Morgunblaðið - 17.03.1988, Blaðsíða 55

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 17. MARZ 1988
55
í dag, 17. mars, verður til mold-
ar borinn Þórarinn Hafbcrg, Réttar-
hoitsvegi 77 hér í borg.
Hann fæddist í Reykjavík 7. jan-
úar 1915 og andaðist aðfaranótt
9. mars á gjörgæsludeild Borg-
arspítalans í Reykjavík, eftir að
hafa fengið hjartaáfall, þá um mið-
daginn, og þrátt fyrir að allt, sem
í mannlegu valdi stóð væri gert til
að koma honum til lífs kom það
fyrir ekki. Tíminn hans var kominn.
Ég undirritaður ætla ekki að
reyna að greina neitt frá æfi hans
né kjörum í æsku hans, enda munu
aðrir trúlega gera það, og mér
hæfari til þess. Mig langar aðeins
til að geta nokkurra atriða sem eru
mér sérlega hugleikin, enda er alla-
vega það tímabil ekki erfitt fyrir
mig að geta um. Við kynntumst
fyrst í fermingarveislu hjá frænd-
fólki hans og vinafólki mínu og
leiddu þau kynni seinna til þess,
að kynni tókust með dóttur hans
og mér, sem aftur síðar leiddi til
þess, að við gengum í hjónaband.
Það er skemmst frá því að segja,
að allt viðmót Þórarins, svo og hans
lífsskoðanir ásamt ljúfmennsku
hans og jafnaðargeði með léttum
húmor, sem ávallt var skammt und-
an, allt þetta og margt annað, sann-
færði mig fljótt um, að þama færi
góður maður, sem og ég sann-
reyndi margsinnis síðar á þeim 28
árum, sem okkar samfylgd átti eft-
ir að verða.
Það er auðvitað ljóst, að fólk sem
lifir þessa tíma, sem þau hjónin
Þórarinn og Guðrún kona hans
hafa gert, ásamt því að byija bú-
skap við þröngan kost, með ekkert
nema viljann að vopni og þurfa fljót-
lega að sjá fyrir fjölskyldu, var
ekki auðvelt, enda var líf fólks í
þessu landi yfírleitt ekki auðvelt á
þessum tímum. En þau sigldu sam-
hent gegnum brim og boða lífsins
og tókst að eignast gott og fallegt
heimili, fyrir sig og bömin sín, sem
urðu fjögur alls. Það yngsta fædd-
ist eftir að þau fluttu í nýja húsið
á Réttarholtsvegi 77 í Reykjavík.
Þórarinn starfaði hjá Reykjavík-
urborg, lengst af sem verkstjóri,
og var þar í hartnær 40 ár, jafnvel
eitthvað lengur, en var kominn á
eftirlaun fyrir nokkrum árum. Vet-
urinn 1971 fékk hann hjartaáfall,
sem hann komst frá með herkjum,
en fór eftir ýtarlega skoðun í að-
gerð í London, en þá var rétt nýbyij-
að að senda fólk héðan til með-
ferðar á bestu sjúkrahús, þar sem
þessar aðgerðir voru framkvæmdar.
Hann komst til góðrar heilsu eftir
þessa aðgerð og var óspar á að lofa
þá hjúkrun og alla þá alúð sem
hann naut, og reyndar aðrir, þ. á m.
fleiri íslendingar, sem samtímis
honum voru þar í aðgerð á Bromton
Hospital. Er það mál manna að þó
auðvitað heppnist ekki alltaf allt
sem skyldi, þá er víst, að flestir eru
á einu máli um, að frábær hjúkrun
og alúð er fólki þama sýnd. Árin
líða. Árið 1982 ákveðum við, fyöl-
skylda Þórarins og við hjónin, að
fara til London í vikutíma og skoða
okkur um í þessari heimsborg og
var nú mikið hlakkað til. Ég man,
að Þórarinn og reyndar við öll, sem
ætluðum að fara þessa ferð, kona
hans Guðrún, tengdamóðir mln, og
við hjónin, fórum að bollaleggja
hvað ætti nú helst að reyna að sjá
og skoða. Þórarinn sagði við mig
fljótlega, að hann langaði til að
heimsækja sjúkrahúsið, Bromton
Hospital, og gefa starfsfólki því,
sem annaðist hann í veikindunum,
og hann nefndi sérstaklega systur
Smith, sem var þar yfírhjúkrunar-
kona, eitthvað til minningar um
komu sína, og einkum þakklæti sitt
fyrir hlýju og umönnun aila, sem
hann fékk að njóta á þeim tíma sém
hann dvaldi þar. Mér fannst þetta
góð hugmynd og var því keypt veg-
leg bók um Island og bað Þórarinn
mig um að snúa á ensku texta, sem
hann hafði ritað, og vildi að skrifað-
ur yrði innan á kápu bókarinnar,
og gerði ég það. Einnig hafði hann
meðferðis myndir, sem teknar
höfðu verið af honum og hjúkrunar-
fólki á spítalanum og hefur eflaust
frænka hans, Olga Hafberg, sem
með honum fór, honum til trausts
og halds, tekið eitthvað af þeim.
Allavega útbýtti hann þessum
myndum þama á spítalanum þegar
við komum í þessa einstæðu heim-
sókn, ég segi einstæðu, vegna þess
að t.d. yfírhjúkrunarkonan, systir
Smith, sem við spurðum strax eft-
ir, er við komum þar, þekkti hann,
og það með nafni, strax og hún sá
hann. Því sem á eftir fór er kannski
óþarfí að lýsa í smáatriðum, en við
hittum fjórar konur, sem höfðu ver-
ið þama á þeim tíma er hann var
þama í aðgerð, og ekki leyndi sér,
að Þórarinn var þeim aufúsugestur,
kominn þangað í heimsókn, en ekki
í aðra aðgerð, sem ýmsir verða víst
að gera.
Hjúkrunarfólk þetta sem við hitt-
um þama færði mér enn frekar
sanninn um það sem ég hafði reynd-
ar nokkra reynslu af þá þegar, að
Þórarinn var minnisstæður maður
og ég get sagt með mikilli ánægju,
að mér fínnst það fengur, að hafa
notið þeirrar gæfu að kynnast hon-
um og hans fólki. Ekki verður svo
skilið hér við, að ekki sé getið þess,
sem var honum mest virði í lífinu,
fyrir utan konu sína og fjölskyldu
auðvitað, en það var sú gæfa sem
honum hlotnaðist er hann fann
frelsara sinn, Jesúm Krist, og var
hann ekkert að fela það, enda var
honum vel ljóst, að ekki þýðir að
setja ljós sitt „undir mæliker,“ því
þannig lýsir það engum. Nei, hann
var ekki þögull um þá náð, sem
honum hlotnaðist er hann fann
trúna, sem öllu iífí breytir, bæði
hjá honum, sem og öðmm sem það
reyna.
Bestu stundir hans, sem frístund-
ir má kalla, voru við söng, og söng-
æfíngar, þær sem hann sótti árum
saman, og naut svo í kórsöng þeim
sem hann tók þátt í hjá kór Fíla-
delfíusafnaðarins. Þar átti hann
ótaldar hamingjustundir. í saman-
tekt má segja í stuttu máli að Þórar-
inn vissi vel að heilsu hans hrakaði
hin síðustu ár, en hann æðraðist
ekki. Aldrei heyrði ég hann kvarta,
nema helst um að hann gæti ekki
gert eins mikið og hugur hans vildi,
en þó heilsan væri tæp, hin síðari
ár, liggur margt eftir hann af fal-
legum smíðisgripum, bókahnífum,
smjörhnífum og alls konar smáhlut-
um, sem voru svo haganlega unnir,
að helst mætti líkja við listaverk.
Þannig var alúð hans, sem hann
lagði í allt sem hann gerði. Það
væri auðvelt að halda lengur áfram,
en ef til vill best að láta senn stað-
ar numið.
Mig langar til að þakka og þakka
að hjarta alla þá hlýju og alúð, sem
mér hefur fallið í skaut á þessum
árum og ég veit að Þórarinn er
kominn „heim" og laus úr viðjum
sjúkleikans, og kominn til starfa
Guðs um geim, búinn að uppskera
laun trúmennsku sinnar og því ætt-
um við, sem eftir lifum, að reyna
að vera bjartsýn í ljósi þess að hann
hefur uppskorið, sem hann sáði.
Hann kaus eilífa lífíð með Kristi,
aðeins með því að trúa, og það vissi
hann, að var fyrir náð og hann
þáði það auðmjúkur.
Blessiið veri minning hans og
hafí hann þökk fyrir allt sem hann
var mér, ég mun minnast hans,
meðan ég lifí.
Leifur Núpdal Karlsson,
tengdasonur.
í dag er kvaddur frá Hvítasunnu-
kirkjunni Fíladelfíu kær vinur og
góður granni, Þórarinn Hafberg,
f.v. verkstjóri hjá Reykjavíkurborg,
en hann lést aðfaranótt 9. mars sl.
Þórarinn hafði átt við langvar-
andi veikindi að stríða, veikindi er
hann bar með karlmennsku og
æðruleysi þess sem trúir því og
veit að honum er búinn staður hjá
skapara sínum þegar yfír lýkur. í
þessum veikindum naut hann ást-
ríkrar umhyggju Guðrúnar, eigin-
konu sinnar.
Nær 11 ár eru liðin síðan ég og
fjölskylda mín fluttum í næsta ná-
grenni við þau hjónin Þórarin og
Guðrúnu. Má segja að kynni okkar
h^fí hafíst strax uppúr þeim flutn-
ingum. Kynni okkar þróuðust síðan
í vináttu sem hefur orðið mér og
mínum afar dýrmæt og veitt okkur
ómælda ánægju.
Eftirfarandi spakmæli er eignað
skoska rithöfundinum James Matt-
hew Barrie: „Þeir sem flytja sól-
skinið til annarra komast ekki hjá
því að það skíni á þá sjálfa." Þetta
spakmæli á vel við um þau Þórarin
og Guðrúnu, það hafa sýnt og sann-
að tíðar heimsóknir ættingja og
vina á heimili þeirra hjóna. Allir
sóttust eftir þeirri birtu og þeim
yl er stafaði af návistinni við þau.
Við Þórarinn áttum sameiginlegt
áhugamál, sem varð oftar en ekki
aðalumræðuefni okkar í milli, en
það var lestur góðra bóka. Hann
var bókelskur og átti góðan bóka-
kost ævisagna og þjóðlegra fræða
sem hann mat meira, að ég tel, en
skáldskap. Störf lækna voru honum
sérlega hugleikin, hann las hann
mikið af slíku efni og varð tíðrætt
um afrek læknavísindanna.
I nóvembermánuði 1971 gengust
tveir íslendingar undir mestu
hjartaaðgerð, sem gerð hafði verið
á íslendingum fram að þeim tíma.
Aðgerðin var framkvæmd á Brom-
ton-sjúkrahúsinu í London en annar
þessara manna var Þórarinn. Þessi
erfiða og hættulega aðgerð tókst
með miklum ágætum og er því ekki
að undra þó að Þórarinn hafi dást
að læknastéttinni og fylgst vel með
framförum á sviði skurðlækninga.
Rúmum 10 árum eftir aðgerðina
heimsótti Þórarinn Bromton-
sjúkrahúsið og færði hjúkrunarfólki
því, sem hafði annast hann, gjafír.
Það fólk mundi vel eftir Þórami og
tók honum opnum örmum. Þetta
dæmi sýnir aðeins það að Þórarinn
gleymist ekki þeim er kynntust
honum.
Þórami var margt til lista lagt
en hann flíkaði þeim eiginleikum
ekki. Hann var söngmaður góður
enda söng hann með kór Fíladelfíu
í áratugi. Það var fyrst á síðastliðnu
hausti að hann hætti að stunda
söngæfíngar með kómum. Hann
var drátthagur og hagur á tré. Á
verkstæði sínu, sem hann hafði
komið sér upp I kjallaranum heima,
smíðaði hann ýmsa smágripi. Vom
þessir gripir eftirsóttir til gjafa sem
minjagripir, má þar t.d. nefna hag-
lega gerða bréfahnífa. Skreytti
hann þá gjaman á smekklegan
hátt með allskonar innbrenndu út-
flúri.
Hér hef ég talið upp fátt eitt af
því sem einkenndi Þórarin en þó
ekki stærstu og veigamestu þættina
í fari hans sem voru; heiðarleiki,
prúðmennska, glettni hans og gam-
ansemi, sem aldrei var á kostnað
annarra, og umfram allt hann.var
trúaður. Hann fékk köllun um
páska 1950 og gekk I Hvítasunnu-
söfnuðinn og hann var trúr köllun
sinni til æviloka.
Indverskt máltæki segir: „í hvert
sinn sem við missum vin deyjum
við lítið eitt.“ Mikiil og stór sann-
leikur feist í þessum orðum. Við
hjónin og bömin okkar sendum
Guðrúnu, bömum, tengdabömum
og bamabömum, okkar innilegustu
samúðarkveðjur um leið og við
kveðjum Þórarin með þakklæti fyr-
ir órofa vináttu og tryggð.
Blessuð sé minning hans.
Sævar Þ. Jóhannesson
Þórður Loftsson frá
frá Bakka
Fæddur 31. maí 1906
Dáinn 10. mars 1988
Ekki kom það mér beint á óvart,
er ég heyrði í útvarpinu að Þórður
vinur minn frá Bakka í Austur-
Landeyjum væri allur. Ég kom til
hans í fyrravetur í íbúð hans I Há-
túni 10. Var þá mjög af honum
dregið. Hniginn er I valinn aldraður
maður, þrotinn að heilsu og kröft-
um. Er þá ekki hvíldin kærkomin?
Þórður fæddist að Bakka í Aust-
ur-Landeyjum hinn 31. maí árið
1906. Ný öld var nýlega hafín, vor-
hugur var í þjóðinni. Var sem þjóð-
in væri að vakna af aldalöngum
svefni.
Foreldrar Þórðar bjuggu lengi
að Bakka, en þau voru Loftur Þórð-
arson og Kristín Sigurðardóttir,
ljósmóðir um langa hríð í sveit
sinni. Þórður ólst upp I stórum
systkinahópi. Hann fór að vinna
ungur heima við búskapinn og var
foreldrum sínum stoð og stytta allt
til þess tíma að hann fluttist að
Hellu ásamt þeim. Þar dvöldu
gömlu hjónin hjá Þórði og Bimi,
sonum sínum, til dauðadags. Loftur
lést 22. nóvember 1954, en Kristín
dó 7. maí 1957. Hann varð 87 ára,
en hún tæplega 83 ára. Skelfing
er mannsævin I raun og veru stutt
og starfsárin fá.
Þórður leitaði sér menntunar í
æsku. Gekk hann í Flensborgar-
skólann og lauk þaðan gagnfræða-
prófí árið 1924, 18 ára. Minntist
hann oft á skólaveruna við mig, er
við störfuðum saman um skeið.
Hann minntist kennaranna, ekki
— Minning
síst síra Þorvaldar Jakobssonar,
Bjama Bjamasonar, síðar skóla-
stjóra á Laugarvatni, og Sigurðar
Guðjónssonar, er oft var nefndur
Siggi lærer, en hann kenndi dönsku.
Einn af beklqarbræðmm Þórðar í
Flensborg var Sigurður Ágústsson
í Birtingaholti, með þeim yngstu,
ef ekki yngstur, í þeim hópi.
Ekki átti það fyrir Þórði að liggja
að ganga langskólaveginn, enda
vafalítið illfært þá fyrir bóndason.
Hann fór heim og vann á búinu.
Eins og kunnugt er hafa margir
stundað kennslu bama, þótt ekki
hafí þeira aflað sér sérmenntunar
til þess starfs, og margir reynst vel
á þeim vettvangi. Sá sem kenndi
mér lengst í bamaskóla var gagn-
fræðingur frá Akureyri, Siguijón
Jóhannsson. Ekki var hann taiinn
neitt slakur kennari, þótt prófskír-
teinið frá Kennaraskólanum vant-
aði.
Þórður tók að stunda bama-
kennslu í heimasveit sinni, er hann
var um fertugt. Stundaði hann það
starf í tvo vetur. Síðar gerðist hann
kennari við bamaskólann á Hellu,
sem þá var nýstofnaður. Var hann
þar skólastjóri þar til réttindamaður
í greininni birtist. Þá var Þórði
mínum vikið til hliðar. Svo var það
haustið 1964, að ég leitaði til Þórð-
ar að gerast almennur kennari við
bamaskólann í Þykkvabæ, sem ég
hafði forsjá fyrir þá. Hann varð vel
við bón minni, held jafnvel að hon-
um hafí þótt vænt um traust það
er ég bar til hans: Að gerast kenn-
ari við skóla í nágrenni við heimili
sitt. Kennarastarfíð er vandasamt
og oft vanþakkað, en býður upp á
fjölbreytni. Engir tveir dagar í
kennslu em alveg eins. Þórður var
orðinn roskinn, þegar þetta var, en
hafði talsvert vinnuþrek, og meira
en búast mátti við. Hann hafði
nefnilega tekið lungnaberkla og
verið höggvinn, til að hægt væri
að komast að meinsemdinni og ijar-
lægja hana. Verkið vann hinn þjóð-
kunni skurðlæknir Guðmundur Karl
Pétursson. Síðan mátti Þórður heita
vinnufær, þar til fáum ámm fyrir
dauða sinn.
Hvað má segja um kennslu Þórð-
ar? Hann var samviskusamur. Fór
sínar eigin leiðir. Lagði áherslu á
það í reikningskennslunni að pota
hvetjum og einum áfram eftir getu.
Töfluna notaði hann í hófí. Sögur
sagði hann krökkunum oft, enda
var hann vel lesinn. Mesta yndi
hans var bóklestur. Ég held nú að
kennslan hafí aldrei verið honum
neitt kjörfag, en þar var hann trúr,
líkt og við önnur störf sem hann
lagði hönd að. Þórður stundaði lengi
smíðar hjá Kaupfélaginu Þór á
Hellu. Hann var hagur í höndum.
Faðir hans var smiður góður og
átti margt verkfæra til þeirrar iðju.
Smíðar kenndi Þórður I skólanum
í Þykkvabæ, en þar kenndi hann
með mér í tvö skólaár. Hjá okkur
hjónum var hann í fæði og hús-
næði. Þægilegur maður var Þórður
í viðræðu. Þekkti fjölda fólks og
var minnugur. Orðaforði hans var
nokkuð sérstæður. Lýsingarorðið
drengilegur var í munni hans sterkt.
Hann var sjálfur drengur góður,
heiðarlegur alveg fram í fíngur-
góma. Slíkra manna er gott að
minnast. Heyrst hefur, að þeim fari
fækkandi. Er illt, ef satt reynist.
Þórður var einhleypur maður
fram að fimmtugu. Þá kvæntist
hann komu frá Patreksfírði, Matt-
hildi Jóhannesdóttur að nafni.
Reyndist hún honum mjög hlý og
dugleg eiginkona. Eigi varð þeim
barna auðið. Matthildur var mynd-
arleg í sjón og alúðleg í framkomu.
Frá Hellu fluttust þau til Reykjavík-
ur og eignuðust notalega íbúð I
Hlíðunum. Þar komum við hjónin
til þeirra. Þar dundaði Þórður við
smíðar í litlu herbergi undir risi og
hafði yndi af. Síðast bjuggu þau
Þórður og Matthildur I Hátúni 10.
Er útsýni þaðan stórfenglegt. Er
þau bjuggu þama andaðist Matt-
hildur. Eftir það bjó Þórður einn í
íbúðinni, sem í raun var þá orðin
of stór. Fá ár urðu á milli þeirra.
Þórður verður lagður til hinstu
hvíldar við hlið Matthildar í Gufu-
neskirkjugarði. Hvíli hann í friði,
blessaður karlinn. Minningin lifir.
Þessum fátæklegu kveðjuorðum
fylgir einlæg samúðarkveðja frá
okkur hjónum, til ættingja has.
Auðunn Bragi Sveinsson
Stykkishólmur:
Mikil verk-
efni fram-
undan
Stykkishólmi.
Atvinnumálanefnd Stykkis-
hólms er skipuð áhugamönnum
á sviði atvinnuaukningar í bæn-
um. Þeir fylgjast með þróun
þeirra mála, en eins og allir vita
eru það atvinnumálin sem gilda
á hverjum stað og sá uggur sem
nú er um alla landsbyggð vegna
straums fólks á höfuðborgar-
svæðið hlýtur að kalla á starf til
að sporna þar á móti.
Um áramótin samþykkti nefndin
meðal annars að rannsóknir verði
auknar á hörpudiski og þeim stofn-
um sem nýtanlegar eru í Breiða-
firði. Kannaður verði grundvöllur
fyrir því að ráðinn verði sérfræðing-
ur er vinni að rannsóknum og þró-
unarverkefnum á sviði sjávarútvegs
og fullvinnslu afurða. Þá verði auk-
ið samstarf milli hagsmunaaðila við
nýtingu auðlinda sjávar.
Menn eru ailtaf að sjá það betur
og betur að fullnýting afurða og
fyllstu gæði eru það sem koma skal.
— Árni
VZterkurog
k J hagkvæmur
auglýsingamiðill!