Morgunblaðið - 18.03.1988, Blaðsíða 40

40
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 18. MARZ 1988
Jón Bragi Bjarnason:
Refabúastefna í há-
skólamálum varasöm
Menntamálaráðherra svaraði í
gær fyrirspurn frá Jóni braga
Bjarnasyni (A/Rvk) um hver
væri tilgangnrinn með endur-
skoðun Iaga um háskóla og
hvemig því verki miðaði. Ráð-
herra sagði að í ljósi þróunar
þessara mála væri nauðsynlegt
að setja lagareglur sem skil-
greindu og samræmdu háskóla-
nám. Jón Bragi varaði þingmenn
fyrir að fara of geyst í þessum
efnum. TU dæmis væru menn
farnir að reka einhverskonar
„refabúastefnu í háskólamálum"
og nefndi í því sambandi Háskól-
ann á Akureyri. Halldór Blöndal
mótmælti þessum ummælum
þingmannsins og bað hann um
að biðjast afsökunar á þvi að
kalla Háskólann á Akureyri
refabú. Sagðist Halldór vera þess
fuUviss að þingmaðurinn væri
loðdýrakyns þegar hann mælti
þessi orð þó að hann minnti
STEINGRÍMUR Hermannsson
utanrikisráðherra segist hafa
farið fram á það að framferði
ísraelsstjómar á heraumdu
svæðunum verði rætt á næsta
fundi utanríkisráðherra Norður-
landa. Þetta kom fram í svari
við fyrirspura frá Svavari Gests-
syni (Abl/Rvk) um hver væri af-
staða ríkisstjóraarinnar til fram-
ferðis ísraelsstjórnar. Steingrfm-
ur sagðist hlynntur þvi að haldin
yrði alþjóðleg ráðstefna um mál-
efni þessa svæðis með þátttöku
kannski frekar á mink en ref.
Men ntamálaráðherra sagði það
ekki rétt að þetta mál hefði ver-
ið illa undirbúið. Það hefði verið
i undirbúningi siðan 1982 og hér
væri um að ræða stórkostlegt
byggðamál.
Birgir ísleifur Gunnarsson,
menntamálaráðherra, sagði enga
samræmda löggjöf vera nú um
kennslu á háskólastigi hér á landi.
í ljósi þess að á þessu skólastigi
hefði framvindan verið ör hér og
erlendis á undanfömum árum þætti
nauðsynlegt að setja lagareglur sem
skilgreindu og samræmdu háskóla-
nám, t.d. þyrfti að samræma þær
kröfur sem gerðar væru til nemenda
sem tækju ákveðnar prófgráður
sem hefðu alþjóðlegt gildi,
Samstarfsnefnd
háskólastigsins
Menntamálaráðherra sagði að í
verður fljótlega í Noregi. Taldi hann
að utanríkisráðherramir ættu að
sameinast um harðorða yfirlýsingu.
Steingrímur tók undir orð Svav-
ars um alþjóðlega ráðstefnu og
sagði það vera til lítils ef PLO tæki
þar ekki þátt. PLO ætti einnig að
fá sjálfstæði á hemumdu svæðun-
um þótt slíkt þyrfti kannski að
framkvæma f áföngum.
október á síðasta ári hefði hann
beitt sér fyrir því að setja á laggim-
ar samstarfsnefnd háskólastigsins
og ættu sæti í henni forráðamenn
skólastofnana þar sem fram færi
nám á háskólastigi. Formaður
nefndarinnar væri Sigmundur Guð-
bjamason háskólarektor. Hlutverk
nefndarinnar væri að vera vett-
vangur fyfir umræður um málefni
sem vörðuðu sameiginlega háskóla
á háskólastigi, að beita sér fyrir
úrlausn sameiginlegra viðfangsefna
og vera stjómvöldum til ráðuneytis
um mál á verksviði nefndarinnar.
Sem fyrsta verkefni hefði nefndinni
verið falið að semja drög að frum-
varpi til laga um háskólastigið.
Nefndin hefði haldið tvo fundi og
hvað lagasmfðina varðaði hefði hún
veríð að afla sér gagna erlendis frá
um sambærilega löggjöf. Ekki væri
ljóst hvenær starfinu lyki en vænt-
anlega yrði frumvarp til laga um
háskóla lagt fram á næsta Alþingi.
Refabúastef na
Jón Bragi Bjaraason sagðist
vilja vara þingið við að ganga of
haut fram í þessu máli. Hér væri
stórmál á ferðinni. „Ef menn hafa
hugsað sér að setja upp eitthvert
gagnfræðanám á Akureyri í ein-
stökum greinum, þá er það hið besta
mál og menn tala um margs konar
skóla út um allar jarðir og eru e.t.v.
að byija að reka einhvers konar
refabúastefnu í háskólamálum. Ég
vil leyfa mér að vara við því að svo
verði gert.“
Danfriður Skarphéðinsdóttir
(Kvl/Vl) sagðist telja það löngu
tímabært að opna og efla umræð-
una um nám á þvf skólastigi sem
við tæki að loknu framhaldsskóla-
stiginu.
Halldór Blöndal (S/Ne) sagði
það vera greinilegt að fyrirspyrj-
anda hefði verið mikið niðri fyrir
og næsta furðulegt að maður sem
Þorsteinn Pálsson forsætisráðherra:
Utanríkisráðherra:
Halda þarf alþjóð-
lega ráðstefnu um
hernumdu svæðin
PLO verði meðal þátttakenda
Birgir ísleifur Gunnarsson
talaði í þessum anda um það merki-
lega starf sem verið væri að gera
við Háskóiann á Akureyri skyldi
vera kennari við Háskóla íslands.
„Það eykur sannarlega ekki hróður
þeirrar stofnunar sem hann vinnur
við og ef þessi maður vill kenna sig
við það að vera akademískur í hugs-
unarhætti og þykist hafa allar þær
dyggðir sem slíka menn mega
prýða, yrði hann maður að meiri
ef hann kæmi hér ,.aftur f stólinn
og bæði afsökunar á þeim ummæl-
um sínum að lfkja háskólastarfinu
á Akureyri við refabú og annað
álíka smekklegt," sagði Halldór
Blöndal. „Má raunar segja þegar
maður horfir á hæstvirtan þing-
mann að hann minni kannski frem-
ur á mink en ref, en a.m.k. er ég
Halldór Blöndal
þess fullviss að loðdýrakyns er hann
þegar hann mælir þessi orð sem
hann sagði hér í stólnum áðan.“
Jón Bragi Bjaraason sagðist
harma það að Halldór Blöndal
skyldi taka svona í málið þegar
hann varaði við að rasa um ráð
fram að keyra í gegn stofnun há-
skóla á Akureyri án þess að þingið
vissi raunverulega hvað væri að
gerast. „Þetta minnir á það offors
raunar þegar Krafla var sett á lagg-
imar, að sérstakir áhugamenn um
slíka hluti keyrðu málin í gegn áður
en fullkannað var hver þörfin var
fyrir slíka stofiiun." Jón Bragi sagði
að menn ættu ekki að rugla saman
háskóla og öðrum fræðslustofiiun-
um.
Stórkostlegt byggðamál
Birgir ísleifur Gunnarsson,
menntamálaráðherra, sagðist
ekki vilja láta því ómótmælt að
Háskólinn á Akureyri hefði verið
keyrður í gegn með einhveiju of-
forsi og án undirbúnings. Sannleik-
urinn væri sá að málefni Háskólans
á Akureyri hefðu verið í undirbún-
ingi síðan 1982 hjá færustu mönn-
um. Fleiri en ein nefnd hefði unnið
að málinu og rektor Háskóla ís-
lands mjög hafður með í ráðum.
„Það hefur fengið mjög ítarlegan
undirbúning og þó að ég geri mér
grein fyrir því að af einhveijum
einkennilegum ástæðum eru vissir
aðilar við Háskóla íslands mjög
andvígir því að setja þennan há-
skóla upp þá tel ég það rétt. Ég tel
það stórkostlegt byggðamál að skóli
af þessu tagi skuli settur á Norður-
landi."
PLO, frelsissamtaka Palestínu-
manna, og einnig taldi hann rétt
að PLO-samtökin fengju sjálf-
stseði á hemumdu svæðunum.
Svavar Gestsson sagði að við
ættum að sýna afstöðu okkar með
því að fordæma framferði ísraels-
manna, kreijast alþjóðlegrar ráð-
stefnu á vegum Sameinuðu þjóð-
anna og með þátttöku PLO og kre§-
ast þess að ísraelsmenn hyrfú brott
a hernumdu svæðunum.
Steingrímur Hermannsson, ut-
anrikisráðherra, sagði ríkisstjóm-
ina hafa ijallað um mannréttinda-
brot ísraela og væri hún sammála
þvf sem hann hefði sagt við umræð-
ur um skýrslu utanríkisráðherra en
þá hefði hann fordæmt framferði
þeirra. Steingrímur sagðist háfa
formlega óskað eftir því að málið
yrði tekið fyrir á fundi utanríkisráð-
herra Norðurlanda sem haldinn
AIMHGI
Afgreiðsla og innheimta
námslána til bankakerfisins
ÞORSTEINN Pálsson, forsætis-
ráðherra, sagði i svari við fyrir-
spura frá Pálma Jónssyni (S/Nv)
að hugmyndir væru uppi um að
flytja afgreiðslu og innheimtu
námslána að einhverju eða öllu
leyti til banka og annarra lána-
stofnana.
Pálmi Jónsson spurði forsætis-
ráðherra hvenær mætti vænta þess
að komin yrðu til framkvæmda þau
stefnuatriði sem vikið væri að (
stefnuyfirlýsingu ríkisstjórnarinn-
ar, að viðskiptabankar og sparisjóð-
ir annist afgreiðslu og þjónustu
fyrir sjóði og fjármálastofnanir (
eigu hins opinbera.
Þorsteinn Pálsson, forsætis-
ráðherra, sagði að tekinn hefði
verið ákvörðun um að ráðuneytin
hvert fyrir sig myndu vinna að
framgangi þessarar stefnuyfirlýs-
ingar hvert á slnu sviði. Auk fjár-
festingarlánasjóða atvinnuveganna
væru það einkum Húsnæðisstofnun
ríkisins, Byggðastofnun og Lána-
sjóður íslenskra námsmanna sem
kæmu til skoðunar.
Forsætisráðherra sagði að vinnu-
hópur á vegum félagsmálaráðherra
væri nú að gera tillögur um þá
kosti sem fyrir hendi væru um
framtíðarskipan almenna húsnæð-
iskerfisins. Hlutverk vinnuhópsins
væri að leggja mat á stöðu hins
almenna húsnæðiskerfis og valkosti
í endurskipuiagningu þess, m.a.
með því að flytja hluta af verkefn-
um Húsnæðisstofnunar ríkisins til
bankakerfísins. Ráð var fyrir því
gert að tillögur hópsins lægju fyrir
í þessum mánuði en núverandi til-
högun væri sú að veðdeiid Lands-
banka íslands sæi um afgreiðslu
lána og innheimtu þeirra en greiðsl-
umar mætti inna af hendi f öllum
bönkum og sparisjóðum.
Breyting- á samskiptum
Byggðastof nunar við
lánastofnanir
Veruleg breyting hefði orðið á
samskiptum Byggðastofnunar við
lánastofnanir á síðasta ári. Þegar
stofnunin hóf útgáfu verðtryggðra
skuldabréfa semltfeyrissjóðir, aðal-
lega á landsbyggðinni hefðu keypt,
hefði verið farið að nota þessar
stofnanir til að geyma reiðufé
Byggðastofnunar og Byggðastofn-
Þorsteinn Pálsson forsætisráð-
herra
un hefði þannig haft n\jög gott sam-
starf við viðskiptabanka og spari-
sjóði á landsbyggðinni. Það væri á
hinn bóginn mat Byggðastofnunar
að það væri verulegum erfiðleikum
háð að fela bankastofnunum alla
þjónustu stofnunarinnar, einkum
að því er lýtur að útgáfu skulda-
bréfa, þar sem veðsetningar gætu
verið flóknar og vandasamar. Þann-
ig hefði Byggðastofnun litið á þetta
mál, en að verulegu leyti reynt að
færa aukið fjármagn út (lánastofn-
anir landsbyggðarinnar.
Afgreiðsla og innheimta til
banka
Þorsteinn sagði að varðandi LÍN
væru hugmyndir um að flytja af-
greiðslu og innheimtu námslána að
einhveiju eða öllu leyti til banka
og annarra lánastofnana. Þessar
hugmyndir hefðu komið upp í við-
ræðum menntamálaráðherra og
formanns stjómar LlN um breyt-
ingar á þjónustu sjóðsins. Mennta-
málaráðherra hefði lýst áhuga
stnum á málinu og óskað eftir þv(
að það yrði kannað frekar. Formað-
ur stjómar lánasjóðsins hefði unnið
að athugun á málinu og hygðist
leita eftir umboði stjórnar til að
hefja viðræður við banka og aðrar
lánastofnanir um möguleika á
slíkum tilflutningi verkefna frá
lánasjóðnum.