Morgunblaðið - 21.01.1988, Side 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 21. JANÚAR 1988
Antik
Rýmingarsala
Allt á að seljast.
Húsgögn, speglar, lampar,
málverk, postulín,
kristall, nýr sængur-
fatnaður, gjafavörur.
Antikmunir,
Grettisgötu 16, sími 24544.
Opið frá kl. 12-18 virka daga.
Laugardaga frá kl. 12-16.
c 'tt' í
C ' S m r
yU' - 8 é
Pú fyftir olnbogunum ró- lega upp og f ærir hend- umaruppogaftur. SiSan sveifUr þú höndun- um rólega fyrsl !i! vinstri ogstðan tilhægn.
f f P
i í 4 ±
>á spennir þu greipar á Loks stigur þú oðrum fœri
hnakfca og íætit hökuna fram.kreppiröfcklanflog
ról«saa4brjósli hallarbolnumrólegayfir
fótww.
Við byrjum hvern dag
i„ heilsumánuðinum “
með laufíéttum morg-
unteygjum i Krínglunni
kl. 9.30 undir stjórn
Janusar Guðlaugsson-
ar iþróttakennara. Þú
getur gert þessar æf-
ingar hér í Krínglunni
með okkur eða hvar
sem er. Þær eru sér-
staklega ætlaðar
vinnandi fólki: í búð-
inni, frystihúsinu, í
eldhúsinu, við tölvuna,
rítvélina eða núna
meðan þúlest Mogg-
ann. Munið að gera
þessar æfingar rólega
og anda eðlilega á
meðan.
Dagskráin á „heilstutorgum “
Kringlunnar í dag,
fimmtudag 21. janúar, er þannig að öðru leyti og munu þá eftir-
taldir aðilar kynna starfsemi sina:
KL 10-12: fólag ísl. snyrtlfræðlnga
KI.1S-17: Féfag ísl. nuddara
Kl. 16-17: DansstúdióDísu
Kl. 15-18: Vlnnueftlrílt riklslns
Kl. 14-19: HaUbrigðlseftlrllt Reykjavlkur og Hollustuvernd
Kl. 14-18: ísl. tannfrmðlngar og Tannlæknafélag íslands
Kl. 15-18: Landlæknisembættlð
Kl. 15-18: Félagisl. melnatækna
Kl. 15-19: Ljósmæðrafélag íslands
Komdu viö og fáöu ráö og upplýsingar hjá scrfrctðingum um
JiETRI HEiLSUÁ NÝJU ART' á „heilsutorgum" Kringlunnar.
Starfsfólk Kringlunnar
AF ERLENDUM VETTVANGI
eftir JÓHÖNNU KRISTJÓNSDÓTTUR
Gaddafi
Ben Ali
Chadli
Stjórnvöld í Túnis tvístíg-
andi vegna hugmynda
um meiri samvinnu Maghreb
Ýms teikn sjást nú á lofti um að vaxandi barátta sé yfirvofandi
í Mag-hreb-ríkjum Norður-Afríku, þ.e. Túnis, Líbýu, Alsír og
Marokkó. Sú barátta virðist einkum felast i því að fyrmefndu
ríkin þijú geri með sér hálfgildings ríkjasamning, en láti Ma-
rokkó róa. Þetta er einkum að frumkvæði Chadlis, forseta.
Forystumenn Marokkós og Alsír sækjast þó báðir eftir eins kon-
ar forystuhlutverki Maghrebs. Útlit er fyrir að togstreitan milli
þeirra færist enn í aukana. Túnisar hafa litið svo á, að þeir
ættu fremur samleið með Marokkó en Alsír, og því getur þetta
orðið hið flóknasta mál.
að er athyglisvert að Líbýu-
menn hafa reynt að mæla til
vináttu við Túnisa og Alsírmenn
upp á síðkastið. Líbýumönnum er
áfram um að gleyma Chad-ófam-
aðinum og telja nú ráð að rækta
hinn arabíska frændgarð á nýjan
leik.
Sá hængur er á því að enginn
þjóðhöfðingja ofangreindra rílq'a
er fjálgur aðdáandi Moammars
Gaddafís. Nema síður væri. En
lönd eins og Alsír og Túnis eiga
ekki hægt um vik, vegna legu
sinnar. Túnisar reyndu lengi vel
að sýna umburðarlyndi. En sam-
skiptin kólnuðu og síðan var á þau
klippt þegar Gaddafí rak fyrir-
varalaust úr landi þijátíu þúsund
túniska verlcamenn árið 1985 og
látið var hjá liða að greiða mönn-
unum laun sem þeir áttu inni.
Túnisar lokuðu landamærunum
og flugsamgöngur milli landanna
lögðust af. Gjörð Gaddafís mælt-
ist svo illa fyrir hjá túnískum
ráðamönnum og almenningi, að
margir álitu að ekki myndi gróa
um heilt. Túnískur almenningur
er vestrænt þenkjandi og hófsam-
ari en margar aðrar arabaþjóðir
og auk þess að fordæma hryðju-
verk Líbýumanna víða um heim
tóku Túnisar óstinnt upp stöðuga
gagmýni Gaddafis á Bandaríkin
og Vesturlönd. Eftir árás Banda-
ríkjamanna á Líbýu í apríl 1986
féllust Túnisar ekki á að fordæma
Bandaríkjastjóm. Opinberlega var
árásin „hörmuð", en annað var
ekki sagt. Líbýumenn hótuðu
Túnisum illu, en létu við það sitja.
Eftir að Bourguiba var settur
af hefur orðið breyting á ýmsum
sviðum i Túnis. Nýr forseti, Zine
Ben Ali, hafði gert sér grein fyrir
því að efnahag8líf landsins var í
rúst eftir stjómleysisár. Zine Ben
Ali greindi löndum sínum og frá
því að ekki dygði að hjakka í jrfír-
lýsingum um lýðræði, prentfrelsi
og stjómarskrárbreytingar, né
heldur hiykki það nema skammt
að hafa uppi skrúðyrði um félags-
legar umbætur. Hann benti á að
forgangsverkefni yrði að ná tök-
um á efnahagsmálunum fyrst og
fremst, jafnvel þótt það yrði á
kostnað málefna sem Túnisar
hafa vanizt að hafí forgang.
En forsetanum var einnig um-
hugað um að bæta með einhveiju
móti sambúðina við grannríkin.
Ben Ali kveðst vera raunsær og
það hljóti hver maður að sjá að
samskipti við grannríki verði að
vera í viðunandi horfí. Því mun
forsetinn hafa metið það svo að
það væri Túnisum hagstætt að
taka vel vinartilburðum Gaddafis.
Og hefur enda borið þann árang-
ur, að 70 þúsund verkamenn hafa
fengið loforð um vinnu í Líbýu.
Gaddafí hefur og heitið að greiða
verkamönnunum, sem hann rak
fyrirvaralaust úr landi, skaðabæt-
ur. Þetta kemur öllum vel og
minnkar hættu á miklu atvinnu-
leysi í landinu í kjölfar efnahagsr-
áðstafana stjómarinnar.
Þó að Ben Ali hafí ákveðið að
opna aftur dymar yfír til Líbýu
er hann enn sagður á báðum átt-
um hvað snertir tillögu ,Chadlis
forseta Alsír um „Mikla Maghreb"
og má enda sjá á þeirri hugmynd
ýmsa vankanta fyrir Túnisa.
Fjarri fer því að Chadli sé sátt-
ur við Gaddafí, frekar en aðrir.
En hann hefur mikla og sterka
andúð á Marokkó og sú andúð er
raunar landlæg f Alsír. Ástæðum-
ar eru ýmsar, en fyrst og síðast
snýst málið um valdabaráttu og
hugmyndafræðilegan ágreining
sem er ekki nýr af nálinni. Chadli
hefur fengið Túnis og Máritaníu
til að gera þríhliða vináttusamn-
ing en sóttist ekki eftir að Líbýa
væri með.
Á hinn bóginn hentar það Alsír-
stjóm að ýmsu leyti að hafa
eðlileg skipti við Líbýu og Chadli
telur að staða Gaddafís hafí veikst
svo mjög, að hann muni upp frá
þessu geta orðið viðráðanlegur í
samvinnu.
En tortryggnin er mikil á alla
kanta. Og Túnisar em á varð-
bergi gagnvart Alsírmönnum
ekkert síður en Ubýu. Árið 1975,
þegar Gaddafí skipulagði uppreist
við landamærabæinn Gafsa, sá
hann uppreisnarmönnum fyrir
vopnum, en Alsírmenn léðu þeim
land til þjálfunar. Að vísu var
Alsír þá undir stjóm Houri Bo-
umedienne. Túnisar eiga örðugt
með að gleyma þessu.
Chadli er að dómi Túnisa — og
fleiri — áreiðanlegri — og að vísu
mun litlausari — en fyrirrennari
hans og hann hefur gert átak -í
efnahagsmálum, sem lofa ber.
Chadli nýtur ekki almannahylli
en hann er praktískur og metnað-
arfullur og vill veg Alsír meiri á
vettvangi alþjóðamála. Hann hef-
ur líka sýnt að hann er ekki jafn
fjandsamlegur útlendingum og
ráðamennn hafa verið þar á bæ.
Ben Ali hefur að sögn reynt
að bera sáttarorð milli Alsír og
Marokkó, því að hann segir það
ekki Túnisum í hag, að Marokkó
einangrist; verði Marokkó skilið
eftir úti í kuldanum kynnu Túnis-
ar að verða upp á náð og miskunn
Alsírmanna komnir og það óttast
þeir svo í aðra röndina.
Túnisar kysu allra helzt að
Vestur-Evrópuþjóðir kæmu þeim
til bjargar, til dæmis með því að
veita framleiðsluvörum þeirra
greiðari aðgang inn á markaði
Evrópubandalagsins. En sem
stendur eru ýmsar hindranir þar
í vegi og ekki breytinga að vænta
í bili. Þá er þess að geta að farið
er að örla á gremju hjá mörgum
Túnisum vegna gagnrýni vest-
rænna ríkja á þá, eftir að þeir
ehdumýjuðu stjómmálasambahd-
ið við IJbýu. Túnisar era dyggir
stuðningsmenn Bandaríkjanna og
segja að engin breyting verði á
því. Þeir segjast ekki kæra sig
um afskiptasemi utanaðkomandi
þjóða, þó svo að vinir eigi í hlut.
Bandaríkjamenn hafa her-
stöðvar í Túnis, eins og kunnugt
er, og þeir hafa veitt Túnisum
aliveralega aðstoð til að þeir gætu
varizt yfirgangi Líbýumanna.
Bandaríkjamenn láta sem þeir séu
í vafa um heilindi Túnisa og hafa
jafnvel gefið í skyn, að þeir kynnu
að draga úr hemaðaraðstoðinni.
Ekki er trúlegt að þeir geri aí-
vöra úr því. Það skiptir Banda-
rikjamenn án efa ekki minna
máli en Túnisá sjálfa að hafa að-
stöðu á þessu svæði þó svo að
Bandaríkjamenn sjái ekki lengur
í Gaddafí þann ógnvald og áður
og valdajafnvægið hafí því
breytzt. Bandaríkjamenn ættu að
skilja þörf Maghreb-ríkjanna fyrir
að halda ftiðinn. Og því er tæpt
að trúa að Bandaríkjamenn láti
Túnis róa.
(Heimild: Economist, o.fl.)