Alþýðublaðið - 28.07.1932, Blaðsíða 2

■
ALEÝÐUBL'AÐIÐ
Um krðfugðngur.
Enginn vafi er á pví, að kröfu-
göngur geta oft haft stórmikil áhrif,
en skilyrðin fyrir pví, að pær haíi
pað, er að verkalýðurinn taki
alment pátt í peim og pær fari
skipulega fram, En par sem kröfu-
göngur eru eitt af peim vopnum,
sém verkalýðurinn, getur notfært
sér. er mjög pýðingarmikið að eggj-
ar pessa vopns séu ekki sljógaðar
með rangri notkun, En röng notkun
er pegár tiltölulega fámennur hóp-
ur pykist fara kröfugöngu, og
einkum pegar pessi sami hópur
hagar sér pannig að verkalýðurinn
alment nefnir pað ölæti. Slíkar
svónefndar kröfugöngur koma ó-
orði meðal verkalýðsins á petta
vopn alpýðunnar, og verða jafnan
til pess að færri vilja taka pátt í
peim í framtiðinni.
Kröfugöngur á pví ekki að hafa
nema sampyktar hafi verið af
skipulagsbundnum félagsskap
verkalýðsins, og ætti pá jafnan að
hafa félagsfána (eða fánana) í
fylkingunum. Ætti pá aldrei að
faia annað né lengra en sampykt
hefur verið, og ættu kröfugöngurn-
ar jafnan að fara fram í björtu.
Enginn skipulagsbundinn félags-
skráður verkamaður ætti að taka
pátt í ólátakvöldgöngum, sem
stofnað er til af mönnum, sem
ekkert umboð hafa frá alpýðunni
eða verkalýðnum, en hafa sjálfir
útnefnt sig „forgöngulið verkalýðs-
ins“, en hafa ekki haft forgöngu í
neinu öðru en pví, að ganga feti
framar en sjálft ihaldsliðið í að
rægja pá menn, sem verkalýður-
inn hefir sjálfur kosið sér sem
forgöngumenn.
Verkbasn á Siilaflrðl.
Verkarmnmfélagið lijs'.r vcrk-
banrú, á sölémarstöð vegna
pes<s að par vimuir einn af
pe.im, sem hjálpmm lögregkmni
í áeirdnmum hér um dagmn.
Verkbanniö sfó'Ö að eins í Ovœr,
stimdir.
Sig’hifirði i morgun.
VerkamannaféLagið Lýsti1 í gær-
morgun verkbanni á söltunarstöð
pá, siem Þórarinn Söbeck hiefir
hér, ef par yröi látinn vinna Á-
gust nokkur Gissurarson, sökum
þess, að hann hefði hjálpaö
Reykjavíkuriögneglu í viðureign
hennar við komimúniista á dög-
uniun. Mun þetta hafa verið að
undirlagi kommúnista í Reykja-
vík, því Alþýðusamband fslands
mun ekki hafa samþykt þaö. Viar
hætt við það eftir tvær stundm
Útvarptö í dag: Kl. 16 og 19,30:
Veðurfregnið. Kl. 19,40: TónlLeikar
(Útvarpsþríspilið). Kl. 20: Söng-
vél. Kl. 20,30: Fréttir. — Hljóm-
leikar.
Þegar sambandislögin, sem
sköpuðu nýja réttarstöðu milli
Daumerkur og íslands, voru sam-
þykt árið 1918, var siett á stofn
hin svonefnda LögjafnaÖarnefnd
til þess að ræða deilumál þau,
er upp kynnu áð koma miM1
Dana og íslendinga. Sitjá nú
fjórir menn frá hvorri þjóð í
mefndinni, og eru það af ísiend-
inga hálfu einn AlþýðUflokksmað-
ur, einn Framsóknarmaður og
tveir íhaldsmenn, taldir í sömu
röð, Jón Raldvinsson, Jónas Jóns-
son frá Hriflu, Jóhannes Jóhann-
esson fyrverandi bæjarfógeti og
Einar Axnórsson tilvonandi
hæstaréttardómari. Nefndin held-
ur árlega fundi, annað árið í
Kaupmannahöfn, en hitt árið í
Reykjavík, og eru fundir bennar
hér nú nýafstaðnir, svo sem skýrt
hiefir verið frá hér í blaðinu.
Töluverðar sögur hafa gengið
manna á millum hér borginni
um, að deilur hafi verið í Lög-
jafnaðarnefndinni að þessu sinnL
Eftir því, sem blaðinu hefir ver-
ið skýrt frá, hafa ekki verið mikl-
ar deilur, en ágreiningur út af
þeim ca. 5 miljóraum krónia, er
póstsjóður Dana áíti lijá Islánds-
banka. Vildu dönsku nefndar-
mennirnir (blaðinu er ekki kunn-
ugt hvort það voru þeir aillir)
halda því fram, að ríkissjóður
liefði tekið ábyrgð á fé þessu
með stofnun Útvegsbankans, sem
þó var auðvelt að afsanna með
orðalagi sjálfra liaganna, enclQ
engum komið það tiil hugar þeg-
ar Útvegsbankinn var stofnaður.
Af því mörgum mun þykja
fróðilegt að vita hvernig skuld
þessi er til komiin, er rétt að
skýra hér frá því.
Mikið meára er keypt hér á
landi af póstávísunum tiii Dan-
merkur, en í Danmörku til Is-
Lands, og hefir íslenzka póst-
stjórnin því jafnan átt að gneiða
dönsku póststjórninni töluvert fé.
Var fé þetta samkvæmt skýrum
fyrirmælum danskra yfirvalda
innborgað í Mandsbanka, sem
ætlasit var til að skilaði því smátt
og smátt úti í Danmörku. En
vegna fjárþröngar þeirrar, siem
bankinn var í, sökum óstjórnar
þeirrar, er var á honum, og ó-
þappa þeirra, er hann hafðé orð-
ið fyrir, átti bankinn erfiitt um
greiðislu á fé þessu, og safnað-
ist það fyrir hjá honum. Á miðju
ári 1924 var skuldin orðin yfir
5 milj. króna, og munu fáir hafa
komist j af n-auðvel dlega yfir
rekstrarfé og bankinn þar.
í fyrstu virðist þessari fjár-
söfnun hafa lítill gaumur verið
gefinn af yfirvöldum í Dan-
mörku, er með þetta mál fóru
þar, enda var hér um „daiiskan
banka“ að ræða, en 1922 er þó
svo komið, að eitthvað er farið
að rekaíst í að fá fé þetta greitt.
En þessi dönsku stjörnarvöld
voru dregin á langinn. Árið eftir
vill' danska stjórnin fá edna miSj-
ón borgaða í Danmörku, en bréf-
inu um það var víst aldrei1 svar-
að, enda höfðu bankastjórar fs-
landsbanka einatt þá aðferð við
útlenda skuldeigendur, að þeir
sivöruðu þeim ekki, eða þá ekki
fyr en seint og síðar meirL
Danska stjórnin endurnýjaði
þesisa kröfu sína í september
1923, og tókst þá að merja 50
þús. kr. út úr bankanum, eða
tuttugasta partinn af því, sem
hún hafði farið fram á. I apríl
1924 var hankinn þó búinn að
greiða samtals 200 þús. kr., eða
sem svarar eins áns vöxtum
(5»/o) af upphæðinni.
Árið eftir (1925) samdi bank-
inn loks um borgun skuldarinn-
ar. Var danska stjórnin þá fyrir
löngu búin að sjá, að hún fengi
ekki fé þetta nema með löngum
tíma. Var samið um að skuidin yrði
greidd á 18 árum, J,4 midj. kr. á
ári fyrstu 10 árin, en síðan 1/8
hluti árlega.
Þegar ÍSilandsbanki varð að
loka vegna óstjórnar á bankan-
um, stóðu enn eftir 3 900 000
danskar krónur af þessu Jáni,
sem bankinn hafði sjálfur veitt
sér.
AtvimaisEeysis-*
skráningin
hefst í fyrra málið kl. 9 í
Góðtemplarahúisinu og stendur til
kili. 7 annað livöld. Á laugardiag-
inn heldur liún áfram á sama
stað og sama tíma.
Allir atvinmdeijsjng jar veriða
aði lát\a skrá sig!
Veiðiþjófar
í EUiðaámun.
í fyrra dag fundu veiðimienn í
ELliðaánum nýtízku veiðiáhöld,
sem eru tii sýnis í sýni-skáp Al-
þýðublaðsins. Er það þrír störir
skötuöngiar á blýhylki, sem er
fest við 21/2 faðma línu úr troii-
garni. Hefir veiðiþjófur tapað
þessu nýtízku áhaldi. Hann hefir
auðsjáanlega ætlað að krækja í
laxinn á „þurra svæðinu“, en fesit
færið í klöpp og rétt upp einn
krókinn, eins og sjá má.
Mikill fjöldi togara
sem allir eru erlendir, aðalLega
þýzkir og enskir, eru nú að veið-
um undan Hjörleifshöfða og Dyr-
hólaey, og virðast æði nærgöng-
Uilir. Þegar Esja fór fram hjá í
vikunni, voru 30—40 togarar í
hnapp undan Reynisdröngum og
hafa sennilega flestir verið í
landhelgi, því þeir héldu flestir
út frá Landi, er þeir sáu til Esju,
en voru á takmörkum heliginnar
er hún fór framhjá. ]
Vélbátnr strandar.
Akranesi, FB., 28. júLí.
Vélbáturinn „Stígandi“, minsti
vélbáturinn hér, innari flð 15 smá-
lesítir, sökk í fiskiróðiri. fyriir Mýr-
'um í gær. Mannbjörg varð. Eigi
vita menn hér enn, með hverjum
hætti báturinn sökk, en líklega
hefir hann stey+t á skeri óg kolm-
ið gat á hann. — Vélbáturinn var
orðinn gamall. Hann er eign Jör-
gens Hanssonar.
Maönr deyr af slysi.
Slys varð norðnr í Skagafirði
einn síðustu daga með þeim
hætti, að hestur féll undir manni,
Helga Guðmundssyni í Miklabæ.
og varð hann undir hestinum.
Beið maðurinn þegar bana.
Svartliðar boða
borgarastýrjöld.
Berlín, 28. júlí. U. P. FB. Göb-
bels, aðalfuLItrúi Hitiers, ávarp-
aði 140 000 Naziista í gær og kvað
svo að orði, að þýzka þjóðin væri
farin að örvænta, ien borgara-
styrjöld færðist ávalt’ nær og nær.
Hitler kom á fundinn síðar. Fór
hann á fundarstaðinn í ílugvél,
því að hann hafði vierið á koisn-
ingaferðalagi annars staðar. Skor-
aðd hann á menn að kveða niður
Marxismann og alþjóðastefnurnar
og vinna með þjóðernissinnum að
þvi að sameina þýzku þjóðina
[undir merki Hitlers].
Jafnaðarmenn vinna á
i Engiandi.
Wednesbury, 27. júlí. U. P. FB'.
Jafnaðarmaðurinn J. W. Ban-
field hefir verið kosinn á þ-iing
í aukakasmngu, sem friam fór
hér vegna þess, að fráfarandi
þingmaður var aðlaðúr. Hlant
Banfield 21 977 atkvæðá, en í-
háldsfram'bjóðandinn, Rex Davi-
es kapt, 18198 atkv.
Við síðustu kosningar var í-
haldsmaðurinn Ednam kosinii
með 25 þús.. atkvæðum, en jafn-'
aðarmaðurinn fékk þá 20842 at-
kvæði. — Virðast áhrifin af þjóð-
stjórnarmyndún MacDonal-ds vera
farin að réna.
Sláturféhig Suðmkmds. Fyrsta
dilkaslátrun á þ-essu sumri hjá
Sláturfólagjnu hefst í d-ag.
Milliferöaskipm. „Mand“ kom
hingað í gær frá útlöndum.
Enskur togarl kom hingáð í
morgun með siasaðan mann.
Norska effirlifsskipið „Frið-
þjófur Nansen“, sem verið hefir
við Norðurland um tíma, kom
hingað í gær og verður hér
nokkra daga.