Morgunblaðið - 21.02.1989, Blaðsíða 1

56 SIÐUR B
43. tbl. 77. árg.
ÞRIÐJUDAGUR 21. FEBRÚAR 1989
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Selveiðideilan í Noregi:
Stjórnin sökuð um
ritskoðunartilburði
Ósló. Frá Rune Timberlid, fróttaritara Morgunblaðsins og NTB.
HIN umdeilda sjónvarpsmynd um selveiðar Norðmanna hefur nú
valdið því að norska stjórnin hefur bannað allar kópaveiðar. Þetta
var samþykkt í snatri er Ijóst var að sýna átti hluta úr myndinni í
bandarísku fréttasjónvarpsstöðinni CNN siðastliðið sunnudagskvöld.
Norska sjónvarpið tók saman frétt um selveiðideiluna handa banda-
rísku stöðinni en það hefur valdið miklum deilum að lögmaður ríkis-
stjórnarinnar skyldi fara fram á að sjá fréttina áður en hún var
send vestur á bóginn.
Tor Strand sjónvarpsstjóri leyfði
Bjern Haug lögmanni að sjá fréttina
þar sem m.a. var viðtal við Thor-
vald Stoltenberg utanríkisráðherra.
Fréttamenn sjónvarpsins eru æfa-
reiðir og segja að um tilraun til rit-
skoðunar hafi verið að ræða. Stolt-
enberg segir það af og frá; ríkis-
stjórnin hafi aðeins viljað vita hvað
sagt var í fréttinni þar sem einn
ráðherranna átti hlut að máli.
Fréttin var í upphafi fimm mínút-
Reuter
Grafhýsi
keisarans
Verkamenn vinna við að reisa
grafhýsi Hirohitós fyrrum
Japanskeisara við Musashino
hæðina í Tókíó. Útför keisar-
ans, sem lést 7. janúar, fer
fram 24. febrúar næstkom-
andi.
ur að lengd og voru í henni brot
úr myndböndum Odds Lindbergs,
fyrrum selveiðieftirlitsmanns, er
hann segir sanna hrottaskap og
brot norskra selveiðimanna á regl-
um um veiðarnar. Lindberg taldi
sig eiga höfundarétt á snældunum
og meinaði því fréttamönnunum að
nota þær. í staðinn voru sýndir hlut-
ar úr kanadískri áróðursmynd gegn
selveiðum við Nýfundnaland.
Myndbrotin, sem sýnd voru í frétt
norska sjónvarpsins, voru ekki
nærri því jafn blóðug og það sem
hrelldi áhorfendur mest í sjónvarps-
mynd sem Svíinn Bo Lundin vann
upp úr snældum Lindbergs og
kanadísku myndinni. Það er mynd
Lundins sem valdið hefur mestri
hneykslan í Svíþjóð og Bretlandi.
Ekkert var um hringingar frá reið-
um Bandaríkjamönnum til norska
sendiráðsins í Washington eftir út-
sendingu CNN& sunnudagskvöldið.
Sjá einnig bls. 20:
„Umdeildustu atriðin . . .“
Reuter
Fyrsti fandur Kohls og Thatchersfrá 1986
MARGARET Thatcher, forsætis-
ráðherra Bretlands, og Helmut
Kohl, kanslari Vestur-Þýskalands,
áttu í gær viðræður í Frankfurt í
Vestur-Þýskalandi og var þetta
fyrsti fyndur þeirra frá því árið
1986. Ónefndir vestur-þýskir emb-
ættismenn sögðu að leiðtogamir
hefðu rætt þau áform Atlantshafs-
bandalagsins að endumýja skamm-
drægar kjamorkueldflaugar af
Lanee-gerð sem flestar eru stað-
settar í Vestur-Þýskalandi en vest-
ur-þýskir ráðamenn telja unnt að
fresta ákvörðuninni um tvö til þrjú
ár. Breskir og vestur-þýskir emb-
ættismenn kváðust búast við því
að breski forsætisráðherrann
myndi ítreka afstöðu sína og skýra
Kohl kanslara frá því að þess væri
vgpnst að lokaniðurstaða fengist í
málinu á fundi leiðtoga Atlants-
hafsbandalagsins, sem fram fer í
Brussel í maí. Myndin var tekin
við upphaf viðræðnanna en Kohl
gaf breska forsætisráðherranum
forláta leikhúskíki. Heimsókn
Thatchers lýkur í dag, þriðjudag,
með sameiginlegum blaðamanna-
fundi leiðtoganna.
Evrópubandalagið og morðhótanir Khomeinis:
Sendiráðsmenn EB-ríkja
kallaðii’ heim frá Teheran
Strassborg’. Daily Telegraph.
VALDAMIKIL nefnd ungverska þingsins heimsækir nú í vikunni
þing Evrópubandalagsins (EB) i Strassborg og hefúr þetta gefið
orðrómi um mögulega aðildarumsókn Ungveija að EB byr undir
báða vængi. Breskur fúlltrúi á EB-þinginu segist telja að Sovét-
menn muni leyfa Ungveijum að sækja um aðild að EB fýrir árs-
lok. Nýlega híifa ungverskir ráðamenn hins vegar rætt um mögu-
leikann á þvi að landið gangi i Fríverslunarbandalag Evrópu
(EFTA) sem ísland er aðili að.
Brussel, London, Beirút. Reuter.
Utanríkisráðherrar Evrópu- I sendiherra sina frá íran til I leiðtoga írana, til múhameðs-
bandalagsrikja ákváðu á fúndi að mótmæla ítrekuðu ákalli trúarmanna um að þeim beri
sínum i Brussel í gær kalla heim | Ajatollahs Khomeinis, andlegs | heilög skylda til að myrða Sal-
man Rushdie, höfúnd bókarinn-
ar Söngvar Satans. Þá tilkynnti
utanríkisráðherra Bretlands,
Geoffrey Howe, að Bretar hefðu
ákveðið áð kalla heim alla fimm
sendiráðsstarfsmenn sína í Te-
heran. Howe vildi ekki svara því
hvort Bretar hyggðust slíta
stjórnmálasambandi við írani.
Sækja Ungveijar um aðild
að Fríverslimarbandalaginu?
Vestur-þýski utanríkisráðherr-
ann, Hans-Dietrich Genscher, hef-
ur sagt að Ungveijar verði að gera
víðtækari umbætur í stjómmálum
og efnahagsmálum áður en hægt
verði að ræða um aðild landsins
að EB. Tamas Beck, sem fer með
utanríkisverslun í ungversku
stjóminni, segir að mögulegt sé
að Ungveijar gangi fyrst í EFTA
til að „þjálfa sig“ áður en þeir
gangi í EB. Miklos Nemeth, for-
sætisráðherra Ungveijalands, hef-
ur sagt að aðild að EFTA myndi
ekki rekast á utanríkisstefnu
landsins en engin ákvörðun hafi
verið tekin í þessum efnum.
Fulltrúar Sovétstjórnarinnar
hafa enn ekki tjáð sig um þessar
bollaleggingar en ónafngreindir
heimildarmenn segja að stjórnin í
Búdapest muni ekki flana að neinu
heldur ráðfæra sig við Kremlveija
og meta efnahagslega kosti og
ókosti EFTA-aðildar áður en raun-
hæfar viðræður heflist.
Er formaður ungversku nefnd-
arinnar sem heimsækir EB, dr.
Matyas Szuros, var spurður álits
á hugmyndunum um aðild Ung-
vetja að EB sagði hann. „Því get
ég ekki svarað. Ég veit ekki hve-
nær sá dagur rennur upp að þetta
komi til álita." Athyglisvert er ta-
lið að hann skyldi ekki vísa hug-
myndinni alveg á bug.
Austurríkismenn eiga aðild að
EFTA. Samskipti Ungveija og
Austurríkismanna hafa aukist
gífurlega síðan takmörkunum á
ferðafrelsi Ungveija var aflétt á
síðasta ári.
Aðgerðir Breta ganga mun
lengra en samþykkt utanríkisráð-
herra Evrópubandalagsríkja í
Brussel í gær kveður á um. Howe
sagði að reynt hefði verið að koma
á eðlilegu stjómmálasambandi við
írani en nú sæu Bretar ekki lengur
ástæðu til að viðhalda því eins og
málin hefðu þróast upp á síðkas-
tið. Hann sagði að hótanir írana í
garð Salmans Rushdie „ógnuðu
eðlilegum samskiptum ríkja á milli
og yrði ekki við þær unað“.
Akvörðun utanríkisráðherranna
þýðir að þau aðildarríki sem ekki
hafa sendiherrá í Teheran munu
kalla heim valdamesta stjórnar-
erindreka sinn í landinu. Bretar
kalla heim sendiráðsritara sinn í
Teheran, Nicholas Browne.
Ráðherramir sögðu að áhugi
þeirra fyrir bættum samskiptum
við írani væri þó enn til staðar.
„En ef íranir eru sama sinnis verða
þeir að lýsa því yfir að þeir virði
alþjóðlegar skuldbindingar og jafn-
framt láta af ofbeldi eða hótunum
um að beita ofbeldi," sagði í yfir-
lýsingu þeirra.
Erkibiskupinn af Kantaraborg,
Robert Runcie, sem er trúarleiðtogi
70 milljóna manna víðs vegar um
heim sem eru í ensku biskupakirkj-
unni, sagði að það væri öllum ljóst
að útgáfa bókar Rushdie hefði
verið mikil móðgun við múhameðs-
trúarmenn. „En hversu mikil sem
gremja manna er fordæmi ég með
öllu áskoranir um manndráp,“
sagði erkibiskupinn. Runcie hvatti
1,5 milljónir múhameðstrúar-
manna í Bretlandi til að „sýna still-
ingu og varast að bijóta lög“.
Herskáir Líbanir, hliðhollir ír-
ansstjórn, sögðu í gær að þeir
tækju heils hugar undir áskorun
Ajatollahs Khomeinis um að myrða
beri Salman Rushdie.
Sjá ennfremur: „Khomeini
hvetur á ný . . bls. 18.