Morgunblaðið - 07.07.1988, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 7. JÚLÍ 1988
- varanlegt skjól.
Skúlagötu 42, Pósthólf 5056
125 Reykjavík, Sími (91)11547
HARPA lífinu lit!
lUDWQ mMrtnp. i
•Vf Mi .
Uðabrusar
Garðslöngur
Vatnsúðarar
Slönguvagnar
Slöngutengi
Garðkönnur
SENDUM UM ALLT LAND
Grandagarðl 2, sfml 28855, 101 Rvfk.
• •
Prófsteinn Og-
mundar Jónassonar
eftir Baldur
Hermannsson
Ögmundur Jónasson ritaði í
Morgunblaðið fyrir nokkru pistil
einn langan um dagskrárgerð sjón-
varps. Þessi grein hefur yfirbragð
hins vandaða fréttaflutnings, enda
kann Ögmundur Jonasson öðrum
mönnum betur þá list að fela ófyrir-
leitinn áróður undir yfirskini hlut-
leysis, hugsjónar og réttlætiskennd-
ar.
Sjónvarpið hefur um skeið mátt
sitja undir einkar leiðinlegum rógi
varðandi útboð og framleiðslu inn-
lends efnis, og einmitt í umræddri
grein Ögmundar er að fínna rætn-
asta róginn og þann sem drýgstur
hefur orðið til að vekja aðra róg-
bera til dáða, enda hefur upp af
honum sprottið faraldur slúðurs,
nafnlausra lesendabréfa og aðdrótt-
ana í dagblöðum.
En það má biýna deigt jám svo
að bíti og nú skal ekki lengur þag-
að, heldur flett ofan af vinnubrögð-
um Ögmundar Jónassonar, lesend-
um Morgunblaðsins sýnd ósannindi
í grein hans og að síðustu lagður
fram einskonar prófsteinn svo að
hann geti sjálfur úr því skorið hvort
hann muni heldur vera, réttsýnn
maður eða rógberi.
Ögmundarsannleikur
um tæknideild
Ögmundur gerir því skóna að
tæknideild Sjónvarps hafi fyrir til-
verknað vondra manna á innlendri
dagskrárdeild verið neydd til þess
að „draga saman seglin“, eins og
hann orðar það, og hann útmálar
dapur í bragði hvemig fjármunir
flæði unnvörpum út um gáttir Sjón-
varpsins til glaðhlakkalegra einka-
fyrirtækja. Margir hafa gerst til að
trúa þessum Ögmundarsannleika
og sjá þá fyrir sér tækjabúnað Sjón-
varpsins grotnandi niður meðan
keppinautamir fitna.
En sannleikurinn er þó sem betur
fer allur annar. Tæknideild Sjón-
varps hefur aldrei verið jafn öflug
og einmitt nú um stundir, enda
hefur hún eflst til stórra muna að
tækjakosti hverskonar á allra
síðustu ámm og er það vel.
Er skemmst að minnast hinnar
glæsilegu upptökubifreiðar Sjón-
varps, sem á liðnum vetri skeiðaði
um landið þvert og endilangt og fór
á skipsfjölum vestur til Patreks-
Qarðar og út í Vestmannaeyjar til
að taka upp spurningaþættina
„Hvað heldurðu?". Þessi bifreið
kostar fullbúin um 50 milljónir
króna en kannski finnst málsvara
hústökumanna í Kristjaníu sú upp-
hæð skotsilfur eitt?
Þá hefur tæknideildinni nýverið
áskotnast kyrrmyndabanki svo-
nefndur ásamt veglegri teiknitölvu,
samanlagt að verðmæti nærri 10
milljónum króna og nú í haust er
von á nýrri, fullkominni samsetn-
ingarsamstæðu fyrir Betacam-
upptökur. Það er því ekkert lát á
tæknivæðingu Sjónvarpsins, hún
ber höfuð og herðar yfir önnur
myndbandaver landsins og allar
fullyrðingar í andstæða vem em
fleipur eitt og lygamál, til þess eins
fallnar að veikja stofnunina út á
við og rýja hana sjálfstrausti inn á
við.
Af átakanlegum
verkefnaskorti
Þá hyggst Ögmundur Jónasson
gera sér gómsæta krás úr leikritinu
„Næturgöngu", sem innlend dag-
skrárdeild hafði ráðstafað til Is-
lenska myndversins, en þeim hag-
stæða samningi var einhliða rift af
Sjónvarpinu eftir kveinstafi einok-
unarsinna þar á bænum.
Það er athyglisvert að skyggnast
í orðalag Ögmundar þar sem hann
fjallar um mál þetta. Hann ýjar að
því loðnum orðum að innlend dag-
skrárdeild hafi framselt hið eftir-
sóknarverða leikverk í hendur arg-
asta fjandanum uppi á Krókhálsi
án þess að ganga „úr skugga um
það hvort hægt væri að sinna þessu
verkefni innan veggja Sjónvarps-
ins“.
En hver skyldi vera sannleikurinn
í þessu máli? Handbendi Ögmundar
í framkvæmdastjóm Ríkisútvarps-
ins flutti þar þann válega boðskap
að við starfsmönnum Sjónvarps
blasti ekkert annað en átakanlegur
verkefnaskortur nú í sumar, von-
svikinn lýður sæti þar auðum hönd-
um meðan glæsiverkefnin færu á
klyijahestum norður á Krókháls.
Þennan óhróður lapti svo hver
eftir öðmm fegins hugar og fór þar
fremst í flokki sálufélag afturhalds-
ins í útvarpsráði, en sá söfnuður
hefur enn ekki sætt sig til fulls við
ftjálsan útvarpsrekstur og amast
linnulaust við samskiptum Sjón-
varps og einkafyrirtækja.
En nú vill svo heppilega til að
hver sem á annað borð kærir sig
um að vita staðreyndir málsins get-
ur sem hægast haft af þeim sannar
spumir uppi á Sjónvarpi. Þar hefur
ekkert lát verið á verkefnum fyrir
upptökusveit Sjónvarpsins og hefur
hún reyndar sveist blóðinu á liðnum
vikum, svo mörg em þau verk sem
á hana hafa hlaðist. Þannig er nú
allur verkefnaskorturinn.
Hamagangur
sérhagsmunaklúbbsins
Sótt var til Menningarsjóðs um
fjárveitingu til þess að bjóða út
„Næturgönguna", og þegar hún
barst var leitað tilboða hjá þremur
öflugum fyrirtækjum. Íslenska
myndverið bauð best og þar hefði
Baldur Hermannsson
„En nú vill svo heppi-
lega til að hver sem á
annað borð kærir sig
um að vita staðreyndir
málsins getur sem hæg-
ast haft af þeim sannar
spurnir uppi á Sjón-
varpi. Þar hefur ekkert
lát verið á verkefnum
fyrir upptökusveit
Sjónvarpsins o g hefur
hún reyndar sveist
blóðinu á liðnum vikum,
svo mörg eru þau verk
sem á hana hafa hlað-
ist. Þannig er nú allur
verkefnaskorturinn.“
verkið lent í farsælum farvegi.
Eftir offors og hamagang hins
harðskeytta sérhagsmunaklúbbs
nokkurra starfsmanna Sjónvarpsins
— aðeins hluti mannafla Sjónvarps
er í hinu svonefnda „Starfsmanna-
félagi Sjónvarps"! — afréðu spakir
menn að bera klæði á vopnin og
„Næturgangan“ var tekin til
vinnslu innanhúss. Það var fremur
óhentug ráðstöfun, enda hefur hún
valdið truflunum á fyrirætlunum
sumarsins, tafið sum verkefni en
ýtt öðrum úr húsi til vinnslu hjá
einkafyrirtækjum.
FERÐAMÁL Á ÍSLAIMDI / einar þ. guðjohnsen
Meira um fjallgöngur
Síðasta grein mín,
26. síðastliðinn, var um fjallgöng-
ur og var reyndar ómerkt í blað-
inu. Kannski var ég full harður
og afdráttarlaus í þessari grein.
Félagar í íslenzka alpaklúbbnum
höfðu samband við mig og töldu
að kannski væri eitthvað að þeim
vegið.
Orð mín voru alls ekki ætluð
til að ófrægja þann klúbb, heldur
fremur til að vara menn við að
fara of fljótt í erfiðar, jafnvel
mjög erfíðar fjallgöngur, án þess
að hafa fengið næga þjálfun.
Eftirlætisgöngur mínar hafa
lengi verið fjallgöngur. Samt hefi
ég aldrei haft neinn sérstakan
áhuga á ís- og klettaklifri, jafnvel
þó að ég hafi lært og þjálfað mig
á þessu sviði svo sem vera bar.
Auðvitað eru margir, sem heillast
af þessari tegund fjallgangna, og
þeim sem eru að byrja ráðlegg
ég eindregið að læra öll undir-
stöðuatriðin hjá íslenzka alpa-
klúbbnum, og klífa síðan af ör-
yggi og þekkingu. Þá hafa þeira
lært að virða náttúruöflin og tefla
aldrei á tvær hættur. Þá verða
vonandi færri tilfelli þar sem ung-
ir og efnilegir menn fara sér að
voða.
Fjallgöngur fyrir almenningi
eru ekki þær, sem byggjast á
klifri í klettum og á ísveggjum,
heldur miklu fremur að sækja á
„Fyrir mörgum árum
var verið að gera
könnun í ferðamálum
Akureyrar. Þá benti
ég á þann þátt f erða-
mála, sem tengist fjall
göngnm, en þar á Ak-
ureyri sem miðstöð
fyrir fjallgöngaimenn
mikla ónotaða mögu-
leika“
brattann, velja auðveldustu leið-
ina og njóta svo útsýnis þegar upp
er komið eftir hæfilega áreynslu.
Vafalaust sinnir íslenzki alpa-
klúbburinn einnig þessum hópi
göngumanna og getur leiðbeint
þeim á þeirra leiðum. Ferðafélögin
sinna einnig þessum hópi og hafa
iðulega hæfilegar fjallgöngur á
dagskrá sinni.
Islands er nokkuð erfitt land
fjallgöngumönnum, einkum vegna
þess hve berg er hér sprungið og
laust í sér. Aðalvandamálið verður
þá gijóthrun og að forðast að
ryðja gijópti á þá sem neðar eru.
Þessu vandamáli má aldrei
gleyma í bröttum hlíðum þegar
teygjast fer á hópnum.
A Vestfjörðum og Austfjörðum
er mikið af bröttum fjöllum, sem
vekja áhuga fjallgöngumanna al-
mennt, enda er þar að finna fjöld-
ann allan af góðum gönguleiðum.
Áköfustu fjallgöngumennimir
leita samt ekki mjög á þessi
svæði, kannski vegna þess að fjöll-
in eru yfirleitt ekki mjög há. Þeir
leita fremur til suðurbrúna Vatna-
jökuls og Öræfajökuls. Göngurnar
hefjast því sem næst frá sjávar-
máli og því um 2000 metra upp
að fara, eða rúmlega tvöföld hæð
Esjunnar. Slík fjallganga er fjöl-
þætt og er margs að gæta á leið-
inni, bæði á auðu landi og á jökli.
Þessvegna leggja engir í slíka
fjallgöngu nema í fylgd vanra og
þjálfaðra manna, einmitt vegna
þess að við viljum ganga okkur
til ánægju og koma heil heim aft-
ur. Hæðin yfir sjó er ekki meiri
en svo, að öllum venjulegum
mönnum er það fært.
Utan þeirra svæða sem tengj-
ast Vatnajökli eru önnur svæði
einnig áhugaverð. Má þar nefna
Eyjafjallajökul, sem oftast er mik-
ið sprunginn. Þangað fara engir
án þess að virða jöklagöngutækni
og vera bundnir saman. Snæfell-
sjökull er auðveldari og yfirleitt
ekkert um opnar sprungur á vor-
in. Samt geta þar leynzt hættur
og því rétt að vera við öllu búinn,
þó að það tíðkist mjög að ganga
þar upp óbundinn.
Norðan jökla höfum við Eiríks-
jökul og Snæfell, tvö mismund-
andi fjöll og mjög svo áhugaverð.
Á báðum fjöllunum eru varasöm
sprungusvæði, sem má þó forðast
með því að velja réttar uppgöngu-
leiðir. Enn sem fyrr veitir það
öryggi að vera með þjálfuðum
fjallgöngumönnum. Þá má og
nefna . Herðubreið, drottningu
norðuröræfanna. Það frábæra
fjall reynir nokkuð á fjallaþekk-
ingu, einkum vegna gijóthruns-
hættu, og er illgengt nema á ein-
um stað að vestan.
Á Norðurlandi höfum við svo
Tröllaskaga, það frábæra fjall-
göngusvæði. Þar er urmull af
áhugaverðum og glæsilegum fjöll-
um að ganga á. Það er ekki alltaf
hæð fjallanna, sem mestu máli
skiptir, heldur gerð þeirra og út-
lit. Hæst ber þar Kerlingu, 1538
m, hæsta byggðafjall á Norður-
landi.
Fyrir mörgum árum var verið
að gera könnun á möguleikum í
ferðamálum Akureyrar. Þá benti
ég á þann þátt ferðamála, sem
tengist fjallgöngum, en þar á
Akureyri sem miðstöð fyrir fjall-
göngumenn mikla ónotaða mögu-
leika.
Höfundur er ferðamálafrömuð-
ur