Morgunblaðið - 29.11.1988, Blaðsíða 52

52
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 29. NÓVEMBER 1988
SVIPMYNDIR ÚR BORGINNI / Ólafur Ormsson
Hvar er brosið?
Yfir ýmsu kvarta menn og
líklega aldrei fremur en þegar
skammdegið nálgast og ekki bjart
af degi nema rétt í kringum há-
degi. Ég er búinn að versla við
sama fisksalann í tæpan áratug
og kem í búðina einu sinni til
tvisvar í viku. Yfírleitt á mánu-
dögum. Þá er físksalinn í góðu
formi, ný vinnuvika hafin og
gamlir og nýir viðskiptavinir að
kaupa í soðið og físksalinn búinn
að setja upp svuntuna og ekkert
kemst að annað en að selja sem
mest af nýjum físki. Fisksalinn
er stoltur af sinni vöru enda hefur
hann ástæðu til þess, er í sam-
böndum við verstöðvar á Suður-
nesjum, Keflavík, Grindvík og þar
um slóðir og þar landa sjómenn
eingöngu úrvals físki.
Eg hef áður minnst á físksalann
hér í Svipmyndagreinum. Hann
skynjar betur en ýmsir aðrir það
sem er að gerast hveiju sinni í
þjóðlífínu. Við erum á líkum aldri,
miðaldra menn, við ræðum aidrei
fortíðina, það er nútíminn sem
skiptir okkur máli og er umræðu-
efnið í fískbúðinni. Eg fer nokkuð
nærri um að físksalinn styður
Sjálfstæðisflokkinn. Hann er
fíjálslyndur og víðsýnn og enginn
öfgamaður, ákaflega gagnrýninn
á „Happaþrennuna plús bónus-
inn“, rfkisstjóm Steingríms Her-
mannssonar.
Þó er ekki allt bölvað og ein-
hver vonarglæta:
— Gunna Helga er bara rök-
söm, sagði físksalinn. — Hún vill
meina að það sé of mikið um inná-
skiptingar á þingi. Og auðvitað
er það rétt. Það er gott að hún
skuli vera orðin forseti Sameinaðs
þings. Sjálfstæðisflokkurinn hefur
því miður engan slíkan kvenskör-
ung. Gunna Helga vill að þeir
mæti eins og menn og sinni sínum
störfum, eins og ábyrgir þjóð-
félagsþegnar. Og lengi býr að
fyrstu gerð. Gunna Helga er úr
Hafnarfirði, dóttir Helga sjó-
manns, og sjómannastéttin hefur
hingað til haldið þessu kotríki
gangandi, svo lengi sem ég man
og miklu lengur, Ólafur, sagði
físksalinn. Við vorum einir í búð-
inni og klukkan ekki nema rétt
rúmlega tíu að morgni dags og
þá hringdi síminn í herbergi inn
af herbergi þar sem afgreiðsla fer
ftam.
— Er okkar maður kominn
heim frá útlöndum? spurði físksal-
inn.
— Já, hann er rétt nýkominn,
svaraði ég.
— Jæja, það er gott. Borgar-
stjórinn er minn maður, maður
sem fylgir sínum málum eftir og
gerir það með sóma, sagði físksal-
inn og svo hvarf hann í símann
og ég heyrði skömmu síðar er ég
yfirgaf fískbúðina með ýsu- og
saltfiskflak í umbúðapappír að
fisksalinn, sem er sjálfstæður og
engum háður, kvartaði jrfír nýjum
og stórauknum álögum á þjóðina
frá „Happaþrennunni", stórauk-
inni skattheimtu og ríkisstjóm
sem var að heyra á fisksalanum
að hefði fyrst og fremst það hlut-
verk að aðstoða Samband
íslenskra samvinnufélaga á mikl-
um erfíðleikatimum í rekstri Sam-
bandsins.
Hinn almenni launþegi virðist
ekki síður áhyggjufullur yfír
gangi mála í þjóðfélaginu í upp-
hafi vetrar. Kom um daginn, á
laugardagseftirmiðdegi, í hús til
manns sem er þekktur fyrir annað
en að barma sér. Hann hefur árum
saman verið tiltölulega ánægður
með það hlutskipti að vinna tólf
til íjórtán tíma á sólarhring og
hefur hingað til haft húmorinn í
góðu lagi. Ég hringdi dyrabjöll-
unni í QÖIbýlishúsinu og maðurinn
I
Morgunblaðið/KGA
kom til dyra á svipinn líkt og
heimsendir væri klukkan tólf á
miðnætti. Þetta var skömmu eftir
sjónvarpsfréttir og maðurinn sem
er á sextugsaldri má aldrei missa
af sjónvarpsfréttatíma síðan hann
losaði sig við sígarettureykingar
og áfengi.
— Jæja. Hvar er brosið? spurði
ég þegar við gengum inn í íbúð
mannsins.
— Hvaða bros? spurði kunningi
minn.
— Nú, þú ert nú ekki vanur
því að koma til dyra eins og þú
sért að koma úr jarðarför.
— Hér er allavega enginn jóla-
trésfagnaður, skal ég segja þér.
— Er ekki allt gott að frétta?
spurði ég.
— Þegar ég kom úr vinnu í
gærkvöldi þá hafði höfðinginn frá
póstinum komið fyrr um daginn.
— Er ekki borinn út daglega
póstur hér í hverfinu?
— Jú. Komdu ég skal sýna þér
það sem höfðinginn frá póstinum
kom með, sagði kunningi minn
og við gengum yfír að bréfahrúgu
í eldhúsinu.
— Hvað ertu að sjóða? spurði
ég þegar ég sá gufu koma upp
úr potti.
— Gijón. Það er helst að mað-
ur geti leyft sér að borða gijóna-
velling með kanil út á nú þegar
alþýðustjómin er tekin við. Sjáðu,
hér er kreditkortareikningur frá
Visa, nokkrir gúmmítékkar síðan
fyrir síðustu mánaðamót, hér eru
gíróseðlar, félagsgjöld, áskrif-
endagjöld, hér er útvarpið með
sinn seðil, rafmagnsreikningur-
inn, húsgjaldið, afborgunin af
verðtryggða láninu með láns-
kjaravísitölunni. Og þannig sýndi
kunningi minn hvem gíróseðilinn
af öðrum hryggur á svip.
— Ég er með um níutíu þúsund
á mánuði, stundum fer ég yfír
eitt hundrað þúsund og kaupið
er búið þegar komið er fram í
miðjan mánuðinn og þó er ég einn
í heimili og aðeins með köttinn
hann Brand, sem borðar ekki ann-
að en físk. Þetta er nú meira
baslið. Nú, svo er það bfllinn. Aldr-
ei verið dýrara að reka hann. Eða
öll matvara og aldrei vinnur mað-
ur í þessu andskotans Lottói eða
Happaþrennu eða hvað það nú
heitir, ekki einu sinni í Háskóla-
happdrættinu og er þó með tíu
miða. Og ég sem ætla í Evrópu-
reisu næsta sumar, þegar ég verð
sextugur. Nei, það er útilokað,
skattarnir em hér allt að drepa
og okurvextimir, sagði kunningi
minn og ég sá hann ekki brosa,
ekki einu sinni þegar Eiríkur Fjal-
ar skóf af sínum miða í sjón-
varpsauglýsingunni.
Daginn eftir hringdi hann í
heimasíma minn og hafði þá tekið
gleði sína að nýju.
— Mikið er veðrið annars gott
og komið fram í nóvember. Eigum
við ekki að fá okkur steik í tilefni
dagsins á Esjubergi? spurði hann.
Eg sagðist vera að hita upp
dósamat. Það þyrfti svo sannar-
lega að spara á þessum síðustu
og verstu tímum. Það harðnar á
dalnum, kreppir að í þjóðfélaginu,
þó ekki víst að það sé nema tíma-
bundið. Verið að rifla það upp í
sjónvarpinu um daginn að einmitt
fyrir tuttugu ámm, 1968, vom
erfíðleikar í efnahagsmálum okk-
ar íslendinga, atvinnuleysi gerði
vart við sig og að nokkmm ámm
liðnum vora þeir erfíðleikar horfn-
ir. Það er svo sem engin ástæða
til að örvænta. Við höfum svo
margt sem aðrar þjóðir hafa ekki.
Og umfram allt veitir ekki af örlít-
illi bjartsýni og ágætt að brosa
einstöku sinni til samferðamanna.
Lífið er ekki einn táradalur. Það
kemur fyrir að maður hittir á fom-
um vegi fólk sem með framkomu
sinni og vinsemd lífgar upp á
dagana. Einmitt nú nýlega hitti
ég gamlan og góðan vin sem líður
oft nokkuð langt. á milli að ég
hitti, Ammund Bachmann, lög-
mann.
Það er stutt í brosið hjá Am-
mundi og við rifjuðum upp foma
daga þegar við sáum fyrir okkur
framtíðarríkið austur á Volgu-
bökkum. Stundin var raunar ekki
nema augnablik, allt í einu kom
þar systir Ammundar, Edda
Heiðrún Bachmann, leikkona, ein
af okkar efnilegustu leikkonum
og brosti svo undurblítt til okkar
að svona eftir á fannst mér það
ekkert mál að greiða nokkra
gíróseðla í Sparisjóðnum við
Skólavörðustíg...
„Árás að næturlagi“
Ný spennusaga effcir Duncan Kyle
HÖRPUÚTGÁFAN hefúr sent
frá sér nýja njósna- og spennu-
bók, „Árás að næturþeli" eftir
Duncan Kyle, sem skrifaði bók-
ina „I gildru á Grænlandsjökli"
og fleiri spennubækur sem nú
eru ófáanlegar.
Á kápusíðu segir m.a.: „SS-for-
ingi flýr á síðustu mánuðum
stríðsins frá Þýzkalandi til Svíþjóð-
ar. Hann hefur undir höndum lista
með nöfnum vestrænna Hitlers-
sinna og hyggst nota hann sér til
framdráttar. Hann tekur að sér að
stjóma víkingasveit sem á að ráð-
ast á kastala Himmlers í apríl
1945.“
Þá er vitnað í umsagnir erlendra
blaða um bókina: „Snilldar frásögn
um njósnir og fjárkúgun." (Daily
Mail). „Ógnvekjandi spennusaga.
Hröð atburðarás, glæfraferð, flótti,
eftirfor." (Financial Times).
„Árás að næturþeli" er 182
blaðsíður. Þýðandi er Hersteinn
Pálsson. Káputeikningu gerði
Kristján Jóhannsson. Prentverk
Akraness hf. prentaði.
Skáldsaga
effcir P.D.
James
ÚT ER komin hjá Máli og menn-
ingu skáldsagan Heltekinn eftir
enska rithöfúndinn P.D. James.
í fréttatilkynningu útgefanda
segir m.a.: „I bókinni segir frá því
er tvö illa útleikin lík fínnast einn
góðan veðurdag I kirkju nokkurri í
Lundúnum, annað af umrenningi
en hitt af fyrrverandi ráðherra.
Lögreglumaðurinn góðkunni, Adam
Dalgliesh, tekur að sér að rannsaka
þetta dularfulla mál, sem reynist
snúnasta verkefnið sem hann hefur
fengist við til þessa. Leit hans og
samstarfskonu hans, Kötu, að
morðingjanum leiðir þau á óvæntar
slóðir og þau komast í kynni við
marga kynlega kvisti."
Álfheiður Kjartansdóttir íslensk-
aði bókina sem er 441 bls. að
stærð. Káputeikningu gerði Guðjón
Ketilsson. Prentstofa Guðmundar
Benediktssonar prentaði.
Skáldsaga eftir
Isabel Allende
ÚT ER komín hjá Máli og menn-
ingu skáldsagan Ást og skuggar
eftir Isabel Allende.
í fréttatilkynningu útgefanda
segir: „Sögusviðið er sem fyrr
Chile, en þessi bók gerist öll undir
ógnarstjóm hershöfðingjanna. Við
fylgjumst með ungri blaðakonu
úr hástétt, Irene Beltrán, og ljós-
myndaranum Franeisco Leal sem
er sonur spænskra stjómleysingja.
LI TIRNM PÍMR
Utitvni i fótum og taróa
Starf þeirra við blað eitt leiðir þau
á slóð fólks, sem hefur horfíð af
völdum hersins og jafnframt því
kviknar ástin milli þeirra. Öll sag-
an er hugvitssamlega fléttuð og
uppfull af spaugilegum uppákom-
um og persónum, án þess þó að
falli í skuggann hinn harmræni
þáttur hennar sem í rauninni örlög
heillar þjóðar.“
Berglind Gunnarsdóttir þýddi
bókina sem er 246 blaðsíður.
Kápumynd gerði Robert Guille-
mette. Prentstofa Guðmundar
Benediktssonar prentaði.
Mtftsóluhókio ,Co\rn M*r ö«csiutlful'
........UX'.éil........................
„Litirnir þínir“
Metsölubókin „Color Me Beauti-
ful“ eftir Carole Jackson er komin
út á íslensku hjá Hörpuútgáfunni.
„Hún hefur vérið gefin út víða um
heim og selst í yfir fjómm milljónum
eintaka," segir í frétt frá útgefanda.
Enska útgáfa bókarinnar hefur verið
notuð á námskeiðum hér á landi.
Um efni bókarinnar segir m.a.:
„Bókin fjallar um litgreiningu og
geftir hagnýt ráð um litaval í fötum
og farða. 011 eigum við okkar sér-
stöku liti sem kenndir em við árstíð-
imar. Unnt er að spara sér umtals-
verðar fjárhæðir í fatakaupum með
því að tileinka sér þær leiðir sem
kynntar em í bókinni. Einn af mikil-
vægum kostum hennar eru þau já-
kvæðu lífsviðhorf sem þar em boðuð.
Bókin er piýdd §ölda litmynda
og sýnir með töflum og teikningum
hvemig haga megi klæðnaði og
fylgihlutum á ýmsa vegu þannig að
litir fari vel saman."
Bókin er 153 bls. í stóm broti.
Umsjón með íslenskri útgáfu: Unnur
Amgrímsdóttir. Þýðing: Ásthildur
G. Steinsen. Bókin er unnin í prent-
smiðjunni Odda hf.