Morgunblaðið - 09.04.1988, Side 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 9. APRÍL 1988
Strengjasveit Tónlistarskóians á tónleikum annað kvöld
Rússnesk íhygli, en einnig
léttleiki og glæsibragur
Morgunblaðið/Bjami
Gunnar Kvaran sellóleikari.
Gunnar Kvar-
an sellóleik-
ari á Háskóla-
tónleikum
Einn er sá fastur liður í tónlist-
arlífi höfuðborgarinnar, sem ekki
fer mikið fyrir, en heldur þó sínu.
Um það bil annan hvem miðviku-
dag þann tíma sem Háskólinn
starfar eru haldnir Háskólatón-
leikar í Norræna húsinu kl.
12.30. Sumsé hádegistónleikar,
sem standa í um það bil hálftíma.
Nægilegur tími til að komast í
andlegt samband við tónlistina
sér til sálareflingar og -trausts
í erli og ferli dagsins.
Næstkomandi miðvikudag á
venjulegum stað og tíma leikur
Gunnar Kvaran verk fyrir ein-
leiksselló. Þá dettur vísast ein-
hveijum Bach í hug og mikið
rétt Gunnar leikur einmitt svítu
nr. 5 í C-moll fyrir einleiksselió
en alls samdi Bach sex slíkar.
Það hefur margt og margt verið
ritað og rætt um þessar svítur
hans Bachs, svo þama gefst
kærkomið tækifæri til að heyra
og hlusta eftir snilli Bachs, sem
vísast skilar sér vel í leik Gunn-
ars.
Á MORGUN, sunnudag, heldur
Strengjasveit Tónlistarskólans
tónleika í Bústaðakirkju undir
stjóm Marks Reedmanns. Sann-
arlega ánægjulegt að aftur skuli
vera komin upp strengjasveit við
skólann, minnug ágætrar
frammistöðu hóps, sem Reed-
mann stjórnaði hér einu sinni.
Dagskráin á morgun er einkar
áhugaverð, verk eftir Sjostakov-
itsj og eldri landa hans,
Tsjækofský.
En áður en er hugað að verkun-
• um, víkjum þá ögn að flyljendun-
um. Þau eru öll nemendur við Tón-
listarskólann, utan hvað Richard
Kom bassaleikari styrkir hópinn,
sex á fiðlu, þrír á lágfiðlu, þrír á
selló og tveir á bassa. Nemendum-
ir era allir langt komnir og orðnir
þaulæfðir, meðal annars úr Sin-
fóníuhljómsveit æskunnar. Stjóm-
andinn velur í sveitina og allt era
það nemendur, sem stunda námið
í fullri alvöra og vilja leggja sig
alla fram, svo þama getur að líta
fólk, sem öragglega á eftir að setja
svip sinn á tónlistarlífið hér í framt-
íðinni. Enginn efí á því...
Dmitry Sjostakovitsj fæddist
1906, dó árið 1975, og lifði og
starfaði á umrótatímum í heimal-
andi sínu, Sovétrfkjunum. Var
ýmist inni á gafli hjá valdhöfum
eða úti í kuidanum. Saga hans er
því rækilega samtvinnuð því sem
gerðist í kringum hann og hún
hefur meðal annars verið sögð á
eftirminnilegan hátt í bók, sem
Solomon Volkov gaf út 1979. Test-
imony heitir hún á ensku. í ævi-
sögu sinni segir söngkonan Galina
Visjnefskaja, eiginkona Rostrópo-
vitsj, heilmikið af vini sínum Sjos-
takovitsj, um llf hans, hvemig
maður hann var og hvemig vinátt-
an við hann breytti lífi hennar og
opnaði augu hennar fyrir landi
þeirra og þjóð. Tilfinningaþrungin
lýsing eins og Rússum er einkar
lagið...
Sjostakovitsj samdi fimmtán
strengjakvartetta, þar af sjö
síðasta áratuginn sem hann lifði.
Verkið sem Strengjasveitin flytur
er útsetning 8. kvartettsins fyrir
Mark Reedman með Strengja-
sveit Tónlistarskólans á æfingu
nm daginn.
litla kammersveit. Verkið er samið
í minningu þeirra sem féllu í seinni
heimsstyijöldinni, en hörmungam-
ar sem gengu yfir landið á þeim
áram mörkuðu tónskáldið mjög,
eins og fleiri landa hans. Eins kon-
ar sorgaróður til hinna föllnu.
Vegna þess að það var skrifað sem
kvartett krefst það náins samspiis,
eins og öll kammertónlist. Auk
þess krefst það mikils f tónmynd-
un, góðri stjóm f að halda löngum,
seigum tónum og eins í tónalitun-
um. Vel valið verk til að efla tónlist-
arfólkið unga og auka reynslu þess
og þekkingu ... og áheyrendur svo
heppnir að fá tækifæri til að auka
þekkingu sfna og reynslu í leið-
inni. Tónskáldið hefur sjálft sagt
um verk sín að „með því að fara
Morgunblaðið/Sverrir
tónlistarlífinu
Sigrún Davíösdóttir
í saumana á tónlist minni, komist
þið að öllum sannleikanum um mig
sjálfan, bæði sem mann og lista-
mann“. Leggið því eyran vel við
það sem gefur að heyra...
Verkið eftir Tsjækofský er allt
annars eðlis, þó engan veginn auð-
velt, heldur reynir á aðra hluti f
spilamennskunni. Það er serenaða
fyrir strengi og iétt yfir henni.
Ekki eins tilfinningahlaðið verk og
það fyrra. Þar er að finna undur-
fagran hægan kafla og vals á Tsjæ-
kofska vísu. Verkið bfður flyfjend-
um upp á að spreyta sig á ýmsum
tæknilegum fyrirstöðum, ifka fullt
af nótum... Og þegar svo fáir
spila eins og f Strengjasveitinni,
þurfa allir að vera býsna góðir.
Ekki hægt að skýia sér bak við
næsta mann, svo sérhver þarf að
spila eins og einleikari.
Sfðar í mánuðinum spilar
Strengjasveitin á próftónleikum
skólans. Einhveijir meðlimanna era
á förum, en kjaminn verður eftir
og á vonandi eftir að gieðja okkur
með góðum leik og spennandi verk-
efnavali næsta vetur undir stjóm
meistara síns, Mark Reedmanns.
En f bili þurfum við aðeins að hafa
biðlund þangað til annað kvöld ...
Þorsteinn Gauti Sigurðsson píanó-
leikari á tónleikum í London
Ein þeirra samtaka, sem er
að finna f tónlistarheiminum eru
evrópsk samtök pfanókennara,
European Piano Teachers
Association, EPTA. Samtökin
voru stofnuð 1978, eru starfandi
f tólf Evrópulöndum, en meðlimi
er lflta að fínna f öðrum löndum
en þessum tólf og stöku austur-
evrópskir kennarar hafa tengst
samtökunum. Einnig hafa kenn-
arar f Bandaríkjunum, Japan og
Astraliu samband við EPTA.
Markmið samtakanna er
þríþætt: Að bæta pfanókennslu, að
auka samband pfanókennara og
pfanóleikara og að skipuleggja ráð-
stefnur og vinnustefnur, þar sem
píanókennarar geta komið saman
og skipst á hugmyndum og miðiað
reynslu sinni um píanókennslu. Á
samkomunum er lögð sérstök
áhersla á að bjóða ungum og efni-
legum pfanóleikuram að halda tón-
leika. Ariega er yfirieitt mót í Lon-
don en auk þess fundir f öðram
löndum.
Samtökin eru byggð upp eins
og önnur ámóta samtök með stjóm
og stjómarmönnum frá þátttökul-
öndunum. Auk þess tengist þeim
hópur velvildarmanna og þar er að
finna nöfn þekktra tónlistarmanna.
Nægir að nefna menn eins og Ash-
kenazí, Alfred Brendel, Peter
Frankl, John Ogdon og Rudolf
Serkin til að gefa til kynna að sam-
tökin era stúdd heilshugar af
öflugu tónlistarfólki.
EPTA gefur út hið ágætasta
tímarit, Piano Joumal, sem er
dreift til féiaga og það eitt ætti
að vgra ærin ástæða til að ganga
í samtökin. í ritinu era ágæt viðtöl
við píanóleikara og kennara, grein-
ar um píanókennslu, ritdómar um
bækur, og ekki síst er reynt að
geta um allt kennsluefni og nótur,
sem píanókennarar gætu haft gagn
af.
íslenskir píanókennarar starfa í
Evrópusamtökunum og hér er
starfandi deild innan samtakanna.
Halldór Haraldsson er formaður
íslandsdeildarinnar. Allmargir
kennarar hafa sótt samkomur
EPTA héðan, bæði sér til fræðslu
og eins haldið þar tónleika. Halldór
Haraldsson hélt fyririestrartónleika
um íslenska píanótónlist 1979 og
tónleika árið eftir ásamt Gfsia
Magnússyni pfanóleikara. Jónas
Ingimundarson hefur bæði haldið
tónleika á samkomu EPTA og
Morgunblaðifl/Bjami
Þorsteinn Gauti Sigurðsson
kynnt fslenskt pfanókennsiuefni.
Anna Áslaug Ragnarsdóttir, Guð-
mundur Magnússon og nú sfðast
Þorsteinn Gauti Sigurðsson hafa
öll komið fram á tónleikum samtak-
anna.
Eins og kom fram hérna að ofan
vora samtökin stofiiuð 1978, en
um daginn var haldið upp á tfu ára
afmælið í sal Guildhall School of
Music and Drama í Barbican-lista-
miðstöðinni. Sá skóli hefur alla tíð
verið nátengdur samtökunum, því
kennari þar, Carola Grindea, var
einn helsti hvatamaður að stofnun
þeirra. Þann 14. febrúar sl. var
haldið EPTA píanó-maraþon, sem
svo var kallað. Þama var verið að
alian daginn og meðal annars vora
fimm ungir pfanóieikarar fengnir
til að spila fyrir samkomuna, hver
með um hálftíma dagskrá. Þeir
vora frá Finnlandi, Austurríki,
Þýskalandi, Belgíu og fslandi. Sá
var Þorsteinn Gauti Sigurðsson.
Um kvöldið hélt svo enski pfanó-
leikarinn John Lill tónleika. Nafn
hans hljómar kunnuglega í eyram
þeirra, sem eitthvert veður hafa
af pfanóleik og -leikuram og Lill
hefur meðal annars haldið tónleika
hér.
• Þorsteinn Gauti spilaði verk eftir
Rahmanínov og Skijabín, verk sem
hann er búinn að vera með f puttun-
um um skeið. Spilaðu þau hann
meðal annars á tónleikum f Nor-
ræna húsinu fyrir jól. Hann spilaði
næstsíðastur af þeim ungu pfanó-
ieikuram sem vora fengnir til að
spila þennan dag og sá eini, sem
var klappaður upp og fenginn tii
að spiia aukaiag. Ekki verra, þegar
haft er í huga að salurinn var skip-
aður fólki sem allt er á einhvem
hátt sérfrótt um píanóleik. Svo for-
frömuð samkoma kann að verka
letjandi á einhveija. Að minnsta
kosti var þýski fuiltrúinn, sem spil-
aði sfðastur, sumsé á eftir íslend-
ingnum, rennsveittur um lófana og
skjálfandi á beinunum og hefur
líklega ekkert munað um að taka
á sig taugatitringinn fyrir Þorstein,
ef einhver var, svo hann sté beint
inn f tónlistina um leið og hann tók
á hijóðfærinu.
Á næstunni gefast nokkur tæki-
færi til að heyra Þorstein Gauta
leika. í enda apríl, eða maf spilar
hann í kvartett á tónleikum Kamm-
ermúsfkklúbbsins, spilar þar ásamt
Laufeyju Sigurðardóttur, fiðiuleik-
ara, Helgu Þórarinsdóttur, lágf-
iðluleikara, og Richard Talkovskíj,
sem öll leika með Sinfónfunni okk-
ar og víðar. Kvartettar eftir
Brahms og Mahier verða á dagskrá
auk þess sem strengjaleikaramir
flytja Beethoven-tríó. I maí verður
Þorsteinn Gauti með einleikstón-
ieika, spitar Liszt og fleira gott og
á Listahátíð f júnf leikur hann með
hljómsveit undir stjóm Hákonar
Leifssonar, frumflytur verk eftir
Leif Þórarinsson. Slær auk þess á
aðra strengi á Listahátíð og spilar
í jazzkvintett. Greinilega ýmislegt
forvitnilegt áheymar og þá er ekk-
ert annað en að leggja við eyran
þegar þar að kemur, fyrst á tónleik-
um Kammermúsfkklúbbsins.