Morgunblaðið - 01.09.1988, Page 45

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 1. SEPTEMBER 1988
á Sómastöðum, sátu bú sitt austur
þar með ágætum, þar sem alúðin
og snyrtimennskan lýsti af allri iðju
og úti sem inni bar allt umhirðu
og eljusemi systkinanna ágætt
vitni. Þar var gestum og gangandi
tveim höndum tekið og hið bezta
ávallt í boði.
Gestrisni húsfreyjunnar á Sóma-
stöðum var ekki innantóm upp-
gerðarkurteisi, þar var öllum tekið
af sömu einlægu hjartahlýjunni, að
allir mættu njóta þess, að þar væru
þeir velkomnir.
Mikið undur er gott að hugsa til
þess tíma, er komið var í hlað á
Sómastöðum, handtökin hlý og
traust, horfið á vit góðra veitinga
og ekki síðri umræðna um landsins
gagn og nauðsynjar, bros og birta
yfir öllu, því ævinlega voru hinar
ljósu hliðar lífsins efst á baugi, það
sem lýsti upp, það sem brá bjarma
gamanseminnar grómlausu yfir
gráan hversdagsleikann.
Ekki var síður um vert að hlýða
á heitar og ákveðnar skoðanir, sem
ekki voru á neinu rósamáli reifað-
ar: Um ísland fyrir íslendinga eina,
utan allra herbandalaga, laust úr
viðjum vígóðra dáta, um rétt hins
stritandi þegns til verðugra verka-
launa, þar sem afætum öllum yrði
ýtt út í yztu myrkur. Af heitu hjarta
var Guðrún hinn sanni herstöðva-
andstæðingur, hiklaust og einarð-
lega hélt hún á málstað sínum,
málstað friðar, frelsis og jafnréttis
og þar af leiddi, að hún Var einlæg
og ákveðin í afstöðu sinni til þjóð-
félagsmála — lítilmagninn átti hug
hennar og alla samúð og hún var
ótrauð í því að túlka þann málstað
á vettvangi hins daglega lífs.
Hiklaust gekk hún þar til liðs,
sem henni þótti þörf og þar var
engin hálfvelgja á hlutunum.
Það fékk ég að reyna 1962, þeg-
ar ég var að baksa við að koma
saman lista vinstri manna heima,
sem síðar varð Alþýðubandalagsins,
og fór til Guðrúnar í liðsbón. An
mikils hiks, eftir að hafa hugsað
málið, gaf hún þess kost að fara í
þriðja sæti listans, sem þá voru líkur
til að yrði varamannssæti í sveitar-
stjóm, sem og varð. Önnur af-
bragðskona, sem féll sviplega frá á
síðasta ári, skipaði svo fjórða sætið,
og ekki var nú jafnréttisþróunin
komin lengra á veg en það þá, að
listi okkar var oftast kallaður
kvennalistinn hans Helga.
Guðrún sat svo fyrir mig nokkra
fúndi og var í nefndum á okkar
vegum og við vissum öll, að þar var
vel skipað sæti og sannarlega hefði
hún átt að halda áfram, en svo
varð þó ekki af ýmsum ástæðum.
En liðsemdar hennar var áfram
gott að leita, enda lagði hún ótæpt
lóð sitt þar á vogarskálar, sem hún
taldi þess þurfa. Sómastaðir í Reyð-
arfirði liggja ef svo má segja um
þjóðbraut þvera, þjóðvegurinn ligg-
ur fram með húsveggnum, en ys
og þys umferðarinnar virtist óra-
fjarri, þegar inn í stofu var gengið
og glaðst með glöðum, því húsráð-
endur létu það í engu raska hug-
arró sinni.
Hins vegar gerðist það gjaman
meðan vegir vom verri og farar-
tæki ekki svo fullkomin sem nú,
að Sómastaðir urðu áningar-, fyrir-
greiðslu- og griðastaður þeirra, sem
þar fóm um garð. Og víst var um
það, að öllum var ópnum örmum
tekið af þeirri rausn og reisu, sem
þessum ágætu systkinum var í blóð
borin og ekki talinn eftir aukinn
erill og ærin fyrirhöfn.
Þar vom höfðingjar heim að
sækja og ekki leyndi sér hversu
samtaka þau systkinin vom í ein-
drægni sinni og einlægum vilja að
gjöra öllum gott.
Böm og unglingar sóttu mjög í
sveit til þeirra og það vissi ég vera
þeim góðan skóla, sem þau mátu
mikils á lífsleiðinni.
Þeim var kennt að vinna án allr-
ar þjökunar, þau fengu bæði blíðu
og ákveðna ögun, þeim var kennt
það gildis- og verðmætamat, sem
mestu skiptir í lífinu.
Umsögn þeirra yljuð miklum hlý-
hug segir mikla sögu og sóma-
prýdda.
Hlutur Guðrúnar var ekki ein-
ungis við heimilið bundinn, því í
búskapnum öllum var hún hinn virki
þátttakandi, rösk og kappsöm, sem
kom sér einkar vel áður en tæknin
hélt innreið sína.
Búfénaður þeirra bar af, um-
hverfið allt var fágað og fegrað,
þar fannst ekki ryðbrunnið msl og
gamalt fúaskran eins og alltof víða
blasir við. Hvom tveggja sýnir og
sannar mikið um eðliskosti systkin-
anna á Sómastöðum.
Eg tala gjaman um þau bæði í
sömu andrá og ekki að ástæðu-
lausu, svo ágætlega sem þau sam-
tvinnuðu helztu kosti góðra húsráð-
enda.
Guðrún var glaðlynd kona, naut
þess að gefa öðmm og vera gefið
af nægtabmnni gleðinnar, sam-
bland kímni og kátínu og umhugs-
andi alvöru varð hjá henni eðlilegt
í allri viðkynningu.
Hún var sérlega vel greind kona,
fylgdist vel með helztu hræringum
þjóðlífs, las mikið og sagðist læra
af, var enda víða heima og gat í
mörgu miðlað miklum fróðleik. Hún
var ör í lund, en alltaf skjót til að
hlýða á annarra sök og ráð, en
hæst fannst mér bera heita, mann-
lega samkennd, sem hún sýndi í
orði sem í verki. Hún var kona
mikilla heilinda, traustrar skap-
gerðar og ríkrar rausnar, vinsæl
og vinmörg.
Ég rek ekki ætt hennar né ævi-
göngu öðmvísi en í örstuttu máli.
Ástríður Guðrún var fædd 18.
apríl 1909 og var því á áttugasta
aldursári er hún lézt. Foreldrar
hennar vom hjónin María Svein-
bjarnardóttir frá Skáleyjum í
Breiðafirði og Páll Beck bóndi á
Sómastöðum.
Systkinin vom fimm og em þrjú
þeirra enn á lífi, Hans Jakob og
systumar Steinunn og Sigríður.
Sómastaðir vom heimili hennar
alla tíð, en þar bjuggu þau félags-
búi systkinin, hún og Hans Jakob,
sem bar báðum ljóst vitni. Þau
bmgðu búi 1983, enda heilsan þá
farin að gefa sig.og miklar breyt-
ingar í vændum á búskaparslóðum
þeirra. Fluttu þau systkin hingað
til Reykjavíkur og undu hag sínum
allvel, enda frændgarður hér mikill
og stór, en oft mun hugurinn hafa
verið bundinn ættarslóðum eystra.
Heilsunni hrakaði svo ört og heim-
inn kvaddi hún 24. ágúst sl. sátt
við allt og alla. Að baki er mikil
og ágæt eljusaga, þar sem mörgum
var veitt af rausn, enda ríkidæmi
hjartans mikið.
Starf búandkonu með mikla
gestanauð er engan veginn rósa-
braut athafnaleysis, en starfið gefur
ótvíræða lífsfyllingu og Guðrún var
í mörgu gæfumanneskja.
Hún var kona einlægrar lífstrúar
og lífsgleði, sem leiftrað gat af,
þegar hún gaf sig á vald hugðarefn-
um og hugarsýnum.
Hún var heil og sönn í hverri
gerð. _
Hún Ásta Gunna eins og hún var
oft kölluð hefur farið sína hinztu
ferð.
Góð var ganga hennar um lífið
og kært er hún kvödd af okkur, er
áttum hana að vini. Við vottum
Hans vini okkar og aðstandendum
öðmm einlæga samúð.
Fjölskylda mín þakkar gengna
tíð og góða vináttu.
Ég þakka farsæla fylgd og fal-
lega minningu um tryggan félaga
og traustan vin um áraraðir.
Heiðríkja hásumars á Sóma-
staðahlaði bregður ljóma á bjarta
minningu.
Blessuð sé sú bjarta minning.
Helgi Seljan
IMOKIA
g létt

útsölustaöir:
Mikligaröur, Hagkaup,
Samkaup Keflavík,
Kaupstaöur, K.Á. Selfossi,
Kaupfélögin um land allt.