Alþýðublaðið - 16.07.1932, Blaðsíða 2

ALÞ.ÝÐUBL’AÐIÐ
Nanðsp atvinnnbóta.
BaakastióriBn,
sem blæs ngp ðeiln
milli veikamanna
og atvinnnrekenda.
I vetur gerðu atvinnurekenclur
í Bolungavík samninga um kaup-
gjald \ið verkamarmafélagið, og
er kaupgjaldið samkvæmt honum
mjög lágt, eftir pví, sem gerist
annars staðar úti um land, p. e.
einir 80 aurar um tímann í dag-
\dn,nu karlmanna, og annaö eftir
þvi.
En þó kaupið væri svoná óeðli-
lcga lágt, voru samt tveir at-
vxnnurekendur, þeir Högni Gunn-
arssion og Bjanni Fannherg, sem
ekki vildu greiða kauþgjald þetta,
heldur 10 aurum lægra, þ. e.
70 aura á klukkustund, en út af
þesisu reis Bolungavíkurdeiian,
sem enn þá stendur yfir.
Marga hefir furðaö á því, hve
óhilgjarnir atvinnurekendur þéssir
eru. En þeir, sem kunnugir eru,
hafa ekki furðað sig á því, því
þeir vita, að bak við þá Högna
stendur Sigurjón Jónsson, for-
stjóiú Lan d.sh anicaú thúsi n s á ísa-
firði, og að það er raunverulega
hann, en ekki þeir Högni Gunn-
arsson, sem verkamenn eiga í
deilum við.
Þaö, virðist sjálfsögð skylda
allra þeirra, er völd eru fengin í
hendur af hinu oþinbera, að þeir.
reyni eftir megni að draga úr
deilum milli atvinnurekenda og
verkalýðsins og að þeir leggi þar
til sáttarorð. En alveg sérstakliegd
virðist þessi skylda hvila á banka-
stjórum, sem beinlinis eiga að
greiða fyrjr atvinnuvegunum.
En Sigurjón Jónsson á isafirði
lítur öðru vísi á þetta mál. Hann
álítur sér heimilt að nota ríkis-
stofnun eins og úthú Landishank-
anis á ísafirði, til þess að skapa
og halda Uþþi deilum við verka-
lýðinn, og virðist þar svífast
edniskis, því það má fuUyrða, að
það hafi verið í samráði við hann,
þegar Högni Gun.narsison safnaði
mönnum í Botungavík og tók
Hannibal V,aldimiarsslon þiar með
valdi og flutti tll Isafjarðár (en
Hanmibal fór reyndar aftur til
Bolunigavíkur s-ama kvöidið og
margir Isfi'rðingar með honum og
hélt þar fund).
Það skal fúsiega játað, að það
er ekki nenra eðliliegt, að auð-
valdsstéttarmenn neyni frekar að
draga taum auövaldsins, þegar
þeir hafa aðstöðu til þ-ess. En
hitt verður . að heimta af hverj-
um manni, þó minni völd séu
fengin í hendur af hinu oþiwbiera
en það, að vera útbússtjóri Lands-
bankans á isafirði, að þeir leggi
fremur sáttarorð til, þegar verka-
lýðurinn og atvinnuxiekendur
deila. Og hvernig sem á stemdur
má það ekki vibgangast, að menrt
í jafn-mikilsvarðandi stööum og
útbússtjóra noti aðstööu sína til
þess að halda Uþþi deilu, og
allra sízt eins og hér á sér stað,
beinlínis blási upp deilu par, sem.
engin uar abur.
Lappó-morð.
Jafnaðarmaðurinn, sem ihaldið
hélt fram að hefði flúið, finst
myrtur eftir tvö ár.
1. sieptember árdð 1930 hvarf
finski jafnaðarxnaðUriinn Onndi
Happonen. Var hann forseti bæj-
arstjórnar einnar og einn af styrk-
ustu foringjum alþýöunnar í þíeiim
bæ. Gengu margar sagnir um
hvarf Happomen. Ihaldið hélt því
fram, að hanrn hefði flúið, verið
hræddur, en félagar hans heldu
því friam, að hann hefði -verið
myrtur af uppæstum aúðvaldis-
fkríl. — Um saxna ieyti og Happo-
nen hvarf lmrfu margir foringjar
jafnaðiarmanua í Finnlandi, sutmiir
komu aftur eins og Hakkila, sá er
var hér á alþingishátíðinni, en
hann þorðu ofbeldismennirnir
ekkii a'ð drepa þegar til kom, en
misþyrmdu honum að eins. —
Var sagt frá þessum ofsóknuni
hér í AlþýðuhJaðinu sxmxaríð og
haustið 1930.
Haustið 1931 skipaði inniánríkis-
ráðherrann, von Born, svo fyrir,
að sakamálalögneglian skyldi taka
þesisi ofsóknarimál að s-ér og víkja
ekki fyrir nieinu í starfi sínu að
því að kornast að sannileikanum í
m-álunum. — Lögneiglan tók til
starfia, en brátt kom í ljóis., að
hún átti erfitt með að fr.amkvæma
starf sitt, því að 1-eynileg ofbeldis-
öfl hótuöu að drepa þá inienn, er
hún hafði náð í til að bei*a vitnil
Lo-ks snerist rnest af starfi lög-
reglunn-ar um hvarf Happonens,
og því meir sem unnið var 3 imál-
inu, því fleira kom í Ijós, ^er
varp-aði nýju Ijósi yfir hvarf hans.
Og nýlega meðgengu tveir Lappó-
xnenn að hafa numið Happonen á
burtu og driepdð hann eftir noldcra
viðureign úti í skógií Sögðu þ-eir
til hvar hann væri grafinn, og
höfðu þeir látið mauraþúfu yfir
gröfina. Líkið myndi að líkind-
um aldrei hafa fundist', ef ekki
hefði náðst í morðingjana, því
það var grafið á mjög afviknuxn
stað.
Viðskiíli fslendinga og Norð-
manna.
Osló, 15. júlí, NRP.-FB.
Á ráðuneytdisfundi í dag voru
þ-eir Anderisen Rysst stórþings-
maður og Johaninesisen verzlunar-
ráð útnefndir fuUtrúar Noregs við
samningauxnlieitanir þær, sexn
bráðliega hiefjast í Rieykjavík, ms/lli
Norðmanna og íslendingp. Fu.ll-
trúaxnir leggja af stað frá Björg-
vin næst komandi fimtudag.
Vera kanin, að það sé erfitt
fyrir surna menin, sem hafa sjálfir
alt af haft nóg að híta og brenna
og mun meira en það, að gera*
sér í hugarlund, hverndg þeiirn
mönnum líður, sem engar eignir
eiga og hafa verið atvinnul.ausir
m-örgum - xnánuðum saman, eru
stöðugt að leita eftir vinnu, en fá
eng-a, eru stöðugt þjáðir af á-
hyggjum út af því, hv-að fjöl-
s-kyldur þeirra eiga að hafa til
fæðiis næstu daga og til annara
óhjákvæmilegustu nauðþurfta, —
hvernig unt verði að sjá börnun-
um þeirra fyrir br.au ði, — hverni-g
unt verði fyrir þá að halda út
lengur í þesisari hörmungarbar-
áttu, dr-agandi í lengstu lög að
ganga þau þungu sp-or, sem það-
eru mieginþorra manna, að leita
„á náðir“ • fátækraframfærisins.
Það gæti áreiðanleg-a ekki skað-
-að fofxá-ðamienn bæjarféliagSiins,
sem mynda xneiri hliuta bæjar-
stjórnarinnar og ráða þvi og bera
ábyrgð á aðgerðum hennar eða
aðgerðalieysi, að reyna um stund
að hugsa s-ér, að þe-ir væru sjálfir
í sporum þessara m-anina, sem
langþjáðir af atvinnuleysi váta
ekki, hvaða sköpuð ráð þeir eiga
að h-afa til þess að forða fjöl-
skyldum sínum frá skorti á allra
nauðsynlegustu lífsbjörg, hv-aða
sköpuð ráð þ-eir eigi að hafia til
þes-s að forða konium sínum og
Sólbakkastððii.
„Kveldúlfur" h-efir tekið sildar-
bræðslustöðina . á Sólbakka á
ileijgu í surn-ar. Saxnningar þ-ar um
v-oru undirritáðir í gær. Leigan er
20 þúsund kr.
Brezki kúgnnartolliiriDia.
Monttíeal, 15. júlí, UP.-FB.
Kanadiskir kornútflytjendur bú-
ást við, að verðtolliur sá, sem
Bretar leggja á irskar landbún-
aðarvörur, muni h-afa þau áhrif,
að verðl-ag hækki á kanadisikum
landbúnaðarafurðum í Bretliandi,
a. m. k. út þann tím-a, sem verið
ct að jafna deilumál Breta og
Ira.
Eldur í hjairta.
Piltiur: Hjarta mitt brennur.
Þess vegna er ég kom-inn til yðar.
Siúlkan ,br-egður sér út úr sito-f-
unini, en kemur aftur áð vöranu
sipori með fult glas af vatni: Gexið
þér svo vel!
Piliurmn hváir og lítur á hana
stórum augum.,
Stúlkan: Ef y'ður dugir ekki að
dnekka vatn til þesis að slökkva
í yður eld-inn, þ-á verðið þér að
jfárá í haðhiisið, en ekki hinigað.
börnum frá sárri neyð, ef því
heldur 1-ehgur áfr-am, að þ-eir geti
ekki notað vinnu-afl sitt til þess
að afla sér og sinum bjargar.
Ef hörmungar atvinuUleysiisins
brendust inn í meðvitund bæj-
arstjórnar-meirihlutans, svo að
hann sæi fullri sjón, hversu nú
sverfur mjög að fjölda reykvískra
verkalýðsheimila, og fenigju jafn-
framt innsýn í þær hugarkvalir,
sem atvinnuleysi, bjargarþrot og
árangurslaus leit eftir atvinnu
skapa atvinnuleysingjunum, — þá
verður að vænta þess, að þá yrði
ekki þaðan af dráttur á því dag
eftir dag og viku eftir viku, að
bæjarstjórnin fengist til að koma
af stað atvinnuframkvæmdum,.
-siem vertulega munaði uxn.
Það er siðferðileg skylda bæj-
arstjórnarinnar að opna auguu
fyrir neyð þ-eirri og vandræðum,
siém aU'innulausa venkafólkið og
fjölskyldur þésis haf-a við áð
stríða. Það er skylda bæjarstjórn-
arinnar að hefja nú þegar at-
vinnubætur og atvinnufram-
kvæmdir í stórum sitíl. Þáð er
iskylda h-en-nar á sama hátt eims
og það er skyld-a hveris., siem
getur, að bjarga manni, sem kom-
inn er að drukknun.
Og ábyrgð hennar er mikil, eff
hún skýtur lmjargráðaframkvæmd-
um lengur á frest.
Akureyri, FB., 15. júlí.
Mótorbátur frá skem-tifierðœkiþ-
inu „Aran-doBa Star“ sigldi á
róðrarbát með tveimur unglings-
piltum hér á höfninni. Drukkn-
aði aninar piiturinn, Báldur Sig-
þórsison, héðan úr bæmum, en
hinin las-kaðist á höfði og var
hann flutíur um b-orð í skipið.
Heitir sá piltur Gunnar J-ónías-s-on
frá Hr-aiuká. — Rannsókn stendur
yfir.
Tollstríð Breta og íra.
Lundúnum, 15. júlí. UP.-FB.
Samningaumlieit-anir halda á-
fnam xnilli De V-aliera og Mac-
DonaldS um laUsn á deilumálun-
um. De Valera kvað hafa ákveðið
að frest-a ársgreiðslunum þangað
ti.l útséð er um, hvernig deiilu-
rnálin verða til lykta lleidd.
Síðarí fregn: Opinberlega er til-
kynt, að siamkomiulag hafi ekki
náð-st mil-li MacDomalds og De
Valiexia.
Dublin, 15. júlí, UP.-FB.
Neðri deild fríríkisþingsins
(D-ail) hefir mieð 68 atkv. gegn
57 sámþykt frumvarp til lagia um
bráðahirgðaverðtol-1 á innfluttar
vörur frá Bretlandi, /vegn-a v-erð-
tiollis þess, sem Bretar hafa lagt
á írskar vörur.
I