Morgunblaðið - 06.04.1989, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 6. APRIL 1989
25
Ólafur Ragnar Grímsson Qármálaráðherra heilsar Einari Ólafssyni formanni Starfsmannafélags
ríkisins þegar fundur forráðamanna BSRB og þriggja rðaherra hófst í stjórnarráðshúsinu.
Tilbúnir að semja á
sama grunni og BSRB
- segir Ásmundur Stefánsson
forseti Alþýðusambands íslands
„Við höfum lýst yfir vi\ja okkar til þess að taka upp samninga-
viðræður á þeim grundvelli sem nú liggur á borðum hjá BSRB
og jQármálaráðuneytinu," sagði Ásmundur Stefánsson, forseti
ASI, eftir að fundi hafði verið frestað í gær. Forsvarmenn
ASÍ, VSÍ og VMS munu hittast seinnipartinn í dag í húsnæði
ASI, en formlegur fúndur samninganefndanna verður ekki.
Miklar hræringar
viðræðna ríkisins
FUNDUR samninganefiida
Bandalags starfsmanna rikis og
bæja og Samninganefndar ríkis-
ins, sem hófst í fyrrakvöld, stóð
alla nóttina til klukkan níu um
morguninn er honum var frestað
fram yfir ríkisstjórnarfund, sem
hófst um það leytið. Útlínur að
samkomulagi voru þá fyrir
hendi, að þvi tilskyldu að stjórn-
völd féllust á verðstöðvun og
fast gengi. Þá var samninga-
fúndi Bandlags háskólamennt-
aðra ríkisstarfsmanna og stjórn-
valda hætt um tvö leytið í fyrri-
nótt, eftir að stjómvöld höfðu
reifað tilboð, sem hefði svipaðan
kostnaðarauka i för með sér og
það sem var í umræðunni við
BSRB.
Fundum með báðum þessum
aðilum var framhaldið eftir hádeg-
ið. Forsvarsmenn BSRB töldu þau
svör sem samningamenn ríkisins
báru þeim af ríkisstjómarfundinum
ekki nægilega skýr og því gengu
þeir á fund formanna stjómar-
flokkanna þriggja á sjötta tíman-
um. Þar var þeim tjáð að ríkis-
stjómin gæti ekki bundið hendur
sínar varðandi gengisskráningu og
algerri verðstöðvun hafnað, en því
lýst yfir að stjómvöld væm reiðu-
búin til þess að ræða þau mál frek-
ar.
Fréttir af því samkomulagi sem
virtist í burðarliðnum í viðræðum
BSRB og stjómvalda settu strik í
viðræður Alþýðusambands íslands,
Vinnuveitendasambands íslands og
Vinnumálasambands samvinnufé-
laganna. Fundur þessara aðila
hófst klukkan eitt eftir að þeir
höfðu átt fundi með ríkisstjóminni
sitt í hvoru lagi um morguninn, þar
sem staðan í viðræðunum var
kynnt ríkisstjóminni. Fyrirfram
hafði verið búist við að það reyndi
á hvort samkomulagsgrundvöllur
í kjölfar
og BSRB
væri fyrir hendi, en vinnuveitendur
bmgðust ókvæða við þeim launa-
hækkunum sem fregnir hermdu að
stjómvöld hefðu boðið BSRB.
Fundi var frestað um fímm leytið
og ætluðu forsvarsmenn fiskvinnsl-
unnar að leita eftir skýrari svömm
hjá stjómvöldum, en þeir höfðu
fengið um morguninn og hitta sjáv-
arútvegsráðherra að máli.
„Það stendur ekki á okkur að
halda áfram út frá þeirri línu sem
þar er mörkuð. Það vefst hins
vegar fyrir gagnaðilum okkar og
þeir telja sig þurfa að fá skýrari
svör við ýmsum atriðum af hálfu
ríkisvaldsins áður en þeir stigi
fleiri skref og við verðum auðvit-
að að beygja okkur fyrir þeirri
staðreynd. Málið er því í bið-
stöðu," sagði Ásmundur.
Aðspurður hvort þetta útspil
stjómvalda hefði auðveldað eða
torveldað samningagerðina,
sagði Ásmundur að það væri
ekki hægt að meta það fyrr en
í dag. ,Við þurfum að sjá betur
hvað gagnaðilar okkar em reiðu-
búnir til þess að gera. Samning-
ar nást ekki nema báðir aðilar
verði sammála um það. Við höf-
um vonast til þess að að ná samn-
ingum án þess að það kæmi til
átaka og ég vona það enn.“
Ásmundur sagði að sam-
kvæmt þeim upplýsinum sem
hann hefði um þann samning
sem væri í burðarliðnum milli
BSRB og stjómvalda, svaraði
hann til 9-10% launahækkunar.
Steftit í efiiahagslegt stórslys
- segir Þórarinn V. Þórarinsson, framkvæmdastjóri Vinnuveitendasambandsins
„Ég undrast það ábyrgðaleysi sem komið hefur fram og birtist
í þeim samningsdrögum sem okkur er tjáð af Alþýðusambands-
forystunni að fyrir liggi milli Qármálaráðherra og samtaka opin-
berra starfsmanna. Ef þær launatölur sem þar eru nefndar eru
framreiknaðar fyrir þjóðfélagið allt til heils árs erum við að tala
um eitthvað sem er af stærðargráðunni 15 þúsund milljónir.
Þessar milljónir eru ekki til og þetta getur ekki leitt annað yfir
okkur en mjög mikla aukningu á verðbólgu, samfara hækkun
vaxta og frekari gjaldþrotum íslenskra fyrirtækja. AUt leiðir
þetta til þess að atvinnutækifærum hlýtur að fækka,“ sagði Þórar-
inn V. Þórarinsson, framkvæmdastjóri VSÍ, í samtali við Morgun-
blaðið eftir að samningafúndi með ASÍ hafði verið frestað seinni-
partinn í gær.
„Þetta er slys, þetta er efna-
hagslegt stórslys sem hér er stefnt
í, framkallað af ábyrgðarleysi og
undir því getum við ekki starfað.
Við treystum okkur ekki að taka
fyrir nefíð og henda okkur úti
þann damm, sem þarna hefur
verið grafínn. Sjávarútvegsfyrir-
tækin innan okkar raða eru rekin
með halla upp á 3% og ef þau
eiga að hækka laun um þetta án
þess að það sé borið uppi af geng-
isbreytingu, þýðir þó ósköp ein-
faldlega rekstrarstöðvun, “ sagði
Þórarinn.
Hann sagði að atvinnufyrirtæk-
in og launþegar í landinu stæðu
undir skattheimtu ríkisins. Það
væri ekki hægt að sættast á að
ríkisvaldið markaði tekjustefnu
gagnvart sínum starfsmönnum
með öðrum hætti en gerðist á al-
mennum vinnumarkaði. Atvinn-
ulífið stæði ekki undir þessum
launahækkunum og það væri
hans skoðun að ef atvinnulífið
gæti það ekki, þá gæti ríkissjóður
það ekki heldur.
„Ríkissjóður hefur að sönnu
skattheimtuvaldið og hefur beitt
því ótæpilega á þessu ári gagn-
vart einstaklingum og fyrirtækj-
um. Hafi það orðið niðurstaða
fjármálaráðherra að eitthvað hafí
verið misreiknað í forsendum fjár-
laga, þannig að þar hafi reynst
duldir sjóðir, þá hefði verið nær
að deila því út til allra launa-
manna, en ekki bara sumra."
Aðspurður hvort hann kynni
einhverja skýringu á þessu útspili
fjármálaráðherra, sagði Þórarinn:
„Það er ekkert nýtt að stjóm-
málamönnum hafi brostið
pólitískt þrek til þess að fram-
fylgja ábyrgri launastefnu. Þessi
fjármálaráðherra hefur að vísu
síðustu vikumar sýnst ætla að
hafa þrek til að fást við þau erf-
iðu viðfangsefni sem felast í því
að gera ábyrga samninga um
kaup og kjör. En einhverra orsaka
vegna virðist það þrek skyndilega
hafa bilað.“
Hraðfrystihús Stöðvargarðar;
Eiginfjárstaða nei-
kvæð um 192 millj. kr.
EIGINFJARSTAÐA Hraðfrysti-
húss Stöðvarfjarðar hf. var nei-
kvæð um 192 milijónir króna um
síðustu áramót en í árslok 1987
var hún neikvæð um 86 milljónir
króna, að sögn Björns Hafþórs
Guðmundssonar, nýkjörins
stjórnarformanns fyrirtækisins
og sveitarstjóra Stöðvarhrepps.
Bókfært tap Hraðfrystihúss
StöðvarQarðar var 71 milljón
króna árið 1988 á móti 1,6 miHj-
óna króna hagnaði árið 1987.
Fimm mánaða greiðslustöðvun
fyrirtækisins lýkur 22. apríl
næstkomandi.
öðmm togara Hraðfrystihúss
Stöðvarfyarðar, Álftafelli SU, sem
strandaði á milli Stöðvarfjarðar og
Fáskrúðsfjarðar 27. febrúar síðast-
liðinn. Skipið hefði farið suður til
viðgerðar á laugardaginn fyrir
páska og áætlað væri að 4 til 6
vikur tæki að gera við það.
Sjávarútvegsráðherrar Norðurlandanna. Frá vinstri eru Arnfinn Kallsberg Færeyjum, Ule Norrdak
Finnlandi, Bjarne Mork Eidem Noregi, Halldór Ásgrímsson, Lars Gammelgárd Danmörku, Kaj Egede
Grænlandi og Karl Jörgen Álandseyjum.
Sjávarútvegsráðherrar Norðurlanda staðfesta samstarfsáætlun:
Rætt um afstöðu tíl viðskiptaþvingana
Sjávarútvegsráðherrar Dana og Finna segjast geta stutt takmarkað-
ar vísindaveiðar á hvölum ef þær leggja til vitneskju um stærð stofii-
anna. Sjávarútvegsráðherrar Norðurlandanna staðfestu á fundi í
Reykjavík í gær samstarfsáætlun Norðurlandaráðs um sjávarútvegs-
mál og í áætluninni er m.a. gert ráð fynrir að veija 3 milljónum dan-
skra króna til rannsókna sem tengjast vistkerfi hafsins, m.a. á sel og
öðrum sjávarspendýrum svo sem hvölum.
„Hagnaður af rekstri Hraðfrysti-
húss Stöðvaríjarðar árið 1988 var
15,6 milljónir króna eftir afskriftir,
en fyrir fjármunatekjur og fjár-
magnsgjöld, á móti 10,8 milljónum
króna árið 1987. Fyrirtækið á inni
umsókn hjá Hlutafjársjóði en það
er ekki búið að taka hana fyrir
ennþá,“ sagði Bjöm Hafþór í sam-
tali við Morgunblaðið. Hann sagði
að Guðjón Smári Agnarsson hefði
látið af störfum sem framkvæmda-
stjóri Hraðfrystihúss Stöðvarfjarð-
ar á aðalfundi fyrirtækisins, sem
haldinn var um síðustu mánaða-
mót, og stjórn þess leitaði nú að
öðmm manni í starfið.
Bjöm Hafþór sagði að Stálsmiðj-
an hefði boðið lægst í viðgerðina á
Halldór Ásgrimsson sjávarútvegs-
ráðherra lagði fram á fundinum til-
lögu um að Norðurlöndin tækju sam-
eiginlega afstöðu til viðskiptaþving-
ana, sem beinst hafa gegn einstökum
löndum Norðurlanda vegna veiða á
sjávarspendýrum. Ekki fékkst niður-
staða og verður málið rætt frekar á
næsta fundi ráðherranna.
Svíar, Danir og Finnar hafa verið
á móti vísindaveiðum íslendinga í
Alþjóðahvalveiðiráðinu, en á blaða-
mannafundi eftir fund norrænu sjáv-
arútvegsráðherranna sagðist Halldór
Ásgrímsson telja að afstaða Norður-
landanna til þessara mála væri líkari
en margir héldu. Það væri sameigin-
leg skoðun þeirra að vernda þyrfti
dýratofna. Og sameiginlegur áhugi
væri á að auka rannsóknir á sam-
spili sjávarspendýra og fiskistofna.
Hins vegar væri ljóst, að skiptar
skoðanir væm um hvalveiðar, sem í
mörgum tilfellum stafaði af því að
vitneskju vantaði um stofnstærð
hvalategunda, og margir héldu þvi
að einstakar tegundir væm í útrým-
ingarhættu.
Lars Gammelgárd, sjávarútvegs-
ráðherra Danmerkur, sagði að
ágreiningur væri milli einstakra
Norðurlanda um þessi mál. Meiri-
hluti dönsku þjóðarinnar væri þeirrar
skoðunar að ekki ætti að veiða hvali
og seli. Því gæti danska stjómin
ekki stutt hvalveiðar í atvinnuskyni.
Hann sagði þó aðspurður að hann
hefði ekki á móti hvalveiðum í í
vísindaskyni, ef þær veittu ótvíræðar
vísindalegar upplýsingar.
Ule Norrdak, sjávarútvegsráð-
herra Finnlands, sagði að fínnska
ríkistjómin væri á móti hvalveiðum.
Hins vegar teldu Finnar mikilvægt
að fá meiri upplýsingar um sjávar-
spendýr, og styddu vísindaáætlanir
sem miðuðu að því. Aðspurður sagði
Norrdak, að hann skildi vel, að Is-
lendingar teldu einhveijar hvalveiðar
í vísindaskyni nauðsynlegar. Þannig
leyfðu Finnar veiðar á 5 selum í ár
í vísindaskyni, þótt selir væm alfrið-
aðir í landinu, þar sem líffræðilegar
upplýsingar skorti.
Samstarfsáætlunin um sjávarút-
veg gerir ráð fyrir auknu samstarfi
milli landanna á sviði sjávarútvegs-
mála, rannsókna sem tengjast sjáv-
arútvegi, markaðsmáum og fiskeldi.
Af hálfu Grænlendinga kom fram
tillaga um samstarf í markaðsmálum
fyrir sjávarafurðir, og verður sú til-
laga skoðuð nánar.