Morgunblaðið - 13.05.1989, Blaðsíða 1

54 SIÐUR B OG LESBOK
STOFNAÐ 1913
106. tbl. 77. árg.
LAUGARDAGUR 13. MAÍ 1989
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Liðsauki til
Panama
Bandarískir landgönguliðar
aka brynvagni út úr Starlift-
er-flutningavél í Panama í
gær. George Bush Banda-
ríkjaforseti hefur ákveðið
að styrkja 10.300 manna
herlið Bandaríkjanna í Pa-
nama með nærri 2.000 her-
mönnum. Samhliða hófst
flutningur á óbreyttum
bandarískum ríkisborgurum
í' Panama til bandarískra
herstöðva í landinu. Ráða-
menn í landinu fordæmdu
liðsflutningana og sögðu þá
jafngilda stríðsyfirlýsingu.
Bandarísk stjórnvöld leita
enn sátta við Manuel Nori-
ega hershöfðingja og hafa
í samvinnu við spönsk yfir-
völd boðið honum hæli á
Spáni.
Atlantshafsbandalagið:
Reuter
Fagna tillögum
um fækkun hefð-
bundinna vopna
skammdræg vopn, samanborið við
4.500 hjá NATO. Atlantshafs-
bandalagið hefur 88 skotpalla í
V-Þýskalandi og rúmlega 700 eld-
flaugar.
Edúard Shevardnadze utanríkis-
ráðherra Sovétrílqanna kom í gær
til Vestur-Þýskalands til viðræðna
við þarlenda ráðamenn. Helmut
Kohl kanslari sagði eftir fund með
ráðherranum að tillögur Gor-
batsjovs hvað varðar skammdrægu
flaugamar auðvelduðu NATO og
Varsjárbandalaginu að ná sam-
komulagi um takmörkun slíkra
vopna.
Brussel, frá Kristófer M. Kristinssyni, fréttaritara Morgnnblaðsins.
JAMES A. Baker, utanríkisráðherra Bandaríkjanna, gerði Atlants-
hafsráðinu í Brussel grein fyrir viðræðum sínum við sovéska ráða-
menn í Moskvu á fúndi ráðsins í gær. í yfirlýsingu sem birt var eft-
ir fúndinn er því fagnað að Sovétríkin skuli nú leggja fram ákveðn-
ar tillögur um fækkun hefðbundinna vopna og sömuleiðis hugmynd-
um Gorbatsjov um einhliða fækkun skammdrægra eldflauga i Evr-
ópu. Tillögur Sovétmanna um fækkun í hefðbundnum herafla skipta
miklu máli fyrir framhald viðræðna austurs og vesturs í Vínarborg.
Atlantshafsbandalagið lagði fram tillögur sínar strax í byrjun við-
ræðnanna og fram undir þetta hefúr verið beðið eftir tillögum Var-
sjárbandalagsins.
Gorbatsjov lagði til að næstu sjö
árin yrði herafli skorinn svo niður
hjá NATO og Varsjárbandalaginu
að eftir stæðu hvorum megin 1,350
milljón hermenn, 1.500 árásarflug-
vélar, 1.700 þyrlur, 20.000 skrið-
drekar, 24.000 fallbyssur og önnur
stórskotaliðsvopn auk 28.000 bryn-
dreka. í Brussel er litið svo á að
stórt skref hafi verið stigið, en fram
undan er að.skoða tillögumar og
bera þær saman við tillögur NATO.
Öllu meiri varkámi gætir gagn-
vart hugmyndum Gorbatsjov um
einhliða fækkun skammdrægra eld-
flauga í Evrópu. A það er bent að
á síðustu áram hafi NATO eytt ein-
hliða 2.400 vopnum af þessari gerð
og yfirburðir Sovétríkjanna og
bandamanna þeirra séu umtalsverð-
ar. Tillögur Gorbatsjovs fela í sér
fækkun um samanlagt 500 kjarna-
odda; 284 í eldflaugum, 166 sem
tilheyra flugher og 50 hjá stór-
skotaliði. Þessi vopn hyggst Gorb-
atsjov flytja frá Evrópu; eftir sem
áður verða þau til reiðu í geymslum
í Sovétríkjunum. Talið er að Var-
sjárbandalagsríkin ráði yfir tæplega
1.800 skotpöllum fyrir skamm-
drægar eldflaugar sem flestir era
í Tékkóslóvakíu og Austur-Þýska-
landi. Vestan Úralfjalla er áætlað
að Varsjárbandalagið hafi alls rösk-
lega 4.000 skammdrægar eldflaug-
ar og yfir 10.000 kjamaodda í
Reuter
Mótmæli múslíma íKína
Um 4.000 múslímar úr röðum kínverskra náms- móðgun við múhameðstrúarmenn. Námsmenn í Kína
manna gengu í gær um Pekingborg til að mótmæla búast nú til að efna til víðtækra mótmæla gegn
bók, sem gefin hefur verið út í Kína og fjallar um stjómvöldum á mánudag er Míkhaíl Gorbatsjov kem-
kynlífsvenjur þarlendra múslíma. Telja þeir hana ur til leiðtogafundar við Deng Xiaoping.
Washington. College Station i Texas. Reuter. Daily Telegraph.
GEORGE BUSH Bandarikjafor-
seti hrósaði í gær Míkhaíl Gorb-
atsjov Sovétleiðtoga fyrir umbóta-
stefnu hans og hvatti Sovétmenn
til að halda áfram á þeirri braut.
I í ræðu sem hann flutti í Texas
sagði hann ennfremur að stefha
Bandaríkjamanna gagnvart Sov-
étrikjunum fælist ekki lengur í því
I fyrst og fremst að hindra útþenslu
þeirra heldur vildu þeir nú geta
boðið Sovétmenn velkomna í sam-
félag þjóða heimsins. Baráttan
gegn útþenslustefnu kommúnista
var gerð að grundvallaratriði í
bandarískri utanríkisstefnu fyrir
um 40 árum.
Bush sagði að Bandaríkjamenn
vildu fullvissa sig um að framfarir í
efnahags- og stjórnmálum kommún-
istaríkjanna væra raunveralegar og
til frambúðar. Forsetinn lagði til að
Sovétmenn rifu niður jámtjaldið til
að sýna að þeir vildu fijálsari sam-
skipti og jafnframt að Vesturveldin
og Austantjaldsríkin gerðu með sér
samning um að leyfa gagnkvæmt
flug óvopnaðra könnunarvéla yfir
löndum sínum til að fylla upp í eyður
í upplýsingum gervihnatta stórveld-
anna um hemaðarbúnað. Einnig
hvatti hann Sovétmenn til að vinna
að friðsamlegri lausn staðbundinna
deilumála.
„Hver hefði getað ímyndað sér að
skýrt yrði frá umræðum miðstjómar
kommúnistaflokksins á forsíðu Pröv-
du og andófsmaðurinn Andrej Sak-
harov tæki sæti í valdastofnun? Hver
hefði getað séð fyrir sér leiðtoga
Sovétríkjanna þar sem hann reynir
að vinna skoðunum sínum fylgi hjá
almenningi á götum Moskvu og
Washington? Allt er þetta stórkost-
legt og gerir vonir okkar bjartari,“
sagði forsetinn.
Hann sagði að Bandaríkjamenn
væra reiðubúnir að veita Sovétmönn-
um bestu viðskiptakjör sem þeir byðu
þjóðum ef Sovétstjómin veitti þegn-
um sínum fullt ferðafrelsi. Jafnframt
hvatti hann Sovétmenn til að leyfa
fleiri flokkum að starfa og virða
mannréttindi.
Bush ræddi ekki um síðustu af-
vopnunartillögur Gorbatsjovs en
sagði að Sovétmenn yrðu að gera
víðtækar ráðstafanir til að umskipti
yrðu í öryggismálum heimsins:
„Fækkið í sovéskum heijum. Nokkuð
hefur þegar miðað í þeim efnum en
Varsjárbandalagið ræður enn yfir
30.000 skriðdrekum, meira en helm-
ingi fleiri fallbyssum og hermennirn-
ir eru mörg hundruð þúsund fleiri
en hjá Atlantshafsbandalaginu...
Standið við loforð Sovétríkjanna í lok
síðustu heimsstyijaldar, en þá hétu
þau að styðja sjálfstæði allra þjóða
i Austur- og Mið-Evrópu. Þetta
krefst þess sérstaklega að Brez-
hnev-kenningin verði lýst ómerk.“
Atkvæðagreiðsla hjá WHO:
PLO bíður ósigur
Genf. Reuter.
Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin (WHO) frestaði í gær um eitt ár
ákvörðun um hvort Frelsissamtök Palestínu, PLO, fá aðild að stofnun-
inni. Gífiirlegur Qárhagsvandi blasti við WHO ef PLO hefði fengið
aðild því Bandaríkin höfðu hótað að hætta framlögum til stofiiunarinn-
ar ef af því yrði.
Litið er á ákvörðun WHO sem
áfall fyrir þá viðleitni Yassers Ara-
fats að afla hinu nýstofnaða ríki
Palestínumanna viðurkenningar en
WHO átti að vera hlið PLO að Sam-
einuðu þjóðunum.
83 ríki greiddu atkvæði með því
að fresta ákvörðun en 43 voru á
móti. Hiroshi Nakajima, forstöðu-
maður WHO, hafði eindregið varað
fulltrúa á ársþingi stofnunarinnar við
því að samþykkja umsókn PLO um
aðild.
Bush Bandaríkjaforseti hrósar umbótastefiiu Gorbatsjovs:
Sovétmenn velkomnir í
samfélag þjóða heimsins