Alþýðublaðið - 10.09.1932, Blaðsíða 2

ALP.YÐUBL’AÐIÐ
Indlegt máUIeysi
— anðleos leiðtega.
Magnús Jónsson guðfræöipró-
íessor er kunnur að pvi aö vera
óprúttiinn og ekki vandur aðmeð-
úluna i opinberum mállum. Koma
og þessir eíginlcikar hans rnjög
skýrt fram í hinum svo niefndu
„Keykjavikur-bréfum", er biitast
i „Mgbl.'1' á hverjuim suWnudegi
og hann skrifar, enda telur hann
sér óhaett að þjóna lund sinni að
lyst, þar sem ábyrgðin kemur á
heröar Váltýs og Jóns Kjartans-
sonar.
Siöast liðinn sunraulag dvielur
þessi guðfræðiprófesisior einkum
við ástand atvinnuveganna, kaup-
gjald \urká!ýðsins Dg hinar „földu
milljónir" er ég gat um í gxtain
/hér í blaðínu aö fundist hefðu í
bókum í bönjkunum við rannsókn
skattstjóra. Hanin hieldur því fram
og að því er virðfist í fullri trú,
að það sé kaupgjald verkalýðsins
í landinu, siem vaildi því öngþveiti,,
sem atvinnuvegirnir hafa verið i.
Petta hafa m;enn að víisu heyrt
fyr, en það var ólíklegt, áð einn
af leiðtogum íhaidsáns færi að
koma fram með þessa röksemd
eiwmitt núna, og það af mörgum
ástæðum.
1 fynsta lagi er það sannað, að
meðaltekjur verkamianina og sjó-
manna hafa verið síðast liðið IV2
ár um tvö þúsund krónur; —
þar af edga þeár svo að greiða
600—1200 krónur í húsáleigu-
Væri það þá ekki fnemur okur
flokksbræðra M, J. á byggihtgar-
efhi og íbúðum, sem væri að
diepa atvinnuvegina?
í öðru lagi: Mgbl. hefiir undan-
íanið vemð að birta tekjuskrá
ýmsra starfsmanma ríkisins og
þær sýna, að þar er fjöldi manna
með 6—12000 kr. árstekjur, og
þaai á meöal M. J. Er ekki lík-
legia, að þessar hátekjur diepi
atviininuvegina heldur en tekjur
þeirra man'na, sem uinna beMínis
vB, pá, en bera þó ekki úr býtum
ntóma um 2 þús. kr.?
í þriöja Lagi: 1 nýútkomnum
V'erzhimartí oindum er giein um
sailtfekssöluna. Þar er sagt skýr-
uan orðum, að hið megnásta ólag
hafi verið komið á saltfekssöl-
una og ekki hafi annað verið sýnt
en að stefna miundi til hruns, ef
ekki væru mynduð samíök um
sölu þessara afurðja, þ. e. sam-
líeppni gírugra fekkaupmanna
var búin að eyðileggja stórum
fyrir þessum aðaiatvinnuvegi
landsmanna. Hvort mun pctð,
valda meáru um níðurdrep at-
vinnuveganna en kaup hásetanna
á togurunum?
í fim-ta lagi: Pað er vitað að
mfikill fjöldi manna hefir miklu
hænri, laun en þeir menn, sem
Mgbl. hefir birt skrá yfir. Það
er vitað, að Kveldúlfsfotstjórarn-
íb taka 30 þús. kr. ársiLaun hver
(þedr eru 5), að AMiance gefur sijir
um félögum áíika laun, að lyf-
saLarnir okra svo á sjúkurn Reyk-
vikum, að þeir fá 30—50 þús-
und krónur í árslaun, að banka-
stjóramir hafa frá 19 þúsundum
upp í 24 000 kr. ársíLaun o. s,
frv. —• Skyldi ekki þetta draga
m-eirli úr þrótti atviiuiuvegmina
hieldur en 2 þús. kr. laun verka-
lýðsins ?
í sjötta lagi: Meðan íhaitíið
velti sér, "an nokkurrar Mutun-
ar frá alþýðu manna; í peninga-
málum þjóðarinnar, töpuðu bank-
arnár 33 miLljónum króna á ein-
staka bröskurum, auk þess sem
gífurlegar fjárhæðir hmfu undir
embættisfærslu giltra: íhaldshöfðí-
ingja. Muin þetta Iivergi komia
frám? Skyldu ekki töpln draga
meira úr afli atvinnuveganna, þó
ekki væri með öðru en hinum
háu forvöxtum, heldur en hin
lágu laun, sem verkalýðurinn fær
fyrir að leggja vinnuþrek sitt
fram við framlieiösluna ?
GuðfnæÖiprófesisorinn ræðst
ekki á húsaiieiguokur, lyfjaokur,
háu launin, Hann vitir ekki millj-
ónasóunina og f járdxáttdnin, hann
heiimtar með helgisvip ráðurskor-
in sultarlaun alþýöunnax!
Einu sinni hefiir Ma'gnús Jóns-
son, sem hefir um 11 þúsund
'lirónur í iaxm, sýnt beriega um-
hyggju sína fyrir fjárhagsafkomu
þjóðarinnar og þar með atvmmu-
veganna, það var þegar hann fón
í mál við Landsbankann og
heimtaði bankaráðisiliaun (3200 kr.),
hálf önnur verkamannislaun, fyrir
að vera ekki í bankairáði! Ekki
var hann vægulr í kröfum! Verka-
rnenn kiefjast þó ekki meira en
þess, áð fá um 4 þús. kr. ’fyrir
að vinna 10 stundir á dag aiLt ár-
ið og| fá pa<), ekki,
Hið andJega máittleysi Magn-
úsar Jónssonar verður því sorg-
legra þegar þess er gætt, að
hann á að vera andLegur Leiðtogl
prestaefna landsins!
V. S. V.
Þjóðfélagsbyltingin
ð Spáni.
Spænska þingið samþykti í igiær
með 318 atkv. gegn 19 Landbún-
aiðarfrumvarpið1, þar sem ákveð-
iið er að taka lönd aðalsmanna
og skiftai' þeám í smájarðör.
Ofmrpíc\ í dag: KL 16 og 19,30:
Veðturfragnir, K3. 19,40: Tónileikar
(Otvárpsþrispilið). Kl. 20: Söng-
vél. Kl. 20,30: Fréttír. — Danzlög
tiL ki. 24.
1Pétur Sigurðsmn flytur erindi í
Varíðarhúsiniu annað kvöld kl. 8V2
um þáð, hvort líkur séu til þess
áð þjööimaT muni afkristnasit og
hver af þeim stefnum, sram berj-
ast um völddn, muni halda velli i
framtíðinm, Aðganjgur er ekki
seldur.
Lifur.
Fleslir hafa beyrt talað um vita-
mín, en mér hefir virzt svo, sem
fjöldi manns hafi misskillið hvað
það orð þýðir. Menn hafa lialdið,
áð það, að miikið væri af vita-
fmínum í einhverjum mat, þýddi
sama og að mikið væri í honum
af næriingarefnum, en svo er ekki,
Næringarefni og vitamin eru sitt
hvað, og mikil næring getur verið
í mat, þó ekki sé í honum vita-
mín. Vitaminini eru efni, sem
reynslan hefir sýnt að þurfa að
vera í fæðlunni tiíl þesis áð menn
(og skepnur) geti þrifisit. Það er
þvi nauðsynJegt, ef étin er fæða,
sem vitamín vantar í, að menn éti
einnig annan mat, sem þau eru í.
Immigu áður en menn viissu að
viíamín vom til, var álmenningi
kunnugt uin, að þeir, sem tirukku
þorskalýsi (eða átu bræðing, sem
þaö var í), þrifust að jafnaði bet-
ur en hinir, sem ekki neyttu þess.
Menn héldu þá, að það væni feit-
imetinu í lýsinu að þakka, hvað
mönnum varð gott af því. En nú
vita mienn að svo er ekki, heldur
áð það er vitamínunum, sem em í
þorskaliiur (og þorskaiýsi) áð
þakJta.
Töluverður skilningur er vakn-
áðiur meðál álmennings á því, að
gott sé að gefa bömum lýsi, en
einis og kunnugt er, þá þykir
mörgum bömum þáð vont, £vo
að ómögulegt er að fá þau tíl
þiess áð taka það. En nú vilil’ svo
vel til, að fliestum börnum þykir
soðin þorskalifur góð. En að
boröa hana gerir álveg sama gagn
og að dnekka lýsi. Það er meira
að segja kannske fuLt eins gott að
borða Lifrinia, eins og að drekka
Lýsi. Nýjustu. ranmsóknir hafa sem
sé Ieitt í Ijós, áð í lifrinni er
jafnmikið af vitamínum, hvort
sem hún er feit eða mögur, svo
að tiltölúlgega minst er af þeim
í lýsinú, sem braett er úr lifrinni
þegar hún er feitusit, en það er
mestur hlutí. þess. Húsmæður
ættu þvi, um JeiÖ og þær pönt-
uðiu fisik hjá fisiksöiunum, að
panta lifur, þegar þær ætla sér að
hafa fiskinn soðinn. Þieir fisksal-
ar, sem ég hefi átt tal um þetta
við, segjast vera vanir að selja
lifrina siama verði hvert pund og
fiskinn, svo: að ekki þarf þetta
að sttranda á kositnaðitaiumj.
Rannsóknir hafa sýnt, áð bæði'
í laxalifur og í hetliagfíisikiMfur
(siem hvorttveggju vanalega mun
fleygt), er langtum meira af vita-
minum en í þonskaíLifur; t. d.
et í hei’lagfiskilifux 15 til 75
.sánnum meira! Fisksalar ættu því
áð ganga eftir þvi við þá sijó-
mienn, sem þeir kaupa af heáLag-
fekið, að þeir láti lifriná koma
líka jo g húsmæður ættu að ganga
eftir áð fá svoiitinn bita af lifur,
alt af þegar þær kaupa heilag-
öski.
Flóneni Flóventsson.
A
leiðflm réttSætisins.
Opið bréf tíl Júl
Havsteen, sýslu-
manns i Þingeyjar
sýslu.
---- (Frh.)
Þá byrjum við þar, sem þér íi
dómnum talið um kröfur þær,
sem stefnandi byggi á, Er þar
fyrst að nefna réttarskjal 5, og:
hiljóðar það svo í heiLiu lagi:
„Ég undirskrifuð undirgengst:
það, að hlýða dómi þeiirra miauna,.
sem tí.1 þess verða kvaddir, að
mieta verk og ákveða kaup Kriist-
jáns Eggertssonar, sem veriið hef-
ir ráðsmaður hjá mér hér á Sig-
uröarstöðum, en verður það ekki
len,gur. — Nefndur Kristján má
lákveða miennána í dóminni"
Sigurðarstöðum, 11. ágúst 1926..
Guðrún Björnsdóttir.
Vottar:
Pétur Siggefcrisson.
Stefán Kr. Vigfúsison,
Nú segið þér í dómnum, að til
þessa starfa hafi ég fengiö þá
Björn Kristjánsson kaupfélags-
stjóra og Siigurð Kristjánsson
bónda í Leirhöfn, og berið þér
Björn Haraldsson — sem ég fal
málið — fyrir þesisium uimmæL-
um. Þetta er áð eins háLfur siann-
leikur. — Það er rétt, að ég
fékk þá Björn og Stgurð til þess
áð ákveða kaupið, en hitt er .al-
variega rangt með farið hjá yð-
ur, að ég hafi falið þeim að meta.
verkin, enda bera máLsiskjötín það,
mieð sér, að Bj. Har. hefir hvergi
haldiö því fnam. — Aftur á mótfc
stendur það skýrt skráö á mörg-
um stöðum, að tiil þess að „meta
verkin" fékk ég þá: Pétur Sig-
geirsson oddvita á Oddssitöðum.
og Stefáta Kr. Vigfúsison bónda í
Núpskötlu, og að þeir Bjöm og
Sigurðtar ákváðu svo katipið eftir
skýrslu þieirra. — Seintaa í dómn-
um gerið þér þessa rangfærslu
yðar ekki alveg meinilausa, sem
hún anniars gat þó varið; þar
segið þér: . . Þetta hafa hinir
útnefndu matsmenn ekki gert
Byggja peir> aðallegai á umstígn
anfiapa marnia, sem ekki{ hafa ver-
sérjstciktega kvaddtr tiL pess aa
fnamkvœma: slíkt nué.“ Sam-
kvæmt áðursögðiu em þassi um-
mæli yðar heimildarlauis ósann-
indi, og að því leyti skáðLeg, að
niðurstaða dómsms byggist mjög
á þeim.
Komum við þá að skilningi yð-
|ar á réttarskjali 5, eða ölflu held-ur
skilningsleysi. — Yður þykir það
sýniiega viðurblutamikið að
kveða svo á með skýriumi orðum
að mennárnir hafi átt að vera
dómkvaddir, af því að iéttar-
skjalið heimiiar alti anmað. Það
var þó karlmannlegra en að velja
þá leið', sem þér farið,. tiil þess að
komast áð sömu niðurstöðu.' Þér
byrjið á því að gizka á. það, hvað
vakað háfi fyrix verjánda. Sú á-
gizkun yðar er 1 meira lagi hæpiin.