Morgunblaðið - 23.10.1988, Blaðsíða 6

6 B
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 23. OKTÓBER 1988
Valgerður Gísladóttir og Guðlaugur Gunnarsson kristniboðar:
Erum enn ákveðnari
í að fara í annað sinn
í annað sinn halda þau til
kristniboðsstarfa í Eþíópíu.
Fjarri heimalandinu og Qarri
ættingjum og vinum. Þar bíða
hins vegar aðrir vinir sem þau
eignuðust á rúmlega Qögurra
ára starfsferli, bíða með óþreyju
þess að þau geti tekið upp þráð-
inn aftur. Starfstímabilið verður
aftur Qögur ár en að því loknu
fá þau árs leyfi hér heima og
halda jafinvel út einu sinni enn
ef aðstæður leyfa. Þetta eru
hjónin Valgerður Gisladóttir
hjúkrunarfræðingur og Guð-
iaugur Gunnarsson guðfræðing-
ur og dætumar tvær Katrín sex
ára og Vilborg Qögurra ára. Það
er Samband ísl. kristniboðsfé-
laga sem sendir þau á vettvang.
Starf í svo framandi landi sem
Eþíópía er krefst ýmis konar ann-
ars undirbúnings en ýmiss störf sem
við þeklqum hérlendis. Eitt af þvi
er sjálft tungumálið. Eþíópíu byggja
í raun margar þjóðir sem tala ólík
mál og Valgerður og Guðlaugur eru
spurð nánar um það:
Tungumálið
— I kristniboðsstarfi skiptir
náttúrlega öllu máli að komast í
samband við fólkið. Þess vegna er
lögð áhersla á það við undirbúning
kristniboða að þeir læri tungumál
þess fólks sem þeir starfa á meðal.
Eftir nám okkar hér heima vorum
við send á enskunámskeið í Bret-
landi í þijá mánuði en héldum síðan
til Eþíópíu. Þar vorum við á nám-
skeiði í amharísku sem er ríkismál
Eþíópíu og störfuðum síðan í héraði
sem heitir Sollamó.
Nota íbúar þar amharísku?
— Þeir sem hafa farið í grunn-
skóla kunna ríkismálið og margir
þeirra sem búa í bæjunum en þeir
sem búa í dreifbýli kunna yfirleitt
ekki annað en mál síns þjóðflokks.
Þess vegna urðum við að reyna að
komast til botns í oromo sem er
mál Sollamó-manna en það var að
verulegu leyti sjálfsnám. Þannig er
þetta einatt með þessi einstöku
tungumál — við verðum að stunda
sjálfsnám og það gerir okkur erfítt
fýrir að mjög lítið er um bækur á
þessum málum. Námið fer því að
miklu leyti þannig fram að við lær-
um einfaldar setningar og bætum
síðan smám saman við þær, reynum
að greina þær og komast til botns
í uppbyggingu málsins. Við þetta
höáim við notað segulbönd og nú
höfum við einnig sérstaka kennslu-
bók sem leiðbeinir í því að læra
tungumál þar sem ritmál eða
kennslubækur eru ekki fyrirliggj-
andi.
Eftir tveggja ára starf í Sollamó
fluttust Valgerður og Guðlaugur til
starfa á kristniboðsstöðinni i Konsó
sem íslenskir kristniboðar reistu og
hafa starfað á síðan — í 35 ár. Að
þessu sinni munu þau starfa áfram
við kristniboðsstöðina í Konsó en
einnig snúa sér að nágrannahéraði.
Valgerður bjó í Konsó með foreldr-
um sínum á æskuárum svo að hún
fékk þar tækifæri til að rifja upp
konsó-málið:
ísinn brotnar
— Ég hafði auðvitað gleymt
miklu af fyrri kunnáttu en hún rifj-
aðist fljótt upp og það gjörbreytir
viðmóti fólks þegar það fínnur að
maður getur talað mál þess. Það
Beðið eftir læknishjálp við
sjúkraskýli.
þarf oft ekki meira en að geta heils-
að og kvatt og geta spurt hvemig
menn hafi það og þá er ísinn brot-
inn og smám saman eignumst við
trúnað fólksins. Það finnur að við
emm ekki bara að koma í heimsókn
heldur að við eigum við það erindi
— að boða því trúna á Jesúm Krist
og að aðstoða það og hjálpa á
margvíslegan hátt.
Þetta segja þau hjónin vera
kjama málsins. Kristniboðinn er
fyrst og fremst sendur til að boða
fagnaðarerindið en um leið kemur
hann til hjálpar á annan hátt:
— Kristniboðið hefur alltaf lagt
áherslu á að aðstoða yfirvöld í við-
komandi landi við skólamál og
heilsugæslu og þar er starf kristni-
boðsins í Eþíópíu engin undantekn-
ing. Eftir 35 ára starf kristniboðs-
ins í Konsó höfum við náð því mark-
miði kristniboðsins að innlenda
kirkjan getur tekið við og þar eru
heimamenn nú í öllum Ieiðtoga-
störfum. Þess vegna hefur verið
ákveðið að við munum snúa okkur
meira að nágrannahéraði, Voito-
dalnum.
Og við biðjum Guðlaug að segja
okkur meira frá þessum stað:
— í kringum 10 ár hafa kristni-
boðar heimsótt Voito-menn og
reynt að kynnast þeim en það hefur
verið mjög erfítt. Það skiptir höfuð-
máli að hafa þar fasta búsetu og
læra málið en fram að þessu hefur
ekki verið tækifæri til þess. Hlut-
verk okkar er að nálgast þá og nú
er ráðgert að koma þar upp litlu
sjúkraskýli. Norskur hjúkrunar-
fræðingur, Elsa Lindtjöm að nafni,
á að sinna því og mun Valgerður
aðstoða hana við ákveðin verkefni.
Ég hef umsjón með öðrum verkefn-
um þar, kanna hvort og hvemig
aðstoð þeir vilja varðandi vatnsöfl-
un, -hreinlætismál, landbúnað og
skólamál auk sjáífra predikunar-
starfanna en þetta er þó allt háð
því hvað yfirvöldin í héraðinu vilja
leyrfa okkur að gera.
Voito-menn em á margan hátt
líkir Konsó-mönnum. Meðal þeirra
eru svokallaðir seiðmenn, eins kon-
ar leiðtogar, sem hafa mikil tök á
fólkinu. Voito-menn eru andadýrk-
endur og lifa f stöðugum ótta um
að þeir hafi nú ekki breytt rétt
Ljósmyndir/Jónas Þórisson.
Skúli Svavarsson formadur SÍK ávarpar Gudlaug og Valgerdi ásamt dætrunum á sérstakri samkomu
nokkrum dögum áður en þau héldu til Eþíópíu. Guðlaugur heldur á eldri dótturinni, Katrínu, og Val-
gerður á þeirri yngri, Vilborgu.
hræðilegt að kasta frá sér bömum
sínum en menn eru ennþá hrædd-
ari við andann. Þeir eru hræddir
við að kalla jrfir sig ógæfu ef þeir
hlýða ekki þessum siðum, einnig
yfir fjölskylduna, búpeninginn, ná-
grannana eða jafnvel allt þorpið og
þess vegna er jafnan mikill þrýst-
ingur á menn að þeir bregðist rétt
við þessum aðstæðum.
Viðhorfíð breytist
Hvað getur kristniboðinn gert við
þessar aðstæður?
— Hann getur boðað trúna á
þann sem er sterkari, trúna á Guð
og þann sem hann sendi, Jesúm
Krist. Konsó-menn hafa fengið að
reyna og sjá hvemig þeir losna við
þennan ótta andanna þegar þeir
taka kristna trú. Fyrsti maðurinn
þar til að taka trúna var einmitt
seiðmaðurinn, þessi maður sem illi
andinn hefur stjómað.
Við vitum um að minnsta kosti
einn Voito-mann sem hefur tekið
kristna trú og hann er eins konar
dæmi sem kristniboðamir hafa bent
á. Það eru allmörg ár síðan hann
tók kristna trú og var honum um-
svifalaust útskúfað úr samfélaginu.
Hann býr nú meðal nágrannaþjóð-
flokksins með fjölskyldu sinni og
aðrir Voito-menn eru alveg hissa á
hve allt gengur vel hjá þessum
manni sem gerðist svo djarfur að
taka kristna trú. Þeir skilja ekkert
í því að hann skuli ekki hafa kallað
jifir sig einhveija ógæfu með hátta-
lagi sínu.
En þannig breytir kristin trú við-
horfi manna til þessara ógurlegu
siða og færir þeim vissulega betra
líf. Við getum ekki sagt Voito-
mönnum að hætta að bera út böm,
en við getum bent þeim á leið til
að losna undan valdi andanna og
þá sjá þeir sjálfir að þeir þurfa
ekki að fara þannig með böm sín.
Sem fyrr segir er Valgerður
hjúkmnarfræðingur og hefur starf-
að sem slík bæði á íslandi og í
Eþíópíu. Það er trúlega ólíkur
starfsvettvangur:
— Þetta eru eins og tveir heim-
ar. Það kostaði dálítið átak að hefja
störf á Landspítalanum eftir fjög-
undan henni sé að fóma baminu.
Því er kastað í fljót eða það skilið
eftir úti í skógi þar sem það verður
villidýrum að bráð. Foreldrar geta
ekki lejmt þessu því nágrannamir
eru fljótir að frétta ef slíkt hefur
komið upp og þá verða foreldramir
að láta undan þrýstingi samfélags-
ins og fóma bami sínu.
Vissulega gerir fólk þetta ekki
með glöðu geði, foreldranum fínnst
Störfin eru margvísleg.
gagnvart andanum sem þeir trúa
að ráði öllu um líf þeirra. Og seið-
maðurinn er fulltrúi þessa illa anda
og mælir fyrir um fómir á búfénaði
eða öðra sem verða má til að blíðka
þá.
Það sem okkur finnst verst við
þetta er bamaútburðurinn. Þeir
trúa því að komi fyrsta tönn ung-
bams í efri góm, boði það mikla
ógæfu og eina leiðin til að losna