Alþýðublaðið - 12.08.1932, Blaðsíða 3

AJLPÝÐUBLAÐIÐ
■
iuðvaldskreppan og atvinnuleysið.
Álit forstööuraanas Fiat-verksraiðianna.
Þegar þessar brýr eru allar
koirniar, þá er að eins Markax-
fljót eftir óbrúað af stórvötnua-
juan í Rangárþingi. Ætti þesis þó
ekki að verða lengi að bíða, að
það verði brúað líka.
(Upplýsingamar uim brýrnar
hefir blaðið að mesitu fenigið hjá
vegamálaskrifstofimni.)
Kyndill.
Ég var að enda við að iesa
annað heftið af Kyndl ungra
jafnaðarmannia. Mér þótti fyrsta
heftið ágætt, þegar það kom í
vor. En það verð ég að segja, að
þetta er þó öllú betra. Hver grein
v um siig er ágaet, þótt þær séa
ekki langar. Það leyfir ekki sitærð
ritsins enn þá. Ritið sýnir, að
nóg er til af ungum möimum,, sem
hugsa og geta fært faugsanimar
í búning, sem samsvaTax efninu.
Alþýðublaðið hefir áður drepið
á efni ritsins, og sleppi ég því.
En ég get ekki stilt mig um að
skora á þá, sem ekkert þykjast
sjá hjá æsku nútímans annað en
alvöruleysi og lausung, að lesa
ritið og athuga, hvort þeix finm'
þar ekki glögg merki þriggja ein-
kenna, sem alt af eru. manngildis-
merki, Þesisi einkenni eru áhugi,
rökföst hugsun og ábyrgiðlartil-
fínning,
Annars hefír þáð víst oftast nær
verið svo, að aldraðir menn hvers
tima hafa skrafað mjög um „spill-
ingu æskunnar". Þeim hefir fund-
ist alt verra hjá uinga fölikiniu en
var í þeirra unigdæmi. Máltækið
segir nú samt, að fáir viiljii sina
barnæsku muna. Ef þetta hefði
alt af verið rétt hjá gamlia fólk-
inu, þá væri mannkynið löngu
komið veg allrar veraldar. Hitt
mun sömnu nær, sem betur fer, að
oftast hafi heldur þcxkast í áttifaa,
enda á það svo að vera, að hver
kynslóð skili mannkyninu áfmm
í þroskaáttina,
Og við ykkur, ungu jafnaðar-
menn, segi ég. Haldið áfram hik-
laust og ódeigir. Þið eigið hvort
sem er að taka við af okkur,
þegar viö enim að verða of
gamlir. Við höfum vonandi gert
dáJítið gagn, en þið eigið að gera
taisvert meira!
Ingimar Jónsson.
GræBilandsd@ift&ii.
Qsló, 11. ágúst. NRP.-FB.
Brezka blaðið „Times“ hefir
birt ritstjórnargrein um Græn-
landismáliið og lagt það tik að
Danmerkurstjórn bjóði Noregs-
stjórn sættir á þeim gmndvelli,
að Noregur fái varanleg leigu-
málaréttindi í Ausitur-Græníliandi,
gegn ótvíræðri yfirlýsingu af
hálfu Nonegsistjórnar, til þess að
nema brott allan ótta Dana um
frekari athiafniir Norðmanna.
Stauning forsætisráðherra hefir
tjáð sig mótfaLlinn uppástungunni
og segir m ja. að Haag-dómstóll-
inn verði að skera úr deilunni. —
Norsk blöð eru einnig mótfáfllin
uppástungu „Times“.
Brezbir vfisindamenn
á Vatnajofdi.
Cambridge-háskóli hefir gert út
leiðangur til rannsókna á Vatna-
jökli, og er svo sagt frá áforani
þesisa Leiðangurs í eniskum blöð-
um:
Leiðangursmenn verða settir í
fland í Hornafirðd og ætla upp á
Vatnajökul eftir skriðjökli þeim,
er Heimabergsjökull er nefndur.
Farangurinn á að flytja' á hest-
um að jöklinum, en yfir jökulimr
á að draga hanin á tvairn sleðum,
og verða þrír menn með livern
sleða. Aðaltilgangur leiðangurs-
ins er að mæla þykt jökulisdns
og hafa við það sömu aðferðir
og Wegeners-leiðangurimn við-
hafði á GrænLandsjöklii. Er sú
áðferð þannig, að sprengiefni er
grafið lítið eitt niður í jöikullintt,
en í nokkurri fjarlægð1, sem er
nákvæmlega mæld, er haft mæl-
ingatæki, er mælir hve iliengi
hljóðdð er að berast eftir ísnum,
.þar sem sprengiefnið er (en það
er látið fuðra). Hljóðið bensf lóð-
rétt niður með sama hraða og
það fer lárétt eftir ísnum, en þeg-
*nr það er komið gegnum ísinn og
hittir fyrir sér fast berg, kastast
það aftur frá bergimu uþþ í gegn
um ísimn. En á tímamismuninum
frá því hljóðið heyrist fyrst í
mælitækinu og þar til bergmálíð
kemur aftur að neðan má sjá, hve
þykkur hann er.
Enn fremur var ætlunin að
gera flatarmældngar á jöklimum
og safna sýnisgripum af sttieinum,
jurtum og dýrum í inánd viið jök-
ulinn; ednkutti ætLuðu þeir að
reyna að finna varpsitaði tveggja
gæsategunda, sem álitið er, að
verpi norðian við Vatnajökuíl.
HornafiTði, FB. 11. ág. Bnezkir
vísindamenn. fr.á Cambmdgehá-
skólanuim hafa verið við rann-
isóknir á Vatnajökli siðan í júní-
lok, en eru nú komnir ofan af
jöklinum. Þeir gátu ekki ranmsak-
áð þykt jökuLsins, eins og til-
gangur þeiraia var, vegna þess,
áð tæki þau, sem þeir höfðu til
slíkra rannsókna, komu ekki áð
notum, en þeir unnu áð ýmis
konar athugunum og fórai yfir
Vatnajökul og fóru alt til Kverk-
fjálla. Telja þeir þau rangt sett
á Islandsuppdráttimn. Stöðuvatn
áður óþekt fundu þeir og heitar
Laugar. Ýmsar athuganir hafa þeir
igert viðvíkjandi gróðurlífi, t. d.
í Hvannalindum, og halda áfram
grasafræðllegum og öðrum nátt-
úrufræðilegum athugunuin í bygð-
um, unz þeir verða sóttir til
Hornaf jarðar. Sækir brezkur botn-
vörpungur þá, ef til vffll sá sami
Rómaborg í júlL UP.-FB.
Giovammi AgneLli er heámskunn-
ur máðfur ítalskur;. Hann er þing-
maðjur og iðjuhöldux, Veátiir hann
forstöðu Fiat-bifreiða ve rksntíðj um-
um heimsfrægu og flugvólaverk-
smiðjunum í Torino. Er Agnellí
af mörgum talinn mikiihæfasti
iðjuhöldur á ftalíu. Agneilli hefir
fyrir skömrnu Látíð i Ijós álit sitt
á því, hvernig fara eigi að till að
vinna bug á kreppunni, Lét hann
•áJiit sitt í Ijós í einkaviiðtali við
United Press:
„Ég held, að aldrei hafi komið
víðtækari og þungbærari kreppa
í heiminum en sú, sem nú stendur'
yfir. Áhrifa hennar hefir gætt um
aillan heim. Þessi kreppa er ekki
ein þeirra, sem koma á nokkurra
ára eða áratuga fresti. Hún hefir
staðið lengur en nokkur ðnnur
kreppa, og áhrifín verða háska-
Legri en mokkurrar kreppu annar-
ar, er sögur fara af, ertda hefir
hún Lamað alt viðskifta- oig fjár-
hags-líf þjóðanna.“
Agnelli getur þess því næst, að
allar líkur bendi tiii, að ef toenm:
ætli að- bíða eftir því, að krepp-
unni létti af fyrir eðlilega þróun
og rá's viðburðanna, geti þess orð-
ið langt að bíða, að þjóðimiar
losni við hana.
„Áhrif kreppunnar eru gedgvæn-
leg og svo viðtæk, að engin dæmi
ieru slíks í sögumni ömnur. Það
(nægir í raun og veru að benda á,
áð samkvæmt skýrislulm alþjóðn-
verkamálaskrifstofunnar eru 25
milljónir atvinnuleysiingja í Ev-
rópu, áð Rússlandi undan teknu,
Ameríku og Ástralíu. Asíuilönd og
AJfríka eru ekki með talin. Það
er því fjarri því, að ofmæilt sé,
ef menn segja, að atviinnuleys-
ilngjar í þeim löndum, sem talin
voru, og áhangendur atvinnuleys-
ingja, séu upp undir 75 miíi'jóniir
talsins. Þetta fólk alt hefir engin
skilyrði til þess að vinna fyrir
sér. Mikill hluití þess býr við
mikinn skort, en fyrir allmörgum
er þó séð af ríki og bæjarfélög-
um. — Að viinna bug á kreppunni
er ekki eimgöngu vandamál við-
skifta- og fjárhags-legs eðlis. Það
er vandamál, sem þarf að lieysa,
eigi síður á grundvelli manfaúðar
og menningar, — Öllum er kunn-
ugt, áð tiil giundválilar öMum við-
skiftakreppum liggur ösamræmið
og fluttí þá hingað. Hafa þeir
félagar safnáð miklu efnji I ferðá-
lagi sínu, sem þeir munu nota við
samninga ítarlegra ritgerðia um
ferðalagið, og ikvikmyndir hafa
þeir einnig tekið af ferðalaginu.
Vedrifö. Utlit á Suðvestur-, Vest-
ur- og Npr.ður-landi: Vesdilíæg
gola. Sumstaðar smáskúrix.
milli framleiðislu og kaupgetu.
Þörfum manna eru hins vagar
engin takmörk sett, en þeitn geta
fæstir fíillnægt, nema innan all-
þröngra takmarka, eins og ástaft
er. — Það er einfialt reiknings-
dæmi, áð koínast að niðurstöðu
um, hve miklu kaup 25 mfflj.
manna nemur á dag. Gerum ráð
fyrir ,að meðalkaup sé 1 doMiar
á dag. Við skulum sleppa alveg
hve miklu það nemur, sem kaup
ann.ara en atvinnulausu 25 millj-
ónanna nemur, þeirra, sem vinna
3—4 daga á viku, og eru ekki
taldir atvittnuíausir. En samt nem-
ur kaup það, sem atvinnuleys-
iugjarnir myndu fá, ef þeir væru
vinnandi ,a. m. k. 25 milljónum
dollara á dag. Kaupið, sem þeir
myndu fá, ef þeir væru vimnandi,
hleypur upp í, allmargar billj-
ófair dollara á ári.^Það er ekki
furðia, þótt kaupgeta þjóðanna
hafí lamast. Hims vegar er svo
aukin framleiðsila.
Nýjar og fullikomnari vélar
koma stöðugt tíl sögurmar { jjðln-
uðiunum og landbúnaðinum, vélar,
sem afkasta því verki ,sem fjölda
manna þurfti til að inna af hendi
áður. Af þiessu hefir íeátt atvinttu-
Leysi ,siem stöðugt eykst, og þetta
er meginorsiök kreppunnar. Véla-
og vinnu-visindin hafa stefnt áð
því marki, að framleiða sem mest
á sem stystum tíima, með sem
minstum tilkostnaði (mannafla),
áin nokkuris tillits til þess atvinnu-
leysis, sem hlaut að verða af-
Leiðingin af þessari stefnu. —
Stefnuskráin ættí að vera þessi:
Fmmlcicid sem mest og á sem
sfi/sfum tima, en stgttíð oitmu-
tima hvers verjmmmns,, án pess
á® fœkka verkamönfiimum. —
Með öðrum orðum: Menm mega
ekki láta vinnuvíisindin og véla-
vísindin leiða tíl höranunga fyrir
þjóðirnar. Þess vegna ber að
hefja alþjóðasamvinnu um stytt-
iing vinnutímans og hæltkun
vinnulaunia. — Fyrir þessu er í
naun og vexu fordæimi: Genfar-
sáttmálinn um átta stunda vinnu-
dag. —■ Hvens vegna ætti ekki al-
veg eins að vera hægt að koma á
.36 eða 32 vinnustunda viku og
hækka verkalaunin ? Ég get ekfci
séð neitt því tíl fyrirstöðu, að
alliar þjóðir gerðu með sér sam-
komulag um þetta.“
Mannshöfuð — fótknöitur. Um
mánáðamótin var einn af ilflræmd-
uistu bófaforingjutn í Arabíu, Ibu
Rafada hinn eineygði, yfirunninn
af berliði og alt hanis lið. Féli
hairn sjálfur í orrustunni, tveir
symr hans og 400 liðsmienn. Að
orrustunni lokinni notuðu íbúarniir
í þorpi'nu Jebel Shau, en þiar var
orrustan háð, höfuð Rafada fyrix
fótknött.