Morgunblaðið - 13.03.1988, Page 46

46
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 13. MARZ 1988
Kosningar til Stúdentaráðs:
Vettvangur þjóðmála-
umræðu eða aðeins
hagsmunabaráttu?
AF INNLENDUM
VETTVANGI
eftir PÉTUR GUNNARSSON
Andstæður skarpari með færri framboðslistum
leikinn á starfi ráðsins að umbjóð-
endumir fylgjast illa með því sem
þar fer fram, þannig að þeir sem
um stjómartaumana halda geta
sagt hvað sem þeim sýnist án þess
að stúdentar geti greint rétt frá
rðngu. Breyta þarf um starfshætti
í nefndum og ráðinu, með því að
gera fundi bæði styttri og mark-
vissari. Það mundi auka virðingu
stúdenta fyrir stúdentaráði og þar
með fengi ráðið aukið aðhald,"
sagði Amar Jónsson, efsti maður
á lista Vöku.
Röskva grundvallast á
félagshyggju
„Eins og alltaf snúast þessar
kosningar til Stúdenta- og Háskól-
aráðs um hagsmunamál stúdenta,"
sagði Amar Guðmundsson, nem-
andi í almennum bókmenntafræð-
um, sem skipar efsta sætið á lista
Röskvu. „Félagið hefur samþykkt
á stofnfundi gmndvallarstefnu þar
sem fram kemur að það byggi á
félagshyggju. Síðan leggur félagið
fram fyrir þessar kosningar fram-
kvæmdaáætlun um þau verkefni
sem lögð er áhersla á næsta árið.
í grundvallarstefnuskrá em ekki
útfærslupunktar, viðbrögð af því
tagi hljóta að verða ákveðin ár frá
ári. Röskva býður fram ákveðna
lífsskoðun. Samtökin gmndvailast
á félagshyggju og við teljum ijóst
að öll meginbaráttumál náms-
manna gmndvallist á félags-
hyggju. í samtökunum er fólk úr
ýmsum pólitískum hreyfingum sem
hefur sameinast í þessari baráttu."
„Ég dreg ekki dul á það að ég
tel Vöku standa fyrir ákveðin
pólitísk öfl í þjóðfélaginu," sagði
Amar Guðmundsson. „Þær leiðir
sem þeir vilja fara í að ná fram
hagsmunamálum stúdenta mark-
ast mjög af því. Reynslan kennir
okkur að Vaka tekur afstöðu til
hagsmunamála stúdenta á flokk-
spólitískum gmnni. Undanfarin ár
hefur Vaka, sem upphaflega var
stofnuð sem pólitískur félagsskap-
ur verið að setja upp ópólitíska
grímu og setja þetta þannig upp
að á framboðslistum þeirra sé aðal-
lega fólk sem er komið til að starfa
að félagsmálum en í mínum huga
er þetta kosningabrella, sem sett
er í gang á hverju ári. Eg fullyrði
að bróðurparturinn af forystusveit
Vpku síðastliðin 'ár er starfandi
innan SUS. Ég verð að segja það
að mér fínnst afar skrítið að náms-
maður sem hefur áhuga á hags-
munum námsmanna starfi innan
hreyfíngar sem hefur meðal annars
ályktað um töku vaxta og lántöku-
gjalda af námslánum," sagði Am-
ar.
„Þróunin hefur verið í þá átt á
undanfömum árum að Stúdenta-
ráð einskorði sig við þau þjóðmál
sem snerta stúdenta. Eitt af hlut-
verkum Stúdentaráðs er að meta
hvað teljist til hagsmuna náms-
manna. í mörgum tilfellum fara
kjarahagsmunir hópa eins og
fóstra og kennara alveg saman við
hagsmuni námsmanna. Það er
hagur námsmanna að það haldist
í störfum hæfír kennarar og að
bamaheimili séu mönnuð. Stúdent-
ar geta ekki verið í tumi hafnir
yfir þjóðfélagið. En þegar fólk fer
að starfa að hagsmunum náms-
manna í Stúdentaráðj þá fer það
ekki að standa í þrasi um hluti sem
koma til með að spilla fyrir eða
tefla störf ráðsins,“ sagði Amar
Guðmundsson, efsti maður á lista
Röskvu.
Áratugi umbótasinna er
lokið
. Kosningamar á þriðjudaginn
marka endalok tímabils í stúdenta-
pólitíkinni sem hófst með framboði
umbótasinna árið 1981. Alla tíð
síðan hafa ýmist Vöku- eða vinstri-
menn myndað meirihluta í sam-
starfí við umbótasinna en 1986 var
Vaka í meirihluta með Stíganda,
klofningsframboði úr Félagi um-
bótasinna. Engin námsmanna-
hreyfínganna hefur náð hreinum
meirihluta á tímabilinu. Sú staða
er ekki lengur fyrir hendi og fái
Röskva svipað atkvæðahlutfall og
Félög vinstri manna og umbóta-
sinna náðu samanlagt í fyrra, mun
félagið stjóma Stúdentaráði næsta
árið. Nái Vaka að bæta við sig um
það bil þriðjungi þess fylgis sem
umbótasinnar hlutu í síðustu kosn-
ingum verður jöfti staða í Stúd-
entaráði og þá þurfa fylkingamar
að vinna saman eigi ráðið að verða
virkt í hagsmunabaráttu náms-
manna.
NÆSTKOMANDI þriðjudag
verður gengið til kosninga í
Háskóla íslands. Kosið verður
um hebning hinna 30 fulltrúa í
Stúdentaráði og tvo af fjórum
fulltrúum stúdenta í Háskólar-
áði. í fyrsta skipti frá 1981 eru
aðeins tveir listar í framboði;
listi Vöku, félags lýðræðissinn-
aðra stúdenta, og listi Röskvu,
nýstofnaðra samtaka félags-
hyggjufólks í Háskóla íslands.
Röskva var stofnuð 12. febrúar
síðastliðinn við samruna Félags
vinstri manna og Félags um-
bótasinnaðra stúdenta. Félögin
sem sameinuðust í Röskvu hafa
á liðnu ári myndað meirihluta í
stúdentaráði og stofnunum þess
og ráða vinstri menn 7 en um-
bótasinnar 2 af þeim 15 fulltrú-
um sem kosnir voru til starfa
1986 og nú verður kosið um til
stúdentaráðs. Af þeim sem eftir
sitja á Vaka 7, vinstri menn 6
og umbótasinnar 2 fuUtrúa. Báð-
ir umbótasinnarnir hafa lýst
yfir stuðningi við Röskvu. Því
þarf Röskva 8 af fulltrúunum
15 til að halda meirihluta en fái
Vaka þriðjung fylgis umbóta-
sinna hafa fylkingarnar jafn-
marga fulltrúa og getur þá
hvorugur stjórnað án samstarfs
við hinn. í síðustu kosningum
var kjörsókn með því mesta sem
gerst hefur á þessum vettvangi
hin síðari ár eða um það bU 48%
og bætti Vaka þá við sig manni
á kostnað vinstri manna. Vaka
og Félag vinstri manna hafa
jafnan skipt með sér fulltrúum
stúdenta í Háskólaráði.
Við lestur á útgefnum stefnu-
skrám fylkinganna tveggja verður
ekki ljóst hvaða málefni það eru
sem helst skilja fylkingarnar að. í
flestum eftium virðast markmiðin
vera svipuð. Það takmarkar að vísu
mögulegan samanburð á stefhu-
málum að fylkingamar virðast
hafa lagt mismikla vinnu í að skil-
greina stefnumál sín og markmið.
Þannig setur Röskva stefnu sína
fram í mjög knöppu formi og birt-
ist hún einkum í stuttum almennt
orðuðum setningum, eins konar
markmiðslýsingum. Stefna VÖku
birtist hins vegar ítarlega útfærð
og skilur það á miili, að þar er
einnig getið um hugmyndir félags-
manna um hvemig ná eigi þeim
markmiðum sem sett em. Sam-
kvæmt stefnuskránum, eins og
þær koma af skepnunni, virðast
til dæmis áhersluatriði beggja
hreyfínganna varðandi lánamál
vera hin sömu, öll atriði sem fram
em sett í steftiuskrá Röskvu er
einnig að fínna, aðeins í ítarlegri
útfærslu, í stefnuskrá Vöku. Þenn-
an mun á stefnuskrám 'má eflaust
skýra með að benda á þann stutta
tíma sem Röskva hefur ‘starfað og
einnig með því að félagsmenn
störfuðu áður í tveimur félögum
með ólík markmið og á reynslan
eftir að skera úr um hvort sam-
starfíð um hin almennt orðuðu
markmið tekst með þeim hætti að
félagsmenn og kjósendur beggja
hreyfinganna telji viðunandi.
Þjóðmálaumræða á
undanhaldi en
hagsmunamál í fyrirrúmi
Eftir tilkomu umbótasinna sem
þriðja aflsins i stúdentapólitík hef-
ur minna borið á umræðu um ut-
Amar Jónsson efstí maður á lista
Vöku
Amar Guðmundsson efstí maður
á lista Röskvu
anríkis- og þjóðmál en var meðan
fylkingamar voru aðeins tvær. A
þeim tíma er Félag vinstri manna
fór eitt með meirihluta í ráðinu var
^allað þar og ályktað um flest þau
mál sem umdeildust voru í þjóð-
félaginu. Umræður og ályktanir
um ástand mála í Suður-Afríku,
Chile, E1 Salvador, vinnudeilur,
verkföll og skylda hluti tóku jafnan
dijúgan skerf af fundartíma ráðs-
ins á kostnað hagsmunamálanna,
með þeim afleiðingum að náms-
menn, umbjóðendumir, gáfu störf-
um ráðsins sífellt minni gaum.
1981, þegar umbótasinnar buðu
fyrst fram misstu vinstri menn
rúmlega þriðjung fylgis síns og
meirihlutann en Vaka og umbóta-
sinnamir tóku við stjómtaumum.
Síðan hafa hagsmunamálin verið
í öndvegi í Stúdentaráði og bæði
frambjóðendur Vöku og Röskvu
segjast vilja að svo verði áfram.
Þarf að færa Stúdentaráð
nær stúdentum
„Kosningamar standa í rauninni
um það hvort menn vilja að Stúd-
entaráð starfí sem hagsmunafélagf
stúdenta á félagsmálalínunni eða
hvort það á að vera ályktandi um
heimsmál ogþjóðmál," sagði Amar
Jónsson stjómmálafræðinemi sem
skipar efsta sætið á framboðslista
Vöku. „Það er þó ekki vegna þess
að við teljum heims- og þjóðmá-
laumræðu ekki koma stúdentum
við heldur vegna þess að við teljum
okkur ekki hafa umboð til að
álykta fyrir stúdenta sem hóp.
Stúdentar geta haft jafnmargar
skoðanir á þessum málum og þeir
eru margir." Aðspurður um eigin
stjómmálaskoðanir kvaðst Amar
vera óflokksbundinn en á lista
Vöku væri að fínna fólk sem væri
flokksbundið í öilum öðrum stjóm-
málaflokkum en Alþýðubandalagi
og Kvennalista, en flestir á lista
Vöku væru þar einvörðungu af
áhuga á félagsmálum.
„Okkur sýnist að stefnuskrá
Röskvu sé lítið annað en beina-
grindin af stefnuskrá Félags
vinstri manna nema það að orðinu
„félagshyggja" er slett hist og her
án skilgreininga á því hvað við sé
átt. Maður hefur á tilfínningunni
að þetta sé gert til að slá ryki í
augu stúdenta. Þótt stefnuskrá
Röskvu um þjóðmál og utanríkis-
mál sé veikt orðuð, þá er hún til
staðar og býður upp á umræðu sem
tekur tíma og orku frá umfjöllun
um mál stúdenta og dregur jafnvel
enn frekar úr áhuga á starfinu,“
sagði Amar.
„Einnig viljum við breyta skipu-
lagi stúdentaráðs, færa það nær
stúdentum og miða að því að ráðið
endurspegli betur vilja deildarfé-
laganna. Það er einn helsti veik-