Morgunblaðið - 29.11.1988, Blaðsíða 42

42
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJÚDAGUR 29. NÓVEMBER 1988
Karl Steinar Guðnason um nýja lánskjaragrunninn:
Þyngir greiðslubyrði
Jón Sigurðsson viðskiptaráð-
herra sagði á Alþingi í gær að
ríkisstjórnin stefndi að því, sam-
kvæmt stj ómarsáttmála, að
breyta grundvelli lánskjaravísi-
tölu svo um ármót nk., að launa-
vísitala vegi helming á móti
framfærsluvísitölu (>/4) og bygg-
ingarvísitölu (Ví).
Karl Steinar Guðnason (A/Rn)
sagði hinsvegar að þessi breyt-
ing væri gerð í nokkru fljót-
ræði, enda hefði greiðslubyrði
skuldara orðið 3% hærri en raun
varð á á sl. ári, hefði fyrirhuguð
Iánskjaravísitala þá gilt.
Guðmundur G. Þórarinsson
(F/Rvk) mælti i gær fyrir tillögu
til þingsályktunar, sem hann
flytur ásamt Ólafi Þ. Þórðarsyni
(F/Vf), svohljóðandi:
„Alþingi ályktar að fela ríkis-
stjórninni að skipa fimm manna
nefnd til að endurskoða grund-
völl lánskjaravísitölunnar.“
Krónan sterkasti
gjaldmiðillinn
Guðmundur G. Þórarinsson
(F/Rvk) sagði erfitt að glöggva sig
á því, hver áhrif nýr grundvöllur
lánskjaravísitölu, sem stefnt væri
að um áramót, hefði til lengri tíma
litið. Hann taldi og ólíklegt að hægt
væri að fella úr gildi eldri verðskuld-
bindingar. Nýjum grunni væri að
vísu ætlað að draga úr misgengi
launa og fjárskuldbindinga. Hins
vegar gæti misgengi við erlend
lánskjör orðið mikið með alvarleg-
um áhrifum á útflutningsgreinar.
Þingmaðurinn sagði að fram-
færsluvísitala hækkaði lánskjara-
vísitölu og lánskjaravísitala síðan
framfærsluvísitölu og þannig koll
af kolli. Þar með væri kominn víta-
hringur, sem skrúfaði upp verð-
bólgu.
Þingmaðurinn sagði jafnframt
að hin verðtryggða íslenzka króna
væri sterkasti gjaldmiðill heims í
dag. Hann gerði og samanburð á
hækkun krónunnar og nokkurra
erlendra gjaldmiðla frá 1. janúar
1984 til 1. nóvember 1988. Á þessu
tímabili hafi krónan hækkað 67,5%
umfram enskt pund, 36,5% umfram
dollar, 15,5% umfram danska krónu
og 8,5% umfram þýzkt mark.
Eðliiegt væri vegna óvissu máia
að fela starfshópi að skoða málin á
faglegum grundvelli.
■ Tveir þing-
menn Framsókn-
arflokks leggja
til nýja endur-
skoðun á láns-
kjaravísitölu
Þróun ýmissa stærða
Eyjólfur Konráð Jónsson
(S/Rvk) taldi þær upplýsingar, sem
fram komu í máli Guðmundar, íhug-
unarefni. Þróun mála frá því verð-
trygging fj'árskuldbindinga var upp
tekin með Ólafslögum 1979 [kennd
við Ólaf Johannesson þá forsætis-
ráðherra] væri athygliverð. Hins-
vegar hafi ekki verið nægilega fram
sett, hver áhrif sú breyting iáns-
kjaravísitölu, sem ríkisstjómin
stefndi að, hefði á stöðu fólks og
fyrirtækja.
Geir Haarde (S/Rvk) taldi að
sú tillaga tveggja þingmanna Fram-
sóknarflokksins, sem væri til um-
fjöllunar, gengi á skjön við stjómar-
sáttmálann og ákvörðun ríkisstjóm-
arinnar um þetta efni. Athyglisvert
væri og að sá stjómarþingmaður,
sem mælti fyrir tillögunni, teldi
nokkurt fljótræði hafa verið á
ákvörðun stjómarflokkanna um
breytingu lánskjaravísitölunnar.
Júlíus Sólnes (B/Rn) minnti á
frumvarp Borgaraflokksins um af-
nám lánskjaravísitölu, á sama hátt
og launavísitala hafi verið afnumin.
Hann sagði að ef helztu gjaldmiðlar
hefðu verið stilltir á 100 þá Ólafs-
lög um verðtryggingu fjárskuld-
bindinga vóru sett fyrir u.þ.b. níu
árum, myndi staða þeirra nú vera
þessi: dönsk króna 934, enskt pund
1.000, bandaríkjadalur 1.209, þýzkt
mark 1.252, en verðtryggð krónan
að íslenzkum hætti 2.051 stig.
Þetta skýrði að hluta til hversvegna
íslenzkt atvinnulíf væri riánast í
rúst.
Framsóknartillögur
Þorsteinn Pálsson (S/Sl) sagði
nokkuð bera á því að þingmenn
Framsóknarflokksins flytji tillögur,
sem fælu það í sér að færa mál frá
fagráðherrum samstarfsflokka
þeirra í sérstakar nefndir. Þannig
væri um þetta mál, sem verið hafi
til faglegrar skoðunar á vegum Jóns
Sigurðssonar, viðskiptaráðherra.
Þorsteinn sagði að í sáttmáli
ríkisstjórnarinnar væri annarsvegar
ákvæði um að breyta grundvelli
iánskjaravísitölu svo, sem hér hafí
komið fram, og hinsvegar um að
afnema vísitöluna. Sumir telji að
þessar yfírlýsingar stangist eilítið á
og væri þann veg „framsóknarleg-
ar“. Hvað gerizt svo? Jú, þá koma
tveir þingmenn Framsóknarflokks-
ins og flytja um það tillögu að taka
málið úr höndum viðkomandi fag-
ráðherra.
Þessi tillöguflutningur kallar
síðan á efnislegar spumingar, fyrir
utan vinnubrögðin sjálf, m.a um
það, hvort viðskiptaráðherra er
reiðubúinn að láta þingmönnum í
té umsögn Seðlabanka um áhrif
ráðgerðrar breytingar á grundvelli
lánskjaravísitölunnar um áramót,
m.a. áhrif aukinnar launatengingar.
Þá mætti og spyrja um hvort ætlun-
in sé að breyta lánskjaravísitölu um
áramótin og síðan e.t.v. enn á ný
í kjölfar þeirrar athugunar, sem
tveir framsóknarþingmenn krefjast
nú. Tillöguflutningurinn vekur og
upp spumingar um það, hvort ríkis-
stjómin hefur þinglegan meirihluta
að baki þeim breytingum láns-
kjaravísitölunnar sem að er stefnt.
Nýr grundvöllur þyngir
greiðslubyrðina
Karl Steinar Guðnason (A/Rn)
sagði þessa umræðu dulítið skringi-
lega. Ráðherrar Framsóknarflokks,
sumir hveijir, tali á þann veg, að
fella eigi niður lánskjaravísitölu.
Hér sé hinsvegar rædd tillaga
tveggja þingmanna flokksins um
að endurskoða vísitöluna og skipa
sérstaka nefnd í málið.
Lánskjaravísitalan er ekki vanda-
málið, sagði Karl Steinar. Það er
verðbólgan sem er meinsemdin.
Hann staðhæfði að ef hinn nýi vísi-
AIMACI
V
tölugmndvöllur hefði gilt á sl. ári
í stað þess er enn gildir, hefði
greiðslubyrði skuldara órðið 3%
hærri en raun varð á.
Óiafúr Þ. Þórðarson (F/Vf)
sagði það nýlundu ef þingmenn
mættu ekki flytja tillögu um mál
sem heyrðu undir einhvern ráð-
herra. Verðtrygging fjármuna hafi
verið nauðsynleg, þá upp var tekin
1979, m.a. til að stuðla að peninga-
spamaði í landinu. Málið hafí verið
sett í mat sérfræðinga, sem hafi
teymt stjómmálamenn á villigötur.
Og í reynslunnar ljósi sé óhjá-
kvæmilegt annað en að endurskoða
vísitölugrunninn.
Friðrik Sophusson (S/Rvk)
vakti m.a. athygli á því að
Steingrímur Hermannsson, forsæt-
isráðherra, hafi haldið því fram, að
ákvæði stjómarsáttmálans um nýj-
an grundvöll lánskjaravísitölu væri
til kominn vegna kröfu frá tals-
mönnum ASÍ. Talsmenn ASÍ hafi
hinsvegar sagt þessa fullyrðingu
forsætisráðherra „hreina lygi“. Þá
hafi forsætisráðherra haldið því
fram að þetta ákvæði væri sett inn
í stjómarsáttmálann vegna tilmæla
frá A-flokkum. Ekki væri svo að
sjá af ummælum Karls Steinars
Guðnasonar i þessum umræðum að
það væri sannleikanum samkvæmt.
Friðrik sagði og efnislega eftir
haft, að ekki megi gleyma þeirri
hlið þessa mikilvæga máls sem
varðaði veg að auknum peninga-
spamaði í landinu, m.a. til þess að
hamla gegn lánsfjársókn ríkisbú-
skapar og atvinnuvega á erlend
skuldamið.
Stefiia sljórnarinnar
óbreytt
Jón Sigurðsson viðskiptaráð-
herra sagði stefnu stjórnarinnar
um nýjan gmndvöll lánskjaravísi-
tölu vera óbreytta. Unnið væri að
undirbúningi formskilyrða þess að
Seðlabanki geti gefið út tilkynningu
um þetta efni. Málið þurfi ekki sér-
stakt samþykki löggjafarþingsins.
Seðlabankalögin dygðu til. Ráð-
herra lét og að því liggja að stefnt
væri að fleiri en einum verðtrygg-
ingarmöguleika, eða að einhvers
konar gengisvísitölu sem valkosti.
Margir fleiri þingmenn tóku þátt
í umræðunni, sem stóð frá klukkan
tvö miðdegis til fimm síðdegis, en
þá hófust þingflokkafundir.
Kristniboðsal-
manakið 1989
Kristniboðsalmanakið 1989 er
komið út, en útgefándi er Sam-
band íslenskra kristniboðsfélaga.
Þetta er mánaðartal með mynd-
um af bömum frá Eþíópíu og
Kenýu. Myndimar tóku kristni-
boðarnir Jónas Þórisson, Ragnar
Gunnarsson og Skúli Svavarsson.
Auk myndanna er örstutt lesmál
á hverri síðu, upplýsingar um
aðstæður ytra og um markmið
og árangur kristniboðsstarfs ís-
lendinga í þessum tveimur lönd-
um.
Þrenn íslensk hjón vinna nú á
vegum íslendinga að kristniboði í
Eþíópíu og Kenýu. Starfið er marg-
þætt og hefur borið mikinn ávöxt.
Nefna má að tugþúsundir barna og
unglinga hafa notið menntunar
vegna aðstoðar íslendinga við
skólahald meðal þeirra þjóðflokka
sem þeir hafa starfað á meðal. í
Konsó er sjúkraskýli sem er mjög
mikið sótt. Og fjölrnargt fólk hefur
gerst kristið.
Hér á landi starfa þrír menn að
kynningu og predikun á vegum
Kristniboðssambandsins. Samband-
ið hefur engar fastar tekjur og þarf
að safna á níundu milljón á þessu
ári. Sala Kristniboðsalmanaksins er
liður í þeirri söfnun. Almanakið
kostar 300 krónur. Það fæst á
Aðalskrifstofunni, Amtmannsstíg
2b í Reykjavík, en einnig hafa sölu-
böm verið á ferðinni að undanförnu.
Kristniboðssambandið hefur
einnig á boðstólum kort til ágóða
fyrir starfið, bæði með ljósmynd og
með listaverkum eftir Rúnu Gísla-
dóttur listmálara. Þau eru seld á
sama stað.
(Fréttatilkynning)
ai Dornum frá Eþíópíu
og Kenýu prýða Kristniboðsal-
manakið 1989.
Seldujóla-
dagatöl
oggáfii
þrektæki
Vogum.
FÉLAGAR í Lionsklúbbnum
Keili fóru í hús í öllum byggðar-
lögum á Suðurnesjum fyrir
skömmu til að selja jóladagatöl.
Sala jóladagatalanna er árleg
fjáröflunarleið Lionsklúbbsins og
rennur allur ágóði af sölunni til
líknarmála.
Mánudaginn 14. nóvember færði
Lionsklúbburinn Þroskahjálp á Suð-
umesjum þrekþjálfunartæki að
gjöf, sem verður notað í endur-
hæfingarstöð félagsins. Það var
Kjartan Þorbergsson sem afhenti
Kristni Hilmarssyni framkvæmda-
stjóra Þroskahjálpar á Suðurnesjum
gjafabréf fyrir tækinu og þakkaði
Kristinn fyrir gjöfina og færði
Kjartani borðfána Þroskahjálpar í
þakklætisskyni.
- EG