Alþýðublaðið - 21.10.1920, Qupperneq 1

öefið át af Alþýdufiokknum.
Fimtudaginn 21. október.
242. töiubi.
Kolaverkfallið.
(Niðurl.).
Það var því enska stjórnin, í
umboði námaeigenda, sem þving-
aði námaverkarnena til að Ieggja
aiður vinnu. Hún fyrirleit réttmæt-
ar launakröfur verkamanna og
svaraði með vífilengjum einum ein-
lægum samningatiiraunum þeirra.
Foringjar námamannanna urðu jafn-
ve! illa séðir hjá sumum verka-
mönnurn fyrir hve lágt þeir vildu
öeygja sig fyrir sijórninni tii að
halda við friði í Iandinu. En stjórn-
ia hafði aitaf vitað að hún vildi
^kki semja, og því búið sig undir
verkíallið um iangan tfma. Hún
befir viðað ai sér svo miklu af
koium, að ýmsum opinberum fyr-
irtækjum, svo sem járnbrautunum
s. frv, að engin hæíía er á að
l>au verði fyrst uppiskroppa.
Þflir sem fyrst eiga að verða
kolaiausir eru hinir smærri neyt-
endur og skyldi, að tilætlun stjórn-
aHnnar, skapast með því mótstaða
Segn verkfailinu hjá almenningi.
Alt er því vel í garðinn búið frá
stjórnarinnar hálfu, ti! að standast
Verkfailið, ef aðrir verkamenn feta
ekki í fótspor kolamanna. En svo
,'SeOi sjá má af nýjustu skeytum, er
talið mjög líklegt að járnbrautar-
°g flutningsverkaœenn hefji sam-
öðarverkiöll, og má telja víst að
fleiri verkamannafclög feti í fót-
®Þor þeirra, því öli verkamanna-
íeIogin og iðnfélögin hafa hina
^hfistu samhygð með námaverka-
^önnum.
Færi xiú svo. sem lfklegt er, að
lárnbrautar- og flutningsverkamenn
^e§gi niður vinnu, má heita að
alisherjarverkfall sé að ræða.
Iðnaðar- og landbúnaðarverka-
í Bretlandi munu vera urn
öiilj. talsins og má sjá af ný-
^^töðnum allsheijar ársfundi verka-
^ánna { Portsmouth, þar sem sátu
Utrúar 7 miijóna verkamanna,
flestir þeirra eru í verkamanna-
e*agsskapnum.
A’lsherjarverkfall í Bretlandi
þýðir þá að 7—8 miij. manns
leggi niður vinnu.
I Bretlandi eru náiega 20 milj.
vinnufærra k*rla og kvenna (þar
af nær 14 milj. karla) og mætti
því hugsast að hægt væri að láta
sjálfboðalið koma í stað verkfalls-
manna. En slíkt kemur þó varla
að miklu gagni sökum þess, að
verk námamanna og annara slfkra
ieysir ekki hver „pappísbúkurinn"
af hendi án nokkurrar æfingar,
og þess einnig, að tekið mun að
þrengja að áður en slíkt sjálfboða-
lið gæti komið að notum, því
töluverðan tíma . mundi taka að
koma því á laggirnar.
Verði ailsfeerjarverkfall, getur
varla skeð að England þoli það
lengur en mánuð í Iengsta lagi.
Varla verður, svo sem sumir hafa
haldið, um byltingu að ræða upp
úr verkfallinu, nema stjórnin reyni
að þvinga verkamenn með vopnum
til að vinna, eða taki til annara
slíkra örþrifaráða.
Verkfallið er ekki gert með
neinurn byltingahug af verkamönn
um, þeir heimta einungis að fá
réttmætum kröfum sínutn fullnægt,
að loforð verði efnd við þá
Takist því verkamönnum að
vera samtaka í allsherjarverkfalli,
má vænta þess, að vinnufriður
verði kominn á innan skamms
tíma. X
Prekvirki.
Tundurdufl tekið í sundur og
gert óskaðlegt
af ólærðum manni.
í sumar, þegar tundurduflin
voru á sveimi við norðausturhluta
landsins, fundu færeysk skip eitt
þeirra á sveimi út af Langanesi,
og þar eð Færeyingarnir áiitu að
það gæti orðið einhverju skipi að
grandi og kostað mörg mannslíf,
tóku þeir sig til að koma því tit
lands. Drógu tvö skip það á milli
sín upp að Skálum á Langanesl,
en ekki tók betra við þar, eftir að
það var kom>ð þar upp í fjöru,
því stórhætta var á því, að ein-
hver færi að fikta við það, full-
orðnir eða börn, en nær ógern-
ingur var að halda vörð um það
nótt og dag. Eina ráðið virtist
vera að gera duflið óskaðlegt, ea
ógerningur var að gera það á
annan hátt en að taka það í
sundur.
Eftir áskorun ýmsra manna þar
á staðnum varð Hafnfirðingur einn
er þaraa var staddur, Jón Sveins-
son (sonur Sveins Auðunnssonar),
til þess að takast það stórhættu-
og vandaverk á hendur, að reyna
að taka í sundur duflið.
Er skjótast frá því að segja,
að Jóni fórst svo hönduglega a9
honum tókst að gera duflið óskað-
legt; tókst að skrúfa það svo
gætilega í sundur að hann komst
innan í það og gat náð úr því
vélinni sem veldur sprengingunni
við áreksturinn. En úr því svo
Iangt var komið var duflið a9
mestu hættulaust.
Þegar varðskipið kom að Skál-
um undruðust yfirmenn þess stór-
lega að Jón Sveinsson skyldi hafa
getað gert þetta, því duflið mundi
hafa sprungið og tætt hann í
sundur, ef ekki hefði verið rétt að
farið, og lofuðu að mæla með
Jóni í stjórnarráðinu, að hann
fengi þar rífleg verðlaun, og er
vonandi að ekki standi á þvf að
stjórnarráðið borgi þau, þar eð vei
má vera að þetta hafi komið í
veg fyrir að raörg mannslff færust,
sem vel mætti orðið hafa ef duflið
hefði sprungið.
Þó Jóni Sveinssyni færist þetta
svona vel, vill Alþbl, sterklega
ráða mönnum frá því að reyna að
leika það eftir honuro, þó svo
beri við að tundurdufl reki að
landi, því margir eru búnir að
drepa sig á þessu erlendis..