Morgunblaðið - 06.09.1988, Blaðsíða 67

Morgunblaðið - 06.09.1988, Blaðsíða 67
rl - ÍJf í ^ i « Uf CtX Ji^l4 HEIMSÓKN ÓLAFS V. NOREGSKONUNGS MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 6. SEPTEMBER 1988 6?» Konungur heiðrar minningu Snorra Sturlusonar í dag Frú Vigdís Finnbogadóttir forseti Islands heilsar Ólafi V. Noregskonungi við komu hans tíl íslands í gærmorgun. Ræða forseta íslands: Tungan tengir ísland og Noreg í sameiginlegum minningum þjóðanna HÉR fer á eftir ræða forseta íslands, frú Vigdísar Finn- bogadóttur, í kvöldverði á Bessastöðum tíl heiðurs Ólafi Noregskonungi í gærkvöldi. Yðar hátign og aðrir góðir gestir. Það er okkur íslendingum ævinlega fagnaðarefni að taka á móti gestum frá Noregi, enda munum við seint gleyma þeim uppruna þjóðar okkar sem við rekjum til Noregs fyrir meira en ellefu hundruð árum. Við bjóðum yðar hátign innilega velkominn. Þegar íslendingar sitja með Norðmönnum, vill hugurinn oft hvarfla aftur til sögunnar. Því mætti spyija hvers vegna okkur er svo hugleikið að muna sögu okkar og hvað saga sé í raun og veru. Á morgun mun yðar hátign taka sér ferð á hendur til Reyk- holts, hins foma seturs Snorra Sturlusonar. Ef við iátum hugann reika aftur til sögunnar, til þrett- ándu aldar, þá verða á vegi okkar margir íslendingar sem brugðust hart við Hákoni konungi Hákon- arsyni, Hákoni gamla, eins og íslendingar nefndu hann. Mér hefur alltaf fundist sem frásögnin af Sturlu Þórðarsyni glitraði eins og perla í Sturlungu. Hún er eins og sjálfstæð smásaga. Sturla Þórðarson var bróðursonur Snorra og einn þeirra sem stóðu gegn þeirri viðleitni konungs að ná íslandi undir norsk yfirráð. Þegar Hákon gamli gerði boð fyr- ir Sturlu og kvaddi hann til Björg- vinjar, eins og Bergen heitir enn á íslensku, þá þóttist hann fara nærri um að hann ætti ekki von á neinu góðu. Hann hefur ugg- laust talið það vafa undirorpið, að hann fengi nokkru sinni að sjá heimaslóðir sínar á ný. En þessi vitri maður hafði öðrum fremur yfírsýn yfír samtíma sinn og skiln- ing á framþróun sögunnar, enda voru hagsmunir þjóðarinnar hon- um hugleiknari en eigin upphefð og ávinningur og því hlýddi hann kallinu og fór til Noregs á fund Konungs. Á sama hátt og Egill Skal- lagrímsson hafði áður ort Höfuð- lausn sína til að bjarga höfði sínu undan Eiríki blóðöxi, þannig orti Sturla lofkvæði til Hákonar gamla og sonar hans Magnúsar og hafði meðferðis til konungs. Hann veit að hann á sér áhrifamikið vopn er hann heldur tl Björgvinjar á vit óvissra örlaga sem hlýðinn þegn. Þetta vopn er Orðið. Vopn hans er að segja frá hetjudáðum sem eiga eftir að verða saga. Við skulum aldrei gleyma því, að það er.Orðið sem varðveitir afrekin. í Björgvin hittir Sturla hins vegar Magnús konung fyrir, þar sem Hákon var horfínn vestur um haf að beijast við konung Skota, er hafði ráðist á eyríki hans. Magnús tekur Sturlu nokkuð kuldalega og biður hann að biða endurkomu Hákonar. En þá gerist ÓLAFUR V. Noregskonungur kom í heimsókn til íslands í gær. Flugvél konungs lenti á Rey kj a víkurflugve Lli klukkan 11.00 í gæpnorgun í góðu veðri. Forseti íslands, frú Vigdís Finnbogadóttir, tók á móti kon- ungi ásamt sendiherrum land- anna og fulltrúum Stjórnarráðs íslands. Eftir að Forsetinn hafði heilsað konungi og boðið hann velkominn til lslands, lék lúðrasveit þjóðsöngva land- anna. Lögreglumenn stóðu heiðursvörð á meðan á mót- tökuathöfninni stóð. Að athöfn lokinni héldu forsetinn, kon- ungur og fylgdarlið þeirra til Hótel Sögu, þar sem konungur mun hafa aðsetur á meðan hann dvelur hér á landi. Heim- sókn Ólafs V. Noregskonungs stendur til fimmtudags og mun hann meðal annars koma til Þingvalla og heimsækja Reyk- holt í minningu Snorra Sturlu- sonar. Þá mun konungur einnig fara til Viðeyjar, heimsækja Norræna húsið, Árnasafn, Listasafn íslands og Höfða í Reykjavík. Fánar íslands og Noregs bifuð- ust lítillega fyrir ferskum, en svöl- um, norðanandvara þegar Ólafur V. Noregskonungur sté út úr flug- vél sinni á Reykjavíkurflugvelli í gærmorgun. Auk forseta íslands, frú Vigdísar Finnbogadóttur, tóku þar á móti konungi sendiherra- hjón Noregs á íslandi, Per og Liv Aasen; sendiherrahjón íslands í Noregi, Niels P. Sigurðsson og Ólafía R. Sigurðsson. Ennfremur voru í móttökunefndinni Guð- mundur Benediktsson ráðuneytis- stjóri, Sveinn Bjömsson prótó- kollsstjóri, Böðvar Bragason lög- reglustjóri, Komelíus Sigmunds- son forsetaritari, Pétur Einarsson flugmálastjóri og Jóhann H. Jóns- son flugvailarstjóri. Frú Vigdís Finnbogadóttir heilsaði konungi með virktum og bauð hann velkominn til íslands. Að móttökuathöfn lokinni var ekið með konung og fyigdarlið í bifreiðum forsetaembættisins til Hótel Sögu, þar sem hann hefur aðsetur á meðan heimsóknin var- ir. Ók bflalestin í lögreglufylgd, alls fímm bflar, og voru þau frú Vigdís forseti og Ólafur konungur í fremsta bflnum. Forseti íslands bauð Noregs- konungi síðan til hádegisverðar á Bessastöðum. Á borðum vom kaldar rjúpubringur í forrétt, rauðspretta með sjávarréttafyll- ingu' í aðalrétt, blandaður eftir- réttur og síðast kaffí. Síðdegis hafði konungur boð á Hótel Sögu fyrir Norðmenn bú- setta á Islandi og kom þangað fyöldi gesta. Frú Vigdís Finnbogadóttir for- seti bauð síðan konungi og fylgd- arliði hans til veislu á Bessastöð- um í gærkvöldi. Þar var fram borið nautakjötseyði með græn- metisteningum, iaxabúðingur Morgunblaðið/Sverrir Frá kvöldverðarboðinu á Bessastöðum í gærkvöldi, frá vinstri frú Halldóra Eldjárn fyrrverandi forsetafrú, Ólafur V. Noregskonungur, frú Vigdís Finnbogadóttir forseti íslands og Þorsteinn Pálsson forsætisráðherra. merkilegt atvik. Sturla situr um borð í skipi konungs og tekur að segja sögur. Þetta spyrst fljótt út, enda höfðu menn sjaldan eða aldrei hlýtt á svo góðan sögu- mann. Drottningin fréttir þetta einnig og hún biður íslendinginn að koma á sinn fund og konungs og skuli hann hafa söguna með sér, eins og stendur í frásögn- inni, og er talið benda til að Sturla hafí skrásett sögu sína. Þetta verður til þess að Magnús konungur biður Sturlu að skrifa sögu Hákonar Hákonarsonar. Og við munum hvað svo gerðist: Há- kon konungur átti ekki aftur- kvæmt vestan úr Orkneyjum. En Magnús konungur veit hvaða fjár- sjóð hann á í þessum manni sem kann að skrifa sögur og hann leyf- ir Sturlu að snúa heim. Síðar kveður Magnús konungur Sturlu aftur til Noregs, að þessu sinni til að aðstoða við að skrá nýja lögbók handa íslandi, Jámsíðu, og skipaði hann fyrsta lögmann samkvæmt þeim lögum. Þannig er lagður grundvöllur að nýjum vináttuböndum íslend- inga og Norðmanna: Með frásögn- inni og vegna þess að Magnús konungur lagabætir átti svo góð- an rithöfund að vini. Orðið reisir brýr milli manna og þjóða. Hann sem átti að hníga fyrir sverði, upphófst fyrir orð: Andstæðingur Hákonar konungs gerðist skáld hans og söguritari og hann varð náinn vinur og ráðgjafí Magnúsar sonar hans og reit síðar sögu hans. Orðið sigrar ofbeldi og hat- ur. Það skapar skilning, það skap- ar vináttu og bræðraþel. Orðið veitir sýn og geymir að eilifu og í því býr einnig sjálfsmynd okkar sem þjóðar. Tungan geymir sjálfs- mynd okkar og tengir Island og Noreg í sameiginlegum minning- um þjóðanna, því að það er fyrir orð að við þekkjum sögu okkar. Það er í sannleika fátækur mað- ur, sem ekki getur sótt styrk í minningar þjóðar sinnar. Þess vegna gætum við orðsins og tung- unnar. Ef við gleymum orðinu, þá gleymum við einnig sjálfum okkur. Oft voru það norskir kon- ungar sem hvöttu og örvuðu íslensk skáld og rithöfunda til að yrkja og skrifa - eins og í hinni stórmerkilegu frásögn af Sturlu, Hákoni og Magnúsi - og það kunnum við íslendingar að meta. Yðar hátign. Nú, 725 árum eftir að Sturla Þórðarson hélt til Björgvinjar, eigum við enn rithöf- .unda og sagnfraíðinga. Báðar þjóðirnar eiga meistara orðsins sem kunna að segja sögu og skrá söguna. Verst er að fá ekki að standa á hleri eftir tvö hundruð ár og heyra hvað þeir hafa að segja um okkur... Innilega velkominn. Ég lyfti glasi til heiðurs Noregskonungi og fyrir einlægri og heilsteyptri vináttu Norðmanna og íslendinga. með blaðlaukssósu, lambahryggur með lerkisveppasósu og loks kaffí og smákökur. Ólafur konungur ávarpaði veislugesti og að sögn Öysteens Isaksons hjá norska sendiráðinu fjallaði hann um Snorra Sturluson og áhrif hans á norska sögu. Hann hafði komið til Noregs og séð hið norska þjóð- félag með gests auga og skráð sögu þess í Konungasögum. Af því hafí Norðmenn lært mikið og sótt styrk í sögur þær, sem Snorri kom í letur, á erfíðum tímum, m.a. á árum síðari heimsstyijald- arinnar. Með þessari veislu lauk dagskrá heimsóknarinnar í gær. I dag mun konungur heim- sækja skógræktarstöð ríkisins á Mógilsá f Kollafírði og þaðan fer hann til Þingvalla. í Almannagjá munu Þorsteinn Pálsson forsætis- ráðherra og kona hans, Ingibjörg Rafnar, taka á móti konungi og fylgdarliði hans. Séra Heimir Steinsson sóknarprestur á Þing- völlum og þjóðgarðsvörður mun segja frá Þingvöllum og sögu staðanns. Að því loknu varður farið til Hótel Valhallar, þar sem Morgunblaðið/Árai Sœberg gestimir munu snæða hádegis- verð í boði forsætisráðherrahjón- anna. Frá Þingvöllum fara gestimir síðan með þyrlum Landhelgis- gæslunnar að Reykholti í Borgar- fírði, þar sem Birgir ísleifur Gunn- arsson menntamálaráðherra tek- ur á móti þeim. Þaðan verður farið til Reykjavíkur á ný í þyrlum og lýkur dagskránni þegar þang- að er komið síðdegis. Forseti Is- lands, frú Vigdís Finnbogadóttir, verður í fylgd með ólafí konungi í dag. V-
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.