Morgunblaðið - 16.09.1988, Blaðsíða 29
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 16. SEPTEMBER 1988
29
NORRÆNT TÆKNIÁR1988
Umsjón: Sigurður H. Richter
Norræn tækniverðlaun
uppbyggingu og fæmi á sviði efnis-
fræði. Þekking sem kemur fjöl-
mörgum öðrum þáttum að góðu
hefur aflast við verkefnið.
í síðdegishóf i í Borgartúni 6 i gær afhenti Friðrik Sophusson iðnaðar-
ráðherra viðurkenningarskjöl þeim aðilum, sem tilnefndir hafa ver-
ið fyrir íslands hcnd til að taka þátt í samkeppni um norræn tækni-
verðlaun.
Stjóm Norræna iðnaðarsjóðsins
mun síðan velja verðlaunahafann í
október, og verða verðlaunin afhent
við lokaathöfn Norræns tækniárs,
15. desember í Kaupmannahöfn.
Verðlaunin em 125.000 danskar
krónur eða rúmlega 800 þúsundir
íslenskra króna, auk heiðursins sem
verðlaunahafanum hiotnast.
Aðdragandi verðlaunanna
Þegar Norðurlandaráð ákvað að
árið 1988 skyldi kennt við tæknina
og kallað Norrænt tækniár, var
meðal annars ákveðið, að f tilefni
þe.ss skyldu verða sérstök Norræn
tækniverðlaun.
Tilgangurinn með veitingu verð-
launanna er að undirstrika þýðingu
tækninnar fyrir samfélagsþróunina
á Norðurlöndunum. Verðlaunin
verða veitt í viðurkenningarskyni
fyrir þróunarvinnu á tæknisviði,
sem hefur skarað framúr og haft
þýðingarmikil áhrif í löndunum.
Þátttökuskilyrði
Norrænu tækniverðlaunin verða
veitt einstaklingi eða vinnuhópi,
sem hefur aukið tækniþekkingu á
Norðurlöndunum á þýðingarmikinn
hátt. Þau verða veitt fyrir vinnu
eða verkefni, ekki ævistarf. Vinnan
við verkefni skal einkennast af
sköpun og frumleika eða hafa stuðl-
að að því að hrinda í framkvæmd
hugmjmd eða kenningu. Við valið
verður einnig gefínn gaumur að
rekstrar- og þjóðhagfræðilegum
sjónarmiðum. Þau hafa þó ekki
úrslitaáhrif. Verkefni eru hæf til
verðlauna þó svo að þau hafí verið
unnin fyrir verðlaunaárið, þó ekki
meira en fímm árum fyrr.
Val verkefnanna
Hvert Norðurlandanna má til-
nefna tvo fulltrúa og voru íslensku
fulltrúamir valdir af nefnd sem
skipuð var sameiginlega af Verk-
fræðingafélagi íslands, Tæknifræð-
ingafélagi Islands og Félagi
íslenskra iðnrekenda. í nefndinni
sátu: Valdimar Kr. Jónsson sem er
formaður, Bjöm Dagbjartsson,
Hörður Bjömsson og Jón Stein-
grímsson. Til þess að stuðla að því
að sem fjölbreyttastar hugmyndir
um fslenska fulltrúa kæmu fram
óskaði nefndin eftir ábendingum frá
fjölmörgum aðilum auk þess sem
verðlaunin voru kynnt í dagblöðum
og óskað eftir ábendingum. Nefnd-
inni bárust alls 14 tillögur.
íslensku fulltrúarnir
Eftir að hafa skoðað allar tillögum-
ar, ákvað íslenska dómnefndin að
Fiskverð á uppboðsmörkuðum 15. september.
FISKMARKAÐUR hf. í Hafnarfirði
Hæsta Lægsta Meðal- Magn Helldar-
vorð verð verð (lestir) verð (kr.)
Þorskur 47,00 40,00 41,95 23,682 993.448
Ýsa 62,00 35,00 38,25 0,645 24.680
Ufsi 24,00 24,00 24,00 1,734 41.617
Lúöa 105,00 90,00 94,11 0,192 18.139
Koli 62,00 25,00 37,15 0,184 6.857
Hlýri 15,00 15,00 15,00 0,093 1.403
Langa 30,00 15,00 27,72 2,332 64.672
Sólkoli 40,00 40,00 40,00 0,043 1.720
Háfur 10,00 10,00 10,00 0,034 340
Skötuselur 140,00 140,00 140,00 0,066 9.302
Samtals 30,91 54,213 1.675.853
Selt var aöallega úr Kelli RE, Sturlaugi H. Böðvarssyni AK,
Sandafelli HF, fró Stöö hf. og Bjargi hf. á Patreksfiröi. I dag
veröa m.a. seld 20 tonn af ufsa og 3 stórlúöur úr Þorláki ÁR og
3 tonn af ýsu, 0,5 tonn af karfa, 0,5 tonn af kola, 0,4 tonn af
ufsa, 0,4 tonn af steinbít og 0,3 tonn af lúöu úr Tjaldi SH.
FAXAMARKAÐUR hf. í Reykjavík
Þorskur 40,50 26,00 38,14 54,196 2.066.195
Undirmál 15,00 15,00 15,00 4,050 60.750
Ýsa 42,00 35,00 37,72 2,485 93.725
Karfi 18,50 15,00 18,22 15,270 278.175
Ufsi 22,50 15,00 21,80 10,466 228.143
Steinbítur 22,50 22,50 22,50 0,810 18.225
Hlýri 22,50 22,50 22,50 1,035 23.288
Hlýri+steinb. 20,00 20,00 20,00 0,018 360
Lúða 65,00 20,00 36,21 0,198 7.188
Grálúöa 16,00 16,00 16,00 0,087 1.392
Skarkoli 35,00 35,00 35,00 0,369 12.915
Samtals 31,37 89,017 2.792.500
Selt var aöallega úr Sigurði Þorleifssyni GK og Hauki GK. I dag
veröur selt óákveöiö magn úr ýmsum bátum. Framvegis verður
boðiö upp klukkan 16.
FISKMARKAÐUR SUÐURNESJA hf.
Þorskur 40,00 39,00 39,06 2,706 105.674
Ýsa 44,00 44,00 44,00 0,187 8.228
Karfi 21,50 20,50 21,12 68,900 1.454.997
Hlýri 13,00 13,00 13,00 0,046 598
Skarkoli 42,00 42,00 42,00 0,130 5.460
Lúða 110,00 60,00 69,59 0,365 25.400
Samtals 22,12 72,333 1.600.356
Selt var úr Ottó N. Þorlákssyni og bátum. I dag verða m.a.
seld 35 tonn af karfa og 9 tonn af ýsu.
Grmnmetlsverð á uppboðsmörkuðum 15. september.
SÖLUFÉLAG GARÐYRKJUMANNA
Gúrkur 123,00 2,175 267.210
Sveppir 450,00 0,684 307.800
Tómatar 137,00 5,962 812.448
Paprika(græn) 263,00 0,600 151.725
Paprika(rauð) 332,00 0,375 124.575
Salat 63,00 0,300 18.900
Spergilkál 158,00 0,060 9.460
Rabarbari 45,00 0,100 4.500
Gulrætur(ópk.) 107,00 0,920 98.890
Gulrætur(pk.) 113,00 0,870 98.310
Sellerl 153,00 0,570 87.485
Hvítkál 58,00 4,040 234.760
Kfnakál 83,00 1,926 159.180
Blómkál 88,00 2,534 223.258
Blaðlaukur 158,00 0,435 68.940
Samtals 2.752.566
Einnig voru seld 1.870 búnt af steinselju fyrir 60.440 krónur,
eöa 32 króna meöalverð. Nssta uppboö hefst klukkan 16.30
næstkomandi þriðjudag.
íslensku fulltrúamir í samkeppninni
skyldu verða:
- Jón Hálfdanarson og Þor-
steinn I. Sigfússon fyrir verk-
efnið: „Hitasaga og efniseig-
inleikar kísiljáras".
- Ársæll Þorsteinsson, Elías
Gunnarsson, Þórður Theó-
dórsson og Þorkell Jónsson
fyrir verkefnið: „Sjálfvirkni
og vinnuhagræðing í frysti-
húsum'*.
Hér fer á eftir stutt lýsing á
íslensku verkefnunum.
Hitasaga og efnis-
eiginleikar kísiljárns
Vorið 1985 hófst samvinna milli
Raunvísindastofnunar Háskóla ís-
lands og íslenska jámblendifélags-
ins hf. um rannsóknir á eðli kísil-
jáms, er verða mætti til þess að
auka gæði vörannar. Við fram-
Ieiðslu á kísiljámi verður venjulega
nokkur hluti þess fínefni, sem era
mun verðminni en önnur fram-
leiðsla. Markmið rannsóknanna var
að minnka hlut fínefnisins í fram-
leiðslunni.
Rannsóknaverkefnið stóð yfír í
tvö ár og era helstu niðurstöður að
tekist hefur að helminga fínefni í
framleiðslu með því að flýta fyrir
kælingu á steypingu á kísiljámi
með sérstakri vatnsúðakælingu. í
framhaldi af þessum rannsóknum
munu alls birtast þijár vísindagrein-
Friðrik Sophusson iðnaðarráð-
herra við afhendingu viðurkenn-
ingarskjalanna.
ar um þetta rannsóknaverkefni í
alþjóðlegum tímaritum.
Rannsóknir þessar hafa komið
báðum aðilum til góða. Telja má
að árleg verðmætaaukning kísil-
jáms hjá Jámblendifélaginu sé um
10—15 milljónir króna og við Há-
skóla íslands hefur þetta aukið
Sjálfvirkni og
vinnuhagræðing í
frystihúsum
Þeir félagar hafa hannað og látið
smíða vinnslulínu í fíystihúsum,
sem gefur möguleika á að vinna
að þremur mismunandi físktegund-
um á hverri vinnslulínu. Flakabakk- l
amir era keyrðir inn í sjálfvirka
innmötunarvél. Með því að þrýstc
á hnapp, sem er við hvert snyrti-
borð, pantar starfsmaður flaka-
bakka með ákveðinni físktegund að
sínu borði.
Snyrtilínan hefur verið hönnuð
út fra'vinnuvistfræðilegum sjónar-
miðum. Stillanlegir stólar era við
hveija vinnustöð, ennfremur er auð-
velt að hæðarstilla sjálft snyrtiborð-
ið. Ljósinu í snyrtiborðunum er hag-
anlega komið fyrir, sem gefur betra
rúm fyrir fætur undir borði. Hinir
gömlu fylgikvillar slæmrar vinnu-
aðstöðu, eins og vöðvabólga og
bakverkir, verða sjaldgæfari, afköst •
og vellíðan aukast.
Einnig skilar þetta nýja kerfi
frystihúsum arði og hefur akastsr-
aukningin verið metin á milli
5-10%.
Verkið hefur verið unnið frá 1986
og er stöðugt í þróun. Búið er að
setja kerfið upp í 10 frystihúsum á
íslandi og 5 á Grænlandi. Áhugi
er fyrir því að taka þetta upp víðar
á Norðurlöndum og í Amerflcu.
Þeir sem viðurkenningarnar hlutu ásamt iðnaðarráðherra: Bergþóra K. Ketilsdóttir (er tók við viður-
kenningu fyrir hönd eiginmanns síns Þorsteins I. Sigfússonar), Jón Hálfdanarson, Friðrik Sophusson,
Ársæll Þorsteinsson, Elías Gunnarsson, Þórður Theódórsson og Þorkell Jónsson.
Athugasemd Búnaðarbankans og þrotabús Víðis:
Leiðrétting á frétt RÚV
um skuldir þrotabús Víðis
Búsyóri þb. Víðis sf. og Búnaðar-
bankinn vilja gera eftirfarandi at-
hugasemdir við frétt RÚV 14.9.’88
kl. 19.33 varðandi kröfur Búnaðar-
bankans í þrotabú Víðis sf. og skuld-
ir þess við bankann:
í framangreindri frétt RÚV var
ranglega talið, að skuldir þb. Víðis
sf. við Búnaðarbankann vegna yfír-
dráttar á hlaupareikningi næmu
rúmum 44 miHjónum króna, sem
þrotabústjóri hefði hafnað vegna
skorts á gögnum. Hið rétta, er að
skuldir þb. Víðis sf. vegna hlaupa-
reikningsyfirdráttar við Búnaðar-
bankann námu um 15 milljónum
króna, en heildarskuldir samtals um
27 miHjón krónum. Þessar kröfur
bankans era enn til skýringar- og
gagnameðferðar af hálfu bankans
gagnvart þrotabúinu og þvi til um-
fjöllunar og ákvörðunar þrotabú-
stjóra Víðis sf. Hann hefur því ekki
enn tekið endanlega afstöðu til þess-
ara krafna bankans.
Kröfulýsing bankans í þrotabúið
tilgreindi hins vegar einnig skulda-
tryggingaskjöl, sem nema miklum
mun hærri flárhæðum en raunskuld-
ir þrotabúsins era við bankann. Það
mun þvf miður hafa valdið misskiln-
ingi um raunveralegar skuldakröfur
bankans í þrotabúið.
Á þessu stigi gjaldþrotamáls Víðis
sf. er útilokað að segja til um það,
hvort Búnaðarbankinn tapi yfírleitt
nokkra eða ef einhveiju þá hve miklu
á þessu gjaldþroti. Það ræðst ekki
eingöngu af því, hveijar eignir eða
heildarskttldir búsins era taldar á
þessu stigi málsins. Þess vegna var
fráleitt i fr&mangreindri frétt
Rikisútvarpsins, að það væri
„ljóst, að Búnaðarbankinn tapi
miklu á gjaldþroti Víðis, jafnvel
tugum milljóna".
Búnaðarbankinn telur, að
kröfuréttur hans á hendur fram-
seljendum innistæðulausra tékka
auk fasteignaveðtrygginga og
annarra skuldatrygginga vegna
Víðis sf. komi algerlega eða að
verulegu leyti i veg fyrir, að bank-
inn tapi vegna gjaldþrots Víðis sf.
Vegna þess að í frétt RÚV var
m.a. ranglega fullyrt hið gagnstæða
byggt á upplýsingum bústjóra Víðis
sf., er brýn nauðsyn að leiðrétta með
framangreindu þær ranghugmyndir,
sem þessi frétt hefur gefíð viðskipta-
vinum bankans og öðrum um umfang
þessa gjaldþrotamáls og skuldakr-
afna og trygginga þb. Víðis sf. við
Búnaðarbankann.
F.h. þrotabús Víðis sf.
Sigurður G. Guðjónsson hrl.,
bústjóri
F.h. Búnaðarbanka íslands
Jón Adolf Guðjónsson
Þorvaldur G. Einarsson