Morgunblaðið - 29.11.1988, Blaðsíða 62

62
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 29. NÓVEMBER 1988
33 Mirage sprengjuvélar
(1100 km)
18 eldflaugar á jöröu niöri.
,(2600 Km) 'J
Av 4 SS-12/SS-22
18 Scud/SS-23
» 20 Frog/SS-21
Allar í höndum sovéska h'ersins
SPÁHN
Mlanir um 112 »týri«ldf[aufl»r |
Christian Roth, forstjóri álversins afhendir Eddu Ragnarsdóttur, formanni FEF styrkinn og til hægri
er Jóhanna Kristjónsdóttir, formaður húsnefndar FEF og lengi formaður félagsins.( Ljósm. Mbl.ÞorkelI)
Islenska álfélag-
ið styrkir FEF
FORSTJÓRI íslenska álfélags-
ins, Christian Roth, afhenti fyrir
helgina Félagi einstæðra for-
eldra styrk að upphæð 300 þús-
und. Roth sagði við það tækifæri
að það hefði verið venja að senda
jólagjafir til nokkurra starfs-
manna, viðskiptavina og stofn-
ana, innanlands og utan. Nú
hefði verið ákveðið að gera
breytingu á þessu fyrirkomulagi.
Hefði verið samþykkt að verja
svipaðri upphæð og áður fóru í
gjafir, í styrk til samtaka sem
hafa að markmiði að hjálpa fólki
sem á í erfiðleikum. Fyrir valinu
nú hefði orðið Félag einstæðra
foreldra.
Edda Ragnarsdóttir, formaður
Félags einstæðra foreldra og Jó-
hanna Kristjónsdóttir, formaður
húsnefndar og formaður FEF um
árabil.sátu hádegisverð með for-
stjóra og nokkrum framámönnum
álversins, en höfðu áður skoðað ál-
verið. Undir borðum greindu þær
stöllur frá aðdraganda að stofnun
FEF og stiklað var á starfí og hver
væru helstu markmið og baráttu-
mál. Þær fluttu þakkir fyrir mikils-
verðan og vel þeginn stuðning sem
þessi styrkveiting fæii í sér.
ÞINGBREF
STEFÁN FRIÐBJARNARSON
„Sambandsrof ftystingarhug-
taksins við raunveruleikann“
Samstarfsaðilar deila á utanríkisráðherra
Staða kjarnavopna í Evrópu
(sem tilteknir aðilar vildu
„frysta") áður en gagnkvæmur
samningur stórveldanna (und-
irritaður í desember 1987) um
útrýmingu meðaldrægra
kjarnaflauga á landi kom til.
Tillaga Mexíkó-Svíþjóðar um
„frystingu“ óbreyttrar stöðu í
kjarnavopnabúnaði heimsins
kom fyrst fram á allsheijar-
þingi Sameinuðu þjóðanna árið
1982 og hefur verið þar viðvar-
andi síðan.
Jón Baldvin Hannibalsson
utanrikisráðherra tók ákvörð-
un um það að ísland sæti hjá
við atkvæðagreiðslu um þessa
tíllögu fyrr í þessum mánuði.
Hann hlaut bágt fyrir á Alþingi
hjá samstarfsaðilum í rikis-
stjóm, talsmönnum Alþýðu-
bandalags og Framsóknar-
flokks, sem og Samtaka um
kvennalista. Þingbréf gluggar
lítillega í málsvörn utanríkis-
ráðherra í dag.
I
„Við skulum hafa í huga,“ sagði
utanríkisráðherra, „að þegar
þessar tillögur komu fyrst fram
1982 og 1983 vóru aðstæður gjö-
rólíkar þvi sem nú er. Atlantshafs-
bandalagið t.d. stóð þá frammi
fyrir því í lok árs að hefja uppsetn-
ingu Persing II-stýriflauga til
mótvægis við milli 300 og 400
SS-20-flaugar Sovétmanna, sem
miðað var á ríki Vestur-Evrópu.
Þetta þótti sársaukafull pólitísk
ákvörðun fyrir þau ríki bandalags-
ins sem í hlut áttu, en fáir sáu
þá fyrir þann árangur sem þessi
ákvörðun skilaði síðar.
Samningur stórveldanna um
útrýmingu allra meðaldrægra
kjamaflauga á landi, sem undir-
ritaður var í Washington í desem-
ber sl., hefði að mínu mati og
flestra annarra forustumanna lýð-
ræðisríkjanna ekki orðið að veru-
leika hefðu tillögur um „fryst-
ingu“ náð fram að ganga og
komizt til framkvæmda árið
1983.“
Hér kemur utanríkisráðherra
að kjama málsins. Akveðni Vest-
urveldanna 1981 og 1982 var
beinlínis forsenda þess, sem á eft-
ir fór, eins konar aðgöngumiði að
því gagnkvæma samkomulagi
sem síðar náðist og flestir fagna.
II
Utanríkisráðherra segir áfram:
„Það vekur mína athygli að
þrátt fyrir breytingar á kjam-
orkuvígbúnaði beggja stórveld-
anna skuli tillögur um frystingu
koma fram ár eftir ár. Það virðist
ekki skipta flutningsmenn máli,
hvemig hlutföll breytast í vígbún-
aðarmálum. Höfuðatriðið er að
frysta vígbúnað á því stigi sem
hann er hveiju sinni. Hugtakið
BELGÍA
/
5 Lance eldflaugar
f (draegni: 100 km)
Kunna aö vera í V-Þyskalandi
36 F-104 llugvélar (1000 Km)
Allt aö 50 M-109 og M-110 lall-
i byssur
Áœtlanir um 48 atýrieldflaugar
(Endanlegt samþykki ekkl komlö)
HOLLAND
6 Lance eldflaugar
(drœgni: 100 km)
36 F-104 flugvélar (1000 km)
- 13 M-110 fallbyssur (20 km)
136 M-109 fallbyssur (18 km)
sumar líklega i V-Þýskalandi
Áætlanir um 48 stýrieldflaugar ]
(Endanlegt samþykki ekkl komiö)
VESTUR-ÞYSKALAND
BRETLAND
48 Poseidon kafbátaeldflaugar —
bandariskar (drægni: 4300 km).
64 Poiaris kafbátaeldflaugar (4300 km).
• Liklega kjarnorkudjúpsprengjur i flug-
vélum breska flotans
• 48 Vulcan sprengjuvélar (5500 km) v
84 F-111 sprengjuvélar — banda- v
riskar (4800 km)
72 F-111 sprengjuvélar — banda-
riskar (4800 km)
180 Pershing 1 eldflaugar
(drægni: 700 km)
108 bandariskar og 72 v-þýskar
Lance eldflaugar (100 km)
i eigu Breta, 26 i eigu V-Þjóö-
verja og 36 i eigu Bandarikjamanna
32 Pluton eldflaugar — franskar
(100 km)
72 Jagúar fiugvélar — (breskar
(1600 km)
144 F-4 flugvólar — bandarískar
, (1200 km)
60 F-4 flugvelar — v-þýskar (1200
km)
/ 12
/
Í
184 F-10 flugvélar — v-þýzkar og
kanadiskar (1000 km)
30 Buccaneer flugvélar — breskar
^ (350 km)
300 M-110 fallbyssur (20 km) i eigu
• Bandarik jamanna. V-Þjóöverja,
Breta. Ðelga og Hollendinga
■ — 1000 M-109 fallbyssur (18 km) i
eigu Bandarikjamanna. V-Þjóö-
verja, Breta. Belga. Hollendinga og
Kandamanna___________________
Áætlanir um 96 atýrieldnaugar
JÍr

*
SOVÉTRÍKIN
Flugvélar Varsjárbandalagsins *
65 Backfire sprengjuvélar (drægni: 2.500 milur)
300 Badger sprengjuvélar (1.650 milur)
• 135 Blinder sprengjuvélar (1.750 milur)
480 SU-24 Foncer flugvélar (1.000 milur)
165 SU-7 Fitter A flugvélar (600 milur)
500 Mig-27 Flogger flugvelar (450 milur)
700 SU-17 Fitter C/D flugvélar (375 milur)
750 Mig-21 Fishbed flugvelar (250 milur)
75 SS-20 eldflaugar
\
V Eldflaugar í Vestur-Rússlandi

nonai pwwv i\ii»|
^TÁætlanir um 160 atýrieMflauflarj
20 SS-12/SS-22
^ 80 Scud/SS-23
100 Frog/SS-21
Allar i höndum sovéska hersins
175 SS-20 eldflaugar (drægni: 2.700 milur)
40 SS-5 eldflaugar (2,500 milur)
340 SS-4 eldflaugar (1.000 milur)
V- Um 40 SS-12 (300—550 milur) og SS-22
eldflaugar (335—625 milur)
Um 270 Scud A/B (90—180 mílur) og SS-23
(115—215mður)
Um 320 Frog (10—45 miíur) og SS-21 eld-
flaugar (65 mihir)
SS-21 eru aö koma i staö Frog
203 mm fallbyssur
\
MOSKVA
PÓLLAND
Liklega 150
FRAKKLAND
4SS-12/SS-22
9 Scud/SS-23
• 10 Frog/SS-21
Állar i höndum sovéska hersins
TÉKKÓSLÓVAKÍA
80 M-20 kafbataeldflaugar
(drægni: 2600 km)
MIDJARDARHAF
Sjötti floti Bandarikjamanna
48 A-7 tlugvélar (drægnl: 1000 km)
26 A-6 tlugvélar (500 km)
Liklega kjarnorkudjúpsprengjur
24 F-4 flugvelar — bandariskar
(drægni: 1200 km) /

ÍTALÍA
18 Honest John flugskeyti anL-*
w - (drægni: 40 km)
jm H*nv*d 70 F4-jag«r«|1200 kmj
Ukandt ontol M109- og MI KMconensr
6 Lance etdflaugar
(drægnl: 100 km)
72 F-104 llugvélar
(1000 km)
GRIKKLAND

8 Honvtt John rokoftor
(Rækkoviddo 40 km)
54 F-4 flugvélar (1200 km)
»■60 M-109 fallbyssur (18 km)
20 M-110 fallbyssur (20 km)
205 M109-kononor
(18 km) <: ::
„frysting" tekur með öðrum orð-
um ekkert tillit til aðstæðna sem
ríkja á hverjum tíma með tilliti
til vígbúnaðar eða hvort þær eru
í jafnvægi eða ójafnvægi. Mér
virðist því ljóst að frystingin ein
sér feli í sér ákaflega takmarkað
framlag til umræðu um afvopnun-
armál. Þetta sambandsrof fryst-
ingarhugtaksins við raunveruleik-
ann hefur orðið æ meira áberandi
í seinni tíð.“
Sambandsrofið, sem ráðherra
talar um, speglast meðal annars
í þeim afvopnunarárangri, sem
hefúr náðst, og hér að framan var
vikið að. Samningurinn um út-
rýmingu meðaldrægra kjama-
flauga á landi hefur, eins og ut-
anríkisráðherra orðaði það rétti-
lega, „orðið til þess að treysta í
sessi yfirlýsta grundvailarstefnu
Atlantshafsbandalagsins sem
miðar að því að ná fram raun-
hæfum og gagnkvæmum samn-
ingum um afvopnun og vopnaeft-
irlit í skjóli trúverðugra vama og
öryggis. í kjölfar þessa samnings
á mannkynið nú e.t.v. að verða
vitni að þáttaskilum í samskiptum
austurs og vesturs, löngu tíma-
bærum þáttaskilum. Pólitísk sam-
staða Atlantshafsríkjanna hefur
m.a. orðið til þess að ryðja braut
fyrir frekari árangri í afvopnunar-
málum á öðrúm sviðum".
Hér á ráðherra m.a. við vonir
um það, að samið verði um fækk-
un langdrægra kjamavopna á
næsta ári. Hann hélt því hinsveg-
ar fram að flutningsþjóðir fryst-
ingartillögunnar væru „að gegna
þeim gæsum sem flugu í gær og
vekur raunar furðu að svo úreltar
hugmyndir skuli enn þykja gjald-
gengar sem framlag í alvöru
umræðum um afvopnunarmál".
III
Rökstuðningur utanríkisráð-
herra fyrir hjásetu_ fslands var
raunar tvíþættur. í fyrsta lagi
telur hann að hugmyndin um
frystingu kjamavopna sé órökvís
sem viðleitni til þess að stuðla að
jafnvægi og öryggi, þar sem hún
taki ekki tillit til aðstæðna hveiju
sinni. í annan stað sé hún tíma-
skekkja, þar sem raunhæfar til-
raunir til afvopnunar hljóti að
miða að því að fækka kjamavopn-
um en ekki að viðhalda núverandi
birgðum.
Þar að auki felur sú frystingar-
tillaga, sem sérstaklega er um
rætt, ekki í sér neins konar eftir-
lit um framkvæmd frystingar-
samninga, ef til þeirra kæmi, sem
verður að telja merg málsins.
Þau rök sem tíunduð vóru fyrir
hjásetu íslands sýnast traust. Þau
falla og að afstöðu íslands til sams
konar tillagna fram að þeim tíma
er Steingrímur Hermannsson varð
utanríkisráðherra. Þessi afstaða
er því ekki ný, heldur söm og
lengst af hefur verið fylgt af okk-
ar hálfu.
Það vekur hinsvegar ugg í
bijóstum margra landsmanna að
stjómarflokkamir eru engan veg-
inn samsinna eða samstiga í þessu
máli né ýmsum öðrum, er varða
utanríkis- og öiyggismál. Þorri
fólks vill geta treyst því að stjóm-
völd íslands hafi ekki mörg andlit
í vamarsamstarfi okkar við aðrar
lýðræðisþjóðir heims.