Alþýðublaðið - 13.08.1932, Blaðsíða 3

alþýðublaðis
Hneykslanlegt sinnuleysi. Fyila, eins og
vant er, npp á stáss. Óðinn við ketilhreíns-
nn, @r einn mótorkiáfnr gætir iandhelg-
Í)A ' r.t -r, - r. . si ö
innar fyrir Vestfjörðnm.
Landhelgisgæzlan er í laglegu
lagi nuna. Þór og Ægix eru báðir
bundnir hér við garðinn fyriir fuilt
og ait, og verða víist ekki
breyfðir í suinar, og kannske
pkki í vetur heldur. Fylla er hér
i Rgykjavík, gánis og vant ér nxeira
til sbemtunar en gagns. Óftinn
er fyrir norðan ,en hefix legiö
undanfarið við ketilhreinsun, svo
éina varðiskipið, seni í gangi hef-
ir verið, er mótor-kláfurinn Jón
FinmBison, lítiil mótorbátur, sem
hefir lundhielgiiisgæzilu fyrir Vest-
fjörðum og hreyfir sáig ekki það-
an..
l'ult er af togurum í landhelgi
austur meö söndum. Það eru
fjögur skip, sern komið hafa nú
nýlega sunnian fyrir land, og
segja skipverjar á þekn ölíum
sömu söiguna, að alt sé fult af
togurum innan við landbel'giisilín-
una.
Þar eð svö stendur á að verðið
á síldinni okkar er mikið komið
undir þvi, áð ekki sé veitt of
mikið af henni, þá er það geysi-
lega mikilvægt átriði, að útlend-
ingar fái ekki tætófæri til þess
að veiða síld né athafna sig í
sambandi við síldveiðar iinnian
landhelgislínunnar. Á þeim sumr-
um, sem tíð er stirð, eiga útLemd-
in.gar mrjög erfitt með að veiða
nokkuð fiil muna, niema þeir geti
. V V* t Ví' f''« /G « ‘ j :
(Sffcolist inin í landbeJgina, pó ©kki
sé til að veiða, þá að mámista
kosti fií áð athafna sig þar, en
þetta er bannað, eins og lika rétt
er, í íslienzkum lögum. Otlend-
ingar þeir, er hér veiða síld, þurfa
að brúka góðviðxisdagana til
isjálfra væiðanna, og þurfa að
Jcomast í skjól aö landinu til þess
að geta umskipað og framkvæmt
nauftsynlegar athafnir sínar á
annan hátt. Okkur er nauftsynlegt
að geta takmarkað hið allra rnesta
sildveiðar titlendinga hér vegna
þess, að markaðurinn fyrir ís-
lenzka silid er svo takmarkaður.
Haldist vedðar útiendiniganna eða
autóst úr þessu, hlýtur svo að
fara, að sí.ldveiðar verði engimm
atviraniuvegur hér á landi, hvorki
fyrir okkur eða þá. Én eðiillegast
virðist þó að landsmenn sitji sjálf -
ir fyrir veiöinni. Væri landhelg-
innar gætt vel fyrlr niorðan um
síldveiðartímann, mundum við
geta útrýmt að mitóu leyti veið-
um útlendinganna. Því þó þeir
igeti í góðaim sumrum athafnað
;sig að öliu leyti utam landhelg-
innar, þá geta þeir það ekki þeg-
ar tííð er stirð. Þeir mundu því
trénast upp á veiöunum ef þeir
viissu, að þieir yrðu gripnir í
hvert sinn er þeir notuðu land-
helgina ólöglega, Það er þvi al-
veg sjálfsiagt að gera hið ítrasta
til þess að verja landhelgina um
síldveiðatímann, en það hefir nú
konuð fyllilega í ljós, að nýja
Iandsstjórnin sýnir hér náikvæm-
lega sama sinnuleysið einis og
,aú, siem á'öur vax, og að í þessu
máli er sami rassinn undir þeim
báðum, Jónasi frá Hriflu og
Magnúsi frá Krossanesi.
vinnu og brauðs. Síiðasta
fregnin hérmir um för fyr-
verandi hermannanna. Þe.ir
ikomu í tugjmsundatafi til Was-
hington og báru ftiaim kröíur síh-
ar um atviranti og brauð við Hoo-
ver, og er þeir fenigu engrn sivor,
bjuggust þéir tól að „scljast Upp“
fyxir fnaman hvíta húsið, bústað
hians. Þeir lögöust á bert torgið
og bjuggu um sig, sváfu þar og
höfðust við að öllu leytr. Loks
þegar Hoover sá, að jieir myndu
ektó þoka þaðan, svaráði hann
þeám — sendi herlið vopnað byss-
um og táragasi, brynreiöum og
lxriðisikiotahyssum og rak þennart
hungraða tötralýð Yii úr borginnl
— út á þjöðvegimn, endalausan
og allslaus*ani.
Þetta er riiss um ástandið í
Ameríku, en þáð gefur þó nokkra
hugnrynd um það.
Spádómur Irigersolls, sem hann
'birtir í ,lok bæklings síns, „Máð-
uriran og vélin", sem Alþýðuflokk-
urinn gaf út fyrir nokkrum ár-
unr, hefir ræzt.
Tötmlýður Bandaríkjannia hef-
ir tekið betlistaf sinn, henigt á
hann tötra sína, og brýst undir
því mertó fram til orrustu gegn
glæpsamlegu þjóðskipulagi og
auöjöjtnum þess.
Osló, 11. ág. NRP.—FB. Fyrstu
fregnir af „Polaris“-leiðangurs-
mömvunum hafa nú borist til
Branndal. Eru þeir nú áð koma
upp stuttbylgjustöð í Möretun í
Grænlandi. Ole Mortensen, sem
fór til Græralíairdis í íyrra á veiöi-
skipinu „Signalhorn", drukknaði
2. febr. Mortensen var foringi
leiöangursmunna frá Tromisö. —
Veiöimaðurinn Arne Rikhardsen
hefir vetursetu í Möretura, með
leiðangursmiinnunum af „PoIöris“,
en þirðji \’eiðinraöurinn fer heim
á „Polaris“.
Berjaferðir frá
símar 971 og 1971
Fyrsta ferð kl. ÍOV* árdegis og siðan
á hverjum hálftima úr því allan daginn,
Jortaætnr i Eden.
Áttunda / alþjöða-jurtaætu-þing-
ið var haldið um dagiran i Eden,
en svo heitir nýræktarsvæöi, er
jurtaætur háfa ræktað, og er það
ektó allíangt frá Berlinafborg. Um
þúsund manras tóku þátt í þing-
rnú, og þó enginn værr þar frá
Islandi (við höldum okkur full-
fast við soðniiniguna nema
Þörbergur —), þá voru þar
menn úr flestum þjóðlöndum og
margir lamgt að, svo sem frá
Suður-Ameríku, Ástraliu, Afríkiu
og Indlandi. Fulltrúar voru þar
frá hinum Norðurlöndumúm, t. d.
átta frá Noregi.
Næst-síðasta jurtaætajring var
haldið f Tékkósilóvákíú. 1929, og
var lýst á þinginu áð á þessum
þremur ánran, sem liðin séu, hafi
stóriega aukist fylgíð.
Alþjóðaþinig þetta var ti þess
að benda heiminum á þetta Eden
jurtaætanna, og af því að nýrækt
þessi éða nýlenda er dálítíð
merkileg, skal nú sagt lítið eitt
nánar frá því.
Það var 28. maí 1893 að 18
jurtaætur komu saman á matsölu-
húsi f fierlín, þar sem eingöngu
var seld jurtafæða, til þess að
ræða um að stofna nýlendu fyrir
jurtaætur. Og stofnuöu þeir á-
vaxtaræktu nar-nýlend uira Eden,
og höfðu þdr sem fyrimiyml ný-
lenduna Heimgarten við Byllach.
Svæðið, þar sem Eden áttó upp
áð rísia, var 160 moiigen að stærð,
og átti hvert þeirra að koista 225
mörk. Heinrtuð vax 18 000 marka
útborgun, en félagið áttó ekki
niema þrjú. Það tókst þó að út-
vega peningana, og v,ar byrjaiö
á vinraurani. Jörð var þarraa send-
ira og ektó vel falira tii rækturaar,
og af því þietta var á stórri
sléttu, þótti þarna stomrasamt.
Fyrsta árið var 22 lóðiran úthlut-
aö, og þegar fyrsta árshátíðiu
var lialdin, tóku 130 manns þátt í
henni. Tveini árum eftir stofnun-
iina var þarna stofnað kaupfólag
með 30 nrarka tíilögum frá hverj-
urn meðlim, og hefir fólagið starf-
að jafnan siðan og aukiist með
nýlendunni. Sex árum eftir stofn-
un hennar taídi riún 92 meðliimi,
og var þá-búið að planta 15 000
ávaxtatrjám, 50 000 berjarumium,
3000 hneturunraum, 20 000 rabar-
bararötum og 200 00Ó jarðar-
biérjaplömtum.
Tvisvar hefir verið keypt iarad
í viðbót, og eiga nú 910 manns
heima í Éden. Ér þar höfð' hin
mesta saniviriíia á Ölilrám sviðiúrir,
ög er þar gróðrar/stöð, sem með-
liimirnir eága í 'sániieiníngrá,’ og til-
raunastöð, þar sem tilraunir eru
gérðar mieð nýjar tagumdir óg
nýjar aðferðir, svo íbúar Edeh
eigi kost á að notfæra sér sem
bezt aiiar nýjuragar á sviði garð-
ræktariranar,
Nýlendufélagið kaupir sjálft ttll-
ar afurðir íbúanna, og hefir verk-
smiðju tíl þess að sykra ávexti,
sjóða þá niður eða gem úr þeim
aldinlög (saft). Áfengir drykkir
erú ekki seldir f nýlendúnni, og
tóbak ekki lieldur. í nýlendunni
,fer bankí, er hún á sjálf, ungbarna-
skóli, leikhús, bókasafir, tóntista-
félag, söngfélag o. fl.
Félagið á sjálft landið, en hús
og ræktun má selja nýjurai með-
limum eftir raáraari ákveðmum
reglum, sem eru þannig, að ekki
er hægt að okm á sötanmi. Bein-
iínis í starfi nýlendúfélagsins eru
um 100 marans.
Sagt er, að staðurinn svari
mjög tíl nafnsins. Þarna er hvorkl
BÍláturhús eða kjötsölur, og ekk-
fert bam í skólanum hafði n'okkru
sirani séð drukkinn mann, og þeg-
ar farið var að spyrja þau, kom í
ijós, að rneiri htatí þeirra skildi
ekki hvað meirat var með orðun-
um að vera drukkinn.
Barnadauði þarnia hefir verið
ótrúiega lítill, þ. e. 3,8o/0. til
samanburftar má geta þess, að í
garðbænum Letchworth í Éng-
landi hefir barnadanði veiið 5,5 p0,
siern hefir þótt rnjög lágt. Meðál-
/t,al í þýzka rikinu er 18o/o,
Ibúarnir í Eden ganga mjög létt
klæddir, þegar veður leyfir, og
iáta sól og vind heröa líkamann,
og eru því mjög útiteknir og
hraustlegir, og er mælt, aö engin
stúika í Eden noti aradlitísdiuft
(„púður") og þóttust mcðliinir al-
þjóftiastefnunnar þó ekki hafa séð
'Stúlkurnar annars staðar fallogri.