Morgunblaðið - 14.05.1989, Blaðsíða 8

8
MOKGÚNÉ
laðið DAGiBÓK SUNNUDAGUR 14. MAÍ 1989
T TA A C*er sunnudagur 14. maí. Hvítasunnudagur. 134.
1 UAvj dagur ársins 1989. Árdegisflóð í Reykjavík kl.
1.40 og síðdegisflóð kl. 14.30. Sólarupprás í Rvík kl. 4.16
og sólarlag kl. 22.34. Myrkur kl. 24.16. Sólin er í hádegisstað
í Rvík kl. 13.24 og tunglið er í suðri kl. 21.15. (Almanak
Háskóla íslands.)
Að lokum: Styrkist nú í Drottni og í krafti máttar hans.
(Efes. 6,10).
ÁRNAÐ HEILLA
)7A ára afmæli. í dag,
I vl hvítasunnudag, 14.
maí, er sjötug frú Anna
María Maríanusdóttir,
Nönnufelli 1, Breiðholts-
hverfi. Hún ætlar að taka á
móti gestum uppi á 3. hæð í
Brautarholti 30 í dag, af-
mælisdaginn, milli kl. 16 og
19.
FRÉTTIR_________________
í DAG, sunnudag, hefst
helgavika. Svo nefnist vikan
sem hefst með hvítasunnu-
dagi. í dag er vinnuhjúaskil-
dagi. Vinnuhjúaskildagi hinn
forni (í gamla stíl): 3. maí
(krossmessa á vori), dagur
sem ráðning vinnufólks hefur
miðast við frá fomu fari, seg-
ir í Stjömufræði/Rímfræði.
Þá er í dag mæðradagurinn.
HÁSKÓLI íslands. í tilk. frá
menntamáiaráðuneytinu í
Lögbirtingi segir að forseti
íslands hafi skipað dr. Er-
lend Haraldsson dósent
prófessor í sálarfræði við fé-
lagsvísindadeild Háskólans
ogtók sú skipan gildi 1. apríl.
AKUREYRI. Heilbrigðis- og
tryggingamálaráðuneytið
tilk. í sama blaði að Hallur
Þorgils Sigurðsson læknir
hafi verið skipaður til þess
að vera heilsugæslulæknir á
Akureyri og muni hann taka
þar til starfa 1. júní nk. Muni
honum þá frá sama tíma
verða veitt lausn frá störfum
heilsugæslulæknis á Dalvík.
LISTASAFN Siguijóns
Ólafssonar, Laugamestanga,
verður opið hvítasunnudag-
ana kl. 14 til 17.
KVENFÉL. Seljasóknar.
Nk. þriðjudag verður byrjað
að taka við greiðslum vegna
vorferðar félagsins og verður
tekið á móti greiðslunum í
kirkjumiðstöðinni.
PÓSTSTIMPLAR. í tilk. frá
Póst- og símamálastofnun
segir frá því að í tilefni af
hirðisheimsókn Jóhannesar
Páls II. páfa hingað til lands-
^Mv/
1989
A.
D-
t=i
CO

o<2S-05- ?S*A0
N-
XI-
N-
&
o7
-f
%
* %
* •§

ins. Búinn hefur verið til sér-
stakur dagstimpill, sem verð-
ur notaður í aðalpósthúsinu,
Pósthússtræti, komudag
páfa, hinn 3. júní nk. Eins
verður opnað sérstakt póst-
hús á ráðstefnu íþróttamála-
ráðherra Evrópuráðsins,
sem fram fer hér í Reykjavík
dagana 31. maí og 1. júní nk.
Verður þessi ráðstefna á
Kjarvalsstöðum. Verður hið
sérstaka pósthús af því tilefni
starfrækt þar.
KROSSGATAN
B
9
ffl
13
n ■ _
H'LJÉZ
|22 23 24
LÁRÉTT: — 1 kústum, 5
fiskur, 8 híma, 9 til sölu, 11
árafjöldi, 14 fúsk, 15 um-
hyggjusemi, 16 jurt, 17 þeg-
ar, 19 visnað gras, 21 beltið,
22 gamla, 25 happ, 26 vein-
ar, 27 tangi.
LÓÐRÉTT: - 2 tryllta, 3
dvelja, 4 úldin, 5 vitrar, 6
skemmd, 7 spils, 9 veiðir vel,
10 tungumálið, 12 tuskan, 13
laghnífs, 18 borðandi, 20
verkfæri, 21 kvæði, 23 lést,
24 rykkom.
LAUSN SÍÐUSTU KROSSGÁTU:
LÁRÉTT: — 1 fálki, 5 askar, 8 Óðinn, 9 villu, 11 gæsin,
14 nói, 15 natin, 16 nárar, 17 inn, 19 lóan, 21 ansa, 22
ungling, J25 tes, 26 áli, 27 ati.
LOÐRÉTT: — 2 ári, 3 kól, 4 Iðunni, 5 anginn, 6 snæ, 7
aki, 9 vandlát, 10 látlaus, 12 stranga, 13 nartaði, 18 núll,
20 NN, 21 an, 23 gá, 24 II.
Það er nú varla hægt að ætlast til að við komum öðruvísi en veltandí og rúllandi heim eftir
svona svakalegt geim, Danni minn ...
ERLENDIS:
1610: Ofstækismaðurinn
Francois Ravaillac ræður
Hinrik IV. af Frakklandi af
dögum og Loðvík XII., 9 ára,
tekur við, en Maria de Medici
verður ríkisstjóri.
1702: Karl XII. tekur Varsjá.
1791: Comwallis lávarður
steypir Tippoo af Mysore af
stóli í Seringspatam á Ind-
landi.
1796: Edward Jenner gerir
fyrstu árangursríku tilraun
sína með bólusetningu.
1811: Lýst yfír stofnun lýð-
veldis í Paraguay.
1842: Blaðið „IHustrated Lon-
don News“ hefur göngu sína. .
1921: Kosningasigur fasista
á Ítalíu.
1940: Heimavarnarlið í Bret-
landi stofnað.-
1945: Lýðveldi stofnað í Aust-
urríki.
1948: Umboðsstjórn Breta í
Palestínu lýkur og ísraelsríki
stofnað með Chaim Weizman
fyrir forseta og David Ben
Gurion fyrir forsætisráð-
herra. Arabasveitin gerir
innrás í Palestínu og sækir
inn í Jerúsalem.
1964: Níkíta Khrústsjov, for-
sætisráðherra Rússa, opnar
Aswan-tífluna í Egyptalandi.
1972: Japanir fá aftur yfir-
ráðin á eyjunni Okinawa eftir
27 ára bandarísk yfirráð.
1973: Fyrstu Skylab-geim-
rannsóknarstöðinni skotið á
loft.
1975: Kunngert að banda-
rískir landgönguliðar hafi
tekið bandaríska kaupskipið
Mayaguez af Kambódíu-
mönnum og sökkt þrem her-
skipum þeirra.
1976: Indveijar og Pakistan-
ar taka upp stjórnmálasam-
band eftir fimm ára hlé.
1979: Bandaríkin og Kína
semja um viðskipti eftir 30
ára hlé.
HÉRLENDIS:
1912: Kristján konungur X.
verður konungur við lát Frið-
riks VIII.
1937: Hátíðlega haldið 25 ára
stjórnarafmæli Kristjáns X.
1945: Veðurfregnum útvarp-
að í fyrsta sinn síðan ísland
var hemumið.
1946: Sláturhúsbrunni á
Akranesi.
1965: Fyrsta Fokker Friend-
ship-flugvél Flugfélags ís-
lands kemur.
Afinæli. Þýski eðlisfræðing-
urinn Gabriel Fahreinheit
(1686 — 1736). Breski rithöf-
undurinn Sir Hall Caine og
þýski hljómsveitarstjórinn
Otto Klemperer (1895 —
1973).
SKIPIN_______________
REYKJAVÍKURHÖFN:
Nú um helgina er togarinn
Viðey væntanlegur úr sölu-
ferð. Togarinn Siglfirðingur
fór til veiða. Á morgun kemur
togarinn Ottó N. Þorláksson
inn til löndunar. Þá fer togar-
inn Ásbjörn á veiðar. Valur
er væntanlegur að utan. Á
þriðjudag em þessi skip vænt-
anleg að utan: Jökulfell og
Selfoss, svo og Helgafell og
Grundarfoss. Em Selfoss og
Grundarfoss með komfarm.
í Sundahöfn hefur færeyskt
flutningaskip, Sagaland, leg-
ið frá því á mánudaginn var.
Það fæst ekki losað, rúmlega
1.450 tonn af dýrafóðri,
vegna verkfalls náttúmfræð-
ingafélagsins.
HAFNARFJARÐAR-
HÖFN: í fyrrakvöld kom
Hera Borg af ströndinni. í
gær kom frystitogarinn Ýmir
inn til löndunar. I dag er tog-
arinn Jón Kjartansson vænt-
anlegur inn og að utan er
MANNAMÓT
ÞJOÐHATIÐARDAG-
UR Norðmanna er nk. mið-
vikudag og minnast Norð-
menn þess að þann dag em
liðin 175 ár frá gildistöku
norsku stjómarskrárinnar.
Að vanda koma Norðmenn
og Noregsvinir hérlendis sam-
an þjóðhátíðardaginn. Heijast
þessi þjóðhátíðarhöld þeirra
kl. 9.30 suður í Fossvogs-
kirkjugarði. Þar leggur
sendiherra Norðmanna,
Per Aasen, blómsveig við
minnisvarða norskra flug-
manna úr heimsstyijöldinni.
Síðan verður farið í Norræna
húsið og þar verður dagskrá
fyrir böm kl. 10.30. Skrúð-
ganga verður frá Norræna
húsinu að Neskirkju og þar
verður þjóðhátíðardagsguðs-
þjónusta, prestur sr. Guðni
Gunnarsson stúdentaprest-
ur. Áður en ræða dagsins
verður flutt þar í kirkjunni
af norska þingmanninum fru
Liv Aasen flytur Knut
Ödegaard skáld inngangsorð.
Athöfninni í kirkjunni lýkur
með söng Hamrahlíðarkórs-
FÉL. svæðameðferð
hafði ráðgert að hafa opið hús
nk. miðvikudag, 17. þ.m., en
það verður ekki af óviðráðan-
legum ástæðum. Aðalfundur
félagsins verður 29. maí nk.
Gestur fundarins verður Þór-
hallur Guðmundsson miðill.
FELAGSSTARF aldr-
aðra efnir til fyrstu sumar-
ferðarinnar fimmtudaginn
18. maí nk. og verður farið
austur í Hveragerði. Verður
lagt af stað frá lögreglustöð-
inni við Hlemmtorg kl. 13.30.
Þeir sem hafa hug á að taka
þátt í ferðinni fá nánari uppl.
í símum 689670 eða 689761
strax eftir helgina kl. 9-12.
KVENFEL. Heimaey
heldur aðalfund nk. þriðju-
dagskvöld, 16. þ.m., í Holiday
Inn kl. 20.30. Erlingur
Ágústsson kemur í heim-
sókn. Þá verður myndasýning
frá þorrablóti og sumarferða-
laginu.
ÞETTA GERÐIST
14. maí.
ORÐABOKIN
Skaldbreið —
Skjaldbreiður
Nýlega var þeirri spurn-
ingu beint til mín, hvort hið
fallega fjall, sem prýðir
Þingvallasveit í norðri, héti
Skjaldbreið 0g væri kvk.
nafnorð eða Skjaldbreiöur
og væri þá kk. no. Ekki hef
ég óyggjandi svar um þetta.
Mig minnir samt að hafa
heyrt eða séð, að í sveitinni
muni kvk.myndin notuð. Er
það og í samræmi við nafn-
ið Herðubreið, sem mun allt-
af vera kvk.orð. Jónas
Hallgrímsson hefur nafnið
hins vegar í kk. í hinu al-
kunna kvæði sínu, þegar
hann segir: Ríð ég háa«
Skjaldbreið skoða, — / skín
á tinda morgunsól. Svo er
að sjá sem Þorvaldur Thor-
oddsen hafi notað
kvk.myndina í bókum
sínum. Þó setur hann í
nafnaskrá árið 1915 bæði
myndina Skjaldbreið og
Skjaldbreiður. Hefur hann
því heyrt báðar þessar orð-
myndir, nema þá hann hafi
haft kk.myndina frá Jónasi.
í frásögn í riti frá 1884,
segir frá rannsóknarferð
Þorvaldar til Þingvalla
sumarið áður og hann hafi
haldið þaðan að Skjaldbreið.
„Hún er 3400 fet á hæð“
segir þar orðrétt. Ýmis önn-
ur örnefni eru til í íslenzku,
þar sem kynið er á reiki.
Er þá e.t.v. eðlilegast að
virða þá orðmynd, sem not-
uð er í þeim byggðum, sem
næstar eru vettvangi.
— JAJ.