Morgunblaðið - 09.04.1988, Page 33
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 9. APRÍL 1988
33
Nokkur atriði um stöðu
sjávarútvegsins og fleira
eftir Einar Örn
Björnsson
Svo virðist sem ríkisstjómin hafi
hrokkið upp við vondan draum eftir
að Alþingi hafði samþykkt nokkur
stjómarfrumvörp er vom að lenda
í eindaga, m.a. söluskattsfrum-
varpið. Fyrst er að nefna söluskatt
á matvæli en hann var ónauðsynleg-
ur, því hann torveldaði samkomulag
aðila vinnumarkaðarins um nýjan
iq'arasamning. Ríkisstjómin á eftir
að súpa seyðið af því og ekki síst
fjármálaráðherra.
Hann hamast við að ríkissjóður
verði rekinn hallalaus á þessu ári.
Þá á allt að leika í lyndi að hans
dómi. Hyggilegra hefði verið að
stefna að því að slíkt gerðist á
tveimur til þremur ámm, en ekki
þrengja að þjóðinni eins og nú er
gert með óhóflegum skattaálögum.
Það sem hefði átt að gera var
að fara ofan í saumana á því hvem-
ig farið er með fé almennings í
ríkiskerflnu og aðallega í kringum
þá sem ráða ríkjum í stjómarráð-
inu. Það er hrúgað upp nefndum í
kringum ráðuneytin sem flestar em
óþarfar. Kostnaður við alla stjóm-
sýslu er langt umfram það sem
nauðsyn er á í þjóðfélaginu og ekki
hefur það batnað i tíð þessarar
ríkisstjómar.
Hvaða nauðsyn bar til að setja
bifreiðaskatt á nýjar og gamlar bif-
reiðir, var ekki nóg komið af þeirri
skattlagningu? Veit ekki íjármála-
ráðherra að bíllinn er það sam-
göngutæki sem almenningur notar
til flutninga, ferðalaga og til og frá
vinnu. Þessi skattur er því óréttlát-
ur og ekki í anda Jafnaðarstefn-
unnar“. Síðan kemur lausnarorðið
frá fjármálaráðherra að ríkissjóður
verði rekinn hallalaus en hver er
afgangurinn? Það em einar flmmtíu
milljónir af yfir sextíu milljörðum
sem fjárlagafmmvarpið hljóðar upp
á en er eins og sandkom í eyðimörk-
inni.
Fjármálaráðherra er fastur í
kerflnu vegna þess að hann skilur
ekki að það er megin forsenda að
fólkið í landinu sé haft með í ráðum
en það hefur fjármálaráðherra ekki
gert. Vitanlega er ríkisstjómin
ábyrg fyrir gerðum hans og þess
vegna nýtur hún þverrandi trausts
í landinu.
Þannig blasir þetta við í byijun
janúar, er séð varð að fastgengis-
stefnan var blekking. Það birtist í
því að aðalgjaldmiðill heimsins, doll-
arinn, hafði fallið á síðari hluta
ársins. En ríkisstjómin hélt að sér
höndum á meðan atvinnuvegunum
er að blæða út.
Sjávarútvegur hefur verið rekinn
með tapi bæði fiskvinnsla og útgerð
er hefur þær afleiðingar að nú blas-
ir stöðvun við. En loksins birtust
ráðstafanir ríkisstjómarinnar í
efnahags- og atvinnumálum í febrú-
ar sl. en hveijar era þær?
1. Gengi íslensku krónunnar var
fellt um 6% miðað við dollar en
nægði ekki til að genngismælir-
inn stæði á réttu. Gengið hefði
þurft að lækka um 10—12% til
að standa á réttu striki.
2. Uppsafnaður söluskattur verði
endurgreiddur er nemur 587
millj. króna.
3. Launaskattur í sjávarútvegi og
iðnaði verði endurgreiddur um
kr. 200 millj. frá 1. júlí nk. en
því ekki strax?
4. Skuldum sjávarútvegs og flsk-
vinnslu verði breytt í lán til
lengri tíma um kr. 370 millj.
Þetta er háðung sem leysir ekki
vandann.
Einar Örn Björnsson
„Islendingar verða að
snúa vörn í sókn og
standa öflugan vörð um
sjávarútveg, landbúnað
og iðnað en iðnaðurinn
er tengdur að stórum
hluta nefndum atvinnu-
greinum.“
Hið rétta er að nú eiga útgerðar-
menn og flskvinnslufyrirtæki að
taka í taumana og krefjast þess að
sá skuldahali er þau hafa dregið á
eftir sér verði gerður upp með þeim
hætti að skuldaskil verði gerð og
strika út uppsafnaðan vanda, sem
hefur virkað sem lömun á allar
greinar sjávarútvegs. Þá mun sjáv-
arútvegurinn fá það lífsrúm er allt
leysir úr læðingi og tryggir með
því búsetuna um allt land.
Samfélagið verður að standa þétt
að þessari lausn. íslendingar verða
að snúa vöm í sókn og standa öflug-
an vörð um sjávarútveg, landbúnað
og iðnað en iðnaðurinn er tengdur
að stómm hluta nefndum atvinnu-
greinum. Allt annað sem virðist
hafa forgang í umfjöllun fjölmiðla,
og Alþingi er þrúgað af, em þjón-
ustugreinamar sem em á brauð-
fótum ef atvinnuvegimir em ekki
reknir með réttum skilningi stjóm-
valda. Annars syrtir í álinn.
Lokaorð
Ef ríkisstjómin skilur ekki þessi
megin sannindi, en ætlar þess í stað
að láta „hallarhagfræðinga" vísa
veginn þá blasir við upplausn og
óvissa sem ekki er séð fýrir endann
á.
fslendingar verða að skilja að nú
er ekki aðstaða til að hækka laun
hálaunamanna og þeirra sem hafa
laun í hærri launaflokkum og hafa
auk þess tryggðan lífeyri sem ekki
fellur í skaut þeirra er ekki em í
eftirsóttum störfum. Þess vegna á
að hækka laun þessa fólks og á það
að vera liður í því að koma atvinnu-
vegunum á traustari grandvöll.
FVamangreindum hugmyndum er
beint til sjávarútvegsráðherra
vegna þess að hálfkák og sýndar-
mennska er ekki nema að tjalda til
einnar nætur.
Þess vegna á sjávarútvegsráð-
herra að láta reyna á það í ríkis-
stjóminni að fengnum upplýsingum
um þau vandræði sem nú geisa í
útflutningsframleiðslunni og hvaða
vilji er fyrir hendi að leysa vandann
er að steðjar og gera þjóðarátak til
að tiyggja ömggan rekstur og rétta
framvindu.
Til þess þarf þor, dug og bjart-
sýni sem ekki hefur verið of mikið
af í ríkisstjóminni. Það þarf ekki
síður nýja hugsun og nýja von til
að breyta íslenskri þjóðmálabaráttu
og virkja fólkið í landinu til sam-
starfs um þá breytingu er nauðsyn-
leg er í stjómkerflnu áður en í óefni
er komið.
Þetta em vamarorð til sjávarút-
vegsráðherra að taka foiystuna í
þessum málum af myndarskap og
festu og vinna með fólkinu í landinu
að þessari endurreisn.
Höfundur býrað Mýneai á Héraði.
Morgunblaðið/Emilía
Hjónin Eiin Káradóttir og Hilmar B. Jónsson matreiðslumeistari
hafa stofnað „Matreiðsluskólann OKKAR“ í Hafnarfirði.
„Matreiðsluskólinn OKKAR“:
Vinsælast að læra
að skreyta kökur
- segir Elín Káradóttir framkvæmdastjóri
„Matreiðsluskólinn OKKAR“ tók
tíl starfa við Bæjarhraun 16 i
Hafnarfirði i siðastliðnum mánuði.
Fjöldi námskeiða er í boði við skól-
ann, ýmist verkleg eða með sýni-
kennslu. Skólastjóri „Matreiðslu-
skólans OKKAR“ er Hilmar B.
Jónsson og eiginkona hans, Elin
Káradóttir, er framkvæmdastjóri
skólans. Þau hjón ráku og rit-
stýrðu matarritinu Gestgjafanum
frá 1981 þar til i haust er leið.
Að sögn Elínar og Hilmars er skól-
inn ætlaður öllum sem læra vilja réttu
tökin við eldamennskuna eða auka á
kunnáttu sína. Þannig er boðið upp
á ítarleg byijendanámskeið jafnt sem
sérhæfðari kennslu.
Of langt mál yrði að telja upp
námskeiðin sem í boði era, en Elín
segir kökuskreytinganámskeiðin hafa
verið einna vinsælust. „Eflaust teng-
ist það fermingunum sem era um
þetta leyti árs,“ segir hún og bætir
Matreiðslumeistaramir Sigurvin
Gunnarsson og Hilmar B. Jóns-
son eru meðal kennara við „Mat-
reiðsluskólann OKKAR“.
við að llklega séu vinsældir nám-
skeiða í að leggja á borð af sömu rót
sprottnar. Jafnframt hafa námskeið
í austurlenskri matargerð og fiskrétt-
um til hátiðabrigða verið vel sótt.
Flest námskeiðanna i „Matreiðslu-
skólanum OKKAR“ taka aðeins eitt
skipti; morgunn, síðdegi eða kvöld-
stund. Stöku námskeið em þó lengri,
til dæmis nær almennt gmnnnarfi-
skeið i matreiðslu yfir fjögur skipti.
Gefln er út stundaskrá til tveggja
mánaða í senn, þar sem skráð em
þau námskeið sem í boði em, verð
þeirra, lengd og dagsetning. Þannig
getur hver og einn valið tíma sem
hentar og raðað saman eigin stunda-
skrá ef ætlunin er að sækja fleiri
námskeið en eitt.
í stundaskrá „Matreiðsluskólans
OKKAR" fyrir mars og apríl er boðið
upp á 50 mismunandi námskeið.
Kennarar við skólann em átta talsins
auk Hilmars B. Jónssonar, ailt sérf-
rótt fólk.
Hilmar býr til fiskikæfu i sýni-
kennslusal hins nýstofnaða mat-
reiðsluskóla. Takið eftir speglin-
um fyrir ofan borðið.
TUDOR
FÆRAVINDU - RAFGEYMAR
Tilboðsverð á hinum
geysivinsælu TUDOR rafgeymum.
Takmarkaðar birgðir.
TUDOR rafgeymir með 9 líf.