé sveifla í okkar tónlist og
þess vegna hlýtur hún að flokkast
sem jazz. í sinfóníuhljómsveitinni
spila ég oft samtímatónlist og eins
og vill vera, þá er hún misjöfn.
Sumt er þar bæði leiðinlegt og dautt
og sama á við um dægurlögin.
Spilamennskan hér er mín viðleitni
til að gera eitthvað sjálfur. Mér
finnst gaman að spila, gaman að
semja... og hér er vettvangur til
að gera hvort tveggja."
Steingrímur: „Það er náttúruleg-
ur hlutur fyrir mig að taka upp
þráðinn með Súld, því ég hef hrærst
í þessari tegund tónlistar síðan
1976, fyrst í Svíþjóð, þá Banda-
ríkjunum og síðan hér.“
Stefán: „Við erum opnir fyrir
öllu. Ég hef látið poppið fara í taug-
amar á mér í mörg ár, hér er
tækifæri til að gera eitthvað ann-
að.“
Steingrímur: „Má ekki bara láta
áheyrendum eftir að skilgreina tón-
listina?"
Lárus: „Jú, en það er kannski
viss hætta að tala um jazz, því hér
er samasemmerki milli jazz og
bebop. Það skemmtilega er að þó
einhver okkar komi með hljóma og
laglínur, þá leyfíst hveijum að setja
sitt form á það sem hann spilar.
Ég þarf til dæmis ekki að vera að
eltast við að nota hljóðgervilinn á
- hefðbundinn hátt.“
Niðurstaðan er að það sé engin
ástæða til að vera hræddur við að
nota orðið jazz um tónlist Súldar,
svo lengi sem menn hafi í huga að
jazz er víðáttumikið hugtak.
Og ekkert erfitt að vinna saman,
þrátt fyrir ólíkan bakgrunn ykkar?
Szymon: „Alls ekki. Ólíkur bak-
grunnur er einmitt til bóta. Og ef
samvinnan er treg, þá er það ekki
vegna þess að við komum úr ólíkum
áttum, heldur vegna þess að hver
heldur í sitt. Það er jákvætt að
deila og finna svo leið út úr vand-
ræðunum."
Hvemig er ykkur tekið hér?
Þeir eru bjartsýnir á móttökum-
ar, verkefnin hafa tilhneigingu til
að koma í bylgjum. Þeir hafa starf-
að í eitt og hálft ár, síðan í júní
hafa þeir mest æft, em í upptökum
þessa vikuna, svo tónleikamir á
Borginni. En aftur um hvers konar
tónlist þeir spili. . .
Szymon: „Ég vil fyrst og fremst
að tónlist okkar sé lífleg og
skemmtileg. Hugmyndin er ekki
bara að spila fyrir hvem annan og
dást að hver öðmm, heldur að
skemmta fólki. Þess vegna er
kannski hættulegt að tala of mikið
um að tónlistin, sem við spilum, sé
eitthvað nýstárleg og óvenju-
leg...“
Stefán: ekki einhver þraut-
leiðinlegur dmslujazz..."
Szymon: „Nei, því þó við tökum
spilamennskuna af fúlustu alvöm,
þá flytjum við ekki dauðalvarlega
tónlist."
Stefán: „Við ætlum okkur að
hafa gaman af og skemmta öðmm
í leiðinni..."
... Svo þeir sem vilja láta
skemmtast með góðri spilamennsku
og líflegri, jazzkyns skemmtitónlist,
geta leitað á tónleika Súldar í
kvöld, það fer ekki á milli mála...
TEXTI: Sigrún Daviðsdóttir
MYND: RAX
T ollskýr slugerð
Innflytjendur
Ef þið viljið spara tíma og fyrirhöfn og fá útbúnar
villulausar tollskýrslur, þá ættuð þið að hafa sam-
band við okkur.
Við prentum tollsjcýrslur með forritinu TOLLARI ’88.
Þið komið með frumgögnin, þ.e. tollmerktan erlend-
an reikning ásamt farmbréfi, EFTA-skírteini o.fl. Við
gerum tollskýrslu og sjáum ennfremur um að útbúa
verðreikning ef óskað er og við skilum skýrslunni til
Tollstjóraembættisins daginn eftir að þið komið og
samdægurs ef þið komið fyrir hádegi.
Nýtið ykkur nýjustu tölvutækni
Nánari upplýsingar I símum 687590 og 686790
Veítð _
Borgartúni 28
Tölvufræðslan