Morgunblaðið - 21.01.1988, Qupperneq 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 21. JANÚAR 1988
Ráðstefnan um sjávarspendýr hefst í dag:
Ráðstefnustað haldið
leyndum í lengstu lög
RÁÐSTEFNA 7 þjóða um nýtingu sjávarspendýra,
stjóraun veiða á þeim og hugsanlega samvinnu þjóða,
sem veiða hval og sel, hefst í Reykjavík í dag. Mikil
leynd hvílir yfir ráðstefnunni og í öryggisskyni verður
fundarstaður ekki gefinn upp fyrr en um hálfri stundu
fyrir upphaf hans. Endanleg daksrá ráðstefnunnar
verður heldur ekki gefin upp fyrr en við upphaf henn-
ar. Þá verður ráðstefnan lokuð öðrum en sendinefndum
þátttökuþjóðanna.
Ráðstefnan hefst klukkan 9
árdegis með setningu Halldórs
Ásgrímssonar, sjávarútvegs-
ráðherra. Að henni lokinni
verður ráðstefnunni lokað og
flutt framsöguerindi um stöðu
mála. Síðdegis munu starfs-
hópar fjalla um ákveðna þætti
veiðistjómunar, rannsókna og
hugsanlegrar samvinnu svo
dæmi séu nefnd. Á föstudags-
morgun skila starfshópar áliti
og niðurstöður þeirra verða svo
ræddar fram eftir degi. Helztu
viðfangsefni ráðstefnunnar
verða núverandi fyrirkomulag á
stjómun veiða hvala og sela,
vísindarannsóknir og veiðar í
vísindaskyni, kynning á málstað
hval- og selveiðiþjóða og hugs-
anlegt samstarf þeirra. Þátttak-
endur verða frá Noregi,
Færeyjum, Sovétríkjunum, Jap-
an og Kanada auk íslands.
Áheymarfulltrúar verða frá
Grænlandi. Fulltrúar frá Suð-
ur-Kóreu og Alaska-Eskimóum
hafa afboðað komu sína.
Samkvæmt samtölum Morg-
unblaðsins við ráðstefnufulltrúa
telja menn ráðstefnu þessa
fyrsta skrefíð á leið hvalveiði-
þjóða til aukinnar samvinnu,
meðal annars á kynningu á
málstað sínum. Þeir búast ekki
við ákveðinni niðurstöðu af ráð-
stefnunni, heldur að menn stilli
strengi sína saman og frekari
fundahöld eða ráðstefnur geti
síðan leitt til ákveðinnar niður-
stöðu.
í gærkvöldi snæddu ráð-
stefnugestir kvöldverð í boði
Steingríms Hermannssonar, ut-
anríkisráðherra. Ráðstefnunni
lýkur á morgun með boði sjáv-
arútvegsráðherra.
Paul Watson:
200 íslendingar hafa geng-
ið til liðs við Sea Shepherd
PAUL Watson, fyrrverandi formaður Sea Shepherd sam-
takanna, sem er væntanlegur til landsins í dag, ætlar að
krefja íslensk stjórnvöld afsökunar á þeim staðhæfingum
að Sea Shepherd séru hryðjuverkasamtöku. Telur hann
jafnvel koma til greina að höfða meiðyrðamál á hendur
íslenskum stjóravöldum. Þetta kom fram í viðtali sem
kanadiska CKVU-sjónvarpssstöðin átti við Watson 15. jan-
úar sl. vegna ferðar hans til íslands. Watson sagðist koma
hingað til lands til að hitta þá 200 íslendinga sem hefðu
gengið til liðs við Sea Shepherd samtökin eftir að þau
sökktu tveimur hvalveiðibátum í Reykjavíkurhöfn.
„Samtökin hafa ávallt tekið
ábyrgð á gerðum sínum og við
erum reiðubúin að taka afleið-
ingum þeirra," sagði Paul
Watson þegar hann var spurður
hveiju hann ætti von á við kom-
una til íslands, í ljósi þess að
samtökin hefðu lýst yfír ábyrgð
á því að tveimur hvalveiðiskipum
var sökkt í Reykjavíkurhöfn í
nóvembermánuði 1986. Watson
taldi að miðað við ummæli sem
höfð hefðu verið eftir íslenska
dómsmálaráðherranum væru
ekki uppi neinar ráðagerðir um
að handtaka hann við komuna.
Watson taldi það þó koma til
greina að hann yrði handtekinn
og yfírheyrður en taldi það vera
vandkvæðum bundið fyrir
íslensk stjómvöld að hafa hann
í haldi. Þau hefðu vitað í rúmt
ár hvemig hægt væri að komast
í samband við samtökin en ekki
lagt fram neinar kærur eða kall-
að menn til yfírheyrslna. Það
hefðu yfírvöld í Bandaríkjunum,
Bretlandi og Kanada ekki heldur
gert. Watson sagði ástæðu þess
vera að hvalveiðar íslendinga
væru brot á alþjóðlegum ákvörð-
unum. Hann líkti Islendingum
við sjóræningja og taldi veiðam-
ar vera mjög niðurlægjandi fyrir
þjóðina. „Eftir að við sökktum
skipunum á íslandi höfum við
fengið 200 manns til liðs við
okkur þar. Ég fer til íslands til
að tala til þeirra."
Paul Watson var næst spurður
hveiju sætti að hann hefði tafíð
það svo lengi að fara til íslands
fyrst hann væri reiðubúinn að
taka afleiðingunum. Watson
sagðist hafa staðið í bréfaskrift-
um til íslenskra stjómvalda allt
síðastliðið ár til þess að fá upp-
lýsingar um ásakanir á hendur
samtökunum en aldrei verið
svarað. „Fyrst íslensk stjómvöld
virðast ekki ætla að leggja fram
neinar kærur verð ég að fara
þangað og stilla þeim upp við
vegg. Ég vil að þau biðjist afsök-
unar á þeim staðhæfíngum að
við séum hiyðjuverkasamtök þar
sem engin hryðjuverkasamtök í
heimi nota sömu vinnubrögð og
við. Við meiðum ekki fólk. Við
tökum ábyrgð á gerðum okkar
og erum reiðubúin að taka af-
leiðingunum," sagði Watson.
Hann væri jafnvel reiðubúinn
að höfða meiðyrðamál á hendur
íslenskum stjómvöldum til að
krefja þau afsökunar.
Tímasetningu fararinnar
sagði hann vera ákveðna með
það fyrir augum að hún skarað-
ist á við tímasetningu „leyni-
fundar“ sem íslendingar hefðu
boðað til. Dagskrá þessa fundar
og staðsetning væru leyndarmál
en tilgangurinn væri sá að setja
á laggimar valkost við Alþjóða
hvalveiðiráðið. Einungis hval-
veiðiþjóðum hefði því verið boðið
til fundarins og ættu Sovétríkin,
Noregur, Japan, Færeyjar, ís-
land og Kanada fulltrúa á
fundinum.
Ástæða þess að Kanadamenn
sæktu fundinn sagði Watson
vera að þeir hefðu sagt sig úr
Alþjóða hvalveiðiráðinu árið
1981 þar sem þeim hefði ekki
verið leyft að hefja hvalveiðar á
ný. Þeir vonuðust nú til þess að
slíkt leyfí fengist með tilstuðlan
þessara nýju samtaka.
Hvalveiðar hefðu dregist sam-
an um 90% síðustu tíu árin, sagði
Watson aðspurður, og taldi hann
það vera vemdunarsamtökum
að þakka. Japanir hefðu þó í
byijun janúarmánaðar sent
hvalveiðiskip til Suðurheims-
skautsins til að veiða 350
hrefnur, íslendingar ætluðu að
veiða 200 hvali á þessu ári og
einnig væm hvalveiðar að hefj-
ast við Azor-eyjar. Norðmenn
stunduðu hvalveiðar undan
strandlengju sinni og Sovétmenn
ætluðu að veiða um 200 hvali
sem nota ætti í minkafóður í
Síberíu.
Lögreg’lan gætir ör-
yggis ráðstefnugesta
„LÖGREGLAN mun að sjálf-
sögðu hafa eftirlit vegna
ráðstefnu hvalveiðiþjóðanna,
en ég get auðvitað ekki gefið
upp hvemig þvi eftirliti verður
háttað," sagði Böðvar Braga-
son, lögreglustjóri í Reykjavík,
þegar hann var inntur eftir því
hvort lögreglan væri með sér-
stakan viðbúnað vegna ráð-
stefnunnar.
Böðvar sagði að hugsanlegt
væri að lögreglan hefði stöðuga
gæslu við hótelið þar sem ráð-
stefnugestir búa. „Það er hins
vegar ekki það klókasta að láta
uppi hvar og hvemig gæslu er
háttað," sagði hann. „Lögreglan
fylgist með því að enginn óvið-
komandi sé að þvælast 1 kringum
ráðstefnugestina. Þegar slíkar
ráðstefnur hafa verið haldnar höf-
um við verið með eftirlit og sama
er uppi á teningnum nú,“ sagði
hann. „Það skiptir engu hvaða
mál er verið að fíalla um á ráð-
stefnum, heldur gætum við
öryggis allra gesta."
Morgunblaöið/Emilía
Á æfingu með Sinfóníuhljómsveitinni
í kvöld verða haldnir í Háskólabíói siðustu tónleikar Sinfóniuhljóm-
sveitar íslands á fyrra misseri. Þessi mynd var tekin af stjómandan-
um Guido Ajmone-Marsan og sellóleikaranum Ralph Kirshbaum sem
leikur einleik með hljómsveitinni, á æfingu i gær. Fyrstu tónleikar
siðara misseris verða 4. febrúar og stendur endurnýjun áskriftar-
korta nú yfir i Gimli við Lækjargötu.
Raf orkunotkun
jókst um 7,5%
ALMENN raforkunotkun jókst á síðasta ári um 7,5% frá árinu 1986,
og er það mun meiri aukning á raforkunotkun en oftast hefur ver-
ið siðastliðin tiu ár. Kemur þetta fram í fréttatilkynningu Orkustofn-
unar um raforkuvinnslu og raforkunotkun á árinu 1987.
Raforkuvinnsla á árinu 1987 var
4.153 GWh (1 GWh jafngildir 1
milljón kílówattstunda) og hafði
aukist um 2,3% frá árinu 1986. Er
það talsvert minni minni aukning
en á milli áranna 1985 og 86 var
aukningin 5,7%. Megnið af raf-
magninu kemur úr vatnsorku,
3.915 GWh, en 234 GWh kemur
úr jarðvarma og 4 GWh úr elds-
neyti.
Raforkunotkunin, að orkutapi
meðtöldu, skiptist þannig að til stór-
iðju fer rúmur helmingur, eða 2.164
GWh og 1.989 GWh fer til almennr-
ar notkunar. Almenn raforkunotk-
un jókst um 3,9%, en þess ber þó
að gæta að notkun, sérstaklega
húshitun, er háð útihitastigi, sem
er síbreytilegt frá ári til árs. Þegar
búið er að leiðrétta tölur með tilliti
til veðurfarsins sem á síðasta ári
var hlýrra en undanfarin ár, kemur
í ljós að almenn raforkunotkun hef-
ur aukist um 7,5% frá árinu á
undan. Þetta er mun meiri aukning
er verið hefur sl. tíu ár, ef breyting-
in’ milli áranna 1981 og 1982 er
undanskilin en raforkuskortur árin
1980 og 1981 hafði áhrif á vöxt
notkunar á þeim árum. í frétt Orku-
stofnunar kemur fram að þessi
mikla aukning á almennri raforku-
notkun endurspeglar þróun efna-
hagslífs hér á landi undanfarin ár,
jafnframt sem gera má ráð fyrir
að lækkun raforkuverðs skipti tals-
verðu máli.
Raforkunotkunin á síðasta ári
reyndist 20 GWh meiri á síðasta
ári en gert var ráð fyrir í raforku-
spá orkuspámefndar sem út kom á
árinu 1985, og hafa tölur þá verið
leiðréttar með tilliti til áhrifa hita-
stigs.
Niðurskurði á fram-
lögum til Listskreyt-
ingasjóðs mótmælt
Listskreytingasj óður varð átund-
an, segir menntamálaráðherra
Listskreytingasjóður íslands fékk úthlutað 5 milljónum króna á
fjárlögum fyrir árið 1988, en hefði átt að fá samkvæmt lögum um
sjóðinn tæpar 19 miUjónir króna. Stjórn Sambands íslenskra mynd-
listarmanna hefur lýst yfir furðu sinni á meðferð fjárveitinganefndar
og Alþingis á lögum um Listskreytingasjóð og mótmælir harðlega
niðurskurði á fjárframlögum til
í yfirlýsingu Sambands íslenskra
myndlistarmanna kemur m.a. fram
að í lögum um Listskreytingasjóð
sé kveðið á um að markmið sjóðsins
sé að fegra opinberar byggingar
með listaverkum. Tekjur sjóðsins
eru árlegt framlag ríkisins sem
„...nemur 1% álagi á samanlagðar
fíárveitingar ríkissjóðs í A-hluta
fjárlaga til þeirra bygginga sem
ríkissjóður stendur að einn eða með
öðrum..."
Af fylgisskjölum fjárlaga megi
ráða að fíárveitingar til opinberra
bygginga á árinu 1988 séu áætlað-
ar 1.890 milljónir króna og ætti því
fjárframlög til sjóðsins samkvæmt
því að nema 18,9 milljónum króna.
Samkvæmt fíárlögunum fær sjóð-
urinn nú tæpleg 1/4 hluta þess
íjármagns, eða 5 milljónir króna.
Að lokum segir:„Stjóm Sam-
bands íslenskra myndlistarmanna
telur þennan stórfellda niðurskurð
aðför að hagsmunum myndlistar-
manna og ekki síður aðför að því
menningarframtaki sem lög um
Listskreytingasjóð ríkisins eru.
Listskreytingasjóði ríkisins er með
slíku smánarframlagi gert ókleift
að sinna því hlutverki sem sjóðnum
er ætlað.“
Birgir ísleifur Gunnarsson
menntamálaráðherra sagði í sam-
tali við Morgunblaðið að sú upphæð
sem runnið hefur til sjóðsins sam-
kvæmt fjárlögum hafí sjaldnast náð
því marki sem lögin um Listskreyt-
ingasjóð segja til um. Allflestir
menningarliðir fjárlagafrumvarps-
ins hefðu hækkað, en Listskreyt-
ingasjóður hafi orðið útundan af
einhveijum ástæðum.
„Fjárlögin eru nú samþykkt og
afgreidd og engin fyrirsjáanleg
breyting verður á þeim á þessu
ári,“ sagði ráðherrann.