Morgunblaðið - 21.01.1988, Page 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 21. JANÚAR 1988
Sovétríkin:
Sagt frá óeirðum
í þrælkunarbóðum
Moskvu, Reuter.
ÓEIRÐIR hafa tvisvar sinnum
brotist út í sovéskum þrælkunar-
búðum fyrir unga sakamenn á
siðustu fimm árum og f síðara
Kína:
Bankarán
í Peking
Reuter.
TVEIR menn vopnaðir hnífum
drápu tvo starfsmenn i banka i
norðurhluta Peking f fyrri viku
og höfðu siðan á braut með sér
nokkur hundruð þúsund júön. Eitt
júan jafngildir um tiu islenskum
krónum. Eftirlit f kinverskum
bönkum er mjög litið samanborið
við það sem gerist viðast hvar á
Vesturlöndum.
Mennimir tveir komu að útibúi
Iðnaðar- og verzlunarbankans í Pek-
ing og stóðu tveir starfsmenn við
dymar í þeirri trú að þeir væm ör-
yggisverðir. Ræningjamir höfðu
síðan engar vöflur á, heldur stungu
mennina tvo til bana og ruddust inn
í bankann og létu greipar sópa.
Opinberar heimiidir hafa ekki
staðfest fréttina, en starfsmaður við
aðalbanka Iðnaðar- og verzlunar-
banka Peking sagði fréttamönnum,
að rétt væri með farið. Kínversk blöð
segja ekki slíkar fréttir, fyrr en ód-
æðismennimir hafa náðst. Eftir því
sem fram kemur virðist nú á allra
vömm í Peking að ránið hafi verið
framið og lögreglan hafí ekki enn
náð illvirkjunum.
skiptið skutu verðir úr vélbyssum
að föngunum, samkvæmt grein i
tímaritinu Ogonjok sem birt var
um síðustu helgi. Talið er að þetta
sé i fyrsta skiptið sem sovéskur
fjölmiðill segir frá óeirðum í
þrælkunarbúðum, og f greininni
er dregin upp ófögur mynd af
lffi unglinganna í þrælkunarbúð-
í greininni segir að óeirðir hafi
brotist út í september árið 1983 eft-
ir að nýr yfirmaður hafi gefið
fyrirmæli um að fimm fangar yrðu
settir í einangran fyrir að hafa neit-
að að klæðast réttum fangabúning-
um. Fangamir hafi náð miklum
hluta búðanna á sitt vald, lagt eld
að refsiklefum, þvottahúsi, verslun,
baðhúsi og skóla búðanna, og á
meðan hafi 132 þeirra skorið gat á
vírgirðingu og strokið.
I greininni segir einnig að óeirðir
hafi brotist út í þrælkunarbúðunum
í júní árið 1986 og þá hafi fangar
ráðist inn í refsiklefa og leyst 18
fanga úr haldi. Síðan hafi þeir ráð-
ist á bækistöðvar fangavarða með
steinum og bareflum, og verðir hafi
skotið viðvömnarskotum upp í loftið
til að koma í veg fyrir ijöldaóeirðir.
„Um leið hófu verðir í varðtumunum
skothríð úr léttum vélbyssum," segir
í greininni. Ekki er sagt hvort ein-
hverjir hafi látist.
Ennfremur er haft eftir yfirsál-
fræðingi búðanna að eiturlyfjafíkn
og samkynhneigð séu mjög algeng
meðal fanganna. Sovéskir embættis-
menn segja nú að aðeins sé hægt
að ná árangri í baráttunni við glæpi,
eiturlyfjasýki og samkynhneigð þeg-
ar ekki sé bannað að tala um þessi
mál, eins og gert hafi verið til þessa.
Reuter
Franz Jósef Strauss fékk hjartanlegar viðtökur hjá Pik Botha utanrikisráðherra Suður-Afríku. Strauss
hefur ekki látið uppiskátt hver tilgangur heimsóknarinnar er.
Suður-Afríka:
Getgátur um tilgang
heimsóknar Strauss
HSfðaborg. Reuter.
FRANZ Jósef Strauss leiðtogi kristilegra sósíalista f Bæjaralandi
hóf í gær 10 daga heimsókn sína til Suður-Afríku, Mozambique
og Namibíu. Stjóra hvfta minnihlutans f Suður-Afríku tók á móti
Strauss með mikilli viðhöfn. Ferð Strauss þykir nokkuð leyndar-
dómsfull og er ekki ljóst hver tilgangur hennar er.
ísraelskir sendimenn
fá fararleyfi til Moskvu
Moskvu, Reuter.
SOVÉTMENN hafa ákveðið að
heimila ísraelskum sendimönn-
um að halda til f Moskvu og
verður þetta fyrsta heimsókn
embættismanna frá ísrael til
Sovétríkjanna í rúma tvo ára-
tugi. Gennadíj Gerasímov,
talsmaður sovéska utanrikis-
ráðuneytisins, sagði á blaða-
mannafundi í Moskvu f gær að
Sovétstjómin hefði ekki ii hyggju
að taka að nýju upp stjóramála-
samskipti við ísraela en þeim
slitu Kremlverjar árið 1967.
Að sögn Gerasímovs féllust ráða-
menn í Sovétríkjunum á heimsókn
ísraelsku sendimannanna eftir við-
ræður fulltrúa ríkjanna í Helsinki á
þriðjudag. Gerasimov sagði Sovét-
menn liafa komið á framfæri
harðorðum mótmælum vegna fram-
ferðis ísraelskra hermanna á
herteknu svæðunum að undanfömu
og Iiefðu stjómvöld í ísrael verið
sökuð um að bijóta gegn grandvall-
arréttindum Palestínumanna sem
búa á þessum svæðum.
„Varðandi stjómmálasamskipti
ríkjanna komu fulltrúar okkar þeim
sjónarmiðum til skila að ekki kæmi
til greina að endumýja þau fyrr en
lausn hefði fundist á deilumálum
þjóða fyrir botni Miðjarðarhafs,"
sagði sovéski talsmaðurinn. Bætti
hann við að Sovétmenn vildu að
skipulögð yrði ráðstefna til að ræða
leiðir til að koma á varanlegum friði
á þessu svæði og kvað nauðsynlegt
að fulltrúar ísraels og Frelsissam-
taka Palestínu tækju þátt í þeim
viðræðum.
í máli Gerasímovs kom fram að til-
gangur farar fsraelskra sendimanna
til Sovétríkjanna væri sá að kynna
sér starfsemi sendiráðs Hollands í
Moskvu, sem hefur annast málefni
ísraela í Sovétríkjunum undanfarin
tuttugu ár.
„Við emm hæstánægðir með
að herra Strauss skuli sjá sér fært
að heimsækja ekki einungis Suð-
ur-Afríku heldur einnig suðurhluta
Afríku,“ sagði Pik Botha utanrík-
isráðherra við fréttamenn á
flugvellinum í Höfðaborg. Þessi
orð em túlkuð á þann veg að
Strauss muni með heimsókn sinni
til Suður-Afríku og Mozambique
reyna að bæta samskipti ríkjanna.
Marxistar í Mozambique saka
stjómina í Pretóríu um að kynda
undir borgarastyijöld í landinu
með stuðningi sínum við hægri
sinnaða uppreisnarmenn en þessu
neitar stjómin í Pretoríu. Strauss
er þekktur sem slyngur málamiðl-
ari á átakasvæðum. Heima fyrir
hefur hann barist gegn refsiað-
gerðum vegna kynþáttastefnu
stjómvalda í Suður-Afríku. Sjálfur
segist Strauss hafa verið sendur
til að átta sig á stöðunni fyrir
hönd vestur-þýsku stjómarinnar
og gefa Helmut Kohl kanslara ráð
varðandi stefnuna gagnvart Suð-
ur-Afríku.
Kohl sagði aðspurður um til-
gang ferðar Strauss að honum
væri ætlað að „lægja öldumar í
hafrótinu í Suður-Afríku“. Margir
vestur-þýskir stjómmálamenn,
jafnvel stjómarliðar, hafa gagn-
rýnt dagskrá heimsóknarinnar og
segja Strauss eyða allt of miklum
tíma með leiðtogum hvíta minni-
hlutans í stað þess að ræða við
leiðtoga svertingja.
ERLENT
Ðanmörk:
Nýnazistar koma fram í dagsljósið
Bjóða fram I s veítar stj órnakosní ngnnum 1989
Árósum. Frá Vffe Dreesen, Reportage-gruppen.
DANSKIR nýnazistar hafa nú ákveðið að koma fram á hinum
pólitíska vettvangi — í fyrsta sinn frá þvi að hernámi Þjóðverja
iauk. Þjóðemissósíalistahreyfingin £ Danmörku, sem fram að
þessu hefur látið oér nægja að líma auglýsingaplaköt aín yfir
plaköt annarra flokka, hefur tilkynnt, að Iiún muni bjóða fram
£ Hveitarstjómakosningunum á næsta ári. Sterkasta vígi nýnazis-
tanna cr £ Álaborg, en stuðningsmenn þeirra er einnig að finna
f Kaupmannahöfn, auk þess sem víst þykir, að hreyfingin muni
láta sérstaklega til sín taka £ ákveðnum útborgum höfuðstaðar-
ins £ kosningabaráttunni.
Það er engin tilviijun, að nýnaz-
istar telja það heppilegt einmitt
nú að koma fram í dagsljósið.
Vaxandi óánægja með Ijórflokka-
stjóm Poul Schliiters hefur gert
vart við sig í borgararflokkunum,
og telja margir, að stjómin hafí
teygt sig of langt í áttina til stefnu
Jafnaðarmannaflokksins, t.d. í
fjárlaga-samkomulaginu, sem
gert var skömmu fyrir jól. Nýnaz-
istar vonast til að græða á að
vera herskárri í stefnumálum
sínum en Framfaraflokkurinn,
sem verið hefur yst til hægri í
dönskum stjómmálum. Þess
vegna er það heldur engin tilvilj-
un, að nýnazistahreyfingin hefur
kosið að gera málefni flóttamanna
að höfuðstefnuskrármáli sínu fyr-
ir sveitarstjómakosningamar
1989. Stefna hreyfingarinnar £ þvf
efni er í stuttu máli sú, að „hinir
svokölluðu flóttamenn" skuli
reknir úr landi. Nýnazistamir
hafa boðað, að í stárfí sínu að
sveitarstjómamálum, muni þeir
kappkosta að koma í veg fyrir,
að ílóttamenn verði teknir inn í
danskt samfélag. Að sögn aðalrit-
ara hreyfingarinnar, Jorgens
Nielsens rafvirkja, er núverandi
stefna í málefnum flóttamann-
anna „vottur um sjúkleika í
stjómmálum landsins".
Grænir nazistar
Nýnazistamir era ekki einir um
að fiska í graggugu vatni. Fyrir
þingkosningamar í september tal-
aði Mogens Glistrap, stofnandi
Framfaraflokksins, oft um flótta-
menn og innflytjendur, sem „auka
lcyn sitt eins og rottur". En hinir
flokkamir vildu ekki gera málefni
flóttamanna að kosningamáli, og
Pia Kjærsgaard, hin nýja sterka
kona Eramfaraflókksins, sá svo
um, að flokkurinn kæmi hvergi
nærri öfgafyllstu stefnumálum
Glistmps — í því skyni að ’nalda
ásjónu flokksins „hreinni" og
sanna, að þar færi þinglegur og
ábyrgur flokkur. Það er einmitt
þessi hófsemisstefna Framfara-
flokksins, sem gefíð hefur dönsku
nazistunum von um að klófesta
atkvæði óánægðra hægrimanna.
Auk flóttamannamálsins hefur
hreyfingin kosið að gera umhverf-
isvemd að öðm aðalstefnumáli
sínu. „Við eram hinir sönnu græn-
ingjar, eins og kunnugt er,“ segir
Jergen Nielsen, og skírskotar þá
m.a. til þess, að dýravemdunarlög
vora með því fyrsta, sem nazistar
komu fram í Þýskalandi, eftir að
þeir komust þar í stjómaraðstöðu.
„Foringi" nýnazistanna, Povl
Heinrich Riis-Knudsen, viður-
kennir opinskátt, að hugsjóna-
grundvöllur hrejrfingarinnar sé
sóttur í rit Adolfs Hitlers, Mein
Kampf. í viðtali við Berlingske
Tidende neitaði hann hins vegar
með öllu, að sex milljónum gyð-
inga hefði verið útrýmt í seinni
heimsstyijöldinni. „Við höfum
ekki geð í okkur til að vera að
þrátta um sagnfræði. Það er út í
bláinn £ kosningabaráttu vegna
s veitarsijómakosninga. “
Þó að dönsku nýnazistunum
þyki sem þeir hafí nú nægan
meðvind til að bjóða fram og taka
þátt í opinberri kosningabaráttu,
er hreyfing þeirra enn mjög lokuð
og fylgi hennar bundið við nokkur
hundruð manns á landsvísu. Puk-
ursháttur hrejrfíngarinnar hefur £
för með sér, að erfítt er að gera
sér nákvæma grein fyrir fjölda
fylgismanna hennar, en virkir fé-
lagar er taldir á bilinu 50 til 300
talsins.
TF.