Alþýðublaðið - 18.07.1932, Blaðsíða 2

I
ALÞÝÐUBL'AÐIÐ

Einkasala á saltfiski komin á
eftir beinni kröfu Olafs Thors
V • ;■' ;
og annara íhaldsmanna.
Ræða Mr. Golemans
sendiherra Bandarikjaima við af-
hjúpan likneskis Leifs heppna í gær.
SíðUstu mátvu'öina hafa aukist
svo vandræðin, er stafa af hinni
frjálsu samkeppni á sviði salt-
fisksölunnar, aö forhcrtustu auÖ-
valdssinnar eins og Jón Ólafs-
son og Ólafur Thors hafa séð, að
Alliance og Kveldúlfur voiu á
leiö til gja'ldprots, ef fisluirinn
héldi áfram að falila, Þeir siamn-
færðust því um, að hið einia, sean
gæti hjaxgað peim, væiú einka-
sala á saltfiski, og hefir undan
farnar vikur veriö reynt að koma
henni á af frjálsum vilja meðal
útflytjenda. Þetta hefir nú líoks
tekist, en ekki þó nemia mpð því
að heita valdi, — ekki beitnit hand-
afli, heldur með því að láta lands-
stjórnina hóta peim, sem prjósk-
uðust, að saltfiskeinkasalan yrði
sett á með bráÖabirgðalögum, ef
peir prjóskuðust áfram.
Maiigoft hefir verið sýnt fraim-
ú pað hér í blaðiiiu, að fjárhags-
vandræði pau, er pjó'ðiln hefir
átt í undanfariö, stöfuðu ekki
nerna að nokkru — og pað litlu
— leyti af heimiskreppúnmi, hckiur
væri aðialorsök þeirra að finnia í
staölmndinni íslenzkri kreppu, er
aðallega stafaði af óiagi á sa.lt-
fisksölunni. Vandræðin myndu
hafa verið sem næst hin S'öanu,
pó ekki hefði verið heimskreppan,
en hins vegar myndi heimskriepp-
Vefklvðsfélag Akraness
hélt fund s. 1. íimuulagskvöld,
og mættu par fyrir hönd Alpýðu-
sambandsins Kjartan Ólafsson og
Björn Jóhannesison úr Hafnarfirði.
Fundurinn var vel sóttur og sitóð
lengi. AðaiumxæðueMð voru
kaupkjör verkalýðisins, en þau eru
mjög slæm. Það þykir t. d. tíðind-
um sæta, að einn atvin rriirekand-
inni, Haraldur Böðvarsson, borgar
ekki nema 80 aura um klst.
mieðian alMr aðrir atviininurekendur
borga 1 kr„ og hefir Haraldur
eininig til pessa reynist tregur til
að sernja vi'ó félagið. Formaðuir
félagsins, Sveinbjörn Oddsson,
setti fundinin og.flutti aliianga og
ítarlega r.æðu um baráttu verka-
lýðsiins á Akrainesí og samtök
hanis. Kjartan Ólafsson tók síðan
tií máls og taliaði um baráttu Al-
Þýðusamhandsiins og lífskjör
verkalýðsins um land ait. Björn
Jóhannesson flutti fróðlegt' yfiriit
um samtök verkalýðsiinis í Hafn-
arfixði og hvað hefði áunœst í 25
ára haráttu par. Síðan tóku til
máls hver af öðrum: Einár Veist-
mann, Vilhjáimur Jónsson, Arn-
firtnur Gislason, Sigurdór Sig-
urðsison, form, sjómaininiadeildar
félagsinis, Sigurður Símoniarson og
Gu'ðmundur V. Vigfussoin, og var
funduriim hinn ákveðnasti.
unmar gæta lítíð hér, ef lag hefðii
verið á saltfisksölunmi.
Lesendum Alpýðubiaðsins er
kunnugt, hvers ltonar „liág“ hefir
verið á hienini umlanfariö. Það
hefir hver boðið niður fyrir ann-
an, svo fiskurinn hefir verið jafnt
fallandi; en pieirri vöru, siem er að
faila, porir engiinin að kaupa mema
sem alilra minist af.
Töluverðan tímia hefir tekið að
koma einkasöiunni á, en hún er
þegar búin að hafa mikil áhrif á
fiskverðið, pví pað heflr vegna
samtaka pessara stigið úr um 60
krónum upp í 75 króiniur.
I stjórn siáltfdsskeinkasölunnar
eruf'
Richard Thors,
Ólafur Proppé
Kristján Einarsson,
Magnús Sigurðjsson
Heligi Guðmundsson.
Himr prír, fyrsta'efndu eru eins
konax fulltrúiar stærstu fiskút-
flutníingsfélaganna, en hinir tveir
síðast nefndu bankanna.
Enginn vafi er á pví, að pessir
menn eru mjög vel tii stafans
failnir, og er stofnun salffisk-
einkasölunnar merkasti viðhurð-
ur ársinis. En hér má ekki spenna
bogann of hátt, heldur selja jafn-
an. pegar sæmiitegt verð fæst.
félagsins leitaði samninga viið
Harald Böðvarsson, og við hana
var sampykt viðaukatilllaiga frá
Sveiubinii Oddisisyni um, að ef
Haraldur Böðvarsisoo vildi ekki
fallast á samninga við félagið, pá
ieitaöi stjórnin aðistoðai Verka-
málaráðs Alpýðusiaimhanídisinð og
gæfi pví fuit umboð til að jafna
deiluna.
Seðlafalsanir i Kanpmaima-
hofö.
Fyrir nokkru urðiu mienn varir
við, að faliskir sieðliar voru komnir
í umíerð í Káupmanjpiahöfn. Voru
pað ait 100 króna seðlar. Þegar
'Síðiast fréttíst, höfðu lögreglunni
h'omst 11 seölar, en talið er, að
miklu flieiri séu á peniiínigatmiarkaði-
inum. Einin omaður befir veriö
iumdtekinn í Stokkhólmi, grun-
aður um að hafa falsiað seðlana,
en homum mun iiafa verið slept
bráðlega. Hann var ítali. Hinir
fölsku seðlar eriu áfcaflega líkir
hinum réttu.
Fyrir hönid landa minna kom
ég frá vesturálfu heims í auðmýkt
log mieð viröingu til piessaanar
fornu vöggu Jandnáms og menm-
ingar með gjöf frá pjóð rninni tii
mininingar um djiarfan og hug-
rakkan tslending og af tiiefni
púsund ára miinningarhátíðiar al-
pingis.
Þótt nöfn og afreksverk fornra
her- og sjöMðs-f'Orinigja gleymist,
ganga sagnir um prekvirki biinna
sfóru landlcönnuöa frá kynisilóð
til kynslóðar og eru paninig ó-
dauðleg.
Hvert. eitt barn í Bandiaríkjum
Vesturheimis byrjar á sögu pjöðár
isininar með testri hinná stiuttu
annála um Leif Eiríksson og
feröalag hans tíl hins fjaiftæga
heimishluta, gagntekið af frásög-
unni um þetta hættu-fyrirtæki og
prautisegju hians með að lieiða fyr-
irætlanir síniar til lykta.
Oss er kuninugt, að hamn dvaldi
ásamt skipshöfn sinni vetrar1-
Iiaöigt á ströndum vesturhvelis
jarðar, og par sem hugmyndaflug
'vort ekki fer í bága við söigutegair
istaðreyndir, er óisis ljúft að ætla,
að slrönd Nýja Engliands, vors
hafi veitt þessum harðgerða flokki
Norðurliandabúa skjól og lífsivið-
urværi.
Það er langt um liðið sí'ðain stór
eylönd voru numin og pví lengra
síðan heiliar heim&álfur voru
fundnar. Vér getum gert grein
fyrir fjárhagslegum orsiökum pess,
að menin fluttust búferlum frá
einni hieimisálfu til annarar og
einnig fyrir orsökum slíkra flutn-
inga vegna stjórnarfarsJegra
pvingania, en pær hvatir eru oss
undur, siem knúðiu menn til farar
á smá-sfcipum út í hið aligertega
ófcunima. Það er æfintýri'ð miesta.
Nú á tímum getum vér ein-
göngu rannsakað ljósivakiann o.g
iður jarðar, og náttúran hefir má-
sfce af vizku sinini tafcmarkaö til-
raunir vorar til að fá frekari
pekkingu á teyndarmáliuim sinum.
Maninkynið hefir jafnan verjð
námfúst. Eftir að hafa lokið land-
námi hefir pað sinúið huga simum
og eðlisgáfum að peim öflum
náttúruninar, sem auka heil'brigði,
unað og pægindi diauðliegra
manna um heim allan.
Vér höfum eklci látið fund Leifs
Eiríkssionar á landi voru pakk-
lætíslausan. Nær þúsund .áaium
síöar fær.öum vér islandi sim-
arrn, sem í dag tengir yður við
, umheiminin,' og rafmiágnísljóisið,
isem þér unið yður vi'ð á vetrar-
kvöldum.
Uppgötvanii’, sem gerðar eru á
vorum stióriu rannsóknarstofum,
eru yður jafnan tíi niota og gagns.
Og pannig endurgjöldum vér
yður.
• Á pessum tímuim purfa allar
pj'óðír heims aðstoðar hvorrar
annarar, og sameigirlegir erfi'ð-
leikar peirra og nieyð hrópa hátt
um sameiginlega úrlausn. Engin
pjóð getur nú veriö sjálfri sér
nóg og beðið pess, að tækifæri
gefist til að hagnast á veikMka.
og fátækt nábúainna. Eiingöngu
fávizka vaidhafanna eða tœgða
peirra til að hefja nýja og betri
stjórnmáia'stefniu getur bindrað
tess í að njótia ávaxtia verka vorra.
Heimurinn hefir ætíð liltíjð með
luindrun og aðdátm á harösnúirm
vilja ístendinga til lífs og fram-
pröuniar og vilja peirra til að
veira framarlega í röÖS'nmá meðiai
annara pjóða. Megum vér elcki.
vænta þess, að y'ður verði að
finna mie'ðaí peirra, siem kjðrið
hafa sér þetta réttlá'ta eiukuhn-
aroxð: Lifið og látið Ifa —?
Vinir mínir, og nú á tímiuan ekkí
fjarlægir nágraninar. Stjórn mín
hefir óskað pess, að ég afhenti
petta frábæra líkneski af Leifi
Eiríksisyni sem gjöf til íslenzku
pjóðarinnar frá Bandiaríkjum
Vesturheims. Ég slcoða það sem
sérstakan heiðiur, að vera milli-
göngumaður milli pjóða vorra, og
mér er pað gleðiefni, að fá yður
piennan minnjiisivlafða í hiendlur sem
tákn siamieigintegrar og ævarandi
vináttu.
Frá Siglufirði.
Siglufiröi, 16. júií, FB.
Regn og súld mestalla vikuna.
Töðux fafnar að hrekjast. Síld.
hefir ekki veið/st tvo síðustu daga,
en búist við, að noklcur sfcip
komii inin í kvöld með síld.
Síldarverksmiðja ríkisinis befir
tekið á móti 2268 máltun'num og
Steindór HjaítáJfn 1300. Sérsialitaði-
;ar vo.ru í fyrradag 798 hálftunnur,
sleín alliar fóru með „Goðafossi" í.
dág,
Undirhúmngur er nú taliswerður
undir síldarsöltun, pótt ljóst sé,
'að söltun verðá miklu mininii en
vanalega.
Klultkurnar í nýju kirkjuna
komu á „Goðáfossi“ og voru sett-
ar upp í gær og hringt. Stærri
klukkan vegur áð sögn 900 kg.
Eru klukkurnar gjöf frá spiari-
sjóðnum hér, og er niafn hans
letrað á pær. Kliukkurnar eru
einkar hljómfíagxiar. Kirkjunia er
nú verið að mála að ininan. Mun:
hún sennilega verða vígö síöla
sumars.
Nokkur lerlend síldveiðaskip:
hafa komdð hér inn síðuistu daga,
áðalliega finsk og sænsk. Tvö
niorsk gufuskip losa hér turanur í
dag.
Þiorskveiðar em eklcert stund-
Að síðustu var samlÞýkt tillaga
frá Einari Vestmann um, að stjórn