Morgunblaðið - 09.04.1988, Page 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 9. APRÍL 1988
t | l IBLÆTI ALLRA^
Skemmtileg
afmælissýning
Frlmerki
Jón Aðalsteinn Jónsson
Dagana 18.-20. marz sl. var
haldin frímerkjasýning í sýningar-
sal ASÍ til þess að minnast 20 ára
afmælis Landssambands íslenzkra
frímerlqasafnara. Sagt hefur verið
svo rækilega frá aðdraganda þess-
arar sýningar í frímerkjaþáttum,
að þess gerist ekki þörf að fjölyrða
frekar um hann f þessum þætti.
Aftur á móti er sjálfsagt að segja
nú nokkru ger frá sýningunni LÍFIL
88, þegar hún er um garð gengin,
þó að ekki væri nema vegna þeirra
safnara utan Reylqavíkur, sem áttu
þess ekki kost að skoða hana.
Sýningin var opnuð kl. 17 föstu-
daginn 18. marz með stuttu ávarpi
formanns sýningamefndarinnar.
Að því búnu skoðuðu gestir sýning-
arefnið, sem var ótrúlega fjöl-
breytt. Var mikið af því þess eðlis,
að það höfðaði meira til almennings
en oft áður. Hér voru t.d. mjög
skemmtileg mótíf-söfn og eins
unglingasöfn, en hins vegar ekki
eins sérhæfð söfn og oft áður. Er
engum vafa undirorpið, að tiltölu-
lega einfalt efni og oft mjög
skemmtilegt fyrir skoðandann
dregur miklu frekar að en mjög
þröngt svið, sem getur engan veg-
inn boðið upp á mikinn fjölbreyti-
leika fyrir venjulegt auga. Enda
þótt ég sjálfur hafi haft gaman af
tiltölulega þröngu sviði í minni söfn-
un og fremur erfiðu viðfangs og
fengið út úr því verulega ánægju,
er mér vel ljóst, að það höfðar alls
ekki almennt til safnara. Og oft
verður það sízt til að laða þorra
manna að frímerkjasöfnun, þegar
boðið er upp á mjög afmarkað sýn-
ingarefni, þar sem sýndar eru
margar prentanir sama merkis og
afbrigði innan hverrar prentunar.
Athugun slíks efnis kostar oft veru-
legan tíma og jafnvel útskýringar,
sem reynir á þolinmæði skoðand-
ans. Þetta er staðreynd, sem menn
verða að viðurkenna, enda hefur
sérhæfingin víða orðið vandamál
innan frímerkjasöfnunar. Af því
hefur meðal annars leitt, að menn
hafa snúið sér að ýmsu auðveldara
efni og þá einkum mótíf-söfnún.
Ekki er það af því, að hún þurfi
að vera svo miklu léttari en önnur
söfnun, heldur vegur hitt áreiðan-
lega þungt, að hún kostar ekki eins
mikla fjármuni og sérhæfingu.
Margar póststjómir hafa notfært
sér þetta nýja söfnunarsvið í æ
ríkara mæli, bæði til að auglýsa
land sitt og þjóð, en um leið, því
miður, oft til þess að seilast ofan í
buddu safnarans. Eru vissulega
ekki allir hrifnir af þeirri' þróun.
En mótíf-söfnun getur hins vegar
gefið mönnum kost á alls kyns leið-
um, ef þeir eru nógu hugmyndarík-
ir. Þá hefur hún um leið oft ekki
svo iítið fræðslugildi. Vil ég ein-
dregið hvetja unga safnara til þess
að fara inn á þessa braut og kynna
sér góð mótíf-söfn og eins það, sem
um þá söfnun hefur verið skrifað.
Því miður hefur lítið birzt á íslenzku
um slíka söfnun, en verulega góð
bók hefur komið út á norsku eftir
kunnan mótíf-safnara, Eivind
Evengen. Nefnist'-hún Motivsamler-
en. Er hún sannarlega þess virði,
að menn kynni sér hana, áður en
þeir hefla þess konar söfnun.
Á LÍFÍL 88 voru í samkeppnis-
deild mjög skemmtileg mótíf-söfn
og eins í heiðursdeild. Er rétt nú
að lokinni þessari sýningu að minn-
ast á nokkur þeirra nánar en hægt
var að gera fyrir sýninguna.
Þar fékk hæstu verðlaun safn
norsks arkitekts, Jan Olav Reither,
sem hann nefnir á sínu máli Nord-
ens arkitekturhistorie fra middel-
alderen til vár tid. Hér fjallar hann
um húsagerðarlist á Norðurlöndum,
eins og lesa má hana af frímerkj-
um, póststimplum og umslögum.
Er þetta safn einkar skemmtilegt
og vel upp sett. Hlaut það gyllt silf-
ur og að auki heiðursverðlaun, sem
Póst- og símamálastofnunin gaf.
Annað safn fékk einnig stórt silf-
ur í þessum flokki. Hér hefur norsk-
ur safnari, Norvell Skreien, dregið
saman mjög áhugavert safn um
norska tónskáldið Edvard Grieg.
Rekur hann þar ævisögu Griegs
með frímerkjum og öðru efni þeim
tengt. Gerir hann þetta á svo
skemmtilegan og frumlegan hátt,
að það hlýtur að velq'a athygli og
aðdáun allra þeirra, sem skoða
safnið. Norðmenn hafa að sjálf-
sögðu gefið út frímerki með mynd-
um af tónskáldinu og eins gert sér-
stimpla, tengda honum. Þá dvaldist
Grieg víða erlendis og kjmntist
mörgum mönnum á langri ævi.
Þetta er allt sýnt eins vel og kostur
er á með frímerkjum og stimplum.
RNÁMSKEIÐ
7 vikna námskeið frá 11. apríl - 31. maí
• MORGUNTÍMAR
• HÁDEGISTÍMAR
• SÍÐDEGISTÍMAR
• KVÖLDTÍMAR
ATH!:
Sértfmar fyrir karla
f hádeglnu
Innritun hafin!
S:15103 og 17860
1 Leikfimi
1 Dansleikfimi
1 Þolfimi
KENNARAR:
Bryndfs Petra Bragadóttir
Elisabet Guðmundsdóttir
Callie McDonald
Hafdls Árnadóttir
1 Jassdans
1 Nútímadans
1 Ballett
1 Blues
1 Stepp
KENNARI :
Keith Taylor
1 Flamenco
KENNARI:
Concha (frá Granada)
I Leikir-spuni (4-7 ára)
KENNARI :
Anna Richards
I Jassdans (7-n ára)
KENNARI:
Keith Taylor
I Leiklist fyrir börn
og unglinga
KENNARI :
Sigríður Eyþórsdóttir
s
s
s
Mér varð hugsað til okkar hér
heima í þessu efni. Ekki eigum við
svo mörg slík stórmenni, að við
getum sett saman mótíf-söfn um
þau. E.t.v. mætti koma sér upp
safni frímerkja um Jón Sigurðsson,
ævi hans og störf, og leita þá að
sjálfsögðu út fyrir landsteinana eft-
ir efniviði í slíkt safn. En hér kom
mér ekki síður í hug skáldið og
athafnamaðurinn Einar Benedikts-
son, sem miklar sögur fóru af í lif-
anda lffí. Hann fór víða um lönd
og hugur hans reikaði enn lengra
og jafnvel til annarra hnatta. Ég
held það gæti verið gaman fyrir
einhvem ungan safnara að hyggja
að einhveiju slíku efni innan
íslenzkrar frímerkjasögu (fílatelíu)
Sömu verðlaun f þessum flokki,
stórt silfur, fékk safti, sem nefnist
Fiskveiðar. Er það danskur maður,
Jergen Jorgensen, sem hefur dregið
þetta efni saman. Hér sýndi hann
80 blöð úr safni sínu eða í fimm
römmum. Hins vegar gat hann þess
í skýringum, að safnið allt væri'365
blöð. Hér fengum við því aðeins að
sjá tæpan fjórðung safnsins. Af því
má ráða víðfeðmi þessa safns. Höf-
undur safnsins flokkar þetta efni
m.a. eftir þjóðum, svo sem lesa má
um á frímerkjum og stimplum, og
sfðan í ýmsa undirflokka, svo sem
gjaman er gert f mótíf-söfnun.
Kemur þetta einkar vel út. Þannig
tekur hann íslenzk frímerki, sem
varða fiskveiðar í einhverri mynd.
Sfðan fá allar aðrar þjóðir við Norð-
ur-Atlantshaf sinn sess í safninu
eftir sömu aðferð.
Annar danskur maður átti þama
safn, sem nefndist Hesturinn og
not mannsins af honum. Stærð
þessa safns sést bezt á því, að hér
var það sýnt í 79 blöðum eða fimm
römmum, en alls munu vera í safn-
inu 437 blöð. Við fengum því aðeins
að sjá tæpan fimmtung safnsins á
LÍFIL 88. Þetta safn hlaut silfrað
brons. Skiptist það í átta flokka,
og er þar rakin saga hestsins frá
örófi alda og fram á okkar daga.
Er ljóst, að hér þarf oft mikla hug-
kvæmni til og natni við að setja
saman slíkt mótíf-safn eða þema-
safn, eins og trúlega mætti einnig
kalla það.
Önnur söfn í þessari deild hlutu
lægri verðlaun, en þau vom engu
að síður mjög áhugaverð. Rúmsins
vegna verður ekki rætt nánar um
þau á þessum vettvangi.
Áður hefur það komið fram í
frímerkjaþætti, að frábært mótíf-
safn um víkingatímabilið yrði í heið-
ursdeild. Er þess vegna óþarft að
endurtaka það, sem þar sagði. Hins
vegar átti ég nú þess kost að skoða
safnið betur en ég hef áður haft
tök á og varð ekki fyrir vonbrigð-
um, heldur hið gagnstæða. Gunnar
Dahlvig hefur víða leitað fanga í
söfnun sinni og sýnir með henni,
hversu margt má tengja þessu
þema. Hann sendi okkur til sýning-'
ar á LÍFÍL 88 96 blöð úr safni sínu
eða 6 ramma. Aftur á móti em alls
210 blöð í safni hans. Hann skiptir
safninu í 13 aðalflokka og síðan í
marga undirflokka. Hér get ég til
ffóðleiks nefnt það, að 1. flokkur
fjallar um upphaf víkinga. Þá er
fjallað um daglegt líf þeirra í næsta
flokki og honum skipt í störf þeirra
við akuryrkju, veiðar og verzlun og
svo borgarmyndun. Skip víkinga fá
sérstakan kafia. Að sjálfsögðu er
trúarbrögðum gerð skil, bæði Ása-
trú og kristinni trú. Eklci er heldur
skáldskap víkingatímans sleppt eða
listum og skreytingu. Lagasetning
fær einnig sinn sess. Þá fjallar
Dahlvig um hemað víkinga og ný-
lendustefnu þeirra í Vesturvegi. Þar
verða ísland og Færeyjar stór þátt-
ur og eins Grænland og Vínland.
Loks er svo fjallað um leiðangra
víkinga til íjarlægra staða, svo sem
til Bretlandseyja og um meginland
Evrópu og allt austur í Garðaríki
og til Miklagarðs. Allt er hér sagt
með frímerkjum, stimplum, umslög-
um og ýmsu öðm því, sem tengja
má þessu efni. Er sízt að undra,
að safn þetta fékk stórt gyllt silfur
á alþjóðafrímerkjasýningunni
HAFNLA 87 í október síðastliðnum.
Enn er ósagt frá mörgu því, sem
sjá mátti á LÍFÍL 88. Verður því
að skipta frásögninni í tvo þætti
a.m.k. Kemur ffamhald hennar að
viku liðinni.
Heyrt og séð
Mér hefur á stundum dottið í hug
við lestur erlendra blaða og tíma-
rita um frfmerki, að einhveijum les-
enda þessara þátta gæti þótt gaman
að því að fá stöku sinnum stuttan
útdrátt úr slíku efni eða þá þýdda
einhveija stutta umsögn um áhuga-
vert eftii. Vissulega þori ég ekki
að lofa því, að þetta geti orðið regla
í hveijum þætti, enda er tími minn
á stundum ærið stopull, bæði til
lestrar ffímerkjarita og þá ekki
síður til að setja þessa þætti sam-
an. Ekki neita ég þvl svo, að mér
væri þökk á að heyra frá lesendum,
hvort þeim gæti þótt fengur í þess
konar efni. Hef ég f huga að safna
að mér ýmsu því, sem mér þykir
forvitnilegt, og láta það koma hér
smám saman í lok þáttarins og þá
undir því heiti, sem ég hef gefíð
þessum kafla.
HITACHI HUÓMTÆKI
HITACHI FERÐATÆKí
ros&w
/M* RÖNNING
•//f// heimilistæki
KRINGLUNNI - SÍMI 91-685868