Morgunblaðið - 15.11.1988, Blaðsíða 40

40
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 15. NÓVEMBER 1988
Bjamþóra Benedikts-
dóttir - Minning
Kveðja frá Thorvaldsensfélaginu
Fædd 25. október 1897
Dáin 30. október 1988
Heiðursfélagi okkar, frú Bjarn-
þóra J. Benediktsdóttir hefur kvatt.
Hún lést sunnudaginn 30. október
sl. Með henni kveðjum við sérstaka
heiðurskonu, sem var dýrmæt fyrir
félagið okkar. Það voru orð að
sönnu sem ein félagskona viðhafði,
er hún frétti lát hennar: „Ég sam-
hryggist okkur öllum“.
Það er sérstakt við háan aldur
jf- að hafa slíkan félagsáhuga sem
Bjamþóra, fram á síðustu daga
sína. Eg á henni persónulega margt
gott að gjalda fyrir hlýlegt og elsku-
legt viðmót og góð ráð í félagsmál-
um okkar.
Bjamþóra tók virkan þátt í fjöl-
breyttu félagsstarfí um sína daga.
Hún fór ekki varhluta af mótlæti
lífsins en hún óx við hveija raun,
enda átti hún góðar dætur og fjöl-
skyldur þeirra, sem veittu henni
stoð og gleði í lífinu.
Þau hjónin Bjamþóra og Ami
Guðjónsson, seinni maður hennar,
ferðuðust til fjarlægra landa um
sína daga og ótaldar eru þær
ánægjustundir er hún veitti okkur
með myndasýningum og frásögnum
um þær ferðir.
Héðan er hún kvödd af félags-
konum öllum með virðingu og af
þakklátum huga. — Blessuð sé
hennar minning. Innileg samúðar-
kveðja til fjölskyldu hennar.
Evelyn Þóra Hobbs
í dag er til moldar borin Bjam-
þóra Benediktsdót'tir sem lést í hárri
elli þann 30. október síðastliðinn
91 árs að aldri.
Hún reyndist okkur ekki síður
sem langamma en sínum eigin
barnabömum. Við vomm 6 ára
þegar móðir okkar kynntist Páli
dóttursyni Bjarnþóru og langar að
minnast hennar i fáeinum orðum.
Hér hverfur á braut glæsileg og
virðuleg kona sem við höfum alla
tíð borið mikla virðingu fyrir, ekki
síst vegna þess að hún hafði alltaf
tíma til að tala við okkur og hafði
frá svo mörgu fróðlegu að segja.
Hún mundi tímana tvenna og gaf
okkur innsýn inn í heim sem við
unga fólkið þekkjum ekki í dag,
fróðleik sem við búum alla tíð yfir.
Bjamþóra átti hlýlegt og fallegt
^ heimili sem var gott að koma á.
~ Hún hafði ferðast mikið og safnað
allskonar hlutum sem prýddu heim-
ili hennar og var okkur ungum for-
vitnum börnum sem fjársjóður.
Systir okkar Bjarnþóra M. Páls-
dóttir er fjarri sínu heimalandi,
nánar tiltekið í Egyptalandi sem
skiptinemi. Hún biður góðan Guð
að geyma elsku langömmu sína.
Blessuð sé minning Bjamþóru.
DejT fé,
dejja frændur,
deyr sjálfur ið sama;
en orðstír
deyr aldregi,
hveim er sér góðan getur.
(Hávamál.)
Hulda og Inga.
Fagra haust þá fold ég kveð
faðmi vef mig þínum
bleikra laufa láttu beð
að legstað verða minum.
(Steingrímur Thorsteinson)
í dag verður til moldar borin
amma mannsins míns, Bjamþóra
Benediktsdóttir, sem lést 30. októ-
ber 91 árs að aldri. Minningamar
hrannast upp þegar hugurinn leitar
til baka, það em hartnær 20 ár
síðan ég hitti fyrst þessa mætu
konu, hún vildi fá að hitta mig og
bauð okkur í mat, ég kveið óskap-
lega fyrir en sá kvíði var ástæðu-
laus, móttökurnar vom slíkar. Allt
frá þessum fyrsta fundi vissi ég að
ég hafði eignast vin, vin sem alltaf
var til staðar ef á þurfti að halda.
Það var mér því mikil ánægja að
geta gefið henni einu nöfnuna þeg-
ar yngsta dóttir mín fæddist, kom
aldrei annað nafn til greina.
Þegar ég lít til baka fínn ég allt-
af betur og betur hvað þessi elsku-
lega kona háfði mikil áhrif á mig
með skoðunum sínum og fram-
komu, hún var ákaflega vel lesin
og kom maður sjaldan að tómum
kofanum hjá henni sama hver um-
ræðan var.
Bjamþóra fór ekki varhluta af
erfiðleikum í lífinu en ég trúi því
að hún hafi komið miklu sterkari
einstaklingur frá þeim. Bjarnþóra
var sístarfandi allt fram á síðasta
dag og eru þau ófá listaverkin sem
hún skapaði í höndunum.
Það lýsir henni mjög vel að þeg-
ar til stóð að nafna hennar færi til
Egyptalands til ársdvalar þá var
hún mjög ánægð fyrir hennar hönd
á meðan öðrum fannst hún vera
að fara út í óvissuna, enda segir
nafna hennar í bréfum sem ég hef
verið að fá: Biddu ömmu Bjamþóru
að segja þér frá þessum stöðum sem
ég hef verið að skoða.
Að lokum, fari hún í friði og
hafi þökk fyrir allt og allt.
Margrét Thorsteinson
Minning um ömmu mína, Bjarn-
þóru Benediktsdóttur.
Haustið kveður, búið að vefa
móður jörð litríka ábreiðu sölnaðra
laufblaða og lyngs.
Hljómfögur rödd þagnaði 30.
október síðastliðinn, sem átti amma
mín, Bjamþóra Benediktsdóttir. Nú
kveð ég ömmu, sem lögð er af stað
í ferðalagið langa. Hún þarf ekki
skó, hún þarf ekki fatnað. Styrk
sál er allt sem hún þarf. Við hjálp-
um henni til að ná stöðugleika með
góðum og hlýjum hugsunum.
Amma var kona fáguð. Hún var
tignarleg í fasi og framkomu og
höfðingi heim að sækja enda dug-
mikil kona. Hún var amma sem svo
gott var að kom til og það verður
skrýtið að geta ekki komið við í
Selvogsgrunni og spjallað við hana
um heima og geima. Bjamþóra
amma var ákaflega vel lesin kona
og hafði meðal annars óskaplegan
áhuga á ættfræði.
Amma hafði gaman af fallegum
og vönduðum hlutum. Mér er það,
til dæmis, minnistætt hve fagurlega
var búið um pakka sem hún gaf
og þeir skreyttir. Amma sýndi snilld
í handverki og var hún ávallt með
eitthvað í vinnslu, fínt hekl, fínt
pijón eða útsaum. Heimili ömmu
var búið á listrænan hátt og bar
þess merki að hún hafði ferðast
mikið og til fjarlægra landa.
Nú þó hljómfögur rödd ömmu sé
þögnuð þá ómar enn sú, sem hún
sló á strengi hjarta míns. Ég kveð
ömmu með þessum orðum og vona
að jákvæð hugsun megi hjálpa
henni á leið sinni til nýrra heim-
kynna.
Mín sál, því ömgg sértu,
og set á guð þitt traust.
Hann man þig, vís þess vertu,
og vemdar efalaust.
Hann mun þig miskunn krýna,
þú maeðist litla hríð;
Þér innan skamms mun skína
úr skýjum sólin blíð.
(Bjöm Halldórsson þýddi)
Olga Möller
Amma mín, Bjamþóra Bene-
diktsdóttir, varð 91 árs nokkrum
dögum áður en hún dó. Fólk, sem
komið er á þann aldur, er vafalaust
í mörgum tilvikum hvíldinni fegið.
Ég hafði það hins vegar á tilfínning-
unni um hana ömmu, að hún hefði
viljað lifa miklu lengur, en samt var
hún þó sátt við brottför sína.
Það er mikið lán að fá að verða
gamall á sama hátt og amma. Hún
var alla ævi við góða heilsu, aðeins
undir lokin fór líkaminn að bila.
Hins vegar var hún andlega hraust
og vel það, þar til yfír lauk. Hún,
eins og allir aðrir, hafði af því nokk-
um beyg að verða andlega gömul,
en það varð hún aldrei. Hún fylgd-
ist með öllu í þjóðlífinu, og skipti
þá engu hvaða málaflokkar áttu í
hlut; hvergi var komið að tómum
kofunum.
Amma átti viðburðaríka ævi, og
skiptust þar á, eins og gjaman vill
verða, skin og skúrir. Hún fæddist
suður með sjó í Gerðum, Garði. Þar
átti hún heima fyrstu ár ævi sinnar,
en fluttist síðan til Reykjavíkur}
þegar hún var um tíu ára gömul. I
námi beindist áhuginn að hjúkmn.
Hún lauk námi til að stunda ljós-
móðurstörf, og einnig tók hún
hlutapróf í hjúkmnarfræðum. Hún
starfaði sem ljósmóðir um skeið og
einnig vann hún við hjúkmnarstörf
á Kleppsspítala. Á þessum ámm
hafði hún yndi af íþróttum, einkum
sundi. Hún hlýtur að hafa verið vel
á sig komin, því á námsámm sínum
synti hún gjaman í sjónum. Og einu
sinni a.m.k. synti hún frá Vatna-
görðum yfir til Gufuness.
Þegar amma var rúmlega tvítug
giftist hún Stefáni Ólafssyni. Hann
var smiður og pípulagningamaður
að mennt og starfaði í Reylqavík,
þar til honum bauðst starf sem
vatnsveitustjóri á Akureyri. Stefán
var mikið í félags- og íþróttamálum.
Hann var virkur í starfi KFUM og
spilaði knattspymu fyrir Val. Hann
var valinn í landslið og spilaði í
marki á móti Dönum í frægum leik
á árinu 1919. Þá var hann einnig
mikill skákmaður og varð m.a.
tvisvar innum íslandsmeistari. Það
leyndi sér ekki, þegar amma sagði
mér frá þessum nafna mínum, að
hún hafði verið mjög hreykin af
manni sínum.
Amma átti þó ekki því láni að
fagna að njóta langra samvista við
mann sinn, því hann dó úr berklum
á árinu 1928, aðeins 35 ára gam-
all. Raunar var það þriðja áfallið,
sem hún varð fyrir á rúmlega einu
ári, því tveir komungir synir hennar
létust einnig úr berklum á árinu
1927. Það átti greinilega að reyna
á þolrifín í þessari sterku konu.
Þetta voru erfiðir tímar fyrir ömmu
og dætur hennar tvær, Valgerði og
Sigríði, sem þá voru átta og sjö ára
gamlar. En hún lét ekki undan síga,
heldur efldist við mótlætið. Hún
sagði mér einu sinni, að hún hefði
á þessum tíma viljað utan til frek-
ara náms, en tókst ekki að afla fjár
til fararinnar. Þá var til siðs að fá
styrktarmenn, og sennilegast hefur
hún, einstæð móðir með tvö böm,
ekki þótt líkleg til mikilla afreka;
þeir þekktu hana greinilega ekki.
Á árinu 1930 réð amma sig sem
ráðskonu_ að Kaupangi í Eyjafírði.
Þar bjó Ámi Guðjónsson, sem hún
giftist síðar. Afí hafði áður búið í
Húnavatnssýslu með fóstm sinni.
Að Kaupangi bjuggu ammi og afí
til ársins 1944, en þá fluttu þau
búferlum til Reykjavíkur. Hann hóf
verslunarstörf í Reykjavík og var
lengst af verslunarstjóri í verslun
G. Zoéga á Vesturgötunni. Þar var
gott að koma í heimsókn hjá þeim
ljúfa manni sem afí hafði að geyma.
Hann lést á árinu 1973 eftir
skamma sjúkdómslegu.
Þegar amma bjó fyrir norðan tók
hún virkan þátt í félagsmálum. Hún
var m.a. formaður í kvenfélagi
sveitarinnar og varaformaður Sam-
bands eyfírskra kvenna. Þegar hún
fór suður til Reykjavíkur, hélt hún
uppteknum hætti og tók virkan
þátt í ýmsum félögum. Hún starf-
aði mikið fyrir Thorvaldsensfélagið,
var meðstofnandi að Kvenfélagi
Háteigssóknar og Styrktarfélagi
lamaðra og fatlaðra. Þá hafði hún
mikinn áhuga á stjómmálum, var
Hvatarkona og sótti nokkra lands-
fundi Sjálfstæðisflokksins. Amma
naut þess greinilega að starfa að
hvers konar félagsmálum, en ég
held engu að síður, að henni hafí
þótt mikilvægast starf sitt fyrir
Bamaheimilissjóð Thorvaldsens-
félagsins, einkum var hún hreykin
af framlagi sínu til byggingar
bamaheimilisins á Dyngjuvegi.
Engum, sem kynntist ömmu,
duldist að þar fór kraftmikil og
gáfuð kona. Hún var víðlesin og
átti til listræna hæfíleika. Blóma-
teikningar hennar em til að mjmda
forkunnarfagrar, og allur pijóna-
skapur hennar var vandaður og
listavel gerður. Á sínum yngri ámm
lærði hún að binda inn bækur, og
á því vandasama verki náði hún
góðum tökum, því til sönnunar em
margar bækur í bókasafni hennar.
Það vakti auðvitað aðdáun margra,
hversu dugleg hún var, en fáir trúðu
þvi eiginlega, þegar hún varð átt-
ræð að hún væri farin ein til Afríku
í heimsókn til dótturdóttur sinnar.
Þar dvaldi hún um nokkurra mán-
aða skeið og kynntist lifnaðarhátt-
um innfæddra. Þegar hún kom til
baka geislaði hún af ánægju með
ferðalagið. Á níræðisafmæli sínu
ákvað hún hins vegar að vera
heima, og var hrókur alls fagnaðar
í veislu, sem var haldin henni til
heiðurs.
Síðustu fimm árin bjó amma hjá
annarri dóttur sinni, Sigríði Stef-
ánsdóttur, að Selvogsgranni 16 hér
í bæ. Ekki dró það nú úr manni
að koma þangað í heimsókn að
lenda í samræðum við ömmu. Þeirra
verður nú saknað, en minningin um
góða konu lifir. Að lokum vil ég
þakka henni samferðina, og votta
móður minni, Sigríði Stefánsdóttur,
Þórdís Aðalbjörns-
dóttir - Minning
Fædd 22. desember 1914
Dáin 8. nóvember 1988
í dag er Þórdís Aðalbjömsdóttir
lögð til hinstu hvíldar. Hún var
dóttir hjónanna Þorgerðar Jóns-
dóttur og Aðalbjörns Bjarnasonar,
sem lengstum bjuggu á Hvaleyri
við Hafnarfjörð. Þórdís var sjötta í
röðinni af níu systkinurrí en úr þeim
hópi lifa nú aðeins Ingólfur og Sig-
rún.
Á unglingsárum gekk Þórdís til
almennra verka, m.a. vann hún
nokkur sumur við síldarsöltun á
Siglufírði. Þórdís stundaði nám við
Flensborgarskólann í Hafnarfirði
og lauk þaðan prófí árið 1929 og
síðan frá Verzlunarskóla íslands
árið 1935. Á báðum stöðum var til
þess tekið hveijir námshæfíleikar
hennar vom.
Lífsförunautur Þórdísar var
Kristján Theódórsson frá Húsavík.
Hann lifír konu sína og að honum
er nú harmur kveðinn.
Það hefur jafnan verið draumur
ungra manna að kanna ókunn lönd.
í dag þykir ekki tiltökumál að láta
slíka drauma rætast en fyrmm var
eftir því tekið gerðu menn víðreist.
Þórdís og Kristján ferðuðust mikið
um ævina og lögðu ekki alltaf land
undir fót í alfaraleið.
Lengstan hluta starfsævi sinnar
vann Þórdís á skrifstofum Ríkisspít-
alanna og þar fór það orð af henni
að hún væri ekki einhöm til verka.
Við lok ævikvölds, er minningar
hrannast upp, em orð vandmeð-
farin. Einkum gengur trauðla að
færa í búning þær setningar er
segja átti langtum fyrr. Við vitum
ekki fyrir víst, en vonum þó, að
Þórdísi hafí verið ljóst að vinátta
hennar og Kristjáns var okkur dýr-
mæt. Við minnumst þess er við
vomm félítið námsfólk í útlöndum
og kveðja frá þeim hjónum var
ævinlega öðmvísi en annarra, ein-
att fáorð en einlæg og iðulega með
þeirri hvatningu sem aðeins þeir
skynja sem em burtu frá sínum
nánustu. Víst var sá veraldlegi sjóð-
ur sem jafnan fylgdi með línunum
kærkominn en hugurinn að baki og
það sem ósagt var látið var okkur
ævinlega kærara én gjöfín sjálf.
Raunar nutum við forsjár þeirra
hjóna löngu eftir að við komum frá
námi og hófum það brauðstrit er
fæstir komast hjá en sleppa misvel
frá. Við vitum með vissu að fleiri
en við nutum gjafmildi Þórdísar og
Kristjáns og víst er að ef hjálpsemi
og örlæti em dyggðir sem menn
geta lagt inn hjá eilífðinni er inn-
eign Þórdísar dijúgt veganesti á
þeim brautum sem hún fetar þar.
Harmur eftirlifenda, sem sjá á
bak ástvini, er einatt svo sár að orð
fá þar engu um haggað. En fullviss-
an um sannleik þeirra orða skálds-
ins frá Laxnesi, sem hann leggur
í hugskot einnar sögupersónu
sinnar í Sjálfstæðu fólki, rriildar
okkur sorgina og leiðir hugann að
þvi eina sem eftir stendur er allt
annað virðist hjóm — voninni: „ ...
maðurinn leitar alltáf að einhveiju
til huggunar og þessi huggunarvon,
jafnvel eftirað öll sund em lokuð,
hún er merki þess að hann lifir.
Nóttin er aldrei svo myrk og laung
að menn festi ekki von sína í fjar-
lægum dagrenningum.“ Vonin um
að Þórdís hafí nú öðlast þann frið
er allir menn þrá að erilsömum
degi loknum verður okkur leiðarljós
í skammdeginu.
Kristjáni og aðstandendum öllum
flytjum við hugheilar samúðar-
kveðjur.
Þorgerður Jónsdóttir og
Steingrímur Þórðarson.
I dag verður jarðsett Þórdís Aðal-
björnsdóttir fyrrverandi aðalbókari
Ríkisspítala.
Þórdís fæddist þann 22. desem-
ber 1914 á Hvaleyri við Hafnarfjörð
og ólst þar upp í stómm systkina-
hópi. Foreldrar Þórdísar vom þau
Aðalbjöm, skipstjóri, Bjarnason á
Hvaleyri og kona hans, Þorgerður
Kristín Jónsdóttir. Þórdís stundaði
nám í Flensborgarskóla í Hafnar-
firði og Verslunarskóla íslands,
verslunarprófí lauk hún árið 1935.
Til ársins 1946 starfaði hún við
heildverslun Stefáns Thorarensen.
Þann 1. mars 1946 hóí hún störf
hjá Ríkisspítölum og starfaði þar
samfleytt í 44 ár til 31. desember
1984. Þórdís giftist Kristjáni Theo-
dórssyni sem lifir maka sinn. Þau
Kristján og Þórdís hafa lengstan
hluta búskapar sínst búið á Urð-
arstíg 11A. Þar bjó Þórdís þeim
Kristjáni smekklegt og fallegt
heimili, enda þótt frístundirnar
væm ekki margar, þau ár sem hún
vann hjá Ríkisspítölum.
Frístundir vom því vel nýttar í
garðinum og til að hlúa að heimil-
inu. I vinnunni hafði enginn vinnu-
þrek og úthald á við Þórdísi. Með
lipurð sinni og kunnáttu afkastaði
hún einsömul eins og tylft venju-
legra starfsmanna. Þórdís var líka
ein af þessum áhugasömu kvenna-
baráttukonum. Hún vissi sem var
að hún var duglegri en flestir, bæði