Morgunblaðið - 25.02.1989, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 25. FEBRÚAR 1989
Umsjónarmaðiir Gísli Jónsson
476. þáttur
Gylfi Þ. Gíslason um lagasmíð sína:
Hef haft mikla
að ræða. Hins vegar er auðvitað
fræðilegur möguleiki á hinu og
þvf tilgangslítið að stæla um
það. Það flækir þetta mál mjög,
að lýsingarorð eins og eystri og
vestri eru stundum óbeygð í
nútímamáli, en stundum beygð
eftir gömlu lagi. Þá segjum við
um BorgarQörð eystra, og
gæti þá eystra auðvitað verið
staðaratviksorð = fyrir austan.
Ekki veit umsjónarmaðiu- hvort
syðra er lýsingarorð eða atviks-
orð í frægri ljóðlínu eftir Einar
Benediktsson: Hann sat á Mos-
felli syðra, en þarna fínnst hon-
um syðra vera staðaratviksorð.
Hér er því um fullkomið álita-
mál að ræða, sem þeir félagar
stældu um.
2) Hér er umsjónarmaður á
öðru máli en bréfritari. Hann
segir og skrifan Ég hef beðið
eftir þessu. Vfst beygist sögnin
að bíða eftir 1. hljóðskiptaröð
eins og skrfða og Uða. En hún
er undantekning að því leyti, að
íjórða kennimynd (lh. þt.) er frá
fomu fari með e fyrir i, beðið
(eins og af biðja eftir 5. röð).
Prófessor Halldór Halldórsson
segir stutt og laggott f ís-
lenskri málfræði handa æðri
skólum, bls. 144—145: „Bíða
er f lh. þt. beðið. Annaðhvort
hefír hér orðið a-hljóðvarp(i>e)
eða orðið hafa áhrif frá biðja
(í Ih. þt hvk. beðið).“
Bæði í Lexicon poðtícum
Sveinbjamar og orðabók Fritzn-
ers yfír fommálið er málaleng-
ingalaust tekið fram að bfða sé
í 4. km. beðið. Þessi breyting
er því ævafora og löngu viðtekin.
Umsjónarmaður hefur nokkr-
um sinnum heyrt og séð „biðið"
f lýsingarhætti þátíðar af bíða.
Hann rámar f revfusöng, þar sem
heyrðist (minnir hann):
Þú ert eins og úrvalsliðið,
eftir þér ég hefi biðið.
Þetta tal þykir honum vont
og mætti Iíkja því við að vera
911 cn _ 91 Q7fi LÁRUSÞ.VALDIMARSSONframkvæmdastjori
L\ I JV ■ L I 0 / V LARUS BJARNASOM HDL. LOGG. FASTEIGNASALI
Til sýnis og söiu meðal annarra eigna:
Skammt frá Miklatúni
Stór og mjög góð aðalíbúö í tvíbýli um 150 fm auk geymsluriss. Efri
hæð: 3-4 herb., skáli, baö og svalir. Neðri hæð: 2 stórar stofur, skáli,
eldhús og snyrting. Nýlegt gler. Hiti og inngangur sér. Góður bílsk.
Teikn. og nánari uppl. aðeins ó skrifst.
í Norðurbænum i Hafnarfirði
Óvenju stór og góð 5 herb. íb. á 1. hæð 139,6 fm nettó. 4 rúmg. herb.
m. innb. skápum. Sórþvottahús og búr viö eldhús. Stór sjónvarps-
skáli. Geymsla í kj. Laus 1. júní nk.
Nýjar og glæsilegar í lyftuhúsum
2ja og 3ja herb. við Þangbakka og Austurströnd. Vinsamlegast leitið
nánari uppl.
4ra herb. íbúðir við
Ljósheima, Bugðulæk og Háaleitisbraut. Vinsamlegast leitið nánari
uppl.
í smfðum við Sporhamra
Úrvalsíbúðir 3ja og 4ra herb. Afh. fullb. u. trév. Öll sameign fullg.
Hverri íbúð fylgir sórþvottah og bflsk. Byggjandi Húni sf. Beðið eftir
húsnláni. Mjög góö greiösiukj. Kynnið ykkur teikningar og frágangsskil-
mála.
Sérbýli óskast
gegn útborgun með 4 svefnherb. Æskileg stærö 140-160 fm. Mikil
og góð útborgun. Losun 1. júlf—1. ágúst.
Fjöldi fjársterkra kaupenda.
AIMENNA
FASTEIGNASAL AN
LAUGAVEG118 SÍMAR 21150-21370
Ásgeir Ó. Einarsson í Reykja-
vík sendi mér gott bréf, og kem-
ur hér fyrri hluti þess ásamt
athugasemdum umsjónar-
manns:
„Ég er gamall stúdent og lenti
nýlega í stælum við samstúdenta
mína um orðin BorgarQörð
eystra. Ég tel eystra vera lýs-
ingarorð: B. eystri,(um) B.
eystra, (frá) B. eystra,(til)
B. eystra, en þeir félagar telja
þetta vera staðaratviksorð: (þar)
eystra og í öllum föllum eins.
Þannig er gagnstæði Qörður-
inn: B. vestri, eða syðri, (um)
B. vestra, eða syðra, Innri-
Hólmur * (um) Innra-Hólm,
Syðri-Lækur, (um) Syðra-Læk
o.s.frv.
Þá vil ég benda á leikrit sem
heitir Beðið í myrkri. Enginn
getur sagt um, hvort þetta þýðir
að biðja eða bíða í myrkri. Ég
tel fyrri þýðinguna rétta, en ef
það á að þýða að bíða, þá ætti
að standa: Biðið í myrkri.
Dæmi til samanburðar myndi ég
færa hér fram:
biða — beið — biðum — biðið
— no: bið
skrfða — skreið — skriðum —
skriðið — no:skrið
líða — leið — liðum — liðið —
no: (yfír)lið,
samanber draumvísuna:
Angur og mein — fýr Auðnarrein —
oft hafa skatnar IkKð.
Starkaðs bein nnd stóram stein
stundu hafa biðið.“
★
Hér lauk fyrri hluta bréfs
Ásgeirs Ó. Einarssonar. Um-
sjónarmaður hefur sett í þetta
flestar leturbreytingamar, en
bréfritari þó fáeinar sjálfur. At-
hugasemdir umsjónarmanns:
1) Hann hefur sömu tilfínn-
ingu og bréfritari varðandi
BorgarQörð eystri (eystra) og
hliðstæð dæmi. Honum fínnst
að í þessu dæmi sé fremur um
lýsingarorð en staðaratviksorð
ánægju af þess-
ari tómstundaiðju
kaþólskari en páfínn. Menn ættu
að láta sér sæma að hafa sama
tal og helgað er af aldalangri
hefð, allar götur frá eddukvæð-
um og íslendingasögum.
En um vísuna, sem Á.Ó.E.
tilfærir, er það að segja, að
umsjónarmaður kann hana í allt
annarri gerð og svohljóðandi:
Angur og mein fyr auðar rein
oft hafa skatnar þegið.
Starkaðs bein und stórum stein
um stundu hafa legið.
Sjá og um þetta Þjóðsögur
Jóns Amasonar, I. bindi, bls.
225 og m. bindi, bls. 305.
★
Sverrir Páll Erlendsson á
Akureyri mælir á þessa leið: Mér
þykir rétt að „standbæfarþegi"
sé nefndur biðill, því að það orð
er nú ekki lengur notað í sinni
gömlu, góðu merkingu. En þeir,
sem bíða fars á flugvöllum, em
auðvitað biðlar. Hvort þeir em
á biðilsbuxum má fara eftir
atvikum. Ef buxumar em orðnar
krumpaðar og kúrulegar af
langri bið, em þeir náttúrulega
á réttnefridum biðflsbuxum.
★
Gott þótti mér að sjá f les-
endabréfum Dags, að þar var
hvað eftir annað talað um bið-
stöð (flt. biðstöðvar) strætis-
vagnsins eða vagnanna. Þetta
er fyrirmyndarorð og er þá von-
andi búið að fá nauðsynlega
festu í málinu. Til skamms tíma
mátd iðulega sjá og heyra
ómyndina „stoppistöð" eða jafn-
vel „stoppisteð". En biðstöð
skal það vera.
★
Áslákur austan kvað:
Ljósið loftin fyllir heitir hljóm-
plata með lögum eftir Gyifa Þ.
Gíslason sem kom út hjá Fálkan-
um nýverið en þar syngja Qórir
einsöngvarar 20 lög hans. Þeir
eru Ólöf Kolbrún Harðardóttir,
Sigríður Ella Magnúsdóttir, Garð-
ar Cortes og Kristinn Sigmunds-
son. Ólafur Vignir Albertsson
leikur undir á pfanó en lögin eru
I útsetningu Jóns Þórarinssonar.
Er þetta Qórða hfjómplatan sem
Fálkinn gefur út með lögum eftir
Gylfa. Almenna bókafélagið gaf
út þessi 20 lög f bók árið 1985
og söng Garðar Cortes þau þá öll
á samkomu í Norræna húsinu. í
framhaldi af þvf kom upp sú hug-
mynd að gefa lögin einnig út á
hljómplötu.
— Eg kynnti þessi lög Gylfa þeg-
ar söngheftið kom út og söng ég
þau á samkomu f Norræna húsinu
við undirleik Ólafs Vignis Alberts-
sonar. Þetta var mjög skemmtilegt
og flutt við svona heimilisaðstæður
ef svo má segja, ég söng lögin af
blaði og fór jafnframt um þau nokkr-
um orðum. Mér fínnst alltaf gaman
að syngja lögin hans Gylfa - þetta
eru fallegar laglínur og Jón Þórar-
insson hefur útsett þau mjög smekk-
lega að mfnu mati.
Mörgþekktlög
Garðar segir að á plötunni séu
flest af þekktustu lögum Gylfa auk
nokkurra fleiri sem minna eru þekkt.
— Mér finnst Gylfí vera nokkurs
konar náttúrubam í tónlistinni að
því leyti að hann semur fallegar
laglínur sem menn hrífast af og
hann þarf ekki að sýna neitt eða
koma með nein ný sannindi í tón-
Gylfí Þ. Gfslason
sköpun sinni. Hann semur laglínur
eins og honum er eðlilegt og mér
finnst styrkur hans líka liggja í því
að hann velur góða texta - hann
velur gott efni til að semja út frá.
Lög Gylfa eru komin á tónleika-
skrár söngvara og nemendur f Söng-
skólanum verða til dæmis að kynna
sér þau og læra meðal laga annarra
tónskálda á vissum stigum f námi
sínu, segir Garðar ennfremur.
Gylfí Þ. Gfslason segist ekki hafa
flíkað tónsmíðum sfnum lengst af -
ekki viljað það meðan hann var á
kafi í stjómmálunum en eigi að sfður
eru mörg ár sfðan hann fyrst skrif-
aði lög við ljóð Tómasar Guðmunds-
sonar
Morgunblaðið/Þorkell
Frá tónleikum Kammersveitar Reykjavíkur og TAn»kJílii»fAlaga fg.
lands.
Glæsilegir tónleikar
Frá gljúfrunum til stjamanna eftír Olivier Messiaen
Tónllst
Við Falanga-fjallgarðsins rætur
í fimm þúaund daga og nætur
við heimsþrasið laus
stóð Laski á haus,
en loksins hann datt þó á fætur.
28611
Símatími 9-21
SKIPASUND: Einbýti-tvíbýii ca
1SS fm á þremur hæðum. Mikið end-
um. Ekki fullklárað. Óvenju fallegur
garöur. Hagst lán áhv.
KLEPPSVEGUR: 4ra herb. um
90 fm ib. á jarðh. í bl. Ib. er mikiö end-
um. 12 fm herb. í risi fylgir + snyrting
og 2 geymslur í kj. Nýl. veðdeildarf.
DUNHAGI: 100 fm vönduð ib. á
3. hæð ásamt herb. í kj. Aöeins í skipt-
um fyrir 3ja-4ra herb. ibúð á 1. hæð,
(ekki i blokk).
HVERAGERÐI: Atvinnuhús-
næði í byggingu um 420 fm grfl. Hann-
að til alhiiöa atvstarfsemi. Gott verð
og greiðslukjör fyrir tryggan kaupanda.
LINDARGATA: Góð 2ja herb
60 fm jarðh. r jámvörðu timburh. Mikið
endum. Laus fljótl. Skipti mögul.
ÞINGHOLTSSTRÆTI: 2ja
herb. um 40 fm ib. á 2. hæð í steinh.
Hús og Éighir
Grenimel 20
LúSSc Qteúrrsrson hfl
~^\pglýsinga-
síminn er 2 24 80
Jón Ásgeirsson
Kammersveit Reykjavíkur og Tón-
skáldafélags íslands, stóðu saman
að flutningi merkilegs tónverks eftir
tónsnillinginn Olivier Messiaen.
Þessir eftirminnilegu tónleikar voru
haldnir í Langholtskirkju sl. flmmtu-
dag við húsfylli og mikla hrifningu
áheyrenda.
Verkið sem flutt var, Frá gljúfrun-
um til stjamanna, er eitt þýðingar-
mesta hljómsveitarverk hans, ásamt
stórvirkinu Turangalila-sinfóníunni
og Chronochromie. Auk þess liggja
eftir hann ekki minni verk í lengd
og umfangi fyrir píanó og orgel og
einnig kammerverk fyrir alls konar
samsetningar hljóðfæra. Messiaen
hefur verið óþreytandi könnuður
nýrra vinnubragða í tónsköpun og
leitað fanga víða um heim, ( austur-
lenskri tónlist, tónmenningu indfána
Suður- Ameríku og síðast en ekki
síst hlustað næmu eyra eftir hljóð-
heimi náttúrunnar og má vel muna,
að Heimdallur var sagður hafa séð
jafnt nótt sem dag hundrað rastir
frá sér, þurft minni svefn en fugl
og heyrt gras vaxa „á jörðu eða ull
á sauðum og allt það er hræra lætur".
En það eru ekki vinnubrögðin sem
eru eina inntak leitar hans, þvl leit
hans beinist að sköpunarverki Guðs
og hann skilur sína eigin tónsköpun
sem þátt ( hinni síverandi og heilögu
framvindu sköpunarverksins. Söngur
fuglanna er guðlegur og f náttúruna
eru ristar dularfullar leyndarrúnir en
allur vísdómur mannanna nær aðeins
yfir brot af undrum sköpunarverks-
ins. Messiaen predikar ekki en hann
túlkar aðdáun sfna og upphafna
hrifningu og það er sú gjöf sem er
svo mikilvæg, að menn leggja við
eyra og undrast.
Til sölu landmikil jörð
ca 20 km frá Reykjavík. Liggur að sjó. Nýlegt íbúðarhús
með bílskúr. Námu- og hitaréttindi.
Tilboð sendist auglýsingadeild Mbl. fyrir 1. mars. merkt:
„Jörð - 12611“.