Alþýðublaðið - 10.08.1932, Blaðsíða 4

4
ALÞÝÐUBL’AÐIÐ
Máltæki.
— 'fj r*!i{
Ekki er niokkur vafi á þvi, að
is-Ienzkt mál eiins og mál annara
þj'óða hlýtur að breytast simátt
og smátt. Vort mál tekur lík-
lega tiiltölulega meiri og hraöstíg-
ari breytingu á yfirstandandi öld*
en flest önnúr mái, og veldur
þvi hve mjög það var á eftir
öðrum málum um orð og mál-
tæki, er við þarf að hafa ium
ýms nútíma-taáki og hugmyindir.
En þótt ég álíti ýmsar breytmgar
óhjákvæmi legar, þá er ég ekki á
þvi máli, að rétt sé éða nauðsyn
knefji þess, að umsnúa ýmsum
orðati'ltækjum, sem ekkert koma
þessum nýmælum við, en hafa
óbreytt gildi frá þvi fyrsta og
sum ófyrirsjáanlega langan veg
ifram f tímann.
Tvístudlunin í óbundnu máli,
eins og t. d.: „Þægar 1 jár í jþúfu“
og „ekki þægur ljár í þúfu“ ætti
að geta fullnægt nú og fram-
vegis eins og hingað til. Ég sé
enga ástæðu til að hvarflia frá
henni og taka upp t. d.: „óþæg-
úr ljár í þúfu“, eins og tízka er
tnú í sumum blöðum hér. Ekki
fitost mér heldur ástæða tl að
gera beina vitleysu úr máltæki
þessu og tala um „pimgm ljá í
púi\i‘\ þetta hefi ég þó'nýlega
séð á pnenti í „Lögréttu", sem
þó er yfirlieitt vönd að góðu máli.
Mér er ekki alveg Ijóst, hvort
Ijár í þessu máltæki er sláttiu-
Ijár eða torfriistu-ljár, en hvort
éð heldur er, þá mun átt við
stærðina, en ekki þungann. Ein-
rtötn-torfljár var auðvi'tiað ekki
bentugur í þýföcri mýrarristu, og
voru' því notaðir tomstu-ljáir, er
voru bla'ðistyttri og þcegari, en
tvískera varð til hverrar torfu.
Sama má segja um stóra sláttu-
Ijái, að þeir eru ekki þægir í
þúfu, því miiininá ljár g-erir meira
gagn. Annað, máltæki og eflaust
mikið eldra er: „hurðar-ás um
öxl“, oftast: aio r,3i::a sér Imrið.ar-
ús um öxl. Hvemig sem á þessu
stendur, er það augljóst, að hér
er átt við einhverja þá hurðar-
'ása, er meira voru en manntak
éða ekki menskum rnanni bærir,
af hvað ástæðu vita menn ekki
inú. Hvað sem uppbaflagum erfið-
leikum huröarása líður er alveg
óþarft orðaprjál að tala um að
reisa sér örmigan huröanás eða
pungun eða ofpungm, einis og
tnú er siður ýmsra er skrifa í
hlöði’n. Tvístuðliunim í „huxðar-ós
nm öxl“ er alveg trufluð með
þessum nútíma-viðaukum, sem
lunga kynsilóðin glieypir viö og er
óþarflega gmkeft fgrir.
I sveitunum gera menn mun á
því tvennu, að fvma í sjó og að
\fam í sjóirm, aÖ baða sig og að
drukna í sjónum. Eins er líka
jmunur á að fana l á (veiða t. d.
jmeð ádráttarneti í ánni) og hinu,
jao( fara í ána (drufcna í ánni)i —
Hversu lengi að svona' máílitæki,
er styðjast við nákvæma máilfcend
þieirra, er málið vanda, og vania
Til Akureyrar
á föstudag kl. 8 árdegis Ódýr fargjöld.
Til Sauðárkróks, Blönduóss og Hvammstanga
á mánudag kl 8 árdegis 5 manna bif-
reiðar altaf til leigu í skemtiferðir —
Bifreiðastilðin Hringurinn,
Skólabrú 2, sími 1232, (heima 1767).
NY3A EFNAWm
G~C/AfA/X/J? GC/ASA/A7&SSQA/
REVKO/AI7ÍK
L/TC/íV
/<£T M / S K F~Ti TTt 0(5
SH//VWI/ÖRU-HRT/A/SU/V
Sími 1263. VARNOLUSE-HREINSUN. P. O, Box 92.
Alt nýtízku vélar og áhöld. Allwr nýtízku aðferðlr.
Verksmiðja: Baldursgötu 20.
Afgretðsla Týsgötu 3. (Horninu Týsgötu og Lokastíg.)
Sent gegn póstkröfu út lum alt land.
sendum. ------------ Biðjið um verðlista. -------— sækjum,
Stórkostleg verðleekkun. Alt af samkeppnisfærir.
Móttökustaður í yesturbæniun hjá Hirti Hjartarsyni.
Bræðraborgarstíg 1. — Sími 1256
Afgreiðsla í Hafnarfirði hjá Gunnari Siguxjónssyni,
c/o Aðalstöðin, sími 32.
Áætlunarferðir til Búðardals
og Blonduóss priðjudaga og föstudaga.
5 manna bifreiðar ávalt til leigu i lengri og skemmri
skemmtiferðir.
Bifreiðastöðin HEKLA,
simi 970
Lækjargötu 4
sími 970.
þeirra, er eftíir hafa, getia staðíst
í stríði við suHwn-bullum niútíma-
ritháttar, um það ver'ður engum
getum við komið. Nú fam mene
ídagliega í sjóirm hér í Heykjavik,
og má vera, að þeir, sem veiða,
|fari í ásna án þess að verða ineint,
en íslenzka málfariö vei’kist af
hvortveggja og drukknar máske
eitthvað af því að lokum.
P.
Um daginn og veginn
Seyðifjörður.
Verzlunarmaninafélaigið á Seyð-
isfirði hefir gefið út bæfcling um
Seyðisfjörð á ístenzku, ensku,
þýzku og dönisku. Er bæklimgur-
inn með inörgum myndurn, en
franian á honum er liitpremtáð
sikjáldarmerki Seyðfirðinga, sem
er með rauðum viita á hvítum
feldi og hvítt akkeii, á blám.
Happadrætti iðnsýningarinnar.
1. vinninginn, 100 kr., fékk
Kristján Kristjánission í Skilldinga-
nesi, ættaður úr Dýrafitrði. 2.
vinningsins, 50 kr., hefir enn ekki
verið vitjáð. Hann er nr. 954.
Þriðja vinniniginn, 25 kr., fékk
Ingibjörg Danívalsdóttir, Lauiga-
vegi 53 B.
Forvextir
í Grikklandi hafa lækkað um
l°/o í lOo/o.
Skemtiför í Vatuaskóg.
Á suimiudaginn kemur efnir K.
R. til skemtiferðar með „Esju“
|upp í Hvalfjörð, og gefst bæjar-
búum tækifæri að vera með, með-
an rúm teyfir. Lent verður við
Saurbæ og þaðan haldiö í Vátná-
iskóg. Verður Lúðrasveit Reykja-
víkur með í föriinni og sikemtir í
Vatnaskógi og á leiðinmi uppeftir.
Verður danz stíginn í skóginum.
Einnig fer þar fram glíma K. R.-
mannia. Þar-er lika tiilvalinn staðu
ur áð fá sér bað. Þeir, sem viljá-
'geta farið í berjamó, því gnægð
er þarna af berjum í nágrennáuu.
Veitíngar verða á staðnum. í
góðu veðri er yudiisliegt að dvelja
í Vatnaskógi, og munu því marg-
ir verða með í þesisari för.
Fararmaður.
NefndiOy
sem ræður menn í atvinnubóta-
vinmuna, mun verða tíl viðtals
upp úr næstu helgi.
Hvai ©r að frétta?
Nœturlœknir er í nótt Þórður
Þórðarson, Marargötu 6, sími
1655.
Presktr að Hwna og Stórctr
núpi. Séra Jón Thorarensen í
Hruma var í fyrra kosinm piiest-
ur í Stóran ú psprestakalili,, og
þjónaði hann síðan báðum presta-
köLlunum, en nú hefiir hann kosið
áð vera kyrr í Hrumaprestakalli,
sótt um það og verið kosinn á
iný. Jafnframt því, sem hann fékk
veitingu fýrir brauðimu 29. f. m.,
hefir verið settur prestur S Stóra-
núpsprestakalli séra Valgeir
Helgason, bónda að Þyrli, Jóns-
sonar.
Farpegar með Goðafossi frá út-
lömdurn á sunnudaginn voru Ja-
kobína Magnúsdóttir, Guðbjörg
Hansison, Jón Þorláksson alþm..
Hanna Jóhannesison, Gainnlaugur
Björmason, Marianne Stehn, OJiver
Guðmnndsson, Katrím Söebech,
Anna Þorláksson, Marja Thor-
steinsson, Helga Laxness, Pinnur
Guðmundsison, Jón GísiLason,
Sveinn Þórðarson, Lnga Sigurö-
ardóttir og Jenny Magnúsdóttir.
MilliferlYJskipin. „Goðafoss" fór
vestur og norðux í gær. „GulJ-
foss“ fer til útlanda x kvöld.
; Skaðun bifreiða. 1 dag á að
koma méð að Arnarhvoli til
skoðunar bifreiðax og bifhjól nr.
901—950 og á rnorgun 951—999.
Þar með á bifreáðasfcoðumiimhi í
Reykjavík að vera lokið að þessu
sinni.
r leyndardómar Reyk|avfk«
nr I.: Sonar hefndarinnar,
geysilega spennandi skáld-
saga, er gerist i skámaskot«
um Reykjavíknr og sýnir lft
smyglara, leynisala og ann«
ara glætramanna. Sagan hef-
ir vakið afarmikla eftirtekt
(og ef til vlll farið i taugarn-
ar á snmnm). Fæst f bóka-
báðinni á Langavegi ©8. Þar
fæst einnlg árval afl mjðg ó*
dýram og spennandi skáld-
sögnm til skemtilestnrs.
Vimiuföt
nýkomin. AHar stærðir.
Vald. Poulsen.
Klapparstíg 29. Síml 24.
Ritstjóri og ábyigbarmaður:
Ölafux Friðrikssou.
Alþýðuprentsraiðjan.