Morgunblaðið - 06.09.1988, Blaðsíða 46

46
MORGUNBLABIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 6. SEPTEMBER 1988
SIEMENS
VHS myndbandstæki
FM560
Lárétt stjórnborð, HQ-
tækni, 14 daga upptöku-
minni f. 4 þætti, 32 stöðva
minni, sjálfvirkur stöðva-
leitari, hraðupptaka,
myndleit í báðar áttir á
níföldum hraða, endur-
tekning myndskeiðs,
þráðlaus fjarstýring, raka-
vörn ásamt öðru.
Verð 31.900,-
Sjónvarpsmyndavél
FA108
Myndavél og sýningarvél
í einu tæki, fyrirferðarlítil
og aðeins 1,27 kg. 8 mm
myndband, CCD-mynd-
skynjari, sexföld súmlinsa,
sjálfvirk skerpustilling,
mesti lokarahraði 1/1500
sek. (gottf. íþróttaupptök-
ur) o. m. fl.
Verð 82.990.-
SMrTH&
I NORLAND
Nóatúni 4 - Sími 28300

TJöfóar til
XI fólks í öllum
starfsgreinum!
MULTI-
PLAN
12.-15.
september
ÁÆTLANAGERÐ, TÖLULEG
ÚRVINNSLA OG SAMANBURÐUR
ÓLÍKRA VALKOSTA ERU DÆMIGERÐ
VERKEFNI MULTIPLAN
Multiplan er mest notaði töflureiknir á íslandi og þótt
víða væri leitað.
LEIÐBEINANDI:
Ólafur H. Einarsson.
TÍMI OG STAÐUR
12.-15. septemþer kl. 13.30-17.30 í Ánanaustum 15.
SÍMI: 621066
Meðfærileg
og öflug
rafsuðutæki
Power Inverter 250 og 315 eru afar'öflug, jafn-
straums-rafsuöutæki til pinna- og tig-suöu.
Power Inverter rafsuöutækin eru 3ja fasa, 380
volt og vega aöeins um 28 kg. Þau eru miklu
meðfærilegri en eldri tæki af sama styrkleika.
Hafðu samband við sölpmenn okkar sem veita
allar nánari upplýsingar.
= HÉÐINN =
SEUAVEGI 2.SÍMI 624260
Eru hvalveiðar
okkar Islend-
inga löglegar?
eftir Magnús H.
Skarphéðinsson
Margan íslendinginn undrar
hvers vegna heimurinn stendur
svona á öndinni gegn veiðum á
þessum örfáu hvölum sem við slátr-
um sumar hvert hér á landi. En það
er ekki að undra þegar litið er á
hvert helsta fóður fjölmiðla á mál-
inu er. Sovéskari getur hvalaum-
ræðan hér heima varla verið. Koma
helst aldrei að kjama málsins.
(Þetta fer nú að verða móðgun við
Sovétið. Sjálfsgagnrýnin þar er víða
kominn fram úr okkur vestan-
búum.)
Eftirspurninni eftir
„réttum“ fréttum að
sjálfsögðu fullnægt
Sjónarhóll fjölmiðlanna og neyt-
enda þeirra, áður en málið sjálft
og reiði alheimsins gagnvart okkur
er athuguð, er oftast þetta sjálfs-
elska, þægilega en mannlega þema:
Við höfum rétt fyrir okkur. Við
erum sanngjamir. Við erum að
veija sjálfsákvörðunarrétt okkar
sem smáríkis. Og við förum full-
komlega að lögum.
En er þetta nú svona fallegt allt
saman? Ef betur er að gáð kemur
ýmislegt annað í ljós. Ég hef miklar
efasemdir um að lagalega hliðin
standist dagsljósið. Og það gera
fleiri en ég.
Ég ætla ekki að þreyta lesendur
á röksemdum mínum og annarra
hvalavina gegn hvalveiðum á til-
fínningalegum forsendum. Þær höf-
um við margoft útskýrt og ætti því
ekki að þurfa að endurtaka þær.
Þ.e.a.s. fyrir þá sem á annað borð
hafa lagt eitthvað á sig til að kynna
sér andstæð sjónarmið þessa vonda
máls okkar Islendinga. En ég er
farinn að halda að þeir séu mun
færri en ég hélt í fyrstunni.
Það eru fleiri rök en tilfínninga-
leg sem rekur okkur hvalavini
heimsins út í þetta andóf. Þetta er
líka barátta fyrir virðingu við al-
þjóðasamþykktir sem ríki skuld-
binda sig til af ýmsum ástæðum.
Við íslendingar höfum fram að
þessu undirgengist fjórar mismun-
andi alþjóðasamþykktir um að
hætta að drepa stórhvalina hér við
land. Samt veiðum við þá. Þess
verður þó að geta að misjafnlega
sterkar eru þessar samþykktir í
málinu gegn hvalveiðunum. Enginn
getur í einlægni efast um að gegn
anda þeirra allra erum við að bijóta.
Umræddar samþykktir eru eftir-
taldar:
Alþjóðasamþykktirnar
fjórar sem við Islendingar
erum að brjóta
a. Stofnsáttmáli Alþjóðahval-
veiðiráðsins frá árinu 1947.
Hann kveður m.a á um að aðild-
arríki skuldbindi sig til að veiða
ekki úr friðuðum stofnum.
Þar er líka gamalt ákvæði sem
enginn hafði veitt eftirtekt þar til
fyrir skömmu. Ákvæði sem segir
að veiða megi einstök hvaldýr í
vísindaskyni.
Þetta ákvæði er að mínu mati
ekki bara sjálfsögð grein í sáttmála
ráðsins heldur einnig bráðnauðsyn-
legt. Segjum sem svo að rökstuddur
grunur kæmi upp um alvarlega
veirusýkingu í t.d. steypireyðar-
stofninum, sem er alfriðaður í dag,
þá yrði að fá að veiða eitt eða fleiri
dýr til að rannsaka hið sanna í
málinu, til síðan að reyna að koma
dýrunum til hjálpar með einhveijum
raunhæfum ráðstöfunum. Undir
þetta ákvæði troðum við íslend-
ingar nú öllum sömu gömlu
hagnaðarhvalveiðum okkar, og
seljum afurðirnar til Japans eins
og ekkert hafi í skorist. Nema
hvað við skiljum ekkert í því hvers
vegna flestar siðaðar þjóðir eru
sífellt að fjargviðrast út af þessu
sem okkur fínnst ekkert vera.
b. Samþykkt umhverfismála-
ráðstefnu Sameinuðu þjóðanna
frá árinu 1972 í Stokkhólmi.
Þar var samþykkt tíu ára hval-
veiðibann sem tæki gildi hið fyrsta.
ísland greiddi þessari samþykkt
atkvæði sitt. Síðan var þetta tíma-
bil skorið niður í fjögur ár í með-
förum Alþjóðahvalveiðaráðsins, að
hætti hvalveiðiþjóðarklúbbsins sem
þar réð ríkjum til skamms tíma.
c. Samþykkt ársfundar Al-
þjóðahvalveiðiráðsins frá 1882.
Hann kvað á um algera fríðun
hvalastofna heimsins árið 1986 til
1990 til að byija með. ísland bók-
aði ekki mótmæli gegn þessari sam-
þykkt innan 90 daga og var þar
með orðið skuldbindandi aðili að
banninu.
d. Hafréttarsáttmáli Samein-
uðu þjóðanna frá 1980.
Hann kveður upp úr um að hval-
ir jarðarinnar (miklar fartegundir
eins og það er kallað þar, sem eru
m.a. hvalir sem flakka um efna-
hagslögsögu fleiri en tveggja ríkja)
séu sameign jarðarbúa.
Það er þess vegna sem landlukt
ríki, eins og t.d. Sviss, eru að skipta
sér af hvalveiðum okkar íslendinga
í Alþjóðahvalveiðiráðinu sem og
víðar að sjálfsögðu. Þetta er ekki
okkar einkaeign eins ogt.d þorskur-
inn hér við land. Þó ég hafí aldrei
almennilega getað skilið þetta eign-
arréttartal okkar mannanna á hin-
um og þessum dýrastofnum eða
landsvæðum jarðarinnar.
Hafréttarsáttmálinn kveður skírt
upp úr með það að aðildarríkjum
hans beri skilyrðislaust að virða
ýtrustu samþykktir viðeigandi al-
þjóðastofnana um vemdun sjávar-
spendýra. (Sjá m.a. greinar 64, 65,
120 og fl.) í þessu tilfelli sam-
þykktum Alþjóðahvalveiðiráðsins.
Fádæma vanvirðing
ráðherrans við þjóðarþingið
Að auki samþykkti Alþingi ís-
lendinga 23. febrúar 1983 algera
friðun hvalanna við ísland, þetta
fyrrgreinda fjögurra ára tímabil
1986-1990, með 29 atkvæðum
gegn 28 á sögulegum kvöldfundi
þess.
Óvirðing sjávarútvegsráðherrans
við æðstu samkundu þjóðarinnar í
þessu máli er slík að engu tali tek-
ur. Það gengi ekki lítið á í flestum
alvömlýðræðisríkjum ef ráðherra
hundsaði lög lögggjafarvaldsins eða
gæfí samþykktum þess langt nef,
eins og hér á landi er að verða sjálf-
sagt mál. Sjávarútvegsráðherrann
fer sínu fram hvað sem á gengur.
Sjómarskrá lýðveldisins má sín lítils
gegn ofurvaldi ráðherrans. Þrígre-
ining ríkisvaldsins er orðin meira
en lítið afvegaleidd hér, eins og
Vilmundur Gylfason margbenti
réttilega á hér forðum, við sorglega
litlar undirtektir.
Hvernig- væri ef allir
höguðu sér eins og við
íslendingar gerum?
Ég verð að játa það að ég hef
séð framtíðarbúsetu mannsins á
þessari litlu plánetu alheimsins í
öðm og skuggsælla ljósi síðan ég
gerði mér betur grein fyrir öllum
alþjóðalögbrotunum í kringum hval-
veiðamar okkar.
Það væri gjörsamlega óbúandi
á þessari plánetu færu allar þjóð-
ir heims með alþjóðasamþykktir
sínar eins og við Islendignar ger-
um i hvalamálinu.