Morgunblaðið - 22.03.1988, Qupperneq 36

36
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 22. MARZ 1988
Fylkiskosningar í Baden-Wlirttemberg;
Kristilegir demó-
kratar halda
meirihlutanum
Skæruliðar í E1 Salvador sprengdu bíla og báru eld að þeim dagana
fyrir kosningarnar sem fram fóru á sunnudag en allt var með kyrr-
um kjörum á kjördaginn. Á innfelldu myndinni sést Jose Napoleon
Duarte forseti greiða atkvæði.
E1 Salvador:
Stj órn Duartes beið
ósigur í kosningunum
San Salvador, Reuter.
Stjornarandstaðan í E1 Salva-
dor vann sigur yfir flokki kristi-
legra demókrata í kosningunum
sem fram fóru þar i landi á
sunnudag. Er þetta mikið áfall
fyrir stjórn Jose Napoleons Du-
artes scm nýtur stuðnings
Bandaríkjastjóraar.
Leiðtogar kristilegra demókrata-
Kína:
Peking, Reuter.
TALIÐ er að ræða, sem Zhao
Ziyang, leiðtogi kínverska
kommúnistaflokksins, hélt á mið-
stjóraarfundi flokksins 15. mars,
sé ögrun við forsætisráðherra
Kina, Li Peng.
í ræðunni hvetur Zhao til aukinn-
ar skilvirkni svo hægt verði að við-
halda hröðum vexti í efnahag lands-
ins. Zhao hélt þessa ræðu skömmu
áður en forsætisráðherrann, tals-
maður hægari efnahagsvaxtar, ætl-
aði að flytja stefnuræðu sína á
kínverska þinginu, og að sögn vest-
rænna sendiráðsmanna fjallaði
Zhao um flest það sem Li hafði
flokksins lýstu yfir á sunnudags-
kvöld að þeir hefðu beðið ósigur í
kosningunum og sögðu að Þjóðem-
isbandalagið (ARENA) hefði hlotið
flest þingsæti af þeim 60 sem eru
á landsþinginu. Formaður Þjóðem-
isbandalagsins ins, Alfredo Crist-
iani, sagði að allt benti til þess að
flokkurinn hefði hlotið 55% at-
ætlað sér ræða.
Vestrænn sendiráðsmaður sagði
að Zhao og Li greindi á um hversu
hraður efnahagsvöxturinn ætti að
vera. Zhao vildi hraðari efnahags-
vöxt og hætta á meiri verðbólgu,
en Li vildi varkámi og hætta á
minni framleiðni og vannýtingu
auðlinda.
í ræðu sinni sagði Zhao meðal
annars að hagsmunaárekstrar ættu
sér stað í Kína, og að kommúnista-
flokkurinn þyrfti að vera opnari í
samskiptum við almenning. Öll
helstu dagblöð Kína birtu ræðuna
í gær.
kvæða. „Sigur okkar sýnir að fólk
er að missa trúna á stjóm Duart-
es,“ sagði Cristiani. Duarte hefur
verið hliðhollur Bandarílqunum sem
á móti hafa styrkt E1 Saívador með
Qárframlögum sem nema 45 milljón
dollurum á mánuði. Þrátt fyrir það
er efnahagur landsins í óreiðu. Áuk
þess hefur lítið miðað í samninga-
viðræðum stjómarinnar við skæm-
liða. Hefur stjóm Duartes sætt vax-
andi gagnrýni af þessum sökum að
undanfömu.
„Við verðum að sætta okkur við
dóm fólksins. Kristilegir demó-
kratar viðurkenna ósigur sinn,“
sagði varaforseti E1 Salvador, Rud-
olfo Castillo Claramount, á blaða-
mannafundi í gær. Hann sagði að
kosningamar væra einnig sigur
yfir vinstri sinnuðum skæraliðum
sem barist hafa gegn stjóm Duart-
es. „Sigurvegari í þessum kosning-
um er fólkið I E1 Salvador og lýð-
ræðið," sagði Castillo Claramount.
Þúsundir fólks komu til kjörstaða
á vörabflum, sérstökum strætis-
vögnum eða fótgangandi vegna
hótana skæraliða um að þeir myndu
ráðast á fólk á einkabifreiðum. Að
sögn erlendra sendimanna og
stjómmálaflokkanna í landinu var
þátttaka í kosningunum á milli 50
og 65%, sem er nokkra minna en
áður. Endanleg úrslit kosninganna
verða ljós í dag.
Nýnasistar fá
talsvert fylgi
Bonn, Reuter.
KRISTILEGIR demókratar í Bad-
en-WUrttemberg héldu meirihluta
sínum á þingi í fylkiskosningum
á sunnudag. Það sem mest kom
á óvart í kosningunum var fylgi
öfgahópa til hægri sem tóku at-
kvæði frá stærstu flokkunum.
Kosningabaráttan snerist að
miklu leyti um stefnu ríkisstjórn-
ar Vestur-Þýskalands undir for-
sæti Helmuts Kohls. Kohl óskaði
Lothar Spftth, forystumanni
Kristilegra demókrata í Baden-
WUrttemberg, til hamingju með
að hafa haldið meirihlutanum á
þingi þrátt fyrir óhagstæðar
skoðanakannanir fyrir kosning-
araar.
Kristilegir demókratar fengu
49,1% atkvæða en þurftu 48% til
að halda meirihlutanum á þingi.
Fyrir fjóram áram fékk flokkurinn
51,9% atkvæða. í fimm fylkiskosn-
ingum af sex síðan Kohl var endur-
kjörinn kanslari á síðasta ári hafa
Kristilegir demókratar tapað fylgi.
Talið er að persónulegar vinsældir
Lothars Spáths hafi bjargað meiri-
hlutanum fyrir fiokkinn að þessu
sinni.
Þrír öfgaflokkar til hægri fengu
samtals 5,1% atkvæða en höfðu ein-
ungis 0,5% árið 1984. En engum
þeirra tókst að ná tilskildum 5% at-
kvæða til þess að komast á þingið
í Stuttgart. Nýnasistar fengu mest
fylgi af þessum þremur, 2,1% at-
kvæða.
Jafnaðarmenn fengu 32% at-
kvæða og Fijálslyndir 5,9%, báðir
minna en í kosningunum fyrir fjóram
áram. Græningjar töpuðu einnig
fylgi, fengu 7,9% atkvæða.
Hans-Jochen Vogel, formaður
Jafnaðármanna sagði að aukið fylgi
öfgamanna til hægri væri viðvörun
til lýðræðissinna í Vestur-Þýska-
landi. „Ég hef miklar áhyggjur af
þessu. Þetta er þróun sem ætti að
fá okkur til að staldra við og hugsa
málið,“ sagði Vogel i sjónvarpsvið-
tali.
Kohl gerir lítið úr
fylgi nýnasista
Kohl gerði lítið úr fylgisaukningu
öfgaafla til hægri og sagði þá enn
hafa minna fylgi en í öðram Evrópu-
ríkjum. Hann sagði að niðurskurður
á framlagi Evrópubandalagsins til
landbúnaðar hefði kostað flokk sinn
atkvæði bænda. Stjómmálaskýrend-
ur segja að auk þess hafí margir
verkamenn sem venjulega styðja
Jafnaðarmenn greitt öfgahópunum
atkvæði en hugmyndir Jafnaðar-
Reuter
Hér sést Lothar Spáth, forsætis-
ráðherra í Baden-WUrttemberg,
greiða atkvæði I fylkiskosning-
unum á sunnudag.
manna um að fóma launahækkunum
fyrir styttri vinnuviku hafa vakið
reiði verkamanna.
Spáth, sem er vinsæll stjóm-
málamaður og líklegur arftaki
Kohls, sagði að það hversu óháður
hann væri stjóminni í Bonn hefði
tryggt meirihlutann. Hann sagðist
hafa haft áhyggur af áhrifum
hneyklsisins í Slésvík-Holtsetalandi
á fylgi flokks síns. Síðastliðið haust
varð Uwe Barschel, leiðtogi Kristi-
legra demókrata í fylkinu, uppvís
að óprúttinni kosningabaráttu.
Nokkram vikum síðar svipti hann
sig lífí á hótelherbergi í Genf.
Spáth sagðist halda að nú yrði
meira mark tekið á sér í Bonn, ekki
síst þar sem honum tókst að verja
síðasta meirihluta Kristilegra demó-
krata á vestur-þýsku fylkisþingi.
Spáth barðist undir kjörorðinu:
„Landið okkar er í góðum höndum,"
og getur hann státað af því að í
Baden-Wiirttemberg era tekjur
hæstar á íbúa í Vestur-Þýskalandi
og þar er minnst atvinnuleysi og
mestur hagvöxtur.
Frakkland:
Segir Mitter-
rand af sér?
París, Reuter.
CHARLES Pasqua, innanríkis-
ráðherra Frakklands, sagði í gær
að svo gæti farið að Francois
Mitterrand segði af sér forseta-
embættinu til að bæta stöðu sína
i kosningabaráttunni.
Pasqua sagði þetta í útvarpsvið-
tali daginn eftir að Mitterrand hafði
sagt við fréttamenn að hann ætli
að tilkynna í þessari viku hvort
hann gæfi kost á sér annað
kjörtímabil. „Ég get ekki ímyndað
mér að hann tilkynni framboð án
þess að láta einhveija snilldarlega
kosningarbrellu fylgja," sagði Pas-
qua, sem skipuleggur kosningabar-
áttu Jacques Chiracs forsætisráð-
herra. „Hann gæti ákveðið að segja
af sér, til að geta einbeitt sér að
kosningabaráttunni."
Ef svo kynni að fara að Mitter-
rand segði af sér tæki forseti þings-
ins, Alain Poher, við umboði forseta
þar til næsta kjörtímabil hefst, eða
22. maí. Poher hefur tvisvar gegnt
embætti forseta til bráðabirgða.
Hann sagði í gær að engin ástæða
væri til að ætla að Mitterrand segði
af sér. Hann endurtók þá skoðun
sína að Mitterrand ætti að draga
sig í hlé vegna aldurs. Forsetinn
er nú 71 árs gamall og verður 78
ára í lok næsta kjörtímabils, sem
er sjö ár.
Óvenjuleg áskorun 438 austur-evrópskra andófsmanna:
Vilja leyfa mönnum að ráða
hvort þeir gegni herþjónustu
Vínarborg. Reuter.
Á FIMMTA hundrað andófs-
manna frá Sovétrikjunum,
Ungverjalandi, Tékkóslóvakíu,
Póllandi, Austur-Þýzkalandi og
Júgóslavíu hafa skrifað undir
áskorunarskjal þar sem hvatt
er til þess að menn eigi að vera
frjálsir að því að neita að gegna
herþjónustu.
í áskoraninni eru fulltrúar á
ráðsteftiunni um öiyggi og sam-
vinnu í Evrópu, sem nú stendur
yfir í Vínarborg, hvattir til þess
að gefa málinu gaum.
Ungverski rithöfundurinn og
andófsmaðurinn Miklos Haraszti
tjáði fréttamönnum að 438 and-
ófsmenn hefðu undirritað áskor-
unina. Meðal þeirra væra sovézki
eðlisfræðingurinn Andrei Sak-
harov, sem á sínum tíma hlaut
friðarverðlaun Nóbels, ungverski
rithöfundurinn Gyorgy Konrad,
tékkneska leikritaskáldið Vaclav
Havel, Jiri Hajek, fyrram utanrfk-
isráðherra Tékkóslóvakíu og Sam-
stöðuleiðtogamir Adam Michnki,
Zbigniew Bujak og Jacek Kuron.
Askorunin á sér enga hliðstæðu
í Austur-Evrópu, þar .sem allt
kapp hefur verið á það lagt af
hálfii fyrivalda að koma í veg
fyrir samgang andófsmanna milli
landa. Að sögn Peters Uhl, eins
af leiðtogum tékknesku andófs-
samtakanna, sem kennd era við
mannréttindaskrána ’77, líta
austurevrópsk yfirvöld á samgang
austurevrópskra andófsmanna
sýnu hættulegri en samskipti milli
óháðra austur-evrópskra samtaka
og vestur-evrópskra.
Valdamenn greinir
á um efnahagsmál