Morgunblaðið - 14.09.1988, Blaðsíða 27

27
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 14. SEPTEMBER 1988
VILTU VERÐA
KUNNÁ TTUMAÐUR
í INNFLUTNINGI OG
MARKAÐSSÓKN?
Léttsteiktur lundi
í karrýsósu
kr. 695.-
Að sjálfsögðu er einnig boðið uppá
okkar rómaða „a la carte“.
ARNARHDLL
____
opinn á kvöldin frá kl. 18:00,
þriðjud. til laugard.
pantanasími 18833

Gufusoðinn skötuselur
með humarsósu
kr. 810.-
Grísarifjar barbeque
með kryddgrjónum
kr. 810.-
Ef nahagsþróunin
á Tævan:
Varað við hættum
af velgengni markaðarins
SAMSKIPTI Kínveija í Kína og
á eyjunni Tævan haf verið stirð
í þau tæp fjörutíu ár sem liðin
eru frá því að kínverskir þjóðem-
issinnar hrökktust frá kínverska
meginlandinu og komu á fót
sjálfstæðu ríki undir verad
Bandarikjamanna á eyjunni.
Fréttir í síðustu viku gáfu þó til
kynna, að kínverskir kommúnist-
ar væru fúsari en áður til að
ræða við stjómvöld á Tævan, sem
hafa heitið kommúnistum 10
milljarða dala Iáni (460 milljörð-
um isl. króna) með því skilyrði
meðal annars að þeir hverfi frá
kommúnískum stjórnarháttum.
Á Tævan hefur efnahagsþróunin
verið með allt öðrum hætti en á
kínverska meginlandinu, en Tæ-
vanir hafa búið við markaðshag-
kerfi. Voru þeir stjórnarhættir
meðal annars til umræðu á auka-
fundi Mont Pélerin-samtakanna,
sem haldinn var í Taipei, höfuð-
borg Tævans fyrir skömmu.
Shirley Kuo, ijármálaráðherra
Tævans en hún er hagfræðingur
og sérfræðingur á sviði peninga-
mála, sagði á aukafundi Mont Pé-
lerin-samtakanna í Taipei í byijun
september, að frá lyktum síðari
heimsstyijaldarinnar til ársins 1987
hefði þjóðarframleiðsla á mann á
Tævan aukist úr 70 Bandaríkjadöl-
um í 5.000 á ári. Verðlag hefði
verið stöðugt, atvinnuleysi hverf-
andi og tekjuskipting hefði ekki
raskast. Sagði hún þetta stafa af
því að markaðsöflin hefðu fengið
að ráða en ekki miðstýring. Horfíð
hefði verið frá haftastefnu í verð-
lags- og peningamálum á árunum
eftir 1950. Þá hefðu peningar
hækkað í verði, spamaður aukist
og aðgæsla f fjárfestingum vaxið.
Stjómvöld hefðu lagt áherslu á að
atvinnulífíð dafnaði af sjálfsdáðum
Frá aukaþingi Mont Pélerin-samtakanna i Taipei, höfuðborg Tæ-
vans, þar sem rætt var um efnahagslega velgengni i landinu og
varað við því að mikill árangur kynni að leiða til of mikillar eyðslu,
ef ekki yrði farið fram með fullri gát. Hannes Hólmsteinn Gissurar-
on, lektor við Háskóla íslands, er í ræðustólnum.
og það stæði nú á traustum stoðum.
Þá hefði meðalaldur lengst og
menntun þjóðarinnar tekið stórstíg-
um framförum. Taldi ráðherrann
að velgengni síðustu ára hefði getið
af sér ýmis vandasöm og brýn úr-
lausnarefni og freistingar.
Samanburður við
Suður-Ameríku
Á aukaþingi Mont Pélerin-sam-
takanna gerði Amold Harberger,
prófessor í Chicago-háskóla, sam-
anburð á hagþróun í löndum Suð-
austur-Asíu — svo sem Tævan,
Hong Kong, Suður-Kóreu og Sin-
gapore — annars vegar og Mið- og
Suður-Ameríku hins vegar. Fyrr-
nefndu ríkin hefðu náð mun betri
árangri en hin síðamefndu og þar
skipti mestu stefnan sem valin hefði
verið í stjórn efnahagsmála. Hannes
Hólmsteinn Gissurarson, lektor í
stjómmálafræði við Háskóla ís-
lands, velti fýrir sér spumingunni
hvers vegna markaðsöflin væm
virkjuð sums staðar en ekki annars
staðar, þótt menn vissu vel hvað
væri skynsamlegt í efnahagsmálum
og hvað bæri að varast. Svarið
fælist líklega í menningarlegum
forsendum. Löndin í Suðaustur-
Asíu sem skarað hefðu fram úr
væm til dæmis öll tiltölulega lítil
og samstæð, enda byggju þau öll
við ógn að utan. Hins vegar benti
hann á, að stundum líktust lönd
eins og Tævan, Suður-Kórea og
Singapore fremur vel reknum fyrir-
tækjum en fijálsum þjóðfélögum.
Hagvöxtur væri ekkert markmið í
sjálfum sér eins og hann virtist þó
oft vera í þessum löndum, heldur
ætti hann aðeins að vera æskilegur
ávöxtur skynsamlegrar hegðunar.
Alberto Benegas Lynch, hagfræði-
prófessor í háskólanum í Buenos
Aires í Argentínu, rakti í fyrirlestri
sínum hvemig lönd, sem náð hefðu
tilteknu stigi þróunar, gætu hrapað
aftur á lægra stig og nefndi dæmi
frá Suður-Ameríku máli sínu til
stuðnings. Hvatti hann Tævani til
að gæta sín og varast að eyðslu-
stefna, verðbólga og almennt
ábyrgðarleysi næði yfírhöndinni.
Því meiri sem árangurinn yrði þeim
mun erfíðara væri að viðhalda þeim
aga, sem væri skilyrði frekari
ávinninga.
Mont Pélerin-samtökin eru
mjmduð af fræðimönnum í hag-
fræði og stjómmálafræði meðal
annnars til að ræða kosti markaðs-
búskapar og fijálsra stjómkerfa. Á
fundinum í Tævan vom fyrirlesarar
auk þeirra sem að ofan er getið:
Antonio Martino, hagfræðiprófess-
or í Rómarháskóla, Pascal Salin,
hagfræðiprófessor í Parísarháskóla,
Henry G. Manne, lagaprófessor í
George Mason-háskóla í Banda-
ríkjunum, og Rhodes Boyson, þing-
maður breska íhaldsflokksins. Þá
hélt James M. Buchanan, fyrrver-
andi forseti samtakanna og nóbels-
verðlaunahafi í hagfræði árið 1986,
opinberan fyrirlestur í Taipei. Aðal-
fundur Mont Pélerin-samtakanna
er haldinn í Tókýó nú í september.
MARKAÐSÞEKKING
INNFI.UTNINGSKUNNATTA
SPECIAL6
Ódýrt en best
Frönsk lauksúpa
kr. 250.-
Rjóma-humarsúpa
kr. 395.-
Grafið grísafillet með
sætri rabbarbarasósu
kr. 395,-
Pasta með rækjum og
reyktum lax í jógúrtsósu
kr. 325.-
Hámerissnitsel með
sítrónusmjöri
kr. 695,-
Pasta og léttsteikur
silungur í spínatsósu
kr. 795.-
Þér gefst færi á eins vetrar námi til að ná því marki, — án þess að
það komi niður á vinnunni.
STJÓRNUNARFÉLAG ÍSLANDS
UTFLUTNINGS
OG MARKAÐSSKÓLI ÍSLANDS
THI IÓELANDIC INSTITUTt oi MARKÉTING AND EXPORT